45 Cesarze Świętego Cesarstwa Rzymskiego

Święty cesarz rzymski – termin używany przez historyków na określenie średniowiecznego władcy, który otrzymał tytuł cesarza rzymskiego od papieża. W historiografii używane jest również określenie „cesarz rzymski narodu niemieckiego”, odnoszące się do władców Królestwa Niemieckiego mających prawo do używania tytułu „cesarz rzymski”.

Arnulf z Karyntii – król wschodniofrankijski z dynastii Karolingów w latach 887-899. Król Włoch w latach 894-895 i od 896 Święty Cesarz Rzymski.

Berengar I z Friulu, Berengariusz I z Friuli – margrabia Friulu, król Włoch od 888, cesarz od 915. Pochodził z dynastii Unrochingów.

Ferdynand I – arcyksiążę Austrii oraz książę Styrii, Krainy i Karyntii od 1521, hrabia Tyrolu w latach od 1522, król Czech, Węgier i Chorwacji od 1526, król niemiecki od 1531, Święty Cesarz Rzymski od 1558. Przedstawiciel dynastii Habsburgów.

Ferdynand II Habsburg – król Czech w latach 1617–1637 i Węgier w latach 1618–1637, święty cesarz rzymski w latach 1619–1637 z dynastii Habsburgów.

Ferdynand III Habsburg – król Węgier i Chorwacji w latach 1637–1657 oraz Czech w latach 1637–1657, wybrany cesarz rzymski w latach 1637–1657 z dynastii Habsburgów.

Franciszek I Stefan Lotaryński niem. Franz Stephan von Lothringen – książę Lotaryngii jako Franciszek III, książę Cieszyna, wielki książę Toskanii, święty cesarz rzymski, od 1740 współwładca (koregent) we wszystkich terytoriach rządzonych przez jego żonę Marię Teresę, wolnomularz.

Franciszek II (I) Habsburg – w latach 1792–1806 ostatni święty cesarz rzymski, król Czech i Węgier w latach 1792–1835, pierwszy cesarz Austrii 1804–1835. Syn Leopolda II i Marii Ludwiki Burbon, księżniczki hiszpańskiej. Ojciec Ferdynanda I oraz Marii Ludwiki, drugiej żony Napoleona Bonaparte.

Fryderyk I Barbarossa (Rudobrody) – z dynastii Hohenstaufów, syn księcia Szwabii – Fryderyka II i księżniczki Judyty, córki księcia Bawarii Henryka IX Czarnego z rodu Welfów, konkurencyjnego w tamtym okresie wobec Hohenstaufów. Po śmierci ojca (1147) przyjął tytuł księcia Szwabii, 4 marca 1152 został wybrany na króla niemieckiego, a 18 czerwca 1155 r. został koronowany na świętego cesarza rzymskiego. W latach 1154–1186 był również królem Włoch. W latach 1156–1190 był hrabią Burgundii – Franche-Comté poprzez swe małżeństwo z Beatrycze I Burgundzką. W swych rządach wzorował się na najważniejszych cesarzach, między innymi Justynianie I Wielkim i Karolu Wielkim.

Fryderyk II, niem. Friedrich II. – król Sycylii od 1198, król Rzymian (Niemiec) od 1212, książę Szwabii od 1212 do 1216, Święty Cesarz Rzymski od 1220 i król Jerozolimy od 1225 do 1228, z dynastii Hohenstaufów.

Fryderyk III – król Niemiec od 1440, święty cesarz rzymski od 1452, książę austriacki od 1457, arcyksiążę od 1453, z dynastii Habsburgów. Był synem Ernesta Żelaznego, księcia Styrii, i Cymbarki mazowieckiej, córki Siemowita IV.

Gwido III ze Spoleto – książę Spoleto od 882, król Włoch od 889, koronowany na cesarza przez papieża Stefana V w 891.

Henryk II Święty – książę Bawarii jako Henryk IV w latach 995–1005, król Niemiec od 1002, król Włoch od 1004, Święty Cesarz Rzymski od 1014. Kanonizowany przez Kościół katolicki w 1146. Syn księcia Bawarii Henryka Kłótnika, ostatni władca z dynastii saskiej (Ludolfingów).

Henryk III – książę Bawarii w latach 1026–1041, książę Szwabii w latach 1038–1045, król Niemiec, Burgundii i Włoch od 1039, Święty Cesarz Rzymski od 1046. Władca z dynastii salickiej, syn i następca cesarza Konrada II i Gizeli.

Henryk IV – król niemiecki od 1056, Święty Cesarz Rzymski od 1084 do swojej abdykacji w 1105, najstarszy syn cesarza Henryka III i jego drugiej żony Agnieszki z Poitou (Akwitańskiej). Był trzecim cesarzem z dynastii salickiej.

Henryk V – król niemiecki od 1105, Święty Cesarz Rzymski od 1111, syn i następca cesarza Henryka IV.

Henryk VI Hohenstauf, niem. Heinrich VI. – król Niemiec w latach 1190–1197, Święty Cesarz Rzymski w latach 1191–1197, król Sycylii w latach 1194–1197 z dynastii Hohenstaufów. Jeden z najpotężniejszych władców w historii Niemiec.

Henryk VII Luksemburski – hrabia Luksemburga i Laroche, margrabia Arlon, od 1308 do 1313 król niemiecki, od 1312 cesarz rzymski.

Józef I Habsburg – król Niemiec, święty cesarz rzymski, król Czech i Węgier, arcyksiążę Austrii 1705–1711 z dynastii Habsburgów.

Józef II Habsburg – święty cesarz rzymski w latach 1765–1790, przedstawiciel absolutyzmu oświeconego, w czasie urzędowania wdrożył wiele reform dotyczących systemu podatkowego i szkolnictwa, wprowadził silne scentralizowane rządy, tolerancję religijną, ograniczył wpływy duchowieństwa i zniósł poddaństwo osobiste chłopów.

Karol II Łysy – król zachodniofrankijski od 843, król Italii od 876, cesarz rzymski od 875, syn Ludwika I Pobożnego (778-840), pierwszy z dynastii Karolingów francuskich.

Karol IV Luksemburski – syn i następca Jana Luksemburskiego oraz Elżbiety, córki króla Wacława II, siostry króla Wacława III – z dynastii Przemyślidów. Margrabia Moraw od 1334, hrabia Luksemburga 1346–1353, król Królestwa Niemieckiego od 1346, król czeski od 1346, Święty Cesarz Rzymski od 1355, elektor Brandenburgii 1373-1378. Na chrzcie otrzymał zwyczajowe u Przemyślidów imię Wacław, ale przy bierzmowaniu przyjął imię Karol.

Karol III Otyły lub Gruby, łac. Carolus Pinguis – od 881 cesarz rzymski, od 884 król zachodniofrankijski z dynastii Karolingów niemieckich.

Karol V – król Hiszpanii w latach 1516–1556 jako Karol I i wybrany cesarz rzymski w latach 1519–1556 z dynastii Habsburgów. Najstarszy syn Filipa I i Joanny Szalonej.

Karol VI Habsburg – cesarz, król Węgier i Czech oraz arcyksiążę Austrii od 1711, ostatni męski przedstawiciel dynastii Habsburgów. Był drugim synem Leopolda I Habsburga i Eleonory Magdaleny z Wittelsbachów. Jego żoną była Elżbieta Krystyna Welf, z którą miał czworo dzieci.

Karol VII Bawarski (niem.) Karl Albrecht von Bayern – elektor Bawarii 1726–1745, król Czech 1741-1743, Święty Cesarz Rzymski 1742–1745.

Karol I Wielki – król Franków i Longobardów, święty cesarz rzymski od 25 grudnia 800. Wnuk Karola Młota, syn Pepina Krótkiego z dynastii Karolingów i Bertrady z Laon – córki Heriberta, hrabiego Laon. Błogosławiony Kościoła katolickiego.

Konrad II – król Niemiec od 1024, król Włoch od 1026, święty cesarz rzymski od 1027, król Burgundii od 1032. Pierwszy władca niemiecki z dynastii salickiej. Konrad kontynuował działania swojego poprzednika Henryka II dążąc do powiększenia potęgi Rzeszy. Starał się o wzrost znaczenia niemieckiego Kościoła i równocześnie unikał konfliktu z papieżem. Mimo kilku buntów jego władza nigdy nie była poważnie zagrożona. Konrad zabezpieczył północne i wschodnie granice Rzeszy częściowo poprzez ustępstwa terytorialne. Przyłączając Burgundię powiększył terytorium państwa.

Lambert II ze Spoleto – książę Spoleto od 894, król Włoch od 891, koronowany na cesarza rzymskiego przez papieża Formozusa 30 kwietnia 892 w Rawennie, za życia ojca. Lambertem II jest określany jako książę Spoleto, jako cesarz i król natomiast jedynie jako Lambert ze Spoleto.

Leopold I Habsburg – król Węgier od 1655, król Czech od 1656, arcyksiążę Austrii od 1657, a także król Niemiec i Święty Cesarz Rzymski od 1658 roku z dynastii Habsburgów.

Leopold II Habsburg-Lotaryński – wielki książę Toskanii od 1765 roku, a także Święty Cesarz Rzymski oraz król Węgier i Czech od 1790 roku. Syn Marii Teresy Habsburg i Franciszka I Lotaryńskiego.

Lotar III z Supplinburga – książę Saksonii od 1106, król Niemiec od 1125, Święty Cesarz Rzymski od 1133.

Ludwik I Pobożny – od 781 król Akwitanii, od roku 814 król Franków i cesarz rzymski, syn Karola I Wielkiego z dynastii Karolingów i jego żony Hildegardy.

Ludwik II – najstarszy syn Lotara I, ostatni z włoskiej linii Karolingów, król Włoch od 844, cesarz rzymski od 855.

Ludwik III Ślepy – król Prowansji od 887, król Włoch w latach 900-905, a także cesarz rzymski w latach 901-905. Był synem Bosona, antykróla Prowansji i Ermengardy, córki cesarza Ludwika II, z Karolingów.

Ludwik IV Bawarski, Ludwik IV Wittelsbach – książę Bawarii od 1294, hrabia Palatynatu od 1329, król niemiecki od 1314, Święty Cesarz Rzymski od 1328. Był pierwszym królem i cesarzem Niemiec z rodu Wittelsbachów.

Maciej Habsburg – król Węgier i Chorwacji oraz arcyksiążę Austrii w latach 1608–1619, Czech w latach 1611–1619, cesarz w latach 1612–1619.

Maksymilian I, niem Maximilian I – od 1486 król Niemiec, a od 1508 wybrany cesarz rzymski. Syn cesarza Fryderyka III Habsburga i Eleonory Aviz. Ojciec Filipa I Pięknego, króla Kastylii. Jeden z głównych twórców potęgi rodowej Habsburgów.

Maksymilian II Habsburg – cesarz, król Czech, Węgier i Chorwacji w latach 1564–1576 z dynastii Habsburgów. Syn cesarza, króla Czech i Węgier Ferdynanda I Habsburga oraz Anny Jagiellonki, córki króla Czech i Węgier Władysława II Jagiellończyka.

Otto IV z Brunszwiku, Otton IV Welf – antykról niemiecki 1198–1208, król niemiecki od 1208, książę Szwabii 1208–1212, Święty Cesarz Rzymski od 1209. Rywal rodu Hohenstaufów, jego panowanie związane było z zabiegami papiestwa o uzyskanie kontroli nad Świętym Cesarstwem Rzymskim.

Otton I Wielki – książę Saksonii 936–961, król niemiecki od 936 i Święty Cesarz Rzymski od 962, z dynastii Ludolfingów.

Otton II – król niemiecki od 973, Święty Cesarz Rzymski od 980 z dynastii Ludolfingów. Syn Ottona I i Adelajdy.

Otton III – władca niemiecki z dynastii Ludolfingów. Król Niemiec od 983 roku, Święty Cesarz Rzymski od 996 roku. Syn Ottona II i Teofano, księżniczki bizantyńskiej.

Rudolf II Habsburg – cesarz rzymski, król Czech w latach 1576-1611, król Węgier i Chorwacji oraz arcyksiążę Austrii w latach 1576-1608 z dynastii Habsburgów.

Zygmunt Luksemburski – elektor (margrabia) brandenburski od 1378, król węgierski od 1387, niemiecki od 1410, książę Luksemburga od 1419, król włoski od 1431, święty cesarz rzymski od 1433, król czeski od 1419.