Naczynie liturgiczneW
Naczynie liturgiczne

Naczynia liturgiczne – naczynia używane w obrzędach religijnych. W judaizmie były używane w Świątyni Jerozolimskiej. W chrześcijaństwie są używane głównie podczas mszy świętej do jej sprawowania i poza nią.

AkwamanilaW
Akwamanila

Akwamanile - metalowe lub ceramiczne naczynie na wodę do polewania rąk przy obrzędach liturgicznych.

Ampułka (religia)W
Ampułka (religia)

Ampułki – w chrześcijaństwie naczynia liturgiczne, w których przechowywane jest wino lub woda. Używane obecnie w liturgii podczas przygotowania darów, gdy kapłan wlewa do kielicha wino i wodę, a następnie obmywa palce swoich dłoni (lavabo). Ampułek używa się również do puryfikacji kielicha, puszek i pateny.

AspersoriumW
Aspersorium

Aspersorium:kropielnica – kamienne lub metalowe naczynie ze święconą wodą, umieszczone na trwale w przedsionku kościoła (kruchcie), czasem także jako zagłębienie w ścianie mające formę naczynia; przenośne naczynie na wodę święconą; mała kropielnica (kropielniczka) do użytku domowego, wykonana najczęściej z metalu lub plastiku, zawieszana przy drzwiach wejściowych do domu lub mieszkania, służąca domownikom lub osobom odwiedzającym do umoczenia palców w święconej wodzie i wykonania znaku krzyża.

BotafumeiroW
Botafumeiro

Botafumeiro – największy na świecie trybularz znajdujący się w katedrze w Santiago de Compostela. Mierzy 160 cm wysokości i puste waży ok. 60 kg. Do jego rozpalenia potrzeba ok. 40 kg węgla drzewnego i kadzidła. Stale eksponowane jest w bibliotece katedralnej, a używane tylko w piątki na zakończenie Mszy św. dla pielgrzymów o godz. 19:30 oraz w czasie ważniejszych i bardziej uroczystych nabożeństw.

Kadzielnica GozbertaW
Kadzielnica Gozberta

Kadzielnica Gozberta – romański trybularz wykonany około 1100 roku, na terenie Nadrenii lub Lotaryngii, z uwzględnieniem Trewiru. Twórcą dzieła był najprawdopodobniej Gozbert (Gozbertus), który miał wykonać trybularz w oparciu o Schedula diversarum artium, (pol.) Zbiór przepisów o sztukach rozmaitych, pióra Teofila Prezbitera. Obecnie kadzielnica prezentowana jest w skarbcu katedralnym w Trewirze. Cenny przykład romańskiego rzemiosła artystycznego i średniowiecznej syntezy dwóch wątków ikonograficznych, wizji Świątyni Salomona oraz Niebiańskiego Jeruzalem.

Kielich (liturgia)W
Kielich (liturgia)

Kielich – naczynie liturgiczne używane do sprawowania sakramentu Eucharystii.

Kieliszki komunijneW
Kieliszki komunijne

Kieliszki komunijne – w wielu kościołach protestanckich, kieliszki używane do dystrybucji wina podczas sprawowania sakramentu Wieczerzy Pańskiej.

KustodiaW
Kustodia

Kustodia – metalowe naczynie liturgiczne w kształcie puszki, niekiedy z nóżką, często bogato zdobione, pozłacane od środka; wykorzystywane w Kościele katolickim, przeznaczone do przechowywania w tabernakulum konsekrowanej wielkiej hostii. W kustodii umieszcza się hostię, która służy do wystawiania w monstrancji do publicznej adoracji przez wiernych.

LawaterzW
Lawaterz

Lawaterz lub lawatarz, lavabo lub lawabo, lavatorium lub lawatorium

Łódka (liturgia)W
Łódka (liturgia)

Łódka – naczynie, w którym przechowuje się kadzidło, używane do spalania podczas okadzeń.

Melchizedek (liturgia)W
Melchizedek (liturgia)

Melchizedek, melchizedech, lunula − część składowa monstrancji będąca metalową oprawką najczęściej w kształcie półksiężyca, która przytrzymuje Najświętszy Sakrament wystawiony w monstrancji. Melchizedek po wystawieniu Najświętszego Sakramentu przechowuje się w kustodii w tabernakulum.

MonstrancjaW
Monstrancja

Monstrancja − naczynie liturgiczne służące w liturgii katolickiej do umieszczania w nim konsekrowanej hostii, celem wystawiania na ołtarz podczas nabożeństw, adoracji, błogosławieństwa Najświętszym Sakramentem oraz w czasie procesji teoforycznej.

Monstrancja jasnogórska Augustyna KordeckiegoW
Monstrancja jasnogórska Augustyna Kordeckiego

Monstrancja jasnogórska Augustyna Kordeckiego – dzieło sztuki złotniczej okresu baroku, znajdujące się w zbiorach jasnogórskich, wykonane około 1672 w Warszawie, w pracowni Wacława Grottkego, na polecenie paulina ojca Augustyna Kordeckiego, jako wotum dziękczynne dla Matki Bożej za jej orędownictwo u swego Syna i ocalenie sanktuarium przed wojskami szwedzkimi króla Karola X Gustawa podczas oblężenia w 1655, sfinansowane z darów złożonych przez wiernych.

PatenaW
Patena

Patena – w Kościołach chrześcijańskich naczynie liturgiczne zazwyczaj w kształcie talerzyka przeznaczone dla konsekrowanej hostii. Powinna być wykonana, przynajmniej w swym wnętrzu, ze szlachetnego, nie korodującego metalu. Pateną komunijną nazywana jest tacka trzymana przez usługującego w czasie komunii podawanej do ust.

Puszka (liturgia)W
Puszka (liturgia)

Puszka – w liturgii chrześcijańskiej naczynie na konsekrowane komunikanty.

RelikwiarzW
Relikwiarz

Relikwiarz – naczynie kultu religijnego w kształcie krzyża, monstrancji, puszki lub skrzynki do przechowywania doczesnych szczątków – relikwii. Wykonany zazwyczaj z metalu szlachetnego lub kości słoniowej, często zdobiony drogimi kamieniami lub malowidłami.

Taca komunijnaW
Taca komunijna

Taca komunijna – w wielu kościołach protestanckich, sprzęt liturgiczny służący do sprawowania sakramentu Wieczerzy Pańskiej.

VasculumW
Vasculum

Vasculum albo waskulum albo wasculum – naczynie liturgiczne z wodą, zazwyczaj stojące przy tabernakulum. Służy do obmywania (ablucji) palców przez szafarza po udzieleniu Komunii świętej, bądź umieszczenia w nim drobnych okruszków, bądź upadłej Hostii świętej, która rozpuszcza się w znajdującej się w nim wodzie.