
Arkebuzeria – jazda uzbrojona w broń palną – arkebuz. Formacje te występowały w wojskach XVI i XVII-wiecznych. Arkebuzerami są także nazywani muszkieterzy uzbrojeni w arkebuzy. W Rzeczypospolitej Obojga Narodów była rzadkim rodzajem lekkiej jazdy autoramentu cudzoziemskiego, przypominającym wyglądem i organizacją zachodnich kirasjerów. Pojawiła się na ziemiach polskich za panowania Stefana Batorego. Arkebuzerzy prowadzili ogień z konia, co wymagało od nich olbrzymiej zręczności.

Elearzy, także elierzy, halierzy – w XVI–XVII wieku w wojskach polskich oddziały nieregularnej lekkiej jazdy dokonujące wstępnego rozpoznania przeciwnika; także określenie doborowych harcowników.

Jazda kozacka – lekko i średniozbrojna jazda w Rzeczypospolitej Obojga Narodów, używana zazwyczaj jako wsparcie husarii w XVI i XVII wieku będąca poprzednikiem pancernych i odpowiednikiem petyhorców z Wielkiego Księstwa Litewskiego.

Komunik – w XVI–XVII-wiecznym wojsku polskim oddział konnicy zdolny do szybkich i niespodziewanych działań bojowych; w uproszczeniu: jazda poruszająca się bez taborów i armat.
Korpus posiłkowy Hieronima Augustyna Lubomirskiego – korpus posiłkowy wojsk austriackich szefostwa marszałka nadwornego koronnego Hieronima Augustyna Lubomirskiego istniejący w latach 1683–1685. W powierzeniu korpusu Lubomirskiemu nie przeszkadzał Austriakom fakt, iż pięć lat wcześniej ten sam Lubomirski organizował pomoc dla walczących z Austrią powstańców węgierskich.

Lekka jazda – formacja kawaleryjska, lekka jazda w dawnym wojsku I Rzeczypospolitej. Formacja ta powstała na początku XVI wieku. Od 1633 roku była autoramentu narodowego. W XVIII wieku przekształciła się w formacje nowoczesnych ułanów.

Rajtaria, rajtarzy – typ kawalerii używającej w walce przede wszystkim pistoletów.

Semen – nadworny kozak w posiadłościach magnackich i szlacheckich na Ukrainie w XVII-XVIII wieku.