Oświetlenie sztuczneW
Oświetlenie sztuczne

Główne okresy wprowadzania do użytku kolejnych sztucznych źródeł światła:Od prehistorii do XVIII wieku ognisko łuczywo kaganek świecaWiek XIX lampa naftowa lampa gazowa światło wapienne lampa łukowa żarówkaWiek XX lampa fluorescencyjna lampa neonowa lampa rtęciowa lampa sodowa lampa halogenowa lampa plazmowa lampa metalohalogenkowaWiek XXI lampa LED.

DaylightingW
Daylighting

Daylighting – sposób umieszczania okien lub innych otworów i powierzchni odbijających światło, tak aby w ciągu dnia światło naturalne zapewniło efektywne oświetlenie wewnętrzne. Szczególną uwagę zwraca się na daylighting podczas projektowania budynków, w których celem jest maksymalizacja komfortu wizualnego lub zmniejszenie zużycia energii. Oszczędność energii osiąga się poprzez obniżenie wykorzystania sztucznego (elektrycznego) oświetlenia lub pasywnego ogrzewania słonecznego. Do tego światło elektryczne automatycznie, w odpowiedzi na obecność światła dziennego, musi być przygaszane bądź rozjaśniane. Pożądane jest wprowadzenie automatyki umożliwiającej taki system zarządzenia oświetleniem.

GasidłoW
Gasidło

Gasidło (gaśnik) – przyrząd służący do gaszenia, czasem też do zapalania świec.

GromnicaW
Gromnica

Gromnica – duża woskowa świeca, używana w niektórych wyznaniach chrześcijańskich w trakcie najważniejszych wydarzeń religijno-społecznych w życiu wiernego.

KaganekW
Kaganek

Kaganek – niewielkie naczynie gliniane lub metalowe, w kształcie miseczki z dziobkiem, uchwytem i knotem, napełnione tłuszczem albo olejem mineralnym, służące w starożytności do oświetlania.

KandelabrW
Kandelabr

Kandelabr – duży, stojący, kilkuramienny świecznik; także: ozdobna, kilkuramienna latarnia uliczna.

KinkietW
Kinkiet

Kinkiet – lampa albo świecznik o specjalnej konstrukcji, umożliwiającej wieszanie jej na ścianie; lampa z wypolerowaną tarczą metalową albo lustrzaną, odbijająca światło, zwłaszcza służąca do oświetlenia sceny teatralnej. Pierwotnie: stojąca lampa olejowa o palniku umieszczonym obok zbiornika paliwa.

KnotW
Knot

Knot – część świecy, znicza lub lampy spalającej paliwo ciekłe, takie jak olej bądź nafta, wyprowadzająca ciekłe paliwo poza zbiornik dzięki wykorzystaniu zjawiska kapilarnego, by umożliwić lub ułatwić jego parowanie w wysokiej temperaturze płomienia. Materiałem faktycznie spalanym są wtedy opary paliwa.

Latający lampionW
Latający lampion

Latający lampion – mały papierowy balon wypełniony gorącym powietrzem, z otwartym dnem, gdzie umieszczony jest ogień. Jego oryginalna nazwa chińska to tian deng.

Latarnik ulicznyW
Latarnik uliczny

Latarnik uliczny – osoba codziennie zapalająca o zmierzchu i gasząca o świcie gazowe latarnie uliczne.

LichtarzW
Lichtarz

Lichtarz − stojący świecznik dla jednej świecy, podstawka do jej osadzania.

ŁuczywoW
Łuczywo

Łuczywo – kawałek smolnego, przesyconego żywicą drzewa iglastego lub strugane szczapki z drzew liściastych, dobrze wysuszone, używane do oświetlenia izb wiejskich w Polsce do końca XIX wieku.

Meluzyna (świecznik)W
Meluzyna (świecznik)

Meluzyna (świecznik) – typ wiszącej lampy w formie kompozycji rogów jelenia lub daniela oraz popiersia kobiety.

MenoraW
Menora

Menora – w judaizmie nazwa świętego, złotego, siedmioramiennego świecznika, ustawionego w Pierwszym Przybytku, a także używanego później w Świątyni Jerozolimskiej. Formą odstępstwa jest używanie tej nazwy także dla chanukii, czyli świecznika chanukowego. Menora jest jednym z najstarszych i najbardziej rozpowszechnionych symboli używanych w żydowskiej sztuce kultowej. Jest także traktowana jako symbol judaizmu, a jej wizerunek został wykorzystany w herbie państwa Izrael. Biblia dokładnie nie mówi o świeczniku siedmioramiennym, ale sześcioramiennym – z pionowego trzonu wychodzą trzy ramiona w lewo i trzy ramiona w prawo. Ponieważ na końcu każdego ramienia oraz na końcu trzonu znajduje się lampa, stąd ten sześcioramienny świecznik ma siedem lamp.

OgniskoW
Ognisko

Ognisko – płonący stos, najczęściej z drewna lub innej substancji łatwopalnej. Używane do ogrzewania i gotowania, pełni rolę miejsca spotkań towarzyskich, służy także do spalania odpadów roślinnych na działkach i przydomowych ogródkach, np. gałęzi, liści.

Pochodnia (oświetlenie)W
Pochodnia (oświetlenie)

Pochodnia – kij lub szczapa drewniana z nawiniętymi na jednym końcu lnianymi lub bawełnianymi włóknami, skręconymi szmatami, suchym chrustem, rózgami, sitowiem nasączonymi smołą lub tłuszczem, używana jako przenośne lub stałe źródło światła.

ŚwiecaW
Świeca

Świeca − źródło światła, zazwyczaj wykonane z paliwa stałego uformowanego w walec, wewnątrz którego, przez całą długość, umieszczony jest knot. Dawniej świece wykonywane były głównie z wosku pszczelego, przez co w tej formie były dostępne dla wyższych sfer. Biedniejsi używali źródeł oświetlenia wykonanych z tańszego tłuszczu zwierzęcego. Obecnie świece najczęściej produkowane są z parafiny lub stearyny.

ŚwiecakW
Świecak

Świecak – stojak do mocowania łuczywa stosowany w oświetleniu wiejskich chat, ubogich domów mieszczan i szlachty w wielu regionach Polski. Świecaki były powszechnie stosowane do końca wieku XIX, a sporadycznie w niektórych rejonach nawet po II wojnie światowej.

ŚwiecznikW
Świecznik

Świecznik – sprzęt zaprojektowany do umieszczenia jednej lub wielu świec. Przeważnie świece mocuje się w miseczce, czasami dodatkowo wyposażonej w kolec, na który nabija się podstawę świecy. Wykonywane są głównie z materiałów niepalnych, z metali: mosiądzu, brązu, miedzi, stali lub szkła, porcelany, fajansu. Bardzo często dodatkową funkcją świeczników były funkcje zdobnicze, dlatego wiele z nich jest bogato zdobionych. Niektóre typy świeczników miały też znaczenie religijne, np. żydowska menora. Świecznikami nie nazywa się raczej lamp ze świecą w środku, stosowanych w przeszłości w podróżach pieszych czy w powozach. Takie lampy zwano kagankami.

Znicz (naczynie)W
Znicz (naczynie)

Znicz – rodzaj szklanego, metalowego bądź plastikowego naczynia wypełnionego woskiem, w którym zatopiony jest knot.

ŻyrandolW
Żyrandol

Żyrandol – zazwyczaj elektryczne urządzenie oświetleniowe lub świecznik montowany do sufitu pomieszczenia. Występuje zarówno w mieszkaniach, jak i w wielkogabarytowych salach, holach i widowniach. Zawiera od jednego do bardzo wielu punktów świetlnych. W pomieszczeniach bardzo wielkich może mieć skomplikowaną konstrukcję i składać się z wielkiej ilości elementów ozdobnych, często szklanych lub kryształowych.