WW architekturze romańskiej w Niemczech widoczna jest kontynuacja wcześniejszych wzorów architektury karolińskiej. Częściej niż w innych państwach Europy Zachodniej budowane są kościoły o układzie centralnym, ale i tutaj przeważają budowle bazylikowe, najczęściej kryte drewnianymi, płaskimi stropami, zazwyczaj bogato zdobione polichromią. Wnętrze dzielone jest na nawy przy pomocy kolumn o monolitycznych, kamiennych trzonach ustawionych pomiędzy z masywnymi filarami. Po raz pierwszy to rozwiązanie zastosowano w Saksonii, w budowanym od 961 r. kościele Sankt Cyriakus w Gernrode. Rytm ten powtarzano w zróżnicowany sposób w budowanych później świątyniach. Częstym rozwiązaniem jest zastosowanie dwóch absyd na zakończeniu nawy głównej oraz dwóch transeptów. Czasami w grubości murów dobudowywano mniejsze apsydiole, lub stawiano dodatkowe absydy na zakończeniach ramion transeptu albo przy prezbiterium. Charakterystyczną cechą niemieckich kościołów są wysokie wieże stawiane nad skrzyżowaniem naw, chórem zachodnim i parami na krańcach budowli. Przy zastosowaniu dwóch absyd i podwójnego transeptu wejście do kościoła umieszczano w elewacji bocznej. Fasady zdobią arkadowe fryzy i galerie, oprócz nich pojawiają się także posągi przedstawiające świętych i apostołów.
WKatedra Świętych Piotra i Jerzego w Bambergu – główna świątynia katolicka miasta, posiadająca status bazyliki mniejszej, jedna z siedmiu historycznych katedr cesarskich, siedziba arcybiskupstwa bamberskiego. Jest jedynym na północ od Alp miejscem spoczynku papieża. Ważny przykład średniowiecznej XIII-wiecznej architektury, łączącej późny romanizm z wczesnym gotykiem francuskim. Zawiera, zarówno na zewnątrz, jak i w środku, liczne cenne dzieła średniowiecznej rzeźby kamiennej i snycerstwa. Jej charakterystyczna sylwetka z czterema wieżami, jak i fundatorzy katedry – cesarz Henryk II Święty i cesarzowa Kunegunda Luksemburska – znalazły się na wielu obrazach i grafikach.
WBazylika św. Kastora w Koblencji - romański kościół rzymskokatolicki pod wezwaniem świętego Kastora, znajdujący się w Koblencji, w dzielnicy Altstadt, w pobliżu Deutsches Eck i należący do diecezji Trewiru. Jest najstarszym zachowanym kościołem w Koblencji, a ponadto jest uważany za wybitny przykład romańskiej architektury nad środkowym Renem. Wraz z kościołem Najświętszej Marii Panny i kościołem św. Floryna kształtuje także sylwetkę koblenckiego starego miasta.
WKatedra Świętego Piotra w Bremie – kościół ewangelicko-luterański położony w centrum Bremy przy Rynku.
WKościół Najświętszej Marii Panny i św. Jerzego – romański kościół w Bürgel w Niemczech, w kraju związkowym Turyngia, zbudowany w XII w. jako kościół w klasztorze benedyktynów w Bürgel, po zniesieniu klasztoru w 1526 w części rozebrany, w części protestancki kościół parafialny, odbudowany częściowo w XIX i XX w.
WKościół Najświętszej Marii Panny – romański kościół w Doberlug-Kirchhain w Niemczech, w kraju związkowym Brandenburgia, zbudowany w XII–XIII w. w klasztorze cystersów Dobrilugk. Po sekularyzacji klasztoru w XVI w. pełnił funkcję kościoła zamkowego przy zamku Doberlug, obecnie protestancki kościół parafialny. Przez badaczy jest uważany za jeden z najważniejszych ceglanych budynków romańskich na terenie Niemiec i najcenniejszy zabytek architektury Dolnych Łużyc.
WKościół Najświętszej Marii Panny – romański kościół w Jüterbogu w Niemczech, w kraju związkowym Brandenburgia, zbudowany w XII w. w klasztorze cystersów Zinna, po sekularyzacji klasztoru w XVI w. protestancki, pełniący funkcję kościoła parafialnego.
WKatedra cesarska – budynek kościelny o ściśle określonym układzie przestrzennym, dostosowanym do specjalnej funkcji, będącym ilustracją równowagi potęgi władzy kościelnej i cesarskiej. Najważniejszą cechą katedry cesarskiej jest połączenie dwóch osobnych świątyń, z których część zachodnia była zastrzeżona dla cesarza, wschodnia zaś – dla kościelnego hierarchy.
WKatedra Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny – kościół katolicki w Augsburgu w Niemczech, katedra biskupów diecezji augsburskiej.
WKatedra św. Kiliana w Würzburgu, niem. Würzburger Dom – siedziba biskupa diecezji würzburskiej.
WKatedra Świętych Błażeja, Jana Chrzciciela i Tomasza Becketa w Brunszwiku – jedna z najstarszych świątyń miasta, położona przy południowej stronie historycznego Placu Zamkowego obok zamku Dankwarderode, z którym świątynia jest połączona drewnianym gankiem.
WKatedra Świętych Jerzego i Mikołaja – katolicka katedra znajdująca się w Limburgu, w Niemczech na terenie Hesji. Wzniesiona została na wysokim wzgórzu górującym nad miastem położonym nad rzeką Lahn. Pod wezwaniem świętego Jerzego i Mikołaja. Jeden z cenniejszych przykładów architektury późnego romanizmu i wczesnego gotyku.
WBazylika katedralna Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i św. Szczepana w Spirze – kościół katedralny z XI/XII wieku w Spirze w Nadrenii-Palatynacie w południowo-zachodniej części Niemiec. Największa zachowana do dnia dzisiejszego świątynia romańska na świecie, niegdyś ustępowała wielkością jedynie kościołowi opackiemu w Cluny. Wzniesiona z fundacji cesarzy salickich, służąca dla prestiżowych nabożeństw i dworskich ceremonii. Katedra była kościołem grzebalnym cesarzy i władców Rzeszy dynastii salickiej oraz staufickiej i habsburskiej. Spalona w 1689 r. Odbudowana i częściowo zrekonstruowana w XVIII–XIX wieku. Cenny przykład architektury romańskiej w Niemczech, jedna z trzech katedr cesarskich typu nadreńskiego.
WKatedra Świętego Piotra – kościół katedralny z XII wieku w Wormacji. Obok katedr w Spirze i Moguncji, reprezentuje nadreński typ katedry cesarskiej, ukształtowany w dobie romanizmu. Monumentalna dwuchórowa bazylika, z czterema cylindrycznymi wieżami, dwiema kopułami na skrzyżowaniu naw, wykonana z czerwonego piaskowca jest cennym przykładem sakralnej architektury romańskiej. Siedziba dawnej diecezji wormackiej istniejącej do 1800 r.
WKatedra Wniebowzięcia Matki Bożej – rzymskokatolicki kościół katedralny w Hildesheim w Dolnej Saksonii w środkowych Niemczech. Jedna z najznamienitszych budowli w stylu romańskim w Niemczech; odbudowana po ogromnych zniszczeniach wojennych w latach 1950–1960; wpisana na listę dziedzictwa kulturowego UNESCO w 1985 r.
WKolegiata św. Patroclusa w Soest – romański kościół katolicki pod wezwaniem św. Patroclusa z Troyes, nazywany „katedrą” choć katedrą nie jest.
WKatedra w Königslutter am Elm – romański kościół klasztorny w Königslutter am Elm w Dolnej Saksonii (Niemcy).
WKaplica Świętego Krzyża – romańska kaplica dwupoziomowa z XII w., znajdująca się w Landsbergu w Niemczech, w kraju związkowym Saksonia-Anhalt; jedyny pozostały budynek dawnego zamku Landsberg.
WKatedra Świętych Marcina i Szczepana – dawna katedra prymasowska, siedziba założonego w nieznanym czasie biskupstwa, a następnie od 745 roku arcybiskupstwa Moguncji. Arcybiskupi Moguncji pełnili przez wieki znaczącą rolę na arenie zarówno kościelnej, jak i politycznej. Zabytek jest również jedną z siedmiu katedr cesarskich. Od strony historyczno-artystycznej wraz z katedrami w Spirze i Wormacji reprezentuje typ cesarskiej katedry romańskiej o dwóch chórach łączących bazylikowy korpus. Obecna katedra kryje jej długą i burzliwą historię, stanowi zbiór świadectw wielu faz jej budowy. Pomimo zawieruchy ostatniej wojny ocalały w katedrze cenne dzieła sztuki, głównie elementy rzeźby architektonicznej i jeden z największych w Europie zespół średniowiecznych i nowożytnych pomników grobowych arcybiskupów mogunckich. W sąsiadującym z katedrą Muzeum Katedralnym zachowały się liczne dzieła związane z katedrą, w tym rzeźby przegrody chórowej przypisywane Mistrzowi Naumburskiemu.
WPalatium królewskie w Goslarze – romański dwór królewski założony na początku XI w. przez cesarza Henryka II u podnóży Rammelsberga na południu miasta Goslar w środkowej części Niemiec. Palatium w Goslarze zastąpiło dotychczasową siedzibę cesarską w Werli. Rezydując w Goslarze władcy mogli sprawować lepszą kontrolę nad pobliskimi kopalniami kruszców, szczególnie srebra.
WKościół św. Rajnolda w Dortmundzie – kościół ewangelicko-augsburski, położony w centrum Dortmundu przy skrzyżowaniu ulic Westenhellweg z Ostenhellweg. Jest najstarszym zachowanym kościołem w historycznym centrum miasta; najstarsze zachowane fragmenty obecnej trzynawowej, trzyprzęsłowej, romańskiej bazyliki z późnogotyckim prezbiterium pochodzą z poł. XIII w.
WKościół św. Emmerama – kościół dawnego benedyktyńskiego klasztoru św. Emmerama w Ratyzbonie w Niemczech, zbudowany w VIII w., przebudowywany m.in. w X i XI oraz XVIII w. Po sekularyzacji klasztoru na początku XIX w. kościół parafialny.
WKościół Świętego Krzyża – romański kościół w Wechselburgu w Niemczech, w kraju związkowym Saksonia, zbudowany w XII w. w klasztorze augustianów Zschillen. Po sekularyzacji klasztoru w XVI w. pełniący funkcję kaplicy zamku Wechselburg. Od XIX w. z powrotem katolicki, od 1957 parafialny, od 1993 znowu pełni funkcję także kościoła klasztornego. Bardzo cennym zabytkiem w kościele jest XIII-wieczne lektorium.
WZamek Dankwarderode w Brunszwiku – romański dwór książęcy założony ok. 1173 roku przez księcia Saksonii i Bawarii Henryka Lwa z dynastii Welfów jako rezydencja władcy, który uczynił miasto siedzibą założonego przez siebie księstwa. Rezydencja ta usytuowana jest na dawnej wyspie na rzece Oker, zajmuje wschodnią stronę placu, przy którym Henryk Lew ufundował także kościół Św. Błażeja i Jana Chrzciciela, obecnie katedrę.
WZinna – dawny klasztor cystersów znajdujący się na terenie dzisiejszego miasta Jüterbog w Niemczech, w kraju związkowym Brandenburgia, założony w XII w., w 1553 zsekularyzowany.