Układ WarszawskiW
Układ Warszawski

Układ Warszawski – organizacja polityczno-wojskowa państw bloku wschodniego z dominującą rolą ZSRR. Formalnie powstał na podstawie deklaracji bukaresztańskiej, jako reakcja na powstanie NATO i zawarcie układów paryskich w 1954, przewidujących remilitaryzację przyjętej do NATO w 1955 Republiki Federalnej Niemiec. Celem utworzenia Układu Warszawskiego było ujednolicenie polityki zagranicznej i militarnej ZSRR i państw od niego uzależnionych. Sankcjonował istniejące od zakończenia II wojny światowej podporządkowanie ZSRR państw Europy Środkowo-Wschodniej wraz z ich siłami zbrojnymi, stanowił strukturę umożliwiającą ZSRR pełną kontrolę nad siłami zbrojnymi i polityką obronną państw członkowskich oraz był wykorzystywany w polityce ZSRR w konfrontacyjnych stosunkach z Zachodem.

Doktryna BreżniewaW
Doktryna Breżniewa

Doktryna Breżniewa – przyjęta w 1968 roku doktryna radziecka stwierdzająca, że w krajach Układu Warszawskiego obowiązuje ograniczenie suwerenności państw członkowskich na rzecz interesów wspólnoty socjalistycznej. Tłumaczono zatem, że interwencja w państwie bloku dążącym do secesji nie jest agresją lecz samoobroną przed ingerencją wrogiej ideologii. Była stworzona na potrzeby ideologiczne; potrzebowano usprawiedliwienia interwencji w Czechosłowacji. Po raz pierwszy opublikowana 26 września 1968 r. w artykule S. Kowalowa pt. „Suwerenność i międzynarodowe zobowiązania państw socjalistycznych” na łamach „Prawdy”. Szerzej przedstawiona przez ministra spraw zagranicznych ZSRR Andrieja Gromykę na sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ 3 października 1968. Potępiły ją państwa zachodnie oraz niektóre państwa socjalistyczne znajdujące się poza radziecką strefą wpływów. Nie zaakceptowała jej również Rumunia.

Operacja „Dunaj”W
Operacja „Dunaj”

Operacja „Dunaj” – kryptonim, który nadano interwencji członków Układu Warszawskiego w Czechosłowacji, rozpoczętej 20 sierpnia 1968 o godzinie 23:00. Uważana jest za największą operację wojskową w historii Europy po II wojnie światowej.

Powstanie węgierskie 1956W
Powstanie węgierskie 1956

Powstanie węgierskie 1956, nazywane dziś często rewolucją 1956 – zbrojne wystąpienie ludności węgierskiej, które wybuchło 23 października 1956 roku i trwało do 10 listopada tego roku, kiedy to zostało ostatecznie stłumione przez zbrojną interwencję Armii Radzieckiej.

Socjalistyczny system prawaW
Socjalistyczny system prawa

Socjalistyczny system prawa – system prawa, który obowiązywał na terenie ZSRR oraz państw tzw. demokracji ludowej od 1917 r.

SOUDW
SOUD

SOUD, Połączony System Przetwarzania Danych o Przeciwniku, znany także pod nazwą PSED – zintegrowany system gromadzenia, przetwarzania i wymiany danych wywiadowczych służb specjalnych państw bloku komunistycznego utworzony w 1977. Polska Rzeczpospolita Ludowa podpisała umowę o przystąpieniu do SOUD w dn. 22 września 1977 r.

W siedem dni do rzeki RenW
W siedem dni do rzeki Ren

W siedem dni do rzeki Ren – ściśle tajny plan wojskowy, opracowany w 1979 przez Układ Warszawski. Zakładał scenariusz, w którym przedstawiono wizję siedmiodniowej wojny jądrowej pomiędzy siłami wojsk NATO, a Układem Warszawskim. Ten prawdopodobny scenariusz III wojny światowej opracowany przez sowieckich dowódców został odtajniony przez polski rząd w 2005 i opublikowany przez Instytut Pamięci Narodowej. Sowiecki plan nigdy nie został wykorzystany w rzeczywistości.

Znaki taktyczne Układu WarszawskiegoW
Znaki taktyczne Układu Warszawskiego

Znaki taktyczne Układu Warszawskiego – znaki graficzne używane przez wojska Układu Warszawskiego, w tym ludowego Wojska Polskiego na mapie, diagramie, szkicu, stosowane do przedstawienia poszczególnych jednostek, obiektów, czynności lub innych zagadnień będących przedmiotem zainteresowania wojska. Stosowanie ich znacznie skracało czas przygotowania dokumentów bojowych, zmniejszało ich objętość, zwiększało przejrzystość oraz komunikatywność. Ich treść była zwykle uzupełniona opisem cyfrowo-literowym oraz odpowiednim kolorem.