
Żmijowate (Viperidae) – rodzina węży z nadrodziny Elapoidea, obejmująca 11 rodzajów i około 49 gatunków. Niektóre gatunki występują nawet na terenach pozornie nieprzyjaznych dla węży, bo w rejonach o dużych wahaniach temperatur.

Azemiopinae – monotypowa podrodzina węży z rodziny żmijowatych (Viperidae).

Żmije właściwe (Viperinae) – podrodzina węży w obrębie rodziny żmijowatych (Viperidae). W jej skład wchodzi 13 rodzajów i ponad 100 gatunków stosunkowo niewielkich węży, o długości od kilkunastu do 200 cm. W podrodzinie tej przeważa jajożyworodność, choć występują też gatunki jajorodne. Żmije zamieszkują różne środowiska i rejony geograficzne, również subarktyczny .

Atheris – rodzaj jadowitego węża z podrodziny żmij właściwych (Viperinae) w rodzinie żmijowatych (Viperidae).
Bitis – rodzaj jadowitego węża z podrodziny żmij (Viperinae) w rodzinie żmijowatych (Viperidae).

Bitis atropos – gatunek jadowitego węża z rodziny żmijowatych. Epitet gatunkowy łacińskiej nazwy pochodzi z mitologii greckiej.

Bitis cornuta – gatunek jadowitego węża z rodziny żmijowatych (Viperidae).

Causus – rodzaj jadowitego węża z podrodziny żmij (Viperinae) w rodzinie żmijowatych (Viperidae).
Cerastes – rodzaj jadowitego węża z podrodziny żmij (Viperinae) w rodzinie żmijowatych (Viperidae).

Cerastes vipera – gatunek jadowitego węża, zaliczanego do rodziny żmijowatych (Viperidae). Endemit pustyń i półpustyń Afryki Północnej oraz Półwyspu Synaj.

Daboia – rodzaj jadowitego węża z podrodziny żmij (Viperinae) w rodzinie żmijowatych (Viperidae).

Echis – rodzaj jadowitego węża z podrodziny żmij (Viperinae) w rodzinie żmijowatych (Viperidae).

Efa piaskowa, korbacz pospolity – gatunek jadowitego węża z rodziny żmijowatych.

Efa pstra, efa egipska, korbacz egipski – gatunek jadowitego węża z rodziny żmijowatych.

Gałęźnica szorstkołuska – gatunek jadowitego węża z rodziny żmijowatych.

Macrovipera – rodzaj jadowitego węża z podrodziny żmij (Viperinae) w rodzinie żmijowatych (Viperidae).

Macrovipera schweizeri – endemiczny gatunek jadowitego węża z rodziny żmijowatych. Występuje jedynie na kilku wyspach archipelagu Cyklad – Milos, Sifnos, Kimolos, Poliegos, na wysokości bezwzględnej od poziomu morza do około 400 m.

Montivipera – rodzaj jadowitego węża z podrodziny żmij (Viperinae) w rodzinie żmijowatych (Viperidae).
Montivipera bornmuelleri – gatunek jadowitego węża z rodziny żmijowatych (Viperidae). Występuje na Wzgórzach Golan, w Libanie i Syrii. Nie wyróżnia się obecnie podgatunków.

Pseudocerastes – rodzaj jadowitego węża z podrodziny żmij (Viperinae) w rodzinie żmijowatych (Viperidae).

Vipera – rodzaj jadowitego węża z podrodziny żmij (Viperinae) w rodzinie żmijowatych (Viperidae).

Vipera barani – gatunek jadowitego węża z rodziny żmijowatych. Gatunek był przez długi czas znany z jednego opisanego osobnika. Był też mylony z Vipera pontica. Gatunek spotykany na północ od tureckiego miasta Adapazarı nad Morzem Czarnym.

Żmija armeńska – gatunek jadowitego węża z rodziny żmijowatych. Występuje w różnych częściach Armenii, Azerbejdżanu, północno-zachodniego Iranu jak i na wschodnich terenach granicznych Turcji.
Żmija bliskowschodnia – gatunek jadowitego węża z podrodziny żmij (Viperinae) w rodzinie żmijowatych (Viperidae). Obszar występowania rozciąga się od północnej Grecji po Turcję, przy czym można ją spotkać właściwie tylko w wysokich partiach górskich.

Żmija gabońska – gatunek jadowitego węża z rodziny żmijowatych.

Żmija hiszpańska – gatunek węża z rodziny żmijowatych występujący na wybranych terenach Półwyspu Iberyjskiego i południowo-zachodniej Francji.

Żmija iberyjska – gatunek jadowitego węża z rodziny żmijowatych (Viperidae).

Żmija irańska – gatunek jadowitego węża z rodziny żmijowatych, występujący w Iranie. Dotychczas nie zostały rozpoznane żadne podgatunki tego węża.

Żmija karłowata – gatunek jadowitego węża z rodziny żmijowatych.

Żmija kaukaska – gatunek jadowitego węża z rodziny żmijowatych. Zamieszkuje tereny od zachodniego Kaukazu do Morza Czarnego i północno-wschodniej Anatolii do wysokości 3000 m n.p.m.

Żmija łańcuszkowa, daboja, daboja łańcuszkowa – gatunek jadowitego węża z podrodziny żmij (Viperinae) w rodzinie żmijowatych (Viperidae).

Żmija łąkowa – gatunek jadowitego węża z rodziny żmijowatych.
Żmija nosoroga – gatunek jadowitego węża z rodziny żmijowatych.

Żmija północnoafrykańska – gatunek jadowitego węża z rodziny żmijowatych zamieszkującego północno-zachodnią Afrykę.

Żmija rogata – gatunek jadowitego węża z rodziny żmijowatych.

Żmija rogatonosa – gatunek jadowitego węża z rodziny żmijowatych.

Żmija sykliwa – gatunek jadowitego węża z rodziny żmijowatych. Średnia długość – ok. 1 metra. Występowanie: Afryka i Półwysep Arabski. Naturalne siedlisko to tereny trawiaste, zarośla, okolice górskie i półpustynne. Ze względu na szeroki zasięg występowania, osobniki z różnych części Afryki mogą się od siebie różnić ubarwieniem i wzorami. Ma krępe, masywne ciało, szeroką głowę, i charakterystyczny jodełkowaty wzór. Oczy są małe z pionową źrenicą. Jamki termiczne usytuowane są z przodu, a zęby jadowe są ruchome. Łuski są wręgowane, matowe i chropowate. Jest aktywna za dnia. Żmija ta jest jajożyworodna, a w jednym miocie może znaleźć się do 50 młodych. Wąż ten odpowiada za wiele poważnych ukąszeń, ponieważ jego ubarwienie idealnie go maskuje, przez co łatwo go nadepnąć. Jad tego węża niszczy komórki krwi, powodując rozległe uszkodzenia tkanek. Odżywia się głównie gryzoniami. Nie poluje aktywnie, ale wyczekuje dobrze ukryta, aż ofiara podejdzie na tyle blisko, że może ją ukąsić. Następnie pozwala jej odejść. Po chwili wąż dzięki węchowi i zmysłowi termicznemu odszukuje zdobycz i połyka ją od strony głowy. Mimo silnie działającego jadu ma całkiem sporo naturalnych wrogów – ptaki drapieżne, m.in. sekretarz, a także mangustowate. Żmija sykliwa może wprowadzić nawet 350 mg jadu w pojedynczym ukąszeniu. Do zabicia dorosłego człowieka wystarczy 100 mg tego jadu. Zgon następuje zwykle w ciągu czterech dni.

Żmija turecko-irańska – jadowity gatunek węża z rodziny żmijowatych.

Żmija zygzakowata – gatunek jadowitego węża z rodziny żmijowatych (Viperidae).

Żmija żebrowana – gatunek jadowitego węża z rodziny żmijowatych (Viperidae).