WCzułki – nitkowate lub palczaste narządy, osadzone zwykle na głowie lub płacie głowowym, pełniące funkcje zmysłowe, występujące u wielu grup bezkręgowych organizmów zwierzęcych. Są bogato unerwione i ruchome. Czasami pełnią dodatkowe funkcje, np. chwytne czy lokomotoryczne.
WGłaszczki – narządy obecne u stawonogów i wieloszczetów. Zwykle pełnią funkcje zmysłowe lub chwytne. U dwuparców i sześcionogów wchodzą w skład narządów gębowych. U owadów mogą ulegać modyfikacjom lub zanikowi w zależności od typu aparatu gębowego.
WGłaszczki wargowe – narządy wchodzące w skład aparatu gębowego sześcionogów, osadzone na wardze dolnej. Pierwotnie pełnią funkcję zmysłową, ale mogą ulegać różnym modyfikacjom.
WJęzyk – wieloczynnościowy narząd, twór mięśniowy jamy gębowej kręgowców. Głównym zadaniem języka jest podsuwanie pokarmu pod zęby, mieszanie pokarmu w czasie żucia i przesuwanie kęsów pokarmu do gardła, lecz niektóre gatunki używają go również do innych celów. Dla przykładu:wiele gadów używa języka jako organu węchowego u ssaków język przyczynia się do wytwarzania podciśnienia w jamie ustnej, umożliwiającego ssanie, stanowi też narząd zmysłu smaku i dotyku niektóre ssaki, np. psowate, używają języka do termoregulacji oraz picia człowiek używa języka do artykulacji mowy.
WKubki smakowe – zbiorowiska receptorów smaku.
WLinia boczna, linia naboczna, narząd linii bocznej (nabocznej) – parzysty narząd czuciowy, specyficzny dla ryb i krągłoustych, położony symetrycznie na głowie oraz wzdłuż boków tułowia, od głowy do nasady ogona, a czasami również na płetwie ogonowej. Wyposażony w mechanoreceptory rejestrujące zaburzenia hydrodynamiczne wody, a u niektórych taksonów również w elektroreceptory. Został odkryty około 1850. Charakterystyczny wygląd linii bocznej, jej przebieg oraz liczba łusek wzdłuż linii są cechami wyróżniającymi i służą do celów klasyfikacyjnych.
WNarząd Hallera, organ Hallera – narząd zmysłowy występujący na stopie pierwszego odnóża u roztoczy z rzędów kleszczy i Holothyrida.
WNarząd podkolanowy – narząd zmysłu występujący u niektórych owadów. Położony jest w dosiebnej części goleni, pod kolanem i składa się z od 10 do 50 skolopidiów, rozmieszczonych na planie półkola.
WNarząd Tömösváry’ego, narząd skroniowy, ang. Tömösváry organ – narząd zmysłów występujący u niektórych wijów. Występuje na głowie i jest uformowany w kształcie wypukłej obręczy lub podkowy, niekiedy jest mały i ma postać pora. Znajduje się obustronnie poniżej zagłębień u podstawy czułków. Funkcją narządu jest recepcja stopnia wilgotności otoczenia bądź węchowa. Anatomia narządu została bardzo dobrze zbadana, jednak mechanizm fizjologiczny w jakim zachodzić miałyby te procesy nie został dotąd poznany. Strukturę tę opisał w 1883 roku węgierski myriapodolog Ödön Tömösváry (1852-1884).
WNeuromast – mechanoreceptorowe ciałko czuciowe, występujące w skórze i linii bocznej ryb oraz linii bocznej płazów. Jego zadaniem jest rejestrowanie zaburzeń hydrodynamicznych środowiska wodnego. Duża liczba neuromastów umożliwia m.in. odnajdowanie prądów o odpowiednim kierunku i szybkości czy lokalizowanie w wodzie obiektów, w tym ofiar i drapieżników.
WNos – wyniosłość w obrębie twarzy stanowiąca drogę przepływu powietrza w procesie oddychania. Powietrze przechodzące przez nos zostaje ocieplone i nawilżone. Dociera później do okolicy węchowej znajdującej się w jego górnej części. Substancje chemiczne zawarte w powietrzu są rozpuszczane w śluzie i pobudzają wtedy liczne receptory znajdujące się w okolicy węchowej. Następnie impuls wędruje przez nerw węchowy do mózgowia, gdzie jest odbierany. Nozdrza przednie, przez które przedostaje się powietrze, są oddzieloną przegrodą nozdrzy, później przechodząca w przegrodę nosową, która rozdziela na dwie części jamę nosową. Kończy się ona nozdrzami tylnymi prowadzącymi do gardła. Nos zewnętrzny zbudowany jest z tkanki kostnej i chrzęstnej, dzieli się na grzbiet, nasadę oraz wierzchołek nosa. Wierzchołek nosa może być pokryty niemal niezmienioną skórą, na przykład u koni. U niektórych ssaków, w tym mięsożernych i części przeżuwaczy, nozdrza przednie wraz z górną wargą tworzą płytkę nosową. U świni występuje płytka ryjowa, natomiast u bydła płytka nosowo-wargowa.
WPlamka oczna, stigma – organellum występujące u wielu wiciowców (Flagellata) oraz w zoosporach, pełniące funkcję filtru zasłaniającego fotoreceptor. W niejasny wciąż sposób pozwala to na ustalenie kierunku padania światła, umożliwiając komórkom kierowanie się ku światłu (fototaksja). Swoją barwę stigma zawdzięcza karotenoidowi – astaksantynie. Podobnie jak w chromatoforach, mogą występować w niej ziarna skrobi.
WRopalium, ciałko brzeżne – kompleksowy narząd zmysłu scyfomeduz i kubomeduz. Ropalia występują na brzegu dzwonu meduzy. W ich skład wchodzą najczęściej proste narządy światłoczułe – oczka, w postaci skupisk komórek barwnikowych, a także prosty narząd równowagi zwany statocystą.
WRurka z języka – popularna nazwa umiejętności manipulacji mięśniami języka polegająca na złożeniu jego zewnętrznych części do środka tworząc kształt przypominający rurkę. U niektórych osób spotyka się umiejętność składania języka także w bardziej skomplikowane kształty.
WSupersmakosz (ang.Supertaster) – osoba, której zdolność odczuwania smaku jest wyższa od przeciętnej, przeważnie na skutek większej ilości kubków smakowych.
WŻuwka zewnętrzna − parzysty element aparatu gębowego sześcionogów stanowiący zewnętrzny wyrostek pieńka szczęki.