WBezskrzydlak pieszy – eurosyberyjski gatunek owada prostoskrzydłego z rodziny szarańczowatych (Acrididae). Jest gatunkiem typowym rodzaju Podisma. Spotykany w lasach mieszanych i iglastych. Osiąga długość 20 mm. Ciało barwy brunatnej z żółtym rysunkiem. Tylne golenie niebieskie.
WBrodawnica brodawkowana, brodawnica – owad z rodziny szarańczowatych (Acrididae), występujący w północnej Eurazji.Opis gatunku
WDługoskrzydlak sierposz – gatunek ciepłolubnego, południowoeurosyberyjskiego owada z rodziny pasikonikowatych (Tettigoniidae). Wpisany na Czerwoną listę zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce ze statusem NT, jednak wobec poszerzającego się zasięgu i najnowszych danych o częstości występowania status NT i obecność na Czerwonej Liście należy poddać rewizji.
WDołczan czarnoplamy – eurosyberyjski gatunek ciepłolubnego owada prostoskrzydłego z rodziny szarańczowatych (Acrididae). Spotykany na łąkach, wrzosowiskach i murawach kserotermicznych.
WDołczan deresz – gatunek owada prostoskrzydłego z rodziny szarańczowatych (Acrididae). Osiąga długość 15 mm. Ubarwienie zielone w brązowe plamy.
WDołczan wysmukły – eurosyberyjski gatunek owada prostoskrzydłego z rodziny szarańczowatych (Acrididae). Spotykany na suchych łąkach, wrzosowiskach i niektórych murawach.
WEuchorthippus pulvinatus – gatunek owada prostoskrzydłego z rodziny skakunowatych.
WGrubosz bezskrzydły – gatunek nielatającego owada prostoskrzydłego zaliczany do długoskrzydlakowych. Po raz pierwszy został opisany naukowo z Węgier. Jest jednym z największych europejskich pasikoników. Długość jego ciała dochodzi do 47 mm, a masa do 6 g.
WKobyłka syberyjska – owad z rzędu prostoskrzydłych. Osiąga długość ponad 20 mm. Owad barwy ciemnozielonej. Samce posiadają silnie rozszerzone przednie golenie. Kobyłka syberyjska występuje masowo w Azji i tam powoduje często poważne szkody w uprawach. W Polsce gatunek rzadko spotykany.
WKonik brunatny – euroazjatycki gatunek owada prostoskrzydłego z rodziny szarańczowatych (Acrididae). Występuje prawdopodobnie na obszarze całej Polski, choć nie wykazano go z Kotliny Nowotarskiej i z Tatr. Gatunek eurytopowy, ale w środowiskach suchych, na murawach naskalnych i kserotermicznych występuje liczniej.
WKonik ciepluszek – euroazjatycki gatunek owada prostoskrzydłego z rodziny szarańczowatych (Acrididae). Długość do 15 mm. Barwa żółta do brunatnej, w ciemne plamy. W Europie Środkowej występuje najczęściej na murawach kserotermicznych, a także w środowiskach ruderalnych i w agrocenozach. W Polsce jest szeroko rozprzestrzeniony. Nie wykazano go jedynie z Kotliny Nowotarskiej oraz Tatr.
WKonik długopokładełkowy – euroazjatycki gatunek owada prostoskrzydłego z rodziny szarańczowatych (Acrididae) blisko spokrewniony z P. parallelus, z którym jest mylony. W Europie Środkowej jest związany z wilgotnymi środowiskami. W Polsce jest szeroko rozprzestrzeniony.
WKonik leśny – gatunek owada prostoskrzydłego z rodziny szarańczowatych (Acrididae). Występuje w Europie, Azji i Afryce Północnej. W Polsce jest gatunkiem szeroko rozprzestrzenionym, występującym jednak lokalnie, związanym ze środowiskiem leśnym.
WKonik osiodłany – euroazjatycki gatunek owada prostoskrzydłego z rodziny szarańczowatych (Acrididae).
WKonik pospolity – euroazjatycki, eurytopowy gatunek owada prostoskrzydłego z rodziny szarańczowatych (Acrididae). Jest najpospolitszym z występujących w Polsce prostoskrzydłych. Nie wykazano go jedynie z Tatr. Preferuje trawiaste środowiska kserotermiczne.
WKonik sucholubny – euroazjatycki gatunek owada prostoskrzydłego z rodziny szarańczowatych (Acrididae) blisko spokrewniony z Ch. biguttulus i Ch. brunneus, z którymi jest często mylony.
WKonik wszędobylski – euroazjatycki gatunek lub grupa blisko spokrewnionych gatunków owadów prostoskrzydłych z rodziny szarańczowatych (Acrididae). Poszczególne populacje zaliczane do tej grupy owadów są bardzo podobne morfologicznie, przez co wielu autorów wyróżniało liczne podgatunki Ch. albomarginatus. Analiza budowy aparatów strydulacyjnych oraz akustycznych sygnałów godowych wydawanych przez te owady wskazuje na duże zróżnicowanie etologiczne poszczególnych populacji, przy nieznacznych różnicach morfologicznych. Badacze uważają, że jest to grupa nowych, filogenetycznie młodych gatunków.
WKózka ciemnoskrzydła – euroazjatycki gatunek owada prostoskrzydłego z rodziny szarańczowatych (Acrididae). Na terenie Europy występuje głównie w górach.
WŁatczyn brodawnik – euroazjatycki gatunek owada prostoskrzydłego z rodziny pasikonikowatych (Tettigoniidae).
WMiecznik ciemny, miecznik brązowy – gatunek owada zaliczany do miecznikowatych, blisko spokrewniony z miecznikiem łąkowym, od którego różni się dłuższymi skrzydłami. Występuje w Europie i Azji. W Polsce pospolity niemal w całym kraju, poza częścią południowo-zachodnią i północno-wschodnią.
WMiecznik łąkowy – euroazjatycki gatunek owada prostoskrzydłego z rodziny pasikonikowatych (Tettigoniidae), blisko spokrewniony z miecznikiem ciemnym, od którego różni się krótszymi skrzydłami. Występuje na podmokłych łąkach, torfowiskach i bagnach. W Polsce spotykany na terenie całego kraju z wyjątkiem gór.
WMrowiszczak mrówkomirek – gatunek myrmekofilnego owada z rzędu prostoskrzydłych, z rodziny mrowiszczaków (Myrmecophilidae). Gatunek prawdopodobnie pochodzący z Azji, obecnie występujący także w Środkowej i Południowej Europie. Rodzaj zależności międzygatunkowych pomiędzy mrowiszczakami a mrówkami najczęściej określany jest jako synechtria.
WMułek buławkowaty – euroazjatycki gatunek owada prostoskrzydłego z rodziny szarańczowatych (Acrididae), jedyny przedstawiciel rodzaju Gomphocerippus. W Polsce jest gatunkiem rzadko spotykanym. W północnej części kraju znany jest z nielicznych stanowisk, natomiast na południu spotykany jest częściej. W europejskiej części zasięgu występowania jest gatunkiem borealno-górskim.
WNaboczeń bagienny, naboczeń – gatunek dużego, ciepłolubnego, euroazjatyckiego owada z rodziny szarańczowatych (Acrididae). Występuje na wilgotnych łąkach południowej i zachodniej Europy oraz Azji. W Polsce bardzo rzadki.
WNadobnik włoski – gatunek owada z rzędu prostoskrzydłych. Samce nadobnika włoskiego osiągają długość 20 mm, samice 30 mm. Ubarwienie zmienne, od czerwonego do szarobrązowego.
WNakwietnik trębacz – palearktyczny gatunek ciepłolubnego owada prostoskrzydłego z rodziny świerszczowatych (Gryllidae), charakterystyczny zwłaszcza dla obszaru śródziemnomorskiego. Ciało o długości do 14 mm, barwy żółtawej.
WNapierśnica ciemna – euroazjatycki gatunek owada prostoskrzydłego z rodziny szarańczowatych (Acrididae), opisany z Węgier.
WNapierśnica krótkoskrzydła – euroazjatycki gatunek owada prostoskrzydłego z rodziny szarańczowatych (Acrididae) opisany naukowo z Syberii, wykazany z Polski przed rokiem 1920 z okolic Torunia pod wcześniejszą, synonimiczną nazwą Pararcyptera microptera i zaliczony do polskiej ortopterofauny. Prawdopodobnie został do Polski zawleczony. Od tamtej pory nie potwierdzono występowania tego gatunku na terenie kraju.
WNapierśnik torfowiskowy – euroazjatycki gatunek owada prostoskrzydłego z rodziny szarańczowatych (Acrididae) związany ze środowiskami wilgotnymi – bagnami i torfowiskami. Jest jednym z większych prostoskrzydłych występujących w Polsce. Osiąga do 30 mm długości.
WNiezdarka dziewica – duży, drapieżny owad z rzędu prostoskrzydłych. Występuje w Europie, północnej Azji i Ameryce Północnej. Jest największym przedstawicielem europejskich pasikoników. Długość jej ciała sięga 12 cm. Polska nazwa zwyczajowa tego gatunku nawiązuje do niezdarnych ruchów oraz sposobu rozmnażania – niezdarka dziewica rozmnaża się partenogenetycznie.
WPałkowiak plamisty – euroazjatycki gatunek owada prostoskrzydłego z rodziny szarańczowatych (Acrididae), w języku polskim określany jako pałkowiak plamisty lub pałkowiak pstry. W Polsce jest gatunkiem szeroko rozprzestrzenionym, związanym z siedliskami piaszczystymi i kamienistymi. Nie wykazano go jedynie z Kotliny Nowotarskiej i Tatr.
WPasikonik długopokładełkowy – duży owad prostoskrzydły z rodziny pasikonikowatych (Tettigoniidae) związany z terenami trawiastymi i agrocenozami. Występuje w Europie i Azji Mniejszej. W Polsce rzadko spotykany, stwierdzany głównie na wyżynach środkowopolskich oraz na zachodzie kraju.
WPasikonik śpiewający – gatunek owada prostoskrzydłego z rodziny pasikonikowatych (Tettigoniidae). Występuje w Europie i Azji. W Polsce spotykany jest na obszarze całego kraju, na wilgotnych, trawiastych terenach, w tym na torfowiskach. Pospolitszy w górach i na północy kraju.
WPasikonik zielony – gatunek owada prostoskrzydłego z rodziny pasikonikowatych (Tettigoniidae). Występuje w Europie, Azji i północnej Afryce. Szczególnie pospolity w Europie środkowej.
WPodłatczyn dwubarwny – eurosyberyjski, kserotermiczny gatunek owada prostoskrzydłego z rodziny pasikonikowatych (Tettigoniidae) zaliczany do rodzaju Metrioptera, określanego w języku polskim zwyczajową nazwą podłatczyn.
WPodłatczyn krótkoskrzydły – eurosyberyjski, wilgociolubny gatunek owada prostoskrzydłego z rodziny pasikonikowatych (Tettigoniidae) zaliczany do rodzaju Metrioptera, określanego w języku polskim zwyczajową nazwą podłatczyn.
WPodłatczyn Roesela – eurosyberyjski gatunek owada prostoskrzydłego z rodziny pasikonikowatych (Tettigoniidae). Nazwa gatunkowa honoruje niemieckiego entomologa A. J. Rösela.
WPrzewężek błękitny, przewężek niebieskawy – gatunek owada prostoskrzydłego z rodziny szarańczowatych (Acrididae) o pochodzeniu pustynnym i zachodniopalearktycznym zasięgu występowania.
WSinica nadbrzeżna, sinica – gatunek szeroko rozprzestrzenionego owada prostoskrzydłego z rodziny szarańczowatych (Acrididae). Występuje w Europie i Azji, w Afryce i w Australii. W Polsce jest gatunkiem rzadko spotykanym. Wykazano go z różnych, rozproszonych po kraju stanowisk – ze środowisk okresowo wilgotnych.
WSiwoszek błękitny – gatunek leśnego owada prostoskrzydłego z rodziny szarańczowatych (Acrididae) o palearktycznym zasięgu występowania. Spotykany jest w lasach sosnowych Europy, północnej Afryki i Azji Mniejszej. W Polsce jest gatunkiem pospolitym, rozprzestrzenionym na terenie całego kraju, z wyjątkiem Kotliny Nowotarskiej, Pienin i Tatr.
WSkakun cienkoczułki – gatunek owada prostoskrzydłego z rodziny skakunowatych.
WSkakun dwuplamek – euroazjatycki gatunek owada prostoskrzydłego z rodziny skakunowatych (Tetrigidae). Osiąga długość do około 10 mm. W Polsce jest gatunkiem szeroko rozprzestrzenionym, występującym na obszarze całego kraju, poza Beskidem Wschodnim.
WSkakun szydłówka – niewielki owad prostoskrzydły z rodziny skakunowatych (Tetrigidae), o holarktycznym zasięgu występowania. Gatunek typowy rodzaju Tetrix.
WSkoczek szary – euroazjatycki gatunek owada prostoskrzydłego z rodziny szarańczowatych (Acrididae). Występuje głównie na murawach kserotermicznych i psammofilnych. W Polsce jest gatunkiem szeroko rozprzestrzenionym. Nie wykazano go jedynie w regionie Beskidu Zachodniego i Wschodniego, Kotliny Nowotarskiej i Tatr.
WSkoczek zielony – euroazjatycki gatunek owada prostoskrzydłego z rodziny szarańczowatych (Acrididae). W Europie Południowej spotykany wyłącznie w górach, w Polsce na obszarze całego kraju.
WSkoczek zmienny – gatunek owada prostoskrzydłego z rodziny szarańczowatych (Acrididae) o palearktycznym zasięgu występowania.
WStepówka nadnidziańska – gatunek ciepłolubnego, euroazjatyckiego owada z rodziny pasikonikowatych (Tettigoniidae). Jest gatunkiem kserotermofilnym. Występuje na trawiastych stepach, murawach lub wrzosowiskach – od Hiszpanii po zachodnią Syberię. W Polsce występuje tylko na Ponidziu – krajowa populacja szacowana jest na kilkaset osobników. W kilku krajach Europy został uznany za gatunek wymarły.
WSzarańcza egipska – gatunek owada prostoskrzydłego z rodziny szarańczowatych (Acrididae) o długości ciała do ok. 60 mm i rozpiętości skrzydeł do 140 mm. Ma brunatnopopielate ciało oraz charakterystyczne, paskowane oczy. Anacridium aegyptium zamieszkuje Europę, Azję Wschodnią, Afrykę Północną i Południową. Owad kilkakrotnie był zawlekany do Polski, kilkakrotnie zalatywał w fazie stadnej. Jeden z największych nalotów miał miejsce w 1730 roku. Nigdy jednak ten gatunek nie tworzył trwałych populacji na obszarze Polski i nie został zaliczony do fauny Polski.
WSzarańcza pustynna – gatunek owada prostoskrzydłego z rodziny szarańczowatych (Acrididae), zdolny do wytwarzania fazy stadnej, groźny szkodnik upraw, szczególnie we wschodniej Afryce i Indiach. Jest polifagiem. Został opisany naukowo z Egiptu. Od szarańczy wędrownej różni się obecnością wyrostka na przedtułowiu.
WSzarańcza wędrowna – szeroko rozprzestrzeniony gatunek owada prostoskrzydłego z rodziny szarańczowatych (Acrididae), znany z całej półkuli wschodniej. Jest to gatunek zdolny do wytwarzania fazy stadnej i odbywania dalekich wędrówek. W Polsce odnotowywano naloty szarańczy, prawdopodobnie tego gatunku, od XI wieku. Ostatnie udokumentowane przypadki pojawienia się Locusta migratoria na obszarze Polski miały miejsce w okolicy Kozienic w 1967 roku.
WŚpieszek cieplarniany – synantropijny gatunek owada z rzędu prostoskrzydłych. Został opisany naukowo z palmiarni w Petersburgu.
WŚwierszcz domowy, świerszczyk domowy – niewielki gatunek świerszcza osiągający długość 15–25 mm, o kolorze brunatnym lub brunatno-szarym. Hodowany i sprzedawany jako pokarm wielu zwierząt, oraz jako zwierzę domowe.
WŚwierszcz południowy – palearktyczny gatunek owada prostoskrzydłego z rodziny świerszczowatych (Gryllidae) opisywany pod wieloma nazwami synonimicznymi. W Polsce jest gatunkiem bardzo rzadkim, stwierdzonym jeden raz – była to samica znaleziona w Krzyżanowicach. Dalszych wystąpień w Polsce dotychczas nie stwierdzono, ale obecność tego gatunku na Słowacji i Ukrainie sugeruje, że pojawienie się E. burdigalensis w Polsce jest możliwe. Na Czerwonej Liście Zwierząt Ginących i Zagrożonych w Polsce gatunek został umieszczony w kategorii EX.
WŚwierszcz śródziemnomorski – gatunek owada prostoskrzydłego z rodziny świerszczowatych (Gryllidae) blisko spokrewniony i podobny do świerszcza domowego. Występuje na obszarach przyśródziemnomorskich, w Afryce i w tropikalnej Azji. Jest często hodowany w laboratoriach, również w Polsce. Może się pojawiać jako uciekinier z hodowli, jednak w Polsce nie stwierdzono jego występowania w warunkach naturalnych.
WTeratodes monticollis – gatunek szarańczaka występujący w Indiach i na Sri Lance. Po raz pierwszy został opisany przez zoologa angielskiego George'a Roberta Graya w 1832 roku jako Gryllus monticollis. Jest to gatunek typowy rodzaju Teratodes utworzonego przez francuskiego entomologa Gasparda Auguste'a Brullé w 1835 roku.
WTrajkotka czerwona – eurosyberyjski, roślinożerny gatunek owada prostoskrzydłego (Orthoptera) z rodziny szarańczowatych (Acrididae), jedyny przedstawiciel rodzaju Psophus. Nazwa tego owada związana jest z trajkoczącym dźwiękiem wydawanym przez samce oraz czerwoną barwą tylnych skrzydeł ukazywanych w czasie lotu. Uważa się, że obydwa te elementy odstraszają wrogów.
WTurkuć podjadek, turkuć pospolity – gatunek owada prostoskrzydłego z rodziny turkuciowatych (Gryllotalpidae), jeden z największych owadów w Polsce. Dobrze przystosowany do życia w ziemi, gdzie spędza większość czasu. Larwy identyczne jak imago, ale początkowo bezskrzydłe, a później z krótszymi skrzydłami. Samica opiekuje się jajami, a następnie przez pewien czas młodymi. Owad wszystkożerny, dożywający od dwóch do czterech lat.
WWątlik prążkowany – gatunek małego, nielatającego owada prostoskrzydłego zaliczany do długoskrzydlakowych. Występuje w Europie i Azji. Podobnym do niego gatunkiem jest występujący również w Polsce wątlik charłaj.
WZłotawek nieparek – euroazjatycki gatunek higrofilnego owada prostoskrzydłego z rodziny szarańczowatych (Acrididae) związany z bagnami, torfowiskami i wilgotnymi łąkami.
WZłotawiec krótkoskrzydły – euroazjatycki gatunek owada prostoskrzydłego z rodziny szarańczowatych (Acrididae). W Polsce jest gatunkiem rzadko spotykanym, występującym głównie w południowej i w północnej części kraju. W regionach północnych, nizinnych i środkowych stwierdzony został na pojedynczych, rozproszonych stanowiskach, a niektóre z doniesień dotyczących tych regionów podawane są w wątpliwość. Jest gatunkiem borealno-górskim, spotykanym najczęściej na wilgotnych łąkach i niskich torfowiskach.