
Pirydoksyna (adermina) – organiczny związek chemiczny, pochodna pirydyny, jedna z form witaminy B6. W organizmie ulega przemianie do fosforanu pirydoksalu, aktywnej formy witaminy B6, wchodzącego w skład grup prostetycznych wielu enzymów niezbędnych w syntezie aminokwasów (np. tryptofanu), neuroprzekaźników (katecholamin, serotoniny, norepinefryny), sfingolipidów, kwasu 5-aminolewulinowego oraz metabolizmie białek (np. hemoglobiny), węglowodanów i tłuszczów.

Amfoterycyna B – organiczny związek chemiczny pochodzenia naturalnego, antybiotyk przeciwgrzybiczy, wytwarzany przez bakterie z rodzaju Streptomyces. Zawiera pierścień makrocykliczny zbudowany z fragmentu polienowego oraz polihydroksylowego. Skuteczny lek w walce z zakażeniami, pochodzącymi od Candida albicans, a także w niektórych grzybicach.

Antymonian megluminy – wielofunkcyjny organiczny związek chemiczny, związek antymonu pięciowartościowego, lek stosowany w leczeniu leiszmaniozy.

Antymonoglukonian sodu – wielofunkcyjny organiczny związek chemiczny, związek antymonu pięciowartościowego, lek stosowany w leczeniu leiszmaniozy.

Askorbinian sodu, E301 – organiczny związek chemiczny z grupy askorbinianów, sól kwasu askorbinowego i sodu, jedna z form witaminy C. Otrzymywany jest poprzez fermentację glukozy oraz utlenianie. Stosuje się go jako przeciwutleniacz, dodatek do żywności i odczynnik chemiczny.

Bimatoprost – organiczny związek chemiczny, syntetyczny prostamid, który w działaniu przypomina naturalne prostaglandyny. Jest wykorzystywany w kroplach do oczu obniżających ciśnienie śródgałkowe i okołogałkowe oraz w kosmetykach do zwiększania wzrostu rzęs. Bimatoprost zmniejsza ciśnienie wewnątrzgałkowe przez zwiększenie odpływu cieczy wodnistej z oka u osób chorujących na jaskrę.

Chlorotetracyklina – organiczny związek chemiczny z grupy antybiotyków tetracyklinowych otrzymywany z hodowli szczepu Streptomyces aurofaciens.

Deksametazon – organiczny związek chemiczny, syntetyczny glikokortykosteroid o silnym i długotrwałym działaniu przeciwzapalnym, przeciwalergicznym i immunosupresyjnym. Ma silne działanie przeciwobrzękowe w obrzęku mózgu pochodzenia naczynioruchowego, w nowotworach mózgu, po urazach głowy, a także po zabiegach neurochirurgicznych. Bywa stosowany doraźnie w celu profilaktyki i łagodzenia objawów choroby wysokościowej. W czerwcu 2020 roku Uniwersytet Oksfordzki ogłosił wyniki badań wskazujące na jego skuteczność w łagodzeniu ciężkich komplikacji oddechowych związanych z COVID-19, wynikającą z hamowania szkodliwej nadaktywności układu odpornościowego.

Docetaksel – lek przeciwnowotworowy, substancja otrzymywana z igieł cisu pospolitego. Zatrzymuje komórki na granicy meta- i anafazy, prowadzi do ich śmierci, hamuje rozpad białek tubuliny i łączy je w trwałe mikrotubule.

Ester metylowy monenzyny A − organiczny związek chemiczny, syntetyczna pochodna naturalnego antybiotyku jonoforowego monenzyny A.

Forbol – organiczny związek chemiczny z grupy diterpenoidów. Po raz pierwszy został wyizolowany w 1934 roku jako produkt hydrolizy oleju krotonowego pozyskanego z nasion rośliny Croton tiglium. Struktura forbolu została odkryta w 1967 roku. Forbol jest rozpuszczalny w większości polarnych rozpuszczalników organicznych, a także w wodzie.

Forskolina – substancja zwiększająca stężenie cyklicznego AMP (cAMP) w komórkach.

Inozytol (cykloheksanoheksaol; łac. myo-Inositolum) – organiczny związek chemiczny z grupy cukroli, cykliczny sześciowęglowy alkohol polihydroksylowy zawierający sześć grup hydroksylowych. Bywa określany jako „witamina B8”, nie jest jednak witaminą, gdyż może być syntetyzowany przez organizm. Wszystkie izomery mają słodkawy smak.

Jozamycyna – organiczny związek chemiczny, antybiotyk z grupy makrolidów.

Klindamycyna – organiczny związek chemiczny, półsyntetyczny antybiotyk z grupy linkozamidów. Spektrum jego działania obejmuje bakterie Gram-dodatnie oraz bakterie beztlenowe. Wykazuje skuteczność w zakażeniach Mycoplasma, Toxoplasma gondii, Pneumocystis carini, Chlamydia oraz niektórych inwazjach pierwotniakowych np. Plasmodium falciparum i Plasmodium vivax.

Kwas plikatowy – organiczny związek chemiczny z grupy hydroksykwasów. Jest to kwas żywiczny z olejku cedrowego. Występuje też w żywotniku olbrzymim.

Kwas szikimowy – organiczny związek chemiczny z grupy hydroksykwasów karboksylowych. Uczestniczy w biosyntezie aromatycznych aminokwasów – fenyloalaniny, tryptofanu i tyrozyny – a także fenoli i auksyn u roślin.

Laidlomycyna – organiczny związek chemiczny, antybiotyk jonoforowy z grupy jonoforów karboksylowych.

Latanoprost – wielofunkcyjny organiczny związek chemiczny, prolek, analog prostaglandyny, stosowany w leczeniu stanów przebiegających z podwyższonym ciśnieniem śródgałkowym.

Linkomycyna – antybiotyk z grupy linkozamidów uzyskiwany naturalnie ze szczepów Streptomyces linconiensis. Spektrum działania, jakkolwiek ogólnie słabsze, jest bardzo zbliżone do klindamycyny. Istnieje krzyżowa oporność bakterii na oba antybiotyki. Wchłanianie, dystrybucja leku oraz działania niepożądane są bardzo zbliżone do występujących po podaniu klindamycyny. Lek stosowany jest co 6-8 godzin w formie doustnej a co 12 godzin w formie domięśniowej lub dożylnej (600 mg).

Maltitol – organiczny związek chemiczny z grupy polioli. Używany jako środek słodzący.

Mepartrycyna – organiczny związek chemiczny, polienowy antybiotyk z grupy makrolidów, otrzymywany ze szczepów Streptomyces aureofaciens. Używany jako lek przeciwgrzybiczy oraz stosowany w leczeniu łagodnego przerostu gruczołu krokowego.

Mupirocyna – organiczny związek chemiczny, antybiotyk wytwarzany przez Pseudomonas fluorescens. Zaliczana jest do grupy antybiotyków działających miejscowo, gdyż bardzo szybko rozkładana jest w organizmie do nieczynnego metabolitu, a przez skórę wchłania się bardzo wolno.

Narazyna – organiczny związek chemiczny, antybiotyk jonoforowy z grupy jonoforów karboksylowych, produkowany przez bakterie Streptomyces auriofaciens.

Natamycyna – organiczny związek chemiczny należący do antybiotyków polienowych. Otrzymywany z hodowli bakterii z rodzaju Streptomyces, np. S. natalensis lub S. chattanoogensis.

Nystatyna – wielofunkcyjny organiczny związek chemiczny, antybiotyk polienowy o działaniu przeciwgrzybiczym, wyodrębniony z hodowli promieniowców Streptomyces noursei. Nystatyna działa przez wiązanie się z błonami komórkowymi, zwiększa się przepuszczalność między innymi dla K+, co prowadzi do zaburzeń metabolicznych w komórkach grzybów i ich śmierci.

Paklitaksel – organiczny związek chemiczny z grupy alkaloidów terpenowych typu taksanów o działaniu cytostatycznym. Po raz pierwszy został wyizolowany z kory cisa krótkolistnego. Wprowadzony w 1990 roku na rynek przez Bristol-Myers Squibb (BMS) pod nazwą Taxol. Należy do leków fazowo–specyficznych. Jego działanie antymitotyczne polega na zahamowaniu depolimeryzacji mikrotubul, co uniemożliwia prawidłowe rozdzielenie chromatyd siostrzanych i wędrówkę chromosomów siostrzanych podczas podziału komórki. Konsekwencją zaburzeń mitozy jest śmierć komórki.

Palmitynian askorbylu – organiczny związek chemiczny, ester kwasu palmitynowego i kwasu askorbinowego. Połączenie to daje rozpuszczalną w tłuszczach formę witaminy C. Stosowany także jako przeciwutleniacz spożywczy (E304). Jest dopuszczony do stosowania w Unii Europejskiej, USA, Australii i Nowej Zelandii.

Pantenol, dekspantenol – organiczny związek chemiczny z grupy alkoholi polihydroksylowych, analog kwasu pantotenowego, jedna z substancji stanowiących witaminę B5. Dekspantenol (izomer D) ulega w organizmie przemianie do kwasu pantotenowego.

Pentaerytrytol, pentaerytryt, C(CH2OH)4 – organiczny związek chemiczny z grupy alkoholi polihydroksylowych. Jest tetraolem zbudowanym ze szkieletu neopentanu podstawionego czterema pierwszorzędowymi grupami hydroksylowymi.

Poli(alkohol winylowy) (PVA, PVAL lub PVOH z ang. polyvinyl alcohol) to polimer winylowy o wzorze [−CH2−CH(OH)−]n. Formalnie jest polimerem alkoholu winylowego, jednak otrzymywany jest z poli(octanu winylu).

Polisorbat 80 (E433) – mieszanina polioksyetylenowych pochodnych sorbitanu(ang.) i kwasu oleinowego, niejonowy surfaktant oraz emulgator.

Prawastatyna – wielofunkcyjny organiczny związek chemiczny z grupy statyn, pochodzenia naturalnego, produkt metabolizmu mewastatyny przez bakterie Pseudonocardia autotrophica. Stosowana jest jako lek zmniejszający stężenie lipidów, ma także dodatkowe działanie plejotropowe na układ krążenia poprzez wpływ na czynność śródbłonka, stabilizację blaszek miażdżycowych, hamowanie układu krzepnięcia, stymulację układu fibrynolizy, hamowanie reakcji zapalnych oraz działanie immunomodulacyjne.

Salinomycyna – organiczny związek chemiczny pochodzenia naturalnego wyizolowany w 1974 roku ze szczepu Streptomyces albus. Wykazuje silne działanie antybakteryjne, kokcydiostatyczne oraz przeciwnowotworowe.

Sirolimus (rapamycyna) – organiczny związek chemiczny, lek immunosupresyjny mający zastosowanie w transplantologii. Jest to antybiotyk makrolidowy, po raz pierwszy wyizolowany w 1975 roku z bakterii Streptomyces hygroscopicus, pochodzących z próbki ziemi pobranej na Wyspie Wielkanocnej, która w językach polinezyjskich znana jest jako Rapa Nui. W Stanach Zjednoczonych preparat sirolimusu został zatwierdzony i dopuszczony do sprzedaży jako lek przez Agencja Żywności i Leków (FDA) we wrześniu 1999. Od tego momentu jest dostępny pod nazwą handlową Rapamune, produkowany przez koncern farmaceutyczny Pfizer. W przeciwieństwie do mającego podobną nazwę takrolimusu, sirolimus nie należy do inhibitorów kalcyneuryny.

Spektynomycyna – wielofunkcyjny organiczny związek chemiczny pochodzenia naturalnego, wytwarzany przez Streptomyces spectabilis, antybiotyk z grupy aminocyklitoli, stosowany w leczeniu rzeżączki.

Temsirolimus – syntetyczny organiczny związek chemiczny, selektywny inhibitor kinazy mTOR, analog sirolimusu, który jest stosowany jako lek onkologiczny.

Tetrodotoksyna – wielofunkcyjny związek chemiczny, silna trucizna znajdująca się w ciele niektórych gatunków ryb rozdymkokształtnych, w tym w rybach fugu wykorzystywanych w kuchni japońskiej. Jej działanie polega na blokowaniu kanałów sodowych komórek nerwowych. Dawka śmiertelna (LD50) wynosi 334 μg/kg (mysz, doustnie) lub 8 μg/kg (mysz, dożylnie). Powstaje przy udziale bakterii symbiotycznych, ale mechanizmy wyzwalające jej produkcję, transport i kumulację w ciele ryby nie zostały poznane.

Witamina B2 (E101, ryboflawina, łac. riboflavinum) – organiczny związek chemiczny, połączenie rybitolu i flawiny. W organizmie człowieka pełni funkcję witaminy, której niedobór może powodować zaburzenia w funkcjonowaniu układu nerwowego oraz stany zapalne błon śluzowych.

Witamina B6 (ATC: A 11 HA 02) – grupa 6 organicznych związków chemicznych, pochodnych pirydyny: pirydoksyny, pirydoksalu i pirydoksaminy oraz ich 5'-fosforanów. Formą aktywną biologicznie jest fosforan pirydoksalu, do którego pozostałe formy są przekształcane enzymatycznie, w wyniku działania kinaz i oksydaz.