WInkwizycja, Inquisitio haereticae pravitatis, Sanctum officium – nazwa instytucji śledczo-sądowniczej Kościoła katolickiego działającej od XIII do XIX wieku, utworzonej w celu wyszukiwania, nawracania i karania heretyków w oparciu o postanowienia ujęte w dokumentach soborowych, synodalnych oraz bullach papieskich.
WAbiuracja − publiczne wyparcie się swoich dotychczasowych przekonań, zwłaszcza na tle religijnym, a także zmuszenie do wyparcia. Procedura znana już w starożytności, ale szczególnie rozwinięta w średniowieczu, w czasach nasilonych walk z heretykami.
WAuto-da-fé, z portugalskiego „akt wiary” – publiczna ustna deklaracja przyjęcia lub odrzucenia religii katolickiej w procesie inkwizycyjnym. Podczas auto-da-fé jedynie czytano wyroki skazańcom, bez przeprowadzania wtedy egzekucji.
WDirectorium Inquisitorum – ukończony ok. 1376 podręcznik dla inkwizytorów autorstwa katalońskiego teologa i inkwizytora Nicolasa Eymerica.
WGirgenti Palace – pałac koło Siġġiewi na Malcie. Zbudowany w roku 1625 jako letnia rezydencja maltańskiego inkwizytora, dlatego jest też znany jako Inquisitor’s Palace. Pałac dziś jest oficjalną letnią rezydencją premiera Malty.
WInkwizycja hiszpańska – nazwa używana dla działającej we wczesnonowożytnej Hiszpanii odmiany inkwizycji, czyli kościelnej instytucji powołanej do walki z herezjami. Jej cechami wyróżniającymi były przede wszystkim wysoki stopień centralizacji i zależność od monarchii hiszpańskiej. Do tego dochodziły pewne odrębności proceduralne oraz specyficzny zakres zainteresowań. Średniowieczna inkwizycja papieska działała przeciwko autentycznym, chrześcijańskim ruchom heretyckim podważającym doktrynę Kościoła. Z kolei inkwizycja hiszpańska w niewielkim stopniu zajmowała się heretykami sensu stricto, lecz skupiała się na badaniu prawdziwości nawróceń dawnych wyznawców judaizmu i islamu lub szczerości wiary ich potomków, a ponadto czuwała nad przestrzeganiem zasad katolickiej moralności przez ogół wiernych.
WInkwizycja rzymska – współczesne określenie zreformowanej inkwizycji papieskiej, działającej po 1542 roku głównie na terenie państw włoskich, podlegającej zwierzchnictwu i kontroli ze strony centralnego organu Kurii Rzymskiej, tj. Świętej Kongregacji Rzymskiej i Powszechnej Inkwizycji, zwanej także Świętym Oficjum.
WInkwizycyjny model procesu – typ postępowania przed organem władzy publicznej, w którym główny organ procesowy pełni również funkcje śledcze, oskarżycielskie i funkcje obrony. Procesowi inkwizycyjnemu przeciwstawia się proces skargowy.
WKonflikt Galileusza z Kościołem katolickim – określenie sekwencji zdarzeń, rozpoczętej wydaniem przez inkwizycję decyzji w sprawie teorii heliocentrycznej w lutym 1616 r., a zakończona procesem Galileusza i skazaniem go za herezje w rozumieniu natury dyscyplinarnej, czyli złamanie zakazu, a nie teologicznej lub doktrynalnej.
WLista osób straconych na podstawie wyroków inkwizycji rzymskiej – lista osób, które zostały skazane na śmierć przez trybunały inkwizycji rzymskiej i następnie stracone. Obejmuje ona jedynie znane i udokumentowane źródłowo egzekucje i z tego względu nie może być traktowana jako kompletna i wyczerpująca. Z uwagi na zniszczenie znacznej części archiwów inkwizycji rzymskiej w XVIII – XIX wieku odtworzenie kompletnej listy straconych na podstawie jej wyroków najprawdopodobniej nigdy nie będzie możliwe. Historycy Andrea Del Col oraz Francisco Bethencourt oceniają, że inkwizycja rzymska we Włoszech doprowadziła do stracenia około 1250 osób, nie licząc egzekucji w Awinionie.
WMalleus Maleficarum – katolicki traktat na temat czarownictwa, spisany przez dominikańskego inkwizytora Heinricha Kramera, być może we współpracy z innym inkwizytorem Jakobem Sprengerem. Tekst ten został po raz pierwszy opublikowany w 1487 i stał się znany jako podręcznik łowców czarownic od XV do XVII wieku. Był uważany za jedno z podstawowych kompendiów o czarach, czarownicach i ich związkach z Szatanem.
WPałac Inkwizytora – pałac w Birgu na Malcie. Był siedzibą maltańskiej Inkwizycji w latach 1574 – 1798; znany był wtedy pod nazwą Palazzo del Sant'Officio. Budynek oryginalnie zbudowany został na początku XVI wieku jako siedziba sądu, znanego jako Castellania, lecz niewiele pozostało z pierwotnej konstrukcji z powodu wielu zmian budowlanych i renowacji w następnych wiekach.