BN-350W
BN-350

Reaktor BN-350 był zlokalizowany w EJ Aktau w Kazachstanie, na brzegu morza Kaspijskiego.

Bomba kobaltowaW
Bomba kobaltowa

Bomba kobaltowa – urządzenie do teleradioterapii lub napromieniowywania przedmiotów promieniami gamma (γ) o energiach 1,17 i 1,33 MeV, emitowanymi przez izotop kobaltu 60Co o aktywności rzędu 1013–1014 Bq. Ze względu na dużą przenikliwość promieniowania gamma aktywny kobalt jest otoczony grubą osłoną z ołowiu, w której znajdują się kanały wyprowadzające na zewnątrz wiązkę promieniowania. Bomba kobaltowa może też być wyposażona w mechanizm umożliwiający zdalną manipulację próbkami bez narażania operatora na promieniowanie. Bomba kobaltowa jest stosowana w lecznictwie do zwalczania chorób nowotworowych, w defektoskopii, do sterylizacji żywności oraz w chemii radiacyjnej, do badań procesów fizykochemicznych zachodzących podczas napromieniowywania wysokoenergetycznymi kwantami gamma prostych i złożonych układów chemicznych.

Ciepło powyłączenioweW
Ciepło powyłączeniowe

Ciepło powyłączeniowe – energia cieplna wytwarzana w reaktorze jądrowym po jego wyłączeniu, w stanie niekrytycznym, w wyniku przemian jądrowych zachodzących w produktach reakcji rozszczepienia paliwa jądrowego.

Ciężka wodaW
Ciężka woda

Ciężka woda, HDO lub D2O – woda, w której znaczącą część atomów wodoru stanowi izotop 2H, czyli deuter (D), którego jądro zbudowane jest z protonu i neutronu. Zazwyczaj jako ciężką wodę traktuje się D2O, jednak nazwa ta dotyczy także związku, w którym jedynie jeden atom protu zastąpiony jest deuterem (HDO).

Convair X-6W
Convair X-6

Convair X-6 – samolot eksperymentalny napędzany energią jądrową, który nigdy nie wyszedł poza fazę prototypu.

Deflektor (akcelerator)W
Deflektor (akcelerator)

Deflektor (odchylacz) – element akceleratora służący do kierowania i odchylania wiązki cząstek. Odchylanie odbywa się zwykle za pomocą dodatkowego pola elektrycznego lub magnetycznego przecinającego tor ruchu wiązki.

Detektor dymuW
Detektor dymu

Detektor dymu – urządzenie do wykrywania i lokalizowania zadymienia w budynkach, pomieszczeniach i urządzeniach.

Era atomuW
Era atomu

Wiek atomu, in. era atomu – okres w historii powszechnej, który upłynął od zrzucenia bomby atomowej na Hiroszimę i Nagasaki (1945), pod koniec wojny na Pacyfiku (1937–1945).

FBRW
FBR

FBR – typ reaktora prędkiego powielającego, chłodzonego ciekłym sodem, będący w stanie wytwarzać więcej materiału rozszczepialnego niż zużywa. Reaktor FBR wykorzystuje neutrony prędkie do przemiany materiału paliworodnego - uranu jako zubożonego uranu czyli izotop U-238 w pluton Pu-239, który jest paliwem jądrowym. Pierwszy przemysłowy tego typu reaktor (BN-350) działał w Szewczence.

Generator neutronówW
Generator neutronów

Generator neutronów – urządzenie stanowiące źródło neutronów. Samodzielnymi generatorami neutronów są akceleratory i reaktory jądrowe. W badaniach i przemyśle wykorzystuje się również izotopy promieniotwórcze:neutrony powstające podczas fuzji indukowanej radioaktywnością - np. mieszanina plutonu i berylu, w której pluton emituje cząstki alfa, które łączą się z jądrami berylu, a te rozpadają się potem na cząstki alfa i neutrony. neutrony powstające przy samorzutnych rozpadach jąder atomowych - np. kaliforn-252, który samorzutnie rozpada się emitując kilka neutronów. źródła fotoneutronów - np. naświetlanie berylu wiązką promieniowania gamma powoduje rozpad jego jąder na cząstki alfa i neutrony.

Irański program nuklearnyW
Irański program nuklearny

Irański program nuklearny – został uruchomiony w 1957 roku, kiedy to USA i Iran podpisały porozumienie o cywilnej współpracy atomowej. Program nabrał rozpędu w drugiej połowie lat 60. w związku z osobistym zainteresowaniem ze strony szacha Mohammada Rezy Pahlawiego, a także budową centrum badań nuklearnych przy Uniwersytecie w Teheranie.

ISIS (źródło neutronów)W
ISIS (źródło neutronów)

ISIS – brytyjskie źródło neutronów i mionów znajdujące się w Rutherford Appleton Laboratory w Oxfordshire, wykorzystywane w eksperymentach dotyczących rozpraszania neutronów oraz mionów w badanych próbkach ciał stałych, pozwalające na obrazowanie zjawisk od skali subatomowej do makrocząsteczkowej. Wokół ISIS znajduje się szereg stanowisk badawczych, gdzie naukowcy z całego świata mogą przeprowadzać eksperymenty badawcze dotyczące fizyki, chemii, inżynierii materiałowej, geologii, biologii oraz archeologii.

Materiał paliworodnyW
Materiał paliworodny

Materiał paliworodny - materiał zawierający jądra atomowe, które nie ulegają wymuszonemu rozszczepieniu przez powolne neutrony, ale w wyniku pochłaniania neutronów przekształcają się w nuklidy rozszczepialne.

Nóż gammaW
Nóż gamma

Nóż gamma – urządzenie medyczne wykorzystywane w radiochirurgii(ang.), odmianie radioterapii stereotaktycznej – trójwymiarowej radioterapii, wykorzystującej wysokie wartości dawki w pojedynczej frakcji napromieniania, o bardzo wysokiej precyzji. Operacja nożem gamma jest metodą konkurencyjną dla klasycznej neurochirurgii, stosowaną w najmniej inwazyjnym leczeniu guzów mózgu, w szczególności gdy przy użyciu tradycyjnej neurochirurgii usunięcie guza jest utrudnione. Nóż gamma jest również stosowany w celu uniknięcia powikłań chirurgicznych, a także u pacjentów, u których stan zdrowia wyklucza wykonanie klasycznej operacji.

Reflektor neutronówW
Reflektor neutronów

Reflektor neutronów – materiał o własnościach powodujących odrzucenie neutronów powstających w reaktorze jądrowym i skierowanie ich z powrotem w kierunku rdzenia reaktora. Reflektor poprawia bilans neutronów w rdzeniu, a w konsekwencji umożliwia zmniejszenie masy krytycznej materiału rozszczepialnego i wymiarów reaktora. Poprawia się także rozkład neutronów w rdzeniu.

Stabilizator parowyW
Stabilizator parowy

Stabilizator parowy – urządzenie techniki reaktorowej służące zabezpieczeniu chłodziwa (wody) w reaktorach ciśnieniowych przed osiągnięciem wrzenia oraz służące do regulacji ciśnienia w pierwotnym obiegu chłodzenia reaktora.

Ciężka wodaW
Ciężka woda

Ciężka woda, HDO lub D2O – woda, w której znaczącą część atomów wodoru stanowi izotop 2H, czyli deuter (D), którego jądro zbudowane jest z protonu i neutronu. Zazwyczaj jako ciężką wodę traktuje się D2O, jednak nazwa ta dotyczy także związku, w którym jedynie jeden atom protu zastąpiony jest deuterem (HDO).

Tlenek plutonu(IV)W
Tlenek plutonu(IV)

Tlenek plutonu(IV), PuO2 – nieorganiczny związek chemiczny, tlenek plutonu na IV stopniu utlenienia. W normalnych warunkach w postaci rozdrobnionej jest brązowym proszkiem, tworzy żółtobrązowe kryształy. Powstaje na powierzchni metalicznego plutonu wystawionego na działanie powietrza. Wskutek dużej radioaktywności plutonu (silna emisja cząstek α) samorzutnie rozgrzewa się; w przypadku produktu wzbogaconego w izotop Pu-238 może rozgrzać się do czerwoności. Masa krytyczna tlenku plutonu wynosi około 25 kg. W mieszaninie z tlenkiem uranu stosowany jest jako paliwo jądrowe, tzw. MOX.

Ulepszony reaktor chłodzony gazemW
Ulepszony reaktor chłodzony gazem

Ulepszony reaktor chłodzony gazem – rodzaj reaktora jądrowego z moderatorem grafitowym, chłodzonego gazem.

Uran zubożonyW
Uran zubożony

Uran zubożony – przetworzony uran, składający się głównie z izotopu o liczbie masowej 238 (U-238), w znacznej mierze pozbawiony radionuklidu U-235. Stosowany jest m.in. w przemyśle zbrojeniowym.

Wirówka wzbogacającaW
Wirówka wzbogacająca

Wirówka wzbogacająca – szybkoobrotowa wirówka, w której pod wpływem sił odśrodkowych następuje rozdzielenie izotopów uranu związanego w postaci gazowego fluorku uranu, 235UF6 i 238UF6.

Zegar atomowyW
Zegar atomowy

Zegar atomowy – rodzaj zegara, którego działanie opiera się na zliczaniu okresów atomowego wzorca częstotliwości.