WKlany szkockie – grupy spokrewnionych ze sobą Szkotów, tworzących jedną z lepiej zachowanych struktur klanowych w Europie. Jako zasadnicza forma organizacji społecznej przetrwały klany w Wyżynnej Szkocji (Highlands) do połowy XVIII wieku. Stanowiły jedną z głównych grup oporu przeciw zjednoczeniu z Anglią i angielskiej dominacji. Stąd wszystkie góralskie klany popierały prawowitą szkocką dynastię Stuartów, masowo biorąc udział w szkockich powstaniach m.in. w 1715 i 1745. Polityka angielskich najeźdźców próbujących zniszczyć strukturę klanową przyczyniła się paradoksalnie do jej umocnienia, a renesans szkockiej kultury narodowej na początku XIX wieku pozwolił przetrwać klanom do współczesności.
WLista klanów szkockich – lista zawiera prócz faktycznych klanów – w większości góralskich, także nazwiska wielkich rodów i rodzin, głównie z nizin (Lowlands), które przyjęły współcześnie tradycyjne formy i atrybuty klanowe. Renesans szkockiego poczucia tożsamości narodowej i atrakcyjność zewnętrznych atrybutów klanowych sprawiają, że powstają wciąż nowe, wzorowane na klanach, organizacje rodzinne. Rejestrowane są nowe wzory tartanów. Wiele mniejszych rodów czy nawet poszczególnych rodzin, bez większego znaczenia historycznego ma zarejestrowane w szkockiej heroldii swoje tartany, godła czy herby. Dlatego ta lista nie jest kompletna, zawiera najważniejsze klany i rody. Niektóre wymienione klany były pierwotnie gałęziami wielkich klanów, z czasem uzyskały samodzielność, zazwyczaj zachowując tradycje dawnej przynależności.
WTartan – tkanina, zwykle z wełny owczej, o kraciastym wzorze utworzonym z krzyżujących się różnej szerokości i barwy pasów, przebiegających w takim samym porządku zarówno wzdłuż osnowy, jak i wątku. W klasycznej szkockiej kracie zespół pasków zostaje w sposób lustrzany odwzorowany i w pionie, i w poziomie. W niektórych "szkockich kratach" zamiast lustrzanego odbicia stosuje się zwykłe kopiowanie, zaś w kracie zwanej American with eagle wprowadza się dodatkowe prążki burzące symetrię.
WAbercrombie, Abercromby – szkocki ród z Nizin (Lowlands).
WAgnew – szkockie nazwisko i nazwa klanu z Wingtowshire i Galloway.
WAnderson – szkockie nazwisko i nazwa klanu.
WArmstrong – klan szkocki z Pogranicza (Borders). Zamieszkują głównie dolinę Liddesdale w południowej Szkocji, przy granicy z Anglią. Jak większość klanów pogranicznych, podobnie jak góralskich, znany w historii z wojowniczosci. Zajmowali się często łupiestwem, zwłaszcza lokalnymi najazdami na Anglię, spacyfikowani dopiero na początku XVII wieku przez Jakuba I. Jeden z bardziej znanych Armstrongów, XVI-wieczny rycerz-rozbójnik John Armstrong przeszedł do legendy jako bohater ludowej ballady.
WBruce – klan szkocki z Kincardine w Lowlands w Szkocji, o korzeniach normandzkich. W XIV wieku wydał dwóch królów Szkocji: Roberta I Bruce’a i Dawida II Bruce’a.
WKlan Buchanan – szkocki klan góralski zamieszkały na wschodnim brzegu Loch Lomond. Według tradycji pochodzą od Anselana O`Kyana, syna króla Ulsteru który osiadł w Argyll w 1016 r. Historycznym założycielem rodu i klanu był sir Absalon of Buchanan, który otrzymał nadanie dóbr Buchanan nad Loch Lomond od hrabiów Lennox w 1225 r.
WRodzina Stuartów z Bute wywodzi się w prostej linii od Johna Stuarta syna Roberta II Stewarta, króla Szkocji. Sir John Stuart oraz jego kolejni potomkowie pełnili funkcje dziedzicznego szeryfa Bute oraz naczelnika klanu Stuartów z Bute.
WCameron – szkockie nazwisko i nazwa jednego z większych i sławniejszych szkockich klanów góralskich.
WCampbell – jeden z najpotężniejszych i najliczniejszych historycznych klanów szkockich i nazwisko szkockich rodów. Klan Campbell wywodzi się z okolic jeziora Loch Awe w środkowo-zachodniej Szkocji.
WCarnegie – nazwisko szkockiego rodu (klanu) z Nizin (Lowlands)
WKlan Chattan – wielki klan szkocki, właściwie konfederacja kilku klanów.
WColquhoun - nazwisko rodu, później klanu szkockiego z Dunbartonshire, w pobliżu Loch Lomond.
WDewar (Jore) – szkocki ród wywodzący się z doliny Strath Fillan, w hrabstwie Perth w środkowej Szkocji, osiadły głównie w okolicach Edynburga. Od 1428 r. gałąź Dewar Coigerachs jest oficjalnym dziedzicznym opiekunem Pastorału św.Fillana, relikwii jednego z patronów Szkocji, opata Strath Fillan z VIII w. Obecnie relikwia ta znajduje się jako depozyt w Museum of Scotland, w Edynburgu.
WMacDonald – nazwisko szkockich i irlandzkich rodów, tworzących jeden z najstarszych i największych klanów.
WDouglas – szkockie nazwisko i nazwa potężnego nizinnego klanu.
WFinlaggan Pursuivant of Arms - tytuł nadwornego herolda wodza MacDonaldów, istniejący już w XIII w. i funkcjonujący w okresie potęgi klanu. W 2005 r. po czterech wiekach reaktywowany i oficjalnie uznany przez Lorda Lyona, Wielkiego Herolda Szkocji. Uroczyste objęcie urzędu odbyło się w obecności właściwego terytorialnie królewskiego herolda - Ross Herald of Arms i czterech wodzów głównych gałęzi klanu Donald.
WGordon – klan szkocki z Wyżyn i podgórza pochodzenia normańskiego.
WGrant - szkockie nazwisko i nazwa klanu góralskiego, pochodzącego z północnej Szkocji. Pierwsze wzmianki o tym klanie pochodzą z 1316 roku. Według tradycji Grantowie wywodzą się od króla Alpina, ojca Kennetha MacAlpina i należą wraz z klanami Macgregorów, Macnabów, Mackinnonów, MacQuarich, Macaulajów do dawnego wielkiego klanu MacAlpin.
WMacgregor gael. MacGrioghair „syn Gregora” – szkockie nazwisko i nazwa klanu. Razem z klanami Grant, Macnab, Mackinnon, MacQuarie, Macaulay należeli do dawnego wielkiego klanu MacAlpin, łączącego według legendy potomków króla Kennetha MacAlpina. W rzeczywistości prawdopodobnym przodkiem klanu był Griogair MacDungal, jeden z lokalnych władców szkockich w IX w.
WInnes - szkockie nazwisko i nazwa klanu góralskiego
WKerr – szkockie nazwisko i nazwa klanu ze szkockich Nizin i Pogranicza. Klan pochodzenia prawdopodobnie normańskiego. pochodzenie nazwiska, pisanego dawniej jako Carr, Ker lub Carre, nie jest do końca wyjaśnione. Istniejące hipotezy wywodzą je od:Kerr Caer Ciar Cearr Kjrr
WKirkpatrick – ród szkocki osiadły w 1232 z nadania Aleksandra II w dobrach Closeburn, w hrabstwie Dumfries and Galloway.
WMacLachlan - szkockie nazwisko i nazwa klanu góralskiego
WLamont – szkockie nazwisko i nazwa klanu.
WLeslie - nazwisko znacznego szkockiego rodu nizinnego.
WLista tartanów – lista wybranych wzorów tkanin według oficjalnego spisu tartanów The Scottish Register of Tartans zatwierdzonego przez rząd Zjednoczonego Królestwa. Każdy tartan, oprócz opisu i wzoru tkaniny, posiada oznaczenie katalogowe numerem STA (Scottish Tartans Authority) i STWR (Scottish Tartans World Register).
WMacAlister - szkockie nazwisko i nazwa klanu góralskiego.
WMacaulay – szkockie nazwisko i nazwa klanu góralskiego.
WMacDougall - szkockie nazwisko i nazwa klanu góralskiego
WMackenzie – szkockie nazwisko i nazwa klanu.
WMacKintosh – szkocki klan góralski, wraz z klanem Macpherson i kilkoma mniejszymi klanami tworzyli federację klanów zwaną klanem Chattan. Nazwisko Mackintosh. Według klanowej tradycji pierwszy wódz Mackintoshów pochodził z rodu Shaw i był młodszym synem Duncana MacDuff, hrabiego Fife z rodu władców Dalriady.
WMacLaren - szkockie nazwisko i nazwa klanu góralskiego.
WMaclean - szkockie nazwisko i nazwa klanu.
WMacLellan - szkockie nazwisko i nazwa klanu.
WMacLennan – szkockie nazwisko i nazwa klanu góralskiego.
WKlan MacLeod of Lewis, – góralski klan szkocki, będący w posiadaniu ziemi na Wyspach Zachodnich i zachodnim wybrzeżu Szkocji.
WKlan Macpherson - szkocki klan góralski, wraz z klanem Mackintosh i kilkoma mniejszymi klanami tworzyli federację klanów zwaną klanem Chattan.
WMenzies - szkockie nazwisko i nazwa klanu góralskiego
WKlan Morgan - szkocki klan góralski, inaczej klan Mackay.
WMurray - szkockie nazwisko i nazwa klanu góralskiego.
WRzeź w Glencoe – wydarzenie z 13 lutego 1692 r., kiedy w dolinie Glen Coe, w regionie Strathclyde, położonej na wyżynach Szkocji, od 38 do ponad 70 mieszkańców wioski Glencoe, głównie członków klanu MacDonald, zostało zabitych przez żołnierzy króla angielskiego Wilhelma III, należących głównie do klanu Campbell. MacDonaldowie, jak większość klanów góralskich, wspierali bunt jakobitów i nie chcieli uznać króla Wilhelma i jego żony Marii II.
WKlan Scott – jeden ze szkockich klanów pochodzący z pogranicznych regionów Szkocji. Jedną z klanowych rezydencji był zamek Hermitage.
WShaw of Tordarroch – ród szkocki, należący do konfederacji Klan Chattan, pierwotnie stanowiący gałąź MacKintoshów. Mimo iż, funkcjonuje od XIV w. jako osobny klan, nigdy nie używa się nazwy „klan Shaw” tylko określa nazwiskiem w liczbie mnogiej the Shaws.
WStewart − nazwisko szkockich rodów i klanów.
WStruan, Robertson, Robertson of Struan – szkockie nazwisko i nazwa klanu góralskiego
WClan Swinton szkocki ród i klan nizinny.