41 Pojazdy

Pojazd – urządzenie do transportu ludzi, zwierząt lub towarów, w różnych środowiskach: na kołach, gąsienicach, płozach, w przestrzeni kosmicznej, w głębinach morskich. Pojazd może być napędzany własnym źródłem napędu, ciągnięty lub pchany. Pojazdy poruszające się w wodzie, powietrzu lub kosmosie określa się jako statki.

Autoriksza – pojazd, który pełni rolę taksówki w takich krajach jak Tajlandia, Indie, Pakistan, Nepal, Bangladesz i Sri Lanka, ale jest popularny także w innych krajach. Jest to zmotoryzowana wersja zwykłej rikszy, przeważnie trójkołowa. Autorikszę można także spotkać w dzielnicy Chinatown w Londynie.

Chodzik dla seniora, balkonik – urządzenie na kółkach pomagające przemieszczać się osobie starszej lub niepełnosprawnej.

Bloodhound LSR – samochód o napędzie odrzutowym, następca najszybszego samochodu świata - Thrust SSC, stworzony by pobić jego rekord prędkości. W 2019 roku przekroczył 1000 km/h podczas jazdy testowej.

Carver - trójkołowiec produkowany seryjnie od 2002 roku w Holandii przez Carver Europe BV

Cysterna – zgodnie z ADR oznacza zbiornik do przewozu cieczy, gazów lub ciał stałych wraz z jego wyposażeniem obsługowym i konstrukcyjnym.

Dziupla – potoczna nazwa miejsca, w którym dokonywany jest demontaż skradzionych pojazdów w celu sprzedania ich w częściach. Rzadziej używana jako określenie miejsca związanego ze sprzedażą kradzionych dóbr innych niż pojazdy, lub jako miejsce dezaktywacji urządzeń antywłamaniowych czy zmiany wyglądu pojazdów w celu zmniejszenie ryzyka wykrycia.

Gig – elegancki jednokonny okryty pojazd zaprzęgowy dwukołowy, jedno- lub dwuosobowy, o wysokich kołach. Używany w wielu odmianach w XIX i XX wieku.

H1ghlander to mobilny robot. Startował w konkursie DARPA Grand Challenge w 2004 i 2005. Hummer prowadzony przez Denzela Washingtona w filmie Deja Vu bazował na tym pojeździe. Siostrzanym projektem jest Sandstorm.

iBOT 4000 – mobilny system wózka inwalidzkiego. Wózek ten ma kilka rodzajów pracy. Tryb pracy balans powoduje "wspięcie się" wózka na dwa tylne koła i sprawne poruszanie się. Do wykrywania pozycji pionowej pojazdu wykorzystany jest efekt żyroskopowy.

Jaskółka - prototypowy pojazd mechaniczny skonstruowany w 1883 roku przez polskiego inżyniera Stanisława Baryckiego. Pojazd był unikalną konstrukcją, która poruszała się po jezdni kładzionej przed sobą, na zasadzie podobnej, jaką wykorzystuje się obecnie w pojazdach gąsienicowych. Jaskółka była oryginalną konstrukcją, którą można uznać za prekursorską w rozwoju motoryzacji w Polsce.

Kokpit – w motoryzacji pomieszczenie dla pasażerów. Dla kierowcy dostępne są tam wszystkie potrzebne urządzenia do kierowania pojazdem, np.: kierownica, dźwignia sterowania skrzynią biegów, liczniki. Przed albo za kokpitem znajduje się jednostka napędowa. Zwykle umieszczone są tam 1-5 miejsc, w autobusie powyżej 10. Możemy rozróżnić 2 rodzaje kokpitów:otwarty w nadwoziu roadster i kabriolet zamknięty, np. coupé, fastback, hatchback, kabriolet, kombi, również w busach.

Koleba – pojazd szynowy używany w górnictwie, budownictwie, cegielniach; rodzaj wagonika wywrotki, służący do przewozu urobku, materiałów sypkich, betonu itp.

Monster truck – samochód przypominający pick-up, jednak dużo większy. Powstały po przebudowaniu z innego pick-upa bądź zbudowany specjalnie od podstaw. Posiada wysokie zawieszenie i bardzo duże koła, zdecydowanie większe niż w klasycznych samochodach. Wykorzystywany do pokazów i wyścigów, z reguły polegających na niszczeniu zwykłych samochodów osobowych.

Motocykl z bocznym wózkiem – pojazd samochodowy wielośladowy zbudowany z motocykla z zamontowanym sztywno z prawej lub lewej jego strony dodatkowym jednokołowym wózkiem z miejscem dla pasażera oraz bagażu.

Naczepa – rodzaj przyczepy przeznaczony do transportu rzeczy, bez przedniej osi i zaprojektowany tak, że część naczepy wraz z ładunkiem spoczywa na tylnej osi ciągnika siodłowego tworząc wspólnie pojazd członowy.

Nadsterowność – właściwość pojazdu pokonującego zakręt, polegająca na tendencji do „uciekania” tyłu tego pojazdu na zewnątrz zakrętu i skłonność do zjeżdżania przodu do wnętrza zakrętu. Bezpośrednią przyczyną zjawiska jest utrata przyczepności kół tylnych i ich poślizg, przy jednoczesnym zachowaniu częściowej lub całkowitej przyczepności kół przednich. Samochód „próbuje” obrócić się wokół osi przednich kół. Konsekwencją jest poślizg i w przypadku nieopanowania zjawiska – obrócenie pojazdu wokół własnej osi oraz wypadnięcie z obranego toru ruchu. Zjawisko odwrotne do podsterowności. W nowoczesnych samochodach zjawiskom tym mają zapobiegać układy kontroli trakcji, np. ESP.

OBD – zdolność samodiagnostyki pojazdów.

OScar – pierwsza próba stworzenia projektu kompletnego samochodu opartego na zasadach open source.

PALV – pojazd przeznaczony do jazdy i latania zaprojektowany w Holandii.

Pojazd kołowy – urządzenie służące do transportu lądowego, poruszające się na kołach. Są to np.: samochód osobowy, samochód ciężarowy, riksza, rower, hulajnoga, deskorolka, łyżworolki, motorower, skuter, motocykl, ciągnik rolniczy/traktor, autobus, wózek inwalidzki, kombajn oraz pojazdy szynowe.

Pojazd napędzany gazem ziemnym – pojazd samochodowy wykorzystujący do napędu sprężony gaz ziemny (CNG) lub skroplony gaz ziemny (LNG), w tym pochodzący z biometanu.

Pojazd nienormatywny – pojazd lub zespół pojazdów, którego naciski osi wraz z ładunkiem lub bez niego są większe od dopuszczalnych, przewidzianych dla danej drogi albo którego wymiary i masa wraz z ładunkiem lub bez niego są większe od dopuszczalnych, przewidzianych w przepisach o ruchu drogowym, z wyłączeniem autobusów w zakresie nacisków osi. Poruszający się zazwyczaj w nocy w asyście pilota drogowego.

Pojazd samochodowy – według kodeksu drogowego pojazd silnikowy, którego konstrukcja umożliwia jazdę z prędkością przekraczającą 25 km/h. Określenie to nie obejmuje ciągnika rolniczego.

Pojazd spalinowy – pojazd napędzany silnikiem spalinowym. Pojazdy spalinowe są obecnie dominującym typem pojazdów mechanicznych.

Pojazd użytkowy – pojazd silnikowy i jego przyczepa lub naczepa, wykorzystywany głównie do transportu towarów lub pasażerów do celów działalności gospodarczej, na przykład transportu zarobkowego lub transportu na użytek własny, lub w innych celach zawodowych.

Pojazd zabytkowy – wedle ustawy Prawo o ruchu drogowym pojazd, który na podstawie specjalnych przepisów został wpisany do rejestru zabytków ruchomych lub znajduje się w wojewódzkiej ewidencji zabytków, a także pojazd wpisany do inwentarza muzealiów, zgodnie z odrębnymi przepisami.

Quad, wszędołaz, czterokołowiec, ATV – pojazd czterokołowy, przeznaczony głównie do sportu i rekreacji.

Rozstaw osi – odległość między środkiem przedniego a tylnego koła.

Sam – autarkiczny pojazd, przeważnie samochód, motocykl lub ciągnik wykonany samodzielnie lub w warsztacie.

Samochód hybrydowy – samochód z napędem hybrydowym, najczęściej wyposażony w silnik spalinowy i jeden lub kilka elektrycznych. Obecność napędu elektrycznego ma na celu albo zmniejszenie zużycia paliwa albo zwiększenie mocy samochodu. Sposób i stopień wykorzystania silników elektrycznych różni się w poszczególnych pojazdach. Obok hybrydowych samochodów osobowych występują także ciężarówki, traktory i autobusy hybrydowe.

Sandstorm – pojazd robot. Stworzonym przez Carnegie Mellon University's Red Team, jest cięższą modyfikacją pojazdu 1986 model 998 HMMWV. Startował w DARPA Grand Challenge w 2004 i 2005. Siostrzanym projektem jest pojazd – H1ghlander.

Skuter śnieżny – pojazd naziemny łączący zalety sań i skutera przystosowanego do jazdy tylko w zimie – z tego względu urządzenia te były na początku nazywane saniami motorowymi. Skuter śnieżny przystosowany jest do jazdy zarówno po drogach jak i bezdrożach – potrafi się poruszać równie dobrze po śniegu, jak i po lodzie, co czyni go jednym z podstawowych pojazdów wykorzystywanych w krajach za granicą koła podbiegunowego, takich jak Norwegia czy Kanada. Maksymalne prędkości skuterów sięgają rzędu 200 km/h.

Thrust SSC — brytyjski samochód o napędzie turboodrzutowym zbudowany przez Richarda Noble'a, Glynne'a Bowshera, Rona Ayersa i Jeremyego Blissa do pobicia rekordu prędkości i przekroczenia bariery dźwięku na lądzie. Rekord został pobity 15 października 1997 roku, podczas próby przeprowadzonej na dnie wyschniętego słonego jeziora na pustyni Black Rock w amerykańskim stanie Nevada. Thrust SSC osiągnął prędkość 1227,985 km/h przekraczając barierę dźwięku o około 7 km/h. Poprzednie przekroczenie bariery dźwięku przez trójkołowy pojazd Budweiser Rocket nie zostało uznane.

Tobogan – specjalnego rodzaju sanie, stosowane w ratownictwie górskim GOPR i TOPR, używane do transportu poszkodowanych w wypadkach górskich. Tobogan ma kształt łódkowaty i szerokie dno ułatwiające ślizganie, może też być wyposażony w dwie szerokie płozy. Z przodu i z tyłu znajdują się dyszle do sterowania saniami. Umożliwiają one wygodne i bezpieczne zwożenie rannego przez jednego ratownika – zamiast kilku, jak dawniej. Dyszle te pojawiły się w toboganie w latach czterdziestych XX w., w wyniku udoskonaleń wprowadzonych przez przewodnika tatrzańskiego Władysława Gąsienicę-Pazdura.

Trajka, traja, trójkołowiec, trzykołowiec – pojazd silnikowy na trzech kołach.

VentureOne - amerykański dwuosobowy trójkołowiec z napędem hybrydowym zbudowany na bazie rozwiązań technicznych zastosowanych w holenderskim pojeździe Carver.

Wózek inwalidzki – pojazd konstrukcyjnie przeznaczony do poruszania się osoby niepełnosprawnej, napędzany siłą mięśni lub za pomocą silnika, którego konstrukcja ogranicza prędkość jazdy do prędkości pieszego.

Wózek jezdniowy podnośnikowy nazywany zwyczajowo wózkiem widłowym – kołowy pojazd mechaniczny o napędzie silnikowym, przystosowany do przewozu materiałów o znacznej masie, stosowany w transporcie bliskim i magazynowaniu. Używany jest głównie do prac rozładunkowych w magazynach, portach czy fabrykach. Do transportu przy pomocy wózka widłowego materiał przeznaczony do przemieszczenia najczęściej umieszcza się na paletach.

Wrotki – sprzęt sportowy i rekreacyjny, mający postać kółek mocowanych do butów w sposób trwały lub doczepianych. Są one pokrewne łyżworolkom, od których różnią się ułożeniem kółek: wrotki są dwuśladowe, gdy łyżworolki jednośladowe.

Wywrotka – pojazd: samochód ciężarowy, wózek, wagonik z przechylaną do tyłu lub na bok skrzynią ładunkową, co umożliwia samoczynny rozładunek.