W

Giordano Bruno – włoski filozof renesansowy oraz teolog, dominikanin (1565/6–1579), humanista, filozof hermetyczny, poeta; jego teorie wyprzedzały ówczesne czasy i zapowiadały współczesną naukę; został skazany przez Kościół katolicki pod zarzutem herezji i spalony na stosie [Archivio di Stato di Roma, Libri e giornali del provveditore, vol. 16: Giornale del Provveditore, c. 87r. – wg. http://www.sangiovannidecollato.org/it/giordano-bruno/] na Campo de' Fiori, gdzie obecnie znajduje się jego pomnik; uważany za męczennika. Jego zuchwałe i pogardliwe drwiny z dogmatów dały mu niezrównany rekord ekskomunik: ekskomunikę kalwińską, luterańską i katolicką. Znany jest ze swoich teorii dotyczących kosmologii i astronomii, które opierały się na teorii kopernikańskiej. Zaproponował, iż gwiazdy na niebie tak naprawdę miałyby być odległymi ciałami niebieskimi, takimi jak Słońce, otoczonymi przez swoje własne planety. Twierdził również, że Wszechświat jest nieskończony.

W

Pietro Carnesecchi – włoski humanista i reformator religijny.

W

Thomas Cranmer – przywódca reformy anglikańskiej i arcybiskup Canterbury za panowania Henryka VIII Tudora, Edwarda VI Tudora i przez krótki czas królowej Marii I Tudor, z rozkazu której został stracony.

W

Dulcyn, Fra Dolcino, Dolcino, – nowicjusz w klasztorze franciszkańskim w Trydencie, przywódca grupy religijnej Braci Apostolskich po śmierci jej założyciela, Gerarda Segarelliego.

W

Hieronim z Pragi − czeski teolog, zwolennik husytyzmu i wiklefyzmu, bohater wiary Kościołów protestanckich.

W

Jan Hus – czeski duchowny i bohater narodowy, filozof, reformator Kościoła, prekursor protestantyzmu, rektor Uniwersytetu Praskiego. Działalność Husa, inspirowana myślą Johna Wycliffe’a, była zapowiedzią podobnego wystąpienia Marcina Lutra sto lat później.

W

Jakub Hutter – tyrolski anabaptysta, założyciel i lider huterytów. Działalność religijną rozpoczął w roku 1528 w Pustertal w Tyrolu, głosząc naukę o konieczności przyjęcia chrztu w wieku dorosłym, o komunii pod dwiema postaciami oraz o niestosowaniu przemocy. Szybko zyskał sobie rozgłos i zwolenników, głównie wśród rzemieślników i chłopów. Stworzona przezeń gmina, licząca około sześciuset wiernych przeniosła się z Tyrolu na Morawy, gdzie Hutter spodziewał się nawiązać braterskie relacje z miejscowymi anabaptystami oraz braćmi czeskimi. W roku 1533 przywódca gminy przebywał w Auspitz, skąd został wygnany. Hutter został uwięziony w 1535 r. Torturowano go i spalono na stosie w lutym 1536 r. Ten sam los spotkał później jego żonę oraz 360 członków ruchu, na czele którego stał.

W

Jacques de Molay, także Jakub de Molay – ostatni wielki mistrz zakonu templariuszy w latach 1298–1312.

W

Awwakum Pietrow – rosyjski pisarz, protopop Jurjewca Nadwołżskiego. Przeciwnik siedemnastowiecznych reform liturgicznych patriarchy Nikona. Wraz ze swoimi zwolennikami został spalony na stosie. Przez staroobrzędowców uważany za męczennika.

W

Girolamo Savonarola – dominikanin, florencki reformator religijno-polityczny. Przez Kościół katolicki uznany za heretyka i schizmatyka, skazany na śmierć przez powieszenie a następnie spalony na stosie. W połowie XVIII wieku przez papieża Benedykta XIV wymieniony w indeksie „błogosławionych sług Bożych i mężów czcigodnych i znakomitych świętością”.

W

Katarzyna Weiglowa (Wajglowa) – spalona na stosie w Krakowie pod zarzutem apostazji po tym, jak prawdopodobnie przeszła na judaizm lub na judaizujący unitarianizm i nie chciała uznać, że Jezus Chrystus jest Synem Bożym. Uważana m.in. przez unitarian za męczennicę za wiarę.