WPterodaktyle (Pterodactyloidea) – jeden z dwu podrzędów pterozaurów (Pterosauria). Żyły od późnej jury do końca kredy. Charakteryzowały się krótkim ogonem, wydłużonymi szyją i głową oraz szerokimi skrzydłami. Do tej grupy należały pterozaury bardzo zróżnicowane pod względem wielkości – zarówno największe latające zwierzę w dziejach – Quetzalcoatlus z późnej kredy, którego rozpiętość skrzydeł wynosiła 12–14 m, jak i Pterodactylus, osiągający zaledwie 50–75 cm.
WAlanqa – rodzaj pterozaura z rodziny azdarchidów (Azhdarchidae) żyjącego na początku późnej kredy na obecnych terenach Afryki. Został opisany w 2010 roku przez Nizara Ibrahima i współpracowników w oparciu o pięć fragmentów szczęk odkrytych w złożach Kem Kem w Maroku. Holotypem jest spojenie żuchwy oznaczone numerem katalogowym FSAC-KK 26. Dwa fragmenty zostały po raz pierwszy opisane w 1999 roku przez Petera Wellnhofera i Érica Buffetauta i wstępnie zidentyfikowane jako należące do pteranodontów, jednak z taką interpretacją nie zgodzili się Aleksander Awerianow i współpracownicy, którzy zasugerowali, że skamieniałości te należą do azdarchidów. W Kem Kem odnaleziono również szczątki szkieletu pozaczaszkowego azdarchidów – Ibrahim i in. nie zdecydowali się przypisać ich do Alanqa saharica, jednak ich zdaniem hipoteza taka jest prawdopodobna. Holotyp składa się z trzech sąsiadujących fragmentów o łącznej długości 344 mm – długość brakującej części oszacowano na podstawie porównań z innymi azdarchidami na około 80 mm. Długość żuchwy FSAC-KK 26 wynosiła prawdopodobnie około 67,5 cm. Większość szczątków odnalezionych w Kem Kem – w tym również holotyp – należała do osobników o rozpiętości skrzydeł wynoszącej 3–4 m, jednak fragment dużego kręgu szyjnego, prawdopodobnie również należący do Alanqa saharica, sugeruje, że przedstawiciele tego gatunku mogli osiągać nawet 6 m rozpiętości skrzydeł. Szczęki były proste i ostro zakończone, podobnie jak należące do rodzajów Zhejiangopterus i Quetzalcoatlus, co wspiera hipotezę o przynależności A. saharica do Azhdarchidae. Nie odnaleziono żadnych zębodołów, co dowodzi, że Alanqa była bezzębna. Szczęki prawdopodobnie pokrywała ramfoteka.
WAnhanguera – pterozaur z wczesnej kredy z Brazylii; blisko spokrewniony z ornitocheirem.
WAralazhdarcho – rodzaj pterozaura. Jego nazwa pochodzi od miasta Aral oraz od podobieństwa do innego, blisko spokrewnionego z tym rodzajem Azhdarcho. Gad ten datowany jest na santon i wczesny kampan w późnej kredzie. Jego nieliczne pozostałości odnaleziono w Kazachstanie. Był to fragmenty kręgów szyjnych.
WArambourgiania – rodzaj pterozaura pochodzącego z późnej kredy (mastrycht) z Jordanii. Jego rozpiętość skrzydeł wynosiła aż 12 m, co czyniło go jednym z największych przedstawicieli swego rzędu.
WAzdarchoidy (Azhdarchoidea) – nadrodzina pterozaurów z podrzędu pterodaktyli. Według najpopularniejszej wśród naukowców klasyfikacji obejmuje cztery rodziny – Azhdarchidae, Chaoyangopteridae, Lonchodectidae i Tapejaridae. Niektórzy badacze podnoszą Thalassodrominae – podrodzinę Tapejaridae – do rangi osobnej rodziny (Tupuxuaridae) wewnątrz kladu Neoazhdarchia.
WAzdarchy (Azhdarchidae) – rodzina pterozaurów, których nazwa wywodzi się od nazwy smoka w uzbeckiej mitologii. Zaliczały się do nich jedne z największych latających stworzeń, jakie kiedykolwiek zamieszkiwały naszą planetę.
WBakonydraco – rodzaj pterozaura z rodziny azdarchidów (Azhdarchidae) żyjącego w późnej kredzie (santon) na terenie dzisiejszych Węgier. Nazwa rodzajowa pochodzi od Lasu Bakońskiego, gdzie odnaleziono jego szczątki, oraz łacińskiego słowa draco („smok”), zaś epitet gatunkowy gatunku typowego, galaczi, honoruje węgierskiego naukowca Andrása Galácza, który wsparł autorów naukowego opisu Bakonydraco w ich badaniach. Holotypem jest MTM 2007.110.1 – niemal kompletna żuchwa. Do Bakonydraco przypisano także fragmenty żuchwy innego osobnika oraz kości skrzydeł i kręgi szyjne innego azdarchida znalezione na tym samym terenie. W 2011 roku opisano kolejne szczątki czaszki, w tym przednią część kości przedszczękowej.
WBeipiaopterus – rodzaj pterozaura. Zalicza się go do rodziny Ctenochasmatidae z formacji Yixian z barrema, z wczesnej kredy, znajdującej się w okolicy miasta Beipiao w Chinach. Od tego też miasta pochodzi nazwa rodzajowa Beipiaopterus. Jedyny gatunek znany jest z części kręgu, całego skrzydła i obu tylnych łap. Rozpiętość skrzydeł wynosiła 1,5 metra.
WBennettazhia – rodzaj pterozaura zaliczanego poporzednio do znanego rodzaju Pteranodon jako Pteranodon oregonensis. Fragment kręgu z tułowia odsłoniony został z dolnokredowych pokłądów w Wheeler County w stanie Oregon w USA. Zwierzę prawdopodobnie wyglądem i budową przypominało Nyctosaurus, będąc od niego większe. W 1991 Nessov przeniósł je z Pteranodontidae do Azhdarchidae. Bennett natomiast, od którego wzięła się nazwa stworzenia, upatrywał dla niego miejsca w Dsungeripteridae. Wellnhofer (1991), Peters (1997), Kellner (2003) i Unwin (2003) pozostawili zwierzę w podrzędzie pterodaktyli uznając je za incertae sedis.
WCaulkicephalus − rodzaj pterozaura z wyspy Wight u wybrzeży Anglii. Jego nazwa wzięła się od przezwiska mieszkańców tejże wyspy. Został zidentyfikowany na podstawie niekompletnego szkielet (anatomia)u i niekompletnej czaszki, zawierającej kilka zębów. Epitet gatunkowy trimicrodon znaczy "3 małe zęby". Zwierzę to żyło w kredzie.
WCearadaktyl (Cearadactylus) – rodzaj dużego pterozaura żyjącego we wczesnej kredzie (apcie), około 115 mln lat temu. Rozpiętość skrzydeł wynosiła prawdopodobnie od 4 do 5,5 metra, waga 15 kg. Miał dużą głowę o długości prawie 60 cm i mocne zęby. Znana jest tylko czaszka tego gada.
WColoborhynchus – rodzaj pterozaura żyjącego we wczesnej kredzie na terenach dzisiejszej Europy. Z pewnością do rodzaju można zaliczyć tylko jeden gatunek – gatunek typowy C. clavirostris, opisany przez Richarda Owena w 1874 roku. Holotypem jest część szczęki odkryte w osadach grupy Wealden w hrabstwie East Sussex w Wielkiej Brytanii. W przeszłości do rodzaju Coloborhynchus zaliczano szereg gatunków pterozaurów, których skamieniałości odkryto w Europie, Ameryce Południowej i Ameryce Północnej ; do rodzaju Coloborhynchus bywały też przenoszone południowoamerykańskie gatunki Anhanguera robustus, A. piscator i A. araripensis oraz afrykański gatunek Siroccopteryx moroccensis. Z badań Taissy Rodrigues i Alexandra Kellnera wynika jednak, że nie ma dowodów na to, że którykolwiek z tych gatunków reprezentuje ten sam rodzaj co C. clavirostris. Rodrigues i Kellner przenieśli C. wadleighi do odrębnego rodzaju Uktenadactylus, a C. sedgwickii uznali za możliwego przedstawiciela rodzaju Camposipterus. Z analizy filogenetycznej przeprowadzonej przez Andresa i Myersa (2013) wynika jednak, że C. clavirostris i C. wadleighi są taksonami siostrzanymi; na tej podstawie autorzy ponownie zaliczyli C. wadleighi do rodzaju Coloborhynchus.
WCtenochasma - rodzaj późnojurajskiego pterozaura z grupy pterodaktyli. We Francji i Niemczech zidentyfikowano 3 gatunki. Najmniejszy z nich, Ctenochasma elegans, miał tylko 25 cm rozpiętości skrzydeł. Rodzaj ten jest rozpoznawany dzięki charakterystycznym szczękom zawierającym 250 grzebieniastych zębów służących do filtrowania wody.
WCtenochasmatidae – rodzina pterozaurów z podrzędu pterodaktyli.
WDomeykodactylus – pterozaur żyjący we wczesnej kredzie w Ameryce Południowej. Jego nieliczne szczątki odnalezione zostały w Chile. Zostały one pierwotnie mylnie sklasyfikowane jako należące do rodzaju Pterodaustro. Jest to pierwszy przedstawiciel swej rodziny z Ameryki Południowej, gdyż większość jej przedstawicieli żyło w Azji.
WDsungaripterus – rodzaj pterozaura z rodziny Dsungaripteridae żyjącego od późnej jury do wczesnej kredy na terenie dzisiejszych Chin, Korei Południowej oraz Tanzanii. Jego nazwa oznacza „skrzydło z Basenu Junngar”.
WGeosternbergia − rodzaj pterozaura z kladu Pterodactyloidea i rodziny Pteranodontidae żyjącego w późnej kredzie na terenach dzisiejszej Ameryki Północnej. Gatunkiem typowym jest G. sternbergi, którego holotyp odkryto w amerykańskim stanie Kansas; jego skamieniałości znaleziono w osadach formacji Niobrara z późnego koniaku i wczesnego santonu. Gatunek ten opisał w 1966 r. John C. Harksen, zaliczając go do rodzaju Pteranodon. Halsey W. Miller (1972), nadal zaliczając ten gatunek do rodzaju Pteranodon, zaliczył go równocześnie do osobnego podrodzaju Sternbergia. Okazało się jednak, że tę nazwę otrzymał już wcześniej jeden z rodzajów ryb, dlatego w 1978 r. Miller zaproponował dla podrodzaju pterozaura nową nazwę Geosternbergia. Kellner (2010) uznał, że P. sternbergi na tyle różni się budową czaszki od gatunku typowego rodzaju Pteranodon, P. longiceps, że uzasadnione jest podniesienie podrodzaju Geosternbergia do rangi odrębnego rodzaju. Geosternbergia i Pteranodon różnią się m.in. budową kostnego grzebienia na głowie, który u G. sternbergi był większy niż u P. longiceps, potrajał wysokość czaszki, był skierowany ku górze i z profilu przypominał kształtem cebulę. Harksen (1966), porównując wymiary holotypów P. longiceps i G. sternbergi, oszacował rozpiętość skrzydeł tego ostatniego na ponad 30 stóp, tj. ponad 9 metrów; oznacza to, że Geosternbergia sternbergi jest jednym z największych znanych pterozaurów.
WGermanodaktyl (Germanodactylus) – rodzaj pterozaurów z rodziny Germanodactylidae; jego nazwa znaczy "niemiecki palec".
WGnatozaur – pterozaur z rodziny Ctenochasmidae; jego nazwa znaczy "jaszczurza szczęka".
WHatzegopteryx – rodzaj olbrzymiego pterozaura z rodziny azdarchidów (Azhdarchidae) żyjącego w późnej kredzie na terenie współczesnej Europy. Znany jest z niekompletnego szkieletu obejmującego fragment czaszki, niekompletną lewą kość ramienną oraz niezidentyfikowane kości należące do jednego osobnika. Holotyp odkryto w datowanych na późny mastrycht osadach formacji Densuş-Ciula na północnym zachodzie Basenu Haṭeg w Siedmiogrodzie. Nazwa rodzajowa pochodzi od miejsca znalezienia szczątków oraz greckiego słowa pteros, oznaczającego skrzydło, zaś gatunkowa gatunku typowego, Hatzegopteryx thambema – od greckiego słowa thambema („potwór”) i odnosi się do ogromnych rozmiarów pterozaura.
WIstiodaktyl (Istiodactylus) – rodzaj pterozaura żyjącego w epoce kredy wczesnej, około 120 milionów lat temu. Pierwsze skamieniałości znaleziono na wyspie Wight należącej do Anglii, uznano je za holotyp nowego gatunku O. latidens rodzaju Ornithodesmus w 1901. Gatunek przeniesiono do odrębnego rodzaju Istiodactylus w 2001; nazwa pochodzi z greki i oznacza „żeglujący palec”. Więcej okazów odkryto w 1913 i Istiodactylus był przez większość XX wieku jedynym pterozaurem znanym z zachowanych trójwymiarowych skamieniałości.
WKecalkoatl (Quetzalcoatlus) – rodzaj olbrzymiego pterozaura z rodziny azdarchidów (Azhdarchidae) żyjącego w późnej kredzie na obecnych terenach Ameryki Północnej. Został opisany w 1975 roku przez Douglasa Lawsona w oparciu o skamieniałości pochodzące z datowanych na najpóźniejszą kredę lądowych osadów na zachodzie stanu Teksas. Nazwa Quetzalcoatlus pochodzi od imienia Quetzalcoatla, jednego z najważniejszych bogów plemion Mezoameryki, oznaczającego „pierzasty wąż”.
WMimodactylus – rodzaj kredowego pterozaura z rodziny Mimodactylidae.
WNemicolopterus – rodzaj niewielkiego pterozaura należącego do grupy Dsungaripteroidea. Żył w okresie wczesnej kredy na terenach dzisiejszej Azji. Został opisany w oparciu o niemal kompletny szkielet prawie dorosłego osobnika. Skamieniałości te odkryto w datowanych na apt, około 120 milionów lat, osadach formacji Jiufotang na zachodzie chińskiej prowincji Liaoning. Nemicolopterus jest najmniejszym znanym przedstawicielem Dsungaripteroidea i jednym z najmniejszych spośród wszystkich znanych pterozaurów.
WNingchengopterus – rodzaj pterozaura z grupy pterodaktyli żyjącego we wczesnej kredzie na terenie dzisiejszej Azji. Jego szczątki odkryto w osadach formacji Yixian w Mongolii Wewnętrznej w północnych Chinach.
WNyctosaurus – rodzaj niewielkiego pterozaura z grupy pterodaktyli (Pterodactyloidea) charakteryzującego się ogromnym kostnym grzebieniem na czaszce, służącym prawdopodobnie do ozdoby.
WOrdosipterus – rodzaj pterozaura z rodziny Dsungaripteridae.
WOrnitocheir (Ornithocheirus) – rodzaj dużego pterozaura żyjącego we wczesnej kredzie (alb) na obszarze dzisiejszej Europy.
WOrnitocheiroidy, Ornitocheiroidea – nadrodzina pterozaurów z podrzędu pterodaktyli.
WPteranodon – rodzaj wymarłych gadów latających pterozaurów należących do podrzędu pterodaktyli. Żył w górnej kredzie około 86-84.5 mln lat temu. Jego pierwsze skamieniałości zostały odkryte w 1870 w zachodnim Kansas. Zostały one zbadane dopiero sześć lat później przez paleontologa Othniela Marsha, który nazwał nowo odkryty rodzaj pterozaura Pteranodon longiceps.
WPteranodonty, pteranodony (Pteranodontidae) – rodzina dużych pterozaurów zamieszkujących Amerykę Północną w okresie kredy. Funkcjonuje też synonimiczna nazwa Ornithostomatidae
WPterodactylus – rodzaj niewielkiego pterozaura należącego do podrzędu pterodaktyli żyjącego w okresie późnej jury na terenie współczesnej Europy. Pterodaktyl był pierwszym odkrytym gadem latającym. Tak jak u wszystkich pterozaurów, jego skrzydła były zbudowane ze skórnej błony rozpiętej między wydłużonym czwartym palcem przedniej kończyny, z rozpiętością wynoszącą co najmniej 1,06 metra. Część opisanych gatunków pierwotnie zaliczanych do tego rodzaju jest dużo mniejsza, lecz prawdopodobnie zostały one opisane na podstawie szczątków młodych pterodaktyli lub innych, blisko z nim spokrewnionych, późnojurajskich pterozaurów, takich jak germanodaktyl lub gnatozaur.
WPterodaustro – rodzaj pterozaura z rodziny Ctenochasmatidae żyjącego we wczesnej kredzie na obecnych terenach Ameryki Południowej. Jest znany z setek osobników reprezentujących różne stadia ontogenetyczne pochodzących z datowanych na apt osadów formacji Lagarcito w prowincji San Luis w środkowej Argentynie. Na ich podstawie wiadomo, że Pterodaustro dorastało do około 2,5 m rozpiętości skrzydeł. W 2010 roku na podstawie cyfrowych trójwymiarowych modeli Pterodaustro Donald Henderson obliczył jego masę na około 590 g. Pterozaur ten jest znany ze skamieniałości osobników znacznie różniących się wielkością, czym bardziej przypomina niewielkie jurajskie pterozaury, takie jak Rhamphorhynchus i Pterodactylus, niż duże kredowe pterodaktyle, jak Nyctosaurus i Pteranodon, wśród których występowały stosunkowo niewielkie różnice rozmiarów pomiędzy młodymi i dorosłymi. Dojrzałość płciową Pterodaustro osiągało prawdopodobnie po około dwóch latach, a wzrastanie kontynuowało przez kolejne trzy-cztery lata. Aktywne reprodukcyjnie samice przypuszczalnie odkładały tkankę rdzenną służącą im jako źródło wapnia do produkcji skorupki jaja podczas jajeczkowania. Jedną z charakterystycznych cech Pterodaustro były jego przypominające szczecinki zęby, którymi odfiltrowywało z wody drobne bezkręgowce – niektórzy naukowcy sugerowali, że są one zbudowane ze zrogowaciałej tkanki przypominającej fiszbiny, jednak analiza Luisa Chiappego i Anusuyi Chinsamy wykazała, że są to prawdziwe zęby.
WSiroccopteryx – rodzaj pterozaura żyjącego na przełomie wczesnej i późnej kredy na terenach dzisiejszej Afryki. Gatunkiem typowym jest S. moroccensis, którego holotypem jest przednia część szczęki z zachowanymi zębami, odkryta niedaleko Beg'aa na południowy zachód od miasta Taouz w Maroku. Unwin (2001), Frey, Martill i Buchy (2003) oraz Ibrahim i współpracownicy (2010) uznali Siroccopteryx za młodszy synonim rodzaju Coloborhynchus, klasyfikując S. moroccensis jako odrębny gatunek w obrębie rodzaju Coloborhynchus; jednak zdaniem Rodrigues i Kellnera (2008) nie ma dowodów na to, że S. moroccensis reprezentuje ten sam rodzaj, co gatunek typowy rodzaju Coloborhynchus, C. clavirostris.
WTapejara (Tapejara) – rodzaj pterozaurów, o wielkim strojnym czubie na głowie i dziwacznym dziobie. Te cechy zapewne służyły do wabienie|wabienia samic i odstraszania rywali. Tak jak u innych pterozaurów ich skrzydła były pokryte błoną skórną rozpiętą pomiędzy nogami i krótkim ogonem a wydłużonym palcem czwartym.
WTapeżary (Tapejaridae) – rodzina pterozaurów z podrzędu pterodaktyli.
WThalassodromeus – rodzaj pterozaura należącego do rodziny tapeżar (Tapejaridae), charakteryzującego się ogromnym kostnym grzebieniem. Obejmuje jeden gatunek: T. sethi, żyjący u schyłku wczesnej kredy, około 110 mln lat temu, na terenie dzisiejszej Brazylii. Na podstawie późnokredowych (mastrycht) skamieniałości odkrytych w Rumunii opisany został drugi gatunek T. sebesensis; późniejsze badanie wskazało jednak, że został on opisany na podstawie skamieniałości należących do żółwia. Jego nazwa oznacza „morski biegacz”.
WTropeognathus – rodzaj dużego pterozaura z podrzędu pterodaktyli (Pterodactyloidea) i rodziny Anhangueridae lub Ornithocheiridae, żyjącego we wczesnej kredzie na obszarze dzisiejszej Ameryki Południowej. Gatunkiem typowym jest T. mesembrinus, którego holotypem jest czaszka oznaczona BSP 1987 I 46. Oprócz holotypu znanymi skamieniałościami przedstawicieli rodzaju są też: prawie kompletna żuchwa oznaczona SMNS 56994 oraz niekompletny szkielet MN 6594-V. Wszystkie znane skamieniałości przedstawicieli rodzaju Tropeognathus odkryto w osadach z aptu lub albu na północnym wschodzie Brazylii. MN 6594-V jest szkieletem okazu, którego szacowana rozpiętość skrzydeł przekraczała 8 metrów, co czyni go największym znanym pterozaurem z obszaru Gondwany.
WTupandaktyl (Tupandactylus) – rodzaj pterozaura z rodziny tapeżar (Tapejaridae) charakteryzującego się ogromnym grzebieniem na czaszce. Żył u schyłku wczesnej kredy, około 115 mln lat temu, na terenie współczesnej Brazylii. Jego nazwa oznacza „palec Tupana” i odnosi się do boga piorunów ludu Tupi. Gatunkiem typowym rodzaju jest Tupandactylus imperator, początkowo opisany jako Tapejara imperator. Drugim gatunkiem włączanym do tego rodzaju jest Tupandactylus navigans, pierwotnie także zaliczany do Tapejara.
WTupuksuara (Tupuxuara) – pterozaur z rodziny Tupuxuaridae
WVolgadraco – rodzaj późnokredowego pterozaura, którego szczątki odnaleziono w południowo-zachodniej Rosji, w osadach należących do formacji Rybushka, znajdującej się w Obwodzie Saratowskim. Jego nazwa oznacza "smoka znad Wołgi". Nazwa gatunkowa honoruje radzieckiego naukowca N. N. Bogolyubova, który pierwszy opisał szczątki pterozaura z Rosji w 1914 roku. Autorzy opisu zaznaczyli, że z całą pewnością nie jest to młodszy synonim bogolubowii.