49 Organizacje międzynarodowe

AKP – Afryka, Karaiby, region Pacyfiku.

Amerykańskie Towarzystwo Optyczne – amerykańskie stowarzyszenie naukowe o charakterze globalnym, akceptujące członków z całego świata. W bibliografii światowej znane pod akronimem OSA – Optical Society of America. Posiada członków w ponad 100 krajach. Przedmiotem działania OSA jest badanie światła, rozwój dziedzin optyki i fotoniki, w wielu ich aspektach: nieliniowa, aktywna, adaptatywna, kwantowa, biomedyczna, cienkich warstw, i inne.

APEC – luźny układ integracyjny dotyczący współpracy gospodarczej krajów Azji i obrzeży Pacyfiku, powołany w 1989 r. w Canberze podczas nieformalnego spotkania 6 państw członkowskich ASEAN i Australii, Nowej Zelandii, Kanady, USA, Japonii i Korei Południowej. Sekretariat APEC został utworzony w 1993 roku i znajduje się w Singapurze. Szczyt APEC organizowany jest corocznie od 1993.

Bank Rozrachunków Międzynarodowych – najstarszy bank międzynarodowy, utworzony 17 maja 1930 roku na konferencji w Hadze, jako efekt realizacji Planu Younga. Pierwotnie jego głównym celem było zarządzanie środkami wynikającymi z reparacji wojennych Niemiec po I wojnie światowej.

Centralna Komisja Żeglugi na Renie. CCNR – organizacja międzynarodowa utworzona w 1815 r. na mocy postanowień kongresu wiedeńskiego. Celem organizacji było zapewnienie przestrzegania prawa wolności żeglugi na Renie, dbanie o jej bezpieczeństwo jak i rozwój, rozstrzyganie sporów pomiędzy państwami oraz koordynowanie prac hydrotechnicznych. Jej siedzibą jest Strasburg.

Europejskie Stowarzyszenie Ogrodów Zoologicznych i Akwariów – organizacja skupiająca najbardziej liczące się ogrody zoologiczne z całej Europy z siedzibą znajdującą się w Amsterdamie.

Federacja Wschodnioafrykańska – zaproponowana federacja sześciu państw: Burundi, Kenii, Rwandy, Sudanu Południowego, Tanzanii i Ugandy, jako rozwinięcie istniejącej Wspólnoty Wschodnioafrykańskiej. Proces integracji postępuje od 2004 roku i 20 maja 2017 roku zaakceptowano model konfederacyjny jako stadium pośrednie.

G33 – nazwa grupy krajów rozwijających się, która koordynuje działania członków w sprawach handlowych i ekonomicznych. Nazwa może celowo przypominać grupę G8. Grupa ta została stworzona, aby pomóc krajom rozwijającym się, które zmagały się z podobnymi problemami.

Grupa 77 – luźna forma współpracy państw rozwijających się utworzona 15 czerwca 1964 r. Stanowi międzynarodowe forum dyskusji na temat sposobów i metod przebudowy międzynarodowych stosunków gospodarczych, w celu zwiększenia transferu środków finansowych z państw bogatej Północy na rzecz biedniejszego Południa.

Grupa Australijska – nieformalna organizacja utworzona w 1985 roku w celu redukcji rozprzestrzeniania broni biologicznej i chemicznej poprzez kontrolę eksportu i wzajemną pomoc w ujednolicaniu państwowych przepisów eksportowych w zakresie związanym ze stosowaniem Konwencji o zakazie broni biologicznej i Konwencji o zakazie broni chemicznej.

GUAM, Organizacja na rzecz Demokracji i Rozwoju – regionalna organizacja międzynarodowa, zrzeszająca cztery państwa: Gruzję, Ukrainę, Azerbejdżan i Mołdawię.

Interpol – międzynarodowa organizacja policji pomagająca organom ścigania w walce z wszelkimi formami przestępczości. Działa w 194 krajach. Kieruje się czterema podstawowymi funkcjami, które zapewniają zaawansowaną technologicznie infrastrukturę wsparcia technicznego i operacyjnego w celu umożliwienia policji na całym świecie sprostania wyzwaniom przestępczości XXI wieku. Sekretariat generalny, działający w Lyonie pracuje 24 godziny na dobę i 7 dni w tygodniu, zapewniając centralny punkt kontaktowy dla National Central Bureau (NCB) w każdym kraju członkowskim, w celu uzyskania pomocy lub informacji na temat dochodzeń transgranicznych.

Intersputnik – organizacja międzynarodowa utworzona 15 listopada 1971 roku z inicjatywy ZSRR jako agenda RWPG i odpowiednik ówczesnej organizacji Intelsat. Jeden z pierwszych operatorów satelitarnych. Zajmuje się realizacją światowej sieci łączności satelitarnej.

Islamski Bank Rozwoju – finansowa organizacja międzynarodowa powołana w grudniu 1973 roku, na spotkaniu ministrów finansów państw islamskich w Dżuddzie. Głównym celem działania organizacji jest wspieranie rozwoju ekonomicznego i społecznego państw członkowskich oraz społeczności muzułmańskich zamieszkujących inne państwa, zgodnego z prawem szariatu.

Klub Paryski – nieformalna grupa wysokich urzędników do spraw finansów z 19 najbogatszych krajów świata, która zajmuje się usługami finansowymi, jak restrukturyzacja i umarzanie długów krajów. Dłużnicy są zwykle rekomendowani przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy, gdy zawiodą inne metody oddłużania.

Liga Państw Arabskich – organizacja międzynarodowa utworzona 22 marca 1945 w Kairze na mocy Paktu ustanawiającego Ligę Państw Arabskich przez państwa powiązane wspólnotą języka, historii, kultury i religii. Założycielami Ligi było 6 państw: Egipt, Irak, Syria, Transjordania, Liban i Arabia Saudyjska. 5 maja 1945 do Ligi przystąpił Jemen. Powstanie Ligi było poprzedzone podpisaniem 7 października 1944 Protokołu Aleksandryjskiego na konferencji przygotowawczej w Aleksandrii, której przewodniczył premier Egiptu. Obecnie jej członkami są 22 państwa oraz Organizacja Wyzwolenia Palestyny. Siedzibą LPA jest Kair.

Międzynarodowa Agencja Energetyczna – organizacja międzynarodowa z siedzibą w Paryżu, afiliowana przy Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju 18 listopada 1974 roku podczas wychodzenia z kryzysu naftowego. MAE jest założona dla celów zapobiegania przerwom w dostawach ropy naftowej, jak również działa jako źródło informacji o statystykach dotyczących międzynarodowego rynku ropy i innych sektorów energetycznych. Do innych celów MAE należy promocja i rozwój alternatywnych źródeł energii, racjonalnych polityk energetycznych, a także wielonarodowej współpracy w zakresie technologii energetycznych.

Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej (MAEA), International Atomic Energy Agency (IAEA) – organizacja pracująca na rzecz bezpiecznego i pokojowego wykorzystania energii jądrowej.

Międzynarodowa Karta Przestrzeni Kosmicznej i Kataklizmów – międzynarodowa inicjatywa niekomercyjnego zbierania i dostarczania danych teledetekcyjnych dotyczących katastrof i klęsk żywiołowych organizacjom zaangażowanym w pomoc poszkodowanym i ograniczeniu ich skutków.

Międzynarodowa Organizacja Frankofonii, Frankofonia – termin utworzony w 1880 roku przez francuskiego geografa Onésime Reclus, określający wspólnotę ludzi i państw posługujących się językiem francuskim. Obecnie jest to międzynarodowa organizacja skupiająca rządy krajów francuskojęzycznych. Tylko w kilku z tych krajów francuski spełnia rolę pierwszoplanową, w pozostałych odgrywa już pomniejszą rolę.

Międzynarodowa Organizacja Kawy, MOK – międzyrządowa organizacja zrzeszająca państwa eksportujące i importujące kawę. Powstała w 1963 dla ułatwienia współpracy międzynarodowej w tej dziedzinie handlu.

Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna (ISO) – organizacja pozarządowa zrzeszająca krajowe organizacje normalizacyjne.

Międzynarodowe Biuro Miar i Wag, BIPM – organizacja zajmująca się ujednolicaniem jednostek miar układu SI. Organizuje międzynarodowe porównania krajowych standardów pomiaru i przeprowadza kalibracje jednostek w państwach członkowskich.

Międzynarodowy Bank Inwestycyjny, MBI – bank funkcjonujący jako organizacja międzynarodowa założona przez kraje członkowskie RWPG.

Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża, MKCK – organizacja humanitarna z siedzibą w Genewie, której głównym celem działania jest pomoc poszkodowanym w wyniku konfliktów zbrojnych. MKCK jest czterokrotnym laureatem Pokojowej Nagrody Nobla.

International of Anarchist Federations – międzynarodowa organizacja anarchistyczna zrzeszająca federacje anarchistyczne z różnych krajów.

OPEC, właśc. Organization of the Petroleum Exporting Countries, pol. Organizacja Krajów Eksportujących Ropę Naftową – organizacja międzynarodowa krajów producentów ropy naftowej z siedzibą w Wiedniu. Jej celem jest ujednolicenie polityki dotyczącej wydobycia oraz wpływanie na poziom cen ropy naftowej. Członkami OPEC jest 13 państw.

Organizacja Arabskich Krajów Eksportujących Ropę Naftową – organizacja międzynarodowa powstała w 1968 roku w wyniku porozumienia zawartego w Bejrucie przez rządy Kuwejtu, Libii i Arabii Saudyjskiej. Podstawowym celem działania organizacji jest ochrona interesów państw arabskich, będących eksporterami ropy naftowej.

Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, OBWE – organizacja międzynarodowa uznawana za organizację regionalną w rozumieniu rozdziału VIII Karty Narodów Zjednoczonych. Jej celem jest zapobieganie powstawaniu konfliktów w Europie. Oprócz państw europejskich jej członkami są także Stany Zjednoczone, Kanada, Kazachstan, Uzbekistan, Kirgistan, Tadżykistan, Turkmenistan, Mongolia. OBWE powstała 1 stycznia 1995 w wyniku przekształcenia Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie w organizację.

Organizacja Narodów Zjednoczonych, ONZ – uniwersalna organizacja międzynarodowa, z siedzibą w Nowym Jorku, powstała 24 października 1945 roku w wyniku wejścia w życie podpisanej 26 czerwca 1945 w San Francisco Karty Narodów Zjednoczonych. ONZ jest następczynią Ligi Narodów.

Organizacja Współpracy Islamskiej – międzynarodowa organizacja polityczno-religijna. Ma stałego przedstawiciela przy ONZ.

Porozumienie Wassenaar w sprawie Kontroli Eksportu Broni Konwencjonalnej oraz Dóbr i Technologii Podwójnego Zastosowania zostało zawarte w miasteczku Wassenaar koło Hagi 31 marca 1994, przejmując funkcje organizacji COCOM, która powołana w czasach zimnej wojny.

Przedstawicielstwo Regionalne Komisji Europejskiej w Polsce – część unijnej sieci reprezentacji Komisji Europejskiej w krajach członkowskich, jednej z siedmiu traktatowych organów Unii Europejskiej. Powołane przez Brukselę biura, są punktem łączącym Brukselę z państwem członkowskim oraz samorządami lokalnymi.

Rada Arktyczna – forum międzynarodowe utworzone w 1996 roku przez kraje arktyczne. Polska posiada status obserwatora.

Rada Współpracy Zatoki, nazywana również Radą Krajów Zatoki, powstała 25 maja 1981 roku w Rijadzie. W jej skład wchodzi 6 państw: Arabia Saudyjska, Bahrajn, Katar, Kuwejt, Oman i Zjednoczone Emiraty Arabskie.

Ruch Państw Niezaangażowanych – ruch, który skupia ponad 100 państw nie wiążących się z żadnym z istniejących bloków politycznych. Inicjatywa tego typu ruchu wynika z koncepcji Mahatmy Gandhiego.

Sennacieca Asocio Tutmonda, SAT – lewicowe stowarzyszenie założone w 1921 r. jako organizacja zrzeszająca esperancki ruch robotniczy oraz lewicowych esperantystów różnych ideologii, takich jak socjaldemokraci, wolnomyśliciele i komuniści.

TED – marka konferencji naukowych organizowanych corocznie przez amerykańską fundację non-profit Sapling Foundation. Celem konferencji jest popularyzacja – jak głosi motto – „idei wartych propagowania”.

Umowa o Afrykańskiej Kontynentalnej Strefie Wolnego Handlu (AfCFTA) – porozumienie zawarte pomiędzy 52 z 55 krajów Unii Afrykańskiej, mające na celu utworzenie panafrykańskiego wspólnego rynku, a następnie strefy swobodnego przepływu osób i unii walutowej. 21 marca 2018 na szczycie w Kigali w Rwandzie umowę sygnowały 44 państwa; kolejnych 8 dołączyło w ciągu następnego roku. Poza jej obrębem pozostały Nigeria, Benin i Erytrea.

Unia Eurazjatycka lub Unia Euroazjatycka (EAU) – proponowana gospodarcza i polityczna unia Rosji, Kazachstanu, Białorusi, Kirgistanu i Tadżykistanu. Idea wzorowana na Unii Europejskiej miałaby być częściowo oparta na już istniejących kilku formach współpracy, m.in.: Euroazjatyckiej Wspólnocie Gospodarczej, Unii Celnej Białorusi, Kazachstanu i Rosji, Organizacji Układu o Bezpieczeństwie Zbiorowym, Wspólnocie Niepodległych Państw, Związku Rosji i Białorusi, Unii Europejsko-Azjatyckiej.

Unia kontynentalna - wspólnota ekonomiczno-polityczna zrzeszająca znaczną część krajów jednego kontynentu.

Unia Łacińska – organizacja międzynarodowa zrzeszająca państwa, w których używane są języki romańskie. Zajmuje się ochroną, wsparciem i promocją wspólnego dziedzictwa świata postłacińskiego. Utworzono ją w 1954 roku w Madrycie, w Hiszpanii. Jako sprawna instytucja, Unia Łacińska działała od roku 1983 do 2012. Liczyła 35 członków na całym świecie.

Unia Międzyparlamentarna – organizacja międzynarodowa skupiająca parlamentarzystów ze 173 krajów świata mających parlamenty. Status stowarzyszony posiada 13 zgromadzeń międzynarodowych jak Parlament Europejski, Parlament Arabski oraz inne z Afryki i obu Ameryk. Unia międzyparlamentarna powstała w 1889 w Paryżu, a od 1921 jej siedzibą jest Genewa.

Wspólnota Demokratycznego Wyboru (WDW) – nieformalne stowarzyszenie państw zwane też Alternatywą WNP, zainicjowane 12 sierpnia 2005 podczas wizyty prezydenta Ukrainy Wiktora Juszczenki w Gruzji tzw. deklaracją bordżomską. W dniach 1-2 grudnia w Kijowie odbyło się I Forum Wspólnoty Demokratycznego Wyboru, zakończone podpisaniem deklaracji końcowej, powołującej WDW. Według przyjętej deklaracji Wspólnota jest ruchem na rzecz demokracji i praw człowieka, utrwalania stabilności i rozwiązywania konfliktów w regionie. W forum uczestniczyli przedstawiciele 15 państw, OBWE, Rady Europy oraz organizacji pozarządowych regionu bałtycko-czarnomorsko-kaspijskiego.

Wspólnota na rzecz Demokracji i Praw Narodów – międzynarodowa organizacja zrzeszająca kilka państw byłego Związku Radzieckiego, które, od chwili jednostronnego ogłoszenia przez nie deklaracji niepodległości, mają problem z uznaniem ich suwerenności przez inne podmioty międzynarodowe.

Wspólnota Narodów – międzynarodowa organizacja powstała w 1931, gdy przyjęty został Statut Westminsterski. Na początku 1971 r. w jej skład wchodziły 32 państwa oraz 30 terytoriów podległych. Obecnie zrzesza ona niepodległe kraje, z których większość była w ubiegłych wiekach częścią brytyjskiego imperium kolonialnego. Część z nich to dawne dominia brytyjskie. Część państw członkowskich Wspólnoty Narodów – tak zwane commonwealth realms – uznaje brytyjskiego monarchę za głowę swojego kraju, jednak większość z nich to republiki, w których głową państwa jest prezydent, a niektóre mają własne monarchie. Królowa Elżbieta II wszędzie traktowana jest jako Głowa Wspólnoty Narodów.

Wspólnota Państw Portugalskojęzycznych – forum współpracy między państwami, w których język portugalski jest językiem urzędowym.

Wspólny Rynek Afryki Wschodniej i Południowej - ugrupowanie integracji gospodarczej założone 5 listopada 1993 r. w Kampali na mocy traktatu podpisanego przez 15 państw afrykańskich. Umowa weszła w życie 8 grudnia 1994 r.

Państwo Związkowe Rosji i Białorusi, określane zwykle jako Związek Białorusi i Rosji (ZBiR) lub Związek Rosji i Białorusi (ZRiB) – konfederacja 2 państw: Federacji Rosyjskiej i Białorusi, mająca na celu doprowadzenie w przyszłości do integracji gospodarczej i walutowej tych dwóch państw.