18 Rewolucje w Europie

Rewolucja 11 września 1922 – wojskowy przewrót, jaki miał miejsce we wrześniu 1922 w Grecji. Zorganizowany przez wojsko rozczarowane klęską w wojnie grecko-tureckiej, doprowadził do obalenia rządu i abdykacji króla Konstantyna I.

Aksamitna rewolucja – określenie wydarzeń z 1989 roku w Czechosłowacji, które doprowadziły do obalenia systemu tzw. „demokracji ludowej”, elit sprawujących władzę oraz pozwoliły na transformację ustrojową i wstąpienie Czechosłowacji na drogę demokracji parlamentarnej.

Rewolucja belgijska – rewolucja zapoczątkowana w nocy z 25 na 26 sierpnia 1830 rozruchami antyrządowymi w Brukseli, która wybuchła pod wpływem rewolucji lipcowej we Francji, pod hasłami obrony swobód obywatelskich i oderwania Belgii od Holandii połączonych w jeden organizm państwowy na kongresie wiedeńskim w 1815. Pierwsze wystąpienia odbyły się w Brukseli pod wpływem emocji wywołanych spektaklem operowym o treści narodowowyzwoleńczej. Wzburzony tłum zaatakował budynki rządowe, m. in. siedzibę gubernatora, zdzierając z nich godła państwowe. Początkowo wojsko królewskie nie interweniowało, a miejscowi notable wysłali do króla delegację z prośbą o rozważenie „słusznych skarg.” W odpowiedzi król wysłał do Brukseli następcę tronu, w celu przeprowadzenia rozmów, jednak nie zaopatrzył go w wystarczające pełnomocnictwa. Trzydniowe rozmowy spełzły na niczym.Po krótkim czasie rewolucja przerodziła się w powstanie ludowe, a wobec interwencji wojsk holenderskich – w walkę wyzwoleńczą ogarniającą całą Belgię.

Dżinsowa rewolucja, znana także pod nazwą „chabrowa rewolucja” – wydarzenia, które miały miejsce na Białorusi w okolicach 19 marca, w kontekście wyborów prezydenckich w 2006 r.

Rewolucja hiszpańska 1936 roku – przemiany ekonomiczne i społeczne, w republikańskiej części Hiszpanii w czasie hiszpańskiej wojny domowej.

Jesień Ludów – publicystyczne określenie procesu rozpadu rządów komunistycznych w bloku wschodnim w Europie Środkowo-Wschodniej, którego nasilenie przypadło na jesień 1989. Rewolucyjny charakter wydarzeń z 1989 roku nasunął skojarzenie z Wiosną Ludów z 1848 roku. Sukces tego procesu i zmiany polityczne w Europie Środkowo-Wschodniej, będące przejawem niezadowolenia społeczeństw z rządów partii komunistycznych, umożliwiła rezygnacja ZSRR z doktryny Breżniewa i rozpoczęta tam w 1985 pieriestrojka.

Rewolucja listopadowa – całokształt wystąpień o charakterze rewolucyjnym w Niemczech, w roku 1918 i 1919.

Rewolucja młodoturecka – przewrót wojskowy w Imperium Osmańskim zorganizowany 3 lipca 1908 przez młodoturków. Celem była modernizacja zacofanego państwa, która miała je uchronić przed interwencją mocarstw.

Rewolucja portugalska w 1910 roku, inaczej rewolucja 5 października 1910 roku w Portugalii – zbrojny przewrót, który doprowadził do obalenia portugalskiej monarchii i wprowadzenia władz republikańskich. Wywołana i kierowana przez Portugalską Partię Republikańską i masonerię. Bezpośrednie walki, trwające od 3 do 5 października 1910 roku, objęły wyłącznie Lizbonę i okręty floty. W efekcie zlikwidowano Królestwo Portugalii i powołano do życia Republikę Portugalską. Według oficjalnych danych w rewolucji zginęło 65 osób, zaś 728 odniosło rany.

Powstanie czerwcowe – masowy protest robotników w Niemieckiej Republice Demokratycznej rozpoczęty 16 czerwca 1953 roku. 17 czerwca wojska sowieckie rozpoczęły tłumienie powstania.

Praska Wiosna – okres politycznej liberalizacji w Czechosłowacji w roku 1968, trwającej od 5 stycznia do momentu, gdy ZSRR i inni członkowie Układu Warszawskiego dokonali inwazji w nocy z 20 na 21 sierpnia tego roku.

Rewolucja róż – pokojowe protesty, które w listopadzie 2003 doprowadziły w Gruzji do ustąpienia prezydenta Eduarda Szewardnadze i zastąpienia go przez prozachodniego reformatora Micheila Saakaszwilego. Nazwa rewolucji wzięła się od kwiatów, które trzymali w dłoniach zwolennicy opozycji, gdy wkraczali do parlamentu, domagając się ustąpienia prezydenta Eduarda Szewardnadzego

Rewolucja rumuńska – seria chaotycznych walk i protestów pomiędzy 16 i 27 grudnia 1989 roku, w wyniku której obalono reżim komunistyczny Nicolae Ceaușescu. Proces rozgrywał się na dwóch płaszczyznach – ludzie protestowali na ulicach, a w tym samym czasie wojsko, policja i część polityków organizowali naprędce zamach stanu. Zamach zakończył się pokazowym sądem oraz szybką egzekucją dyktatora i jego żony Eleny.

Rewolucja serbska (1804–1815) składała się z dwóch wystąpień ludności serbskiej znajdującej się pod panowaniem osmańskim, początkowo wymierzone przeciw miejscowym ajanom oraz janczarom, a w końcu przeciw samej Porcie, które doprowadziły do powstania z czasem autonomicznego Księstwa Serbii. Na czele I powstania serbskiego stanął Jerzy Czarny, zaś na czele drugiego – Miłosz Obrenović.

Śpiewająca rewolucja – potoczna nazwa wydarzeń mających miejsce pomiędzy 1987 a 1991 na Litwie, Łotwie i w Estonii, które w efekcie doprowadziły do odzyskania przez nie niepodległości.

Trzylecie liberalne – rewolucyjny okres w historii Hiszpanii między 1820 a 1823, za panowania Ferdynanda VII. Rozpoczęło się uchwaleniem konstytucji, a zakończyło przywróceniem monarchii absolutnej.

Wiosna Ludów – seria ludowych zrywów rewolucyjnych i narodowych, jakie miały miejsce w Europie w latach 1848–1849. W kontekście „Wiosny Ludów” można wyróżnić trzy główne nurty:społeczny – dotyczący warstw społecznych chcących polepszenia warunków bytowych, ustrojowy – dotyczący społeczności chcących udziału w rządzeniu państwem, narodowy – dotyczący narodowości walczących o autonomię, niepodległość lub uznanie w danym państwie.

Wiosna Ludów w Cesarstwie Austrii – rewolucyjne wydarzenia rozpoczęte w marcu 1848 w Cesarstwie Austrii.