
Sierpodudki, dudki drzewne (Phoeniculidae) – rodzina ptaków z rzędu dzioborożcowych (Bucerotiformes).

Czarnodudek większy – gatunek średniego ptaka z rodziny sierpodudków (Phoeniculidae). Występuje we wschodniej i południowej Afryce, bez najbardziej południowej części kontynentu. Jest osiadły.Cechy gatunkuNiewyraźny dymorfizm płciowy. Upierzenie czarne, choć jeden z podgatunków ma białe plamy na skrzydłach. Błyszczy się na niebiesko i fioletowo, głowa lekko brązowa. Długi ogon i cienki, zagięty dziób. Samice i młode słabo się błyszczą. Wymiarydługość ciała: 26–30 cm masa ciała: 24–38,8 gZasięg występowaniaZamieszkuje w zależności od podgatunku:R. c. schalowi Neumann, 1900 – południowa Somalia po Zambię, wschodnie RPA i Mozambik R. c. cyanomelas (Vieillot, 1819) – południowo-zachodnia Angola, Namibia, Botswana i północno-centralne RPABiotopTropikalne i subtropikalne zadrzewienia, szczególnie lubi rośliny z rodzaju Brachystegia oraz Colosphermum mopane; unika zwartych lasów; występuje także w ciernistych zakrzewieniach i na sawannie. PożywienieZjada bezkręgowce, w tym mrówki, błonkoskrzydłe, muchówki, modliszki, chrząszcze, larwy; do tego nektar. Pokarmu szuka biegając w górę i w dół po pniach i gałęziach drzew. LęgiGniazdo jest umieszczone w dziupli; może to być również dziupla używana wcześniej przez dzięcioła lub wąsala. Może używać jej przez kilka sezonów. Samica składa 2–4 jaja. Inkubacja trwa 13–14 dni, wysiaduje tylko samica. Młode są w pełni opierzone i zdolne do lotu po 21–24 dniach.

Phoeniculus – rodzaj ptaka z rodziny sierpodudków (Phoeniculidae).

Rhinopomastus – rodzaj ptaka z rodziny sierpodudków (Phoeniculidae).

Sierpodudek białogłowy – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny sierpodudków (Phoeniculidae). Występuje w Afryce na południe od Sahary, na terenie następujących państw: Burundi, Demokratyczna Republika Konga, Ghana, Gwinea, Kamerun, Kenia, Liberia, Mali, Nigeria, Republika Środkowoafrykańska, Rwanda, Sudan Południowy, Tanzania, Uganda i Wybrzeże Kości Słoniowej.

Sierpodudek czarnodzioby – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny sierpodudków (Phoeniculidae). Występuje we wschodniej Afryce – w Dżibuti, Erytrei, Etiopii, Kenii, Somalii, Sudanie i Tanzanii. Długość ciała 33–38 cm.

Sierpodudek fioletowy – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny sierpodudków (Phoeniculidae). Występuje we wschodniej i południowo-zachodniej Afryce – w Angoli, Etiopii, Kenii, Namibii i Tanzanii. Długość ciała 34,5–38 cm; masa ciała 72–96 g.SystematykaWyróżnia się dwa podgatunki P. damarensis:sierpodudek kenijski (Neumann, 1903) – południowa Etiopia oraz środkowa i południowo-wschodnia Kenia sierpodudek fioletowy (Ogilvie-Grant, 1901) – południowo-zachodnia Angola oraz północno-zachodnia i środkowa NamibiaMiędzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) uznaje takson granti za odrębny gatunek.

Sierpodudek leśny – gatunek ptaka z rodziny sierpodudków (Phoeniculidae). Występuje w Demokratycznej Republice Konga, Ghanie, Gwinei, Kamerunie, Liberii, Nigerii, Kongu, Republice Środkowoafrykańskiej, Rwandzie, Ugandzie i Wybrzeżu Kości Słoniowej.

Sierpodudek purpurowy – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny sierpodudków (Phoeniculidae). Występuje w Afryce na południe od Sahary.