WBławatnikowate (Cotingidae) – rodzina ptaków z rzędu wróblowych (Passeriformes), obejmująca ponad 60 gatunków. Występują w Ameryce Południowej i Centralnej oraz w Meksyku.
WAmpelion – rodzaj ptaka z podrodziny bławatników (Cotinginae) w rodzinie bławatnikowatych (Cotingidae).
WAndobławatnik oliwkowy – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny bławatnikowatych (Cotingidae). Występuje w Andach w Kolumbii, Ekwadorze i Peru. Nie jest zagrożony wyginięciem.
WAndowiec obrożny – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny bławatnikowatych (Cotingidae). Występuje w zachodniej Ameryce Południowej w Andach, lecz nie całych. Niezagrożony wyginięciem.
WBławatnik meksykański – gatunek małego ptaka z rodziny bławatnikowatych (Cotingidae). Występuje w Ameryce Centralnej, od południowo-wschodniego Meksyku do Kostaryki; rzadko w skrajnie zachodniej Panamie. Nie wyróżnia się podgatunków.Morfologia
WBławatnik purpurowy – gatunek małego ptaka z rodziny bławatnikowatych (Cotingidae), zamieszkującego Amerykę Południową. Nie wyróżnia się podgatunków.MorfologiaDługość ciała 18 cm; masa ciała jednego zbadanego samca – 53 g, jednej zbadanej samicy – 55 g. Charakteryzuje się krótkim, czarnym dziobem. Samiec – ciemnoniebieski z czarnymi skrzydłami i ogonem oraz ciemnopurpurowym gardłem i piersią. Samica – brązowa, jasnopłowo łuskowana.Zasięg, środowiskoSkrajnie wschodnia Kolumbia, południowa i wschodnia Wenezuela, region Gujana, północna Brazylia. Izolowane populacje w Peru i zachodniej Brazylii. Rzadki w nizinnych lasach na piaszczystych glebach.ZachowanieZwykle spotkać można go pojedynczo, ale występują także małe grupy gromadzące się na owocujących drzewach. Czatuje przez długi czas na gałęzi, po czym wykonuje krótki lot po owoce. Często przesiaduje na wierzchołkach drzew. Milczy, tylko podczas lotu słychać furkot skrzydeł.StatusMiędzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje bławatnika purpurowego za gatunek najmniejszej troski nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako rzadki. Trend liczebności populacji uznaje się za spadkowy.
WBławatnik śliwogardły – gatunek małego ptaka z rodziny bławatnikowatych (Cotingidae), zamieszkujący zachodnią i środkową Amazonię. Nie wyróżnia się podgatunków.WyglądŚredniej wielkości krępy bławatnik o żółtych oczach. Samiec – turkusowoniebieski z czarnymi lotkami I rzędu i spodem ogona. Na gardle widnieje ciemnopurpurowa plama, wyglądająca z daleka jak zupełnie czarna. Samica – szarawobrązowa, jasnopłowo łuskowana. Pokrywy podskrzydłowe i podogonie cynamonowe. RozmiaryDługość ciała 19–19,5 cm; masa ciała średnio 69 g. Występowanie, biotopZachodnia i środkowa Amazonia – południowa Kolumbia, wschodni Ekwador, wschodnie Peru, zachodnia Brazylia i północna Boliwia. Występuje w nizinnych lasach i zadrzewieniach. ZachowanieCzatuje wysoko na gałęziach. Zazwyczaj spotykany pojedynczo, lecz na owocujących drzewach może zebrać się kilka osobników. Owoce zrywa z krótkiego lotu, po zjedzeniu spokojnie siedzi na gałęzi. Milczy; podczas prostoliniowego lotu wyraźnie słychać furkot skrzydeł. StatusMiędzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje bławatnika śliwogardłego za gatunek najmniejszej troski nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność populacji nie została oszacowana; w 1996 roku ptak ten opisany został jako dość pospolity. Trend liczebności populacji uznaje się za spadkowy.
WBławatniki (Cotinginae) – podrodzina ptaków z rodziny bławatnikowatych (Cotingidae).
WBławatnikowiec – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny bławatnikowatych (Cotingidae). Występuje w południowo-wschodniej Brazylii i przyległych obszarach wschodniego Paragwaju i skrajnie północno-wschodniej Argentyny, izolowana populacja w zachodniej Boliwii. Zasiedla lasy, zadrzewienia, tereny otwarte, a także ogrody z drzewami.
WBławatowiec obrożny – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny bławatnikowatych (Cotingidae). Występuje na granicy Wenezueli, Gujany i skrajnie północnej Brazylii. Niezagrożony wyginięciem.
WBławatowiec rudogłowy – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny bławatnikowatych (Cotingidae). Występuje endemicznie w północno-zachodniej Kolumbii. Jego naturalnym środowiskiem są subtropikalne i tropikalne wilgotne łąki wysokogórskie. Gatunek ten jest krytycznie zagrożony wskutek utraty siedliska. Został opisany w 2001 roku. Holotypem był dorosły samiec odłowiony w sierpniu 1999 roku.MorfologiaDługość ciała wynosi 24–25 cm, masa ciała około 72 g. U dorosłych osobników upierzenie jest jednolicie szare, z wyjątkiem kasztanowobrązowego ciemienia i cynamonowych pokryw podogonowych. Dziób czarny, występuje żółta obrączka oczna. Osobniki młodociane mają rdzawe krawędzie lotek i pokryw skrzydłowych większych.Ekologia i zachowanieŚrodowiskiem życia bławatowców rudogłowych są wilgotne, dziewicze lasy na wysokości 1500–1820 m n.p.m. Widywane były również na skrajach lasów i w roślinności wtórnej nieopodal górskich wąwozów, ale zwykle nie w lesie wtórnym. Przebywają pojedynczo w środkowych i niższych piętrach lasu, wyżej w koronach drzew dołączają czasem do stad wielogatunkowych. Zjadają niewielkie i średniej wielkości jagody, a niekiedy i duże bezkręgowce.StatusMiędzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) po raz pierwszy sklasyfikowała bławatowca rudogłowego w 2002 roku, uznając go za gatunek zagrożony ; w 2015 roku zmieniono status gatunku na krytycznie zagrożony. Liczebność populacji szacuje się na około 50–249 osobników. Trend liczebności populacji uznaje się za spadkowy.
WBławatowiec szaroskrzydły, kosowiec mniejszy – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny bławatnikowatych (Cotingidae). Opisany w roku 1980 jako drugi przedstawiciel rodzaju Tijuca, obecnie często włączanego do Lipaugus. Występuje endemicznie w południowo-wschodniej Brazylii. Narażony na wyginięcie.
WCarpodectes – rodzaj ptaków z podrodziny bławatników (Cotinginae) w rodziniebławatnikowatych (Cotingidae).
WCarpornis – rodzaj ptaka z podrodziny bławatników (Cotinginae) w rodzinie bławatnikowatych (Cotingidae).
WCephalopterus – rodzaj ptaka z podrodziny bławatników (Cotinginae) w rodzinie bławatnikowatych (Cotingidae).
WCotinga – rodzaj ptaka z podrodziny bławatników (Cotinginae) w rodzinie bławatnikowatych (Cotingidae).
WCotingini – plemię ptaków z podrodziny bławatników (Cotinginae) w rodzinie bławatnikowatych (Cotingidae).
WDoliornis – rodzaj ptaka z podrodziny bławatników (Cotinginae) w rodzinie bławatnikowatych (Cotingidae).
WDzwonnik biały – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny bławatnikowatych (Cotingidae), podrodziny bławatników (Cotinginae). W dwóch podgatunkach występuje w północnej Ameryce Południowej. Nie jest zagrożony wyginięciem. Według współczesnej wiedzy dzwonnik biały może wydawać najgłośniejsze dźwięki ze wszystkich ptaków – osiągają natężenie 125 dB. Wcześniej za najgłośniejszego uchodził bławatowiec krzykliwy.
WDzwonnik brodaty, dzwonnik araponga – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny bławatnikowatych (Cotingidae). Długość ciała 28 cm. Duży bławatnik z dziobem bardzo szerokim u nasady. Samiec – brązowa głowa, czarne skrzydła, reszta upierzenia biała. Z gardła zwisają pęczki czarnych wyrostków. Większość dnia spędza czatując w koronach. Owoce zrywa głównie w locie. Samica oliwkowozielona, od spodu żółta, gęsto zielono kreskowana.Zasięg, środowiskoPółnocna część Ameryki Południowej. Pospolity w wilgotnych lasach, na nizinach i wyżynach.Występuje m.in. w Parku Narodowym Serra das Confusões.PodgatunkiWyróżniono dwa podgatunki P. averano:P. a. carnobarba (Cuvier, 1816) – północno-wschodnia Kolumbia, Wenezuela, zachodnia Gujana i północna Brazylia, Trynidad P. a. averano (Hermann, 1783) – północno-wschodnia Brazylia
WDzwonnik nagoszyi – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny bławatnikowatych (Cotingidae). Zasiedla wschodnią Amerykę Południową. Bliski zagrożenia wyginięciem. Nie wyróżnia się podgatunków.
WDzwonnik trójsoplowy, dzwonnik trójsoplowiec – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny bławatnikowatych (Cotingidae). Monotypowy.
WGołoszyjnik, kruczyniec nagoszyi, pombo – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny bławatnikowatych (Cotingidae).
WJemiołusznik – gatunek małego ptaka z rodziny bławatnikowatych (Cotingidae), jedyny przedstawiciel rodzaju Zaratornis. Występuje endemicznie w górskich lasach w Andach, głównie zachodniego Peru. Gatunek odkryty został w 1953 roku. Długość ciała wynosi 18–21 cm. W kolorystyce dominują barwy brązowoszare, z plamami i paskami białymi, czarnymi, rdzawymi i płowymi. Pożywienie jemiołusznika stanowią owoce, przede wszystkim roślin z rodzajów Tristerix i Ligaria (gązewnikowate). Przyczynia się istotnie do rozprzestrzenienia tych roślin. Jaja składane są w marcu i kwietniu w liczbie trzech. Oba ptaki z pary dostarczają młodym pokarmu w postaci zwróconych owoców. Gatunek jest narażony na wyginięcie ze względu na kurczenie się jego naturalnego środowiska spowodowane wycinką lasów w celu pozyskania drewna i produkcji węgla drzewnego, intensywny wypas oraz niekontrolowane pożary.
WKarmazynowiec zachodni – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny bławatnikowatych (Cotingidae), zamieszkujący Amerykę Południową. Nie wyróżnia się podgatunków.MorfologiaDługość ciała około 24 cm. Samce mniejsze od samic. Samiec czarny ze szkarłatnym wierzchem głowy, piersią, brzuchem oraz kuprem i ogonem. Ogon czarno zakończony. Samica matowobrązowa i czerwonawa.Zasięg, środowiskoZachodnia i południowo-środkowa Amazonia. Pospolity w nizinnych, wilgotnych lasach.ZachowanieSpotkać go można pojedynczo poniżej koron drzew, gdzie zrywa owoce. Wiadomo, że gromadzą się na tokowiskach, ale ich zwyczaje są jeszcze mało poznane. Łatwiej w lesie go usłyszeć niż zobaczyć; wydaje donośny głos przypominający krakanie kruka.StatusMiędzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje karmazynowca zachodniego za gatunek najmniejszej troski nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako rzadki i rozmieszczony plamowo. Trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy.
WKruczyniec rubinowy – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny bławatnikowatych (Cotingidae). Jest jedynym przedstawicielem rodzaju Pyroderus.WyglądDługość ciała: samce 43–46 cm, samice 36–39 cm. Upierzenie czarne z dużą częścią czerwonych piór, sprawiających wrażenie „pomarszczonych” na gardle. Na spodzie różna ilość barwy kasztanowatej, zależnie od podgatunku.Zasięg, środowiskoRóżne podgatunki w północnych Andach, Gujanie i od południowo-wschodniej Brazylii do północnej Argentyny. Rzadki w nizinnych i wyżynnych lasach i w zadrzewieniach.ZachowanieZwykle spotykany samotnie odwiedza drzewa owocowe. Samce gromadzą się na niewielkich tokowiskach, wydają głębokie, huczące dźwięki, żeby przywabić samicę.PodgatunkiWyróżniono 5 podgatunków P. scutatus:P. s. occidentalis Chapman, 1914 – zachodnia Kolumbia i północno-zachodni Ekwador P. s. granadensis (Lafresnaye, 1846) – środkowa i północno-wschodnia Kolumbia do północnej i zachodniej Wenezueli P. s. orenocensis (Lafresnaye, 1846) – wschodnia Wenezuela i północna Gujana P. s. masoni Ridgway, 1886 – wschodnie Peru P. s. scutatus (Shaw, 1792) – wschodni Paragwaj, północno-wschodnia Argentyna i południowo-wschodnia BrazyliaStatusMiędzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) od 1994 roku uznaje kruczyńca rubinowego za gatunek najmniejszej troski ; wcześniej, od 1988 roku był on klasyfikowany jako gatunek bliski zagrożenia. Liczebność populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako rzadki i rozmieszczony plamowo. Trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy.
WLipaugus – rodzaj ptaka z podrodziny bławatników (Cotinginae) w rodzinie bławatnikowatych (Cotingidae).
WOwocojad złotobrzuchy – gatunek małego ptaka z rodziny bławatnikowatych (Cotingidae). Występuje w północnej części Ameryki Południowej. Niezagrożony wyginięciem.
WOwocojady (Pipreolinae) – podrodzina ptaków z rodziny bławatnikowatych (Cotingidae).
WPalmożer amarantowy, bławatnik amarantowy – gatunek małego ptaka z rodziny bławatnikowatych (Cotingidae). Występuje na północnych obszarach Ameryki Południowej, na wschód od Andów. Nie wyróżnia się podgatunków.
WPhoenicircus – rodzaj ptaka z podrodziny bławatników (Cotinginae) w rodzinie bławatnikowatych (Cotingidae).
WPhytotoma – rodzaj ptaka z podrodziny bławatników (Cotinginae) w rodzinie bławatnikowatych (Cotingidae).
WPhytotomini – plemię ptaków z podrodziny bławatników (Cotinginae) w rodzinie bławatnikowatych (Cotingidae).
WPipreola – rodzaj ptaka z podrodziny owocojadów (Pipreolinae) w rodzinie bławatnikowatych (Cotingidae).
WProcnias – rodzaj ptaków z podrodziny bławatników (Cotinginae) w rodzinie bławatnikowatych (Cotingidae).
WRupicola – rodzaj ptaka z podrodziny bławatników (Cotinginae) w rodzinie bławatnikowatych (Cotingidae).
WRupicolini – plemię ptaków z podrodziny bławatników (Cotinginae) w rodzinie bławatnikowatych (Cotingidae).
WSkalikurek andyjski – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny bławatnikowatych (Cotingidae).MorfologiaDługość ciała 30,5–32 cm. Sylwetka bardzo podobna do skalikurka gujańskiego. Samiec – upierzenie szkarłatne lub pomarańczowoczerwone. Ogon oraz skrzydła czarne z szerokimi białymi lotkami III rzędu. Samica – ciemna, czerwonawobrązowa, z białymi oczami i małym czubkiem.Zasięg, środowiskoPospolity od pogórza do średnich partii Andów, od Wenezueli do Boliwii. Zamieszkuje zalesione wąwozy, często w pobliżu rzek.PodgatunkiWyróżnia się cztery podgatunki R. peruvianus:R. peruvianus sanguinolentus – zachodnia Kolumbia i zachodni Ekwador R. peruvianus aequatorialis – wschodnia Kolumbia, zachodnia Wenezuela, wschodni Ekwador i północno-wschodnie Peru R. peruvianus peruvianus – środkowe Peru R. peruvianus saturatus – południowo-wschodnie Peru i zachodnia BoliwiaZachowanieToki skalikurka andyjskiego różnią się od toków skalikurka gujańskiego tym, że odbywają się na drzewach, a nie na ziemi. Poza tokowiskami obserwowane zazwyczaj samotnie. Żerują na owocujących drzewach.StatusMiędzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje skalikurka andyjskiego za gatunek najmniejszej troski nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako rzadki i rozmieszczony plamowo. Trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy.
WSkalikurek gujański – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny bławatnikowatych (Cotingidae), zamieszkujący północną część Ameryki Południowej. Nie wyróżnia się podgatunków.MorfologiaDługość ciała 27–32 cm. Masa ciała: dorosłe samce średnio 218 g, samice 203 g. Samiec jaskrawopomarańczowy z brązowoczarnymi skrzydłami i białym lusterkiem oraz krótkim i ciemnym ogonem. Czubek spłaszczony, wznoszący się łukowato nad ciemieniem i prawie zakrywający pomarańczowy, krótki dziób. Samica koloru ciemnobrązowego, z mniejszym czubkiem i szarawopomarańczowymi tęczówkami.Zasięg, środowiskoWschodnia Kolumbia, południowa Wenezuela, Gujana, Surinam, Gujana Francuska, lokalnie północna Brazylia. Występuje w wilgotnych lasach, głównie w pobliżu wychodni skalnych. Spotykany przeważnie do wysokości 1200 m n.p.m., maksymalnie do 2000 m n.p.m. Samce w większości spędzają dnie na wspólnych tokowiskach na ziemi, gdzie każdy z nich ma indywidualny rewir.StatusMiędzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje skalikurka gujańskiego za gatunek najmniejszej troski nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako rzadki i rozmieszczony plamowo. Trend liczebności populacji uznawany jest za stabilny.
WSnowornis – rodzaj ptaka z podrodziny bławatników (Cotinginae) w rodzinie bławatnikowatych (Cotingidae).
WStrojnoczub amazoński – gatunek ptaka z rodziny bławatnikowatych (Cotingidae), zamieszkujący Amerykę Południową. Nie wyróżnia się podgatunków.MorfologiaDługość ciała: samce 48–51 cm, samice 41–43 cm. Masa ciała: samce około 500 g, jedna zbadana samica ważyła 380 g. Duży, osobliwy bławatnik, z opierzonym fałdem skórnym zwisającym z podbródka i gęstym pękiem piór na ciemieniu. Pióra błyszczące, niebieskawoczarne. Tęczówki białe. Obie płci podobne, jednak u samicy mniejsze ozdoby.Zasięg, środowiskoAmazonia. Występuje na nizinach i u podnóży gór, głównie na obrzeżach lasów i w pobliżu wody.ZachowanieZwykle obserwowany samotnie lub w małych grupach, często podczas falistego lotu nad bagnami i rzekami. Czatuje wysoko na drzewach, przeskakuje z gałęzi na gałąź. Samiec wydaje głębokie, huczące dźwięki.Żywi się owocami i dużymi owadami, sporadycznie zjada też jaszczurki.StatusMiędzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje strojnoczuba amazońskiego za gatunek najmniejszej troski nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako rzadki i rozmieszczony plamowo. Trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy.
WXipholena – rodzaj ptaków z podrodziny bławatników (Cotinginae) w rodzinie bławatnikowatych (Cotingidae).
WZiołosiek czerwonawy – gatunek małego ptaka z rodziny bławatnikowatych (Cotingidae). Zasiedla centralną i południową część Ameryki Południowej. Niezagrożony wyginięciem.