WRośliny uprawne – rośliny użytkowe nieeksploatowane ze stanowisk naturalnych, lecz z upraw stworzonych i pielęgnowanych przez człowieka. Czasem w węższym ujęciu definiowane są jako rośliny uprawiane na roli. Pierwsze ślady uprawy roślin przez ludzi pochodzą sprzed ok. 13 tysięcy lat z Tajlandii, sprzed 11 tysięcy lat z rejonu tzw. Żyznego Półksiężyca i sprzed ok. 8 tysięcy lat z Meksyku. Wtedy to po okresie użytkowania, a z czasem też pielęgnowania roślin dziko rosnących, ludzie rozpoczynali uprawę roślin rodzimych w poszczególnych obszarach, zwanych dziś obszarami pochodzenia roślin użytkowych. Z czasem gatunki uprawiane zostały szeroko rozprzestrzenione poza naturalne granice ich zasięgów. W wyniku zabiegów hodowlanych uzyskano wiele tysięcy odmian uprawnych o odpowiednich dla człowieka właściwościach. Wiele z nich bardzo różni się od swoich naturalnych form wyjściowych. Niektóre z roślin uprawnych występują obecnie już tylko w uprawie – nie istnieją ich dzikie formy wyjściowe.
WWspólnotowy Urząd Odmian Roślin – agencja Unii Europejskiej, posiadającą osobowość prawną, zarządzającą wspólnotowym systemem ochrony odmian uprawnych roślin jako jedyną i wyłączną formą wspólnotowych praw własności przemysłowej do nowych odmian roślin.
WHodowla roślin jest nauką traktującą o polepszaniu cech dziedzicznych u roślin uprawnych, obejmującą również praktyczne działania, których celem jest wytworzenie odmian lepszych jakościowo i plenniejszych.
WBambus – rodzaj roślin wieloletnich o drewniejących łodygach, należący do rodziny wiechlinowatych. Stanowi jeden z kilkudziesięciu rodzajów zwyczajowo określanych mianem "bambusów", wchodzących w skład podrodziny bambusowych (Bambusoideae). Rodzaj liczy ok. 130 gatunków występujących w tropikalnej i subtropikalnej części Azji, poza tym niektóre gatunki są szeroko rozpowszechnione w uprawie.
WFeronia słoniowa (Limonia acidissima L.) – gatunek drzewa z rodziny rutowatych. Jedyny gatunek z monotypowego rodzaju feronia (Limonia). Pochodzi z Azji południowej i południowo-wschodniej. Strefy mrozoodporności: 9-11.
WKordylina krzewiasta, maczużnia graniczna – gatunek z rodziny szparagowatych. Według niektórych źródeł pochodzi z Nowej Gwinei, podczas gdy inne wskazują wyspy na Pacyfiku tylko jako prawdopodobną ojczyznę tego gatunku, którego pochodzenie trudno ustalić jednoznacznie z powodu szerokiego rozprzestrzenienia przez człowieka. Roślina jest uprawiana w całej strefie międzyzwrotnikowej, zwłaszcza na tropikalnych obszarach Azji i Polinezji, w różnych miejscach ucieka z upraw i dziczeje. Strefy mrozoodporności: 10-11. W uprawie znajduje się wiele odmian.
WŁubin biały – gatunek rośliny z rodziny bobowatych (Fabaceae). Roślina roczna tradycyjnie uprawiana w regionie śródziemnomorskim. Osiąga od 30 do 120 cm wysokości i ma szeroki zasięg w basenie Morza Śródziemnego. Ma duże wymagania glebowe oraz długi okres wegetacji.
WMigdałecznik właściwy – gatunek rośliny z rodziny trudziczkowatych (Combretaceae). Występuje w strefie klimatu tropikalnego, w pasie roślinności przybrzeżnej. Gatunek odporny na zasolenie gleby, zanieczyszczenie powietrza
WMozga kanaryjska, kanar, kanarkowa trawa – gatunek rośliny zielnej z rodziny wiechlinowatych. Pochodzi z południowej części Europy w obszarze basenu śródziemnomorskiego. W Polsce bywa uprawiany, częściej występuje w formie zdziczałej.
WNikla indyjska – gatunek rośliny jednorocznej lub dwuletniej z rodziny bobowatych. Pierwotne obszary jego występowania to wschodnia część Indii, gdzie był uprawiany już co najmniej 3000 lat temu. Obecnie uprawiany w wielu krajach o klimacie tropikalnym, zwłaszcza na Półwyspie Indyjskim, w Afryce i Ameryce Środkowej. Najważniejsze lokalne nazwy: hindi tur dal, arhar dal; ang. pigeon pea, Congo pea; hiszp. gandul.
WPandan górski, pochutnik górski – gatunek roślin z rodziny pandanowatych (Pandanaceae). Pochodzenie: Moluki i Nowa Gwinea. Szeroko rozprzestrzeniony w uprawie.
WPandan połaciowy, pochutnik pachnący – gatunek roślin z rodziny pandanowatych (Pandanaceae). Pochodzenie: wybrzeża morskie Oceanu Indyjskiego i Spokojnego. Strefy mrozoodporności: 10-11. Rośnie na stanowiskach podmokłych i bagiennych.
WPandan trwały, pochutnik trwały – gatunek roślin z rodziny pandanowatych (Pandanaceae). Pochodzenie: wilgotne lasy wschodniego Madagaskaru. Strefy mrozoodporności: 10-11. Szeroko rozprzestrzeniony w całej strefie tropikalnej.
WRośliny kauczukodajne – drzewa, krzewy lub rośliny zielne, których sok mleczny zawiera koloidalny roztwór kauczuku naturalnego użytkowany gospodarczo. Kauczuk ma w soku mlecznym postać kulistych, pałeczkowatych lub gruszkowatych ziaren o wielkościach od ułamków mikrona do kilku mikronów. Kauczuk naturalny pozyskuje się poprzez nacięcie pnia i zebranie wyciekającego soku mlecznego poddawanego następnie obróbce. Sok mleczny stabilizowany jest substancjami alkalicznymi np. amoniakiem. Ostateczny produkt stanowiący surowiec w przemyśle gumowym uzyskuje się w wyniku koagulacji soku i jego zagęszczenia. Zagęszczenie zawartości kauczuku wykonywane jest zwykle poprzez odwirowanie lub częściowe odparowanie wody. Koagulacja następuje po zakwaszeniu, zamrożeniu lub dodaniu soli rozpuszczalnych w wodzie.
WRośliny miododajne – rośliny zaliczane do roślin pszczelarskich lub roślin pożytkowych – rośliny o kwiatach barwnych i wonnych, kwitnące długo i obficie, które dostarczają pszczołom surowca do produkcji miodu – nektaru lub rośliny, na których liściach i pędach wytwarzany jest inny surowiec do produkcji miodu – spadź. Do roślin pszczelarskich (pożytkowych) zalicza się również rośliny pyłkodajne, nie są one jednak zaliczane do roślin miododajnych ani do nektarodajnych. Pyłek kwiatowy pozyskiwany przez pszczoły z tych roślin jest dla nich składnikiem pokarmowym.
WRośliny ozime, oziminy – uprawne rośliny jednoroczne, które do przejścia całego cyklu rozwojowego potrzebują okresu niskich temperatur (jarowizacji), występujących zimą. Wysiane wiosną nie wytwarzają pąków kwiatowych i nie owocują. Owoce dają za to w maju i sierpniu, czasem w grudniu. Mogą rozwijać się korzystając z wody po stopionym śniegu, dzięki czemu uzyskiwane są większe plony.
WRośliny strączkowe, motylkowe grubonasienne – rośliny z rodziny bobowatych (motylkowatych) o dużych nasionach uprawiane jako rośliny pastewne, jadalne i dostarczające surowca do przemysłu spożywczego. Uprawiane są dla nasion, paszy i jako zielony nawóz. Ponieważ tak jak inne motylkowe współżyją z bakteriami brodawkowymi – wiążą wolny azot (N2). Pozostawiając go w glebie poprawiają jej żyzność i właściwości fizyczne. Dlatego są też często uprawiane jako przedplon. Do roślin strączkowych zaliczane są jare rośliny jednoroczne. Klasyfikowane odrębnie wieloletnie rośliny motylkowe, zwane są drobnonasiennymi i uprawiane są głównie jako rośliny pastewne.
WZioła, rośliny zielarskie – rośliny zawierające substancje wpływające na metabolizm człowieka i dostarczające surowców zielarskich. Są to gatunki lecznicze, przyprawowe, a także trujące. Grupa ta obejmuje przede wszystkim jednoroczne i dwuletnie rośliny zielne, ale także drzewa, krzewy, warzywa i byliny. Zalicza się do nich także niektóre grzyby. Zioła stosowane są m.in. w ziołolecznictwie, aromaterapii i jako przyprawy.
WSagownica sagowa, sagownica zwyczajna, nazywana także palmą sagową – gatunek rośliny z rodziny arekowatych. Pochodzi z Moluków i Nowej Gwinei, uprawiana głównie w Azji Południowo-Wschodniej. Roślina ważna gospodarczo, w niektórych krajach pozyskiwane z niej sago stanowi podstawowy produkt żywnościowy.
WSandałowiec biały – gatunek niewielkiego, powoli rosnącego drzewa. Występuje naturalnie na suchych obszarach subkontynentu indyjskiego. Jest półpasożytem, czerpiącym substancje odżywcze z korzeni innych drzew, bez większej szkody dla gospodarzy. Gatunek zagrożony ze względu na nadmierną eksploatację i utratę naturalnych siedlisk. Z tego względu w Indiach wprowadzono zakaz eksportu drewna. Jest uprawiany w innych krajach tropikalnych, takich jak Chiny, Sri Lanka, Indonezja, Malezja, Filipiny i Australia. Zarówno drewno jak i kora posiadają przyjemny, długo utrzymujący się aromat, dzięki zawartości santanolu i santalenu.
WSantol malajski – gatunek drzewa z rodziny miodlowatych. Pochodzi z Południowo-Wschodniej Azji i powszechnie uprawiany na tym obszarze. Międzynarodowa nazwa handlowa santol wywodzi się z filipińskiego języka tagalog.
WTykwa pospolita, kalebasa – gatunek jednorocznych, pnących roślin tropikalnych z rodziny dyniowatych (Cucurbitaceae).
WWełniak azjatycki – drzewo z rodziny wełniakowatych, pochodzące z południowych Indii i Cejlonu.
WWspięga wężowata – gatunek rośliny z rodziny bobowatych. W uprawie w wielu krajach o klimacie półsuchym. Roślina odporna na suszę i wysokie temperatury.
WZioła, rośliny zielarskie – rośliny zawierające substancje wpływające na metabolizm człowieka i dostarczające surowców zielarskich. Są to gatunki lecznicze, przyprawowe, a także trujące. Grupa ta obejmuje przede wszystkim jednoroczne i dwuletnie rośliny zielne, ale także drzewa, krzewy, warzywa i byliny. Zalicza się do nich także niektóre grzyby. Zioła stosowane są m.in. w ziołolecznictwie, aromaterapii i jako przyprawy.