Acerra (starożytność)W
Acerra (starożytność)

Acerra – w starożytnym Rzymie niewielka skrzyneczka z brązu lub marmuru, używana do przechowywania kadzidła służącego przy składania ofiar.

AgalmaW
Agalma

Agalma – określenie stosowane w antyku dla kultowego wizerunku bóstwa lub poświęconego mu daru.

CalceusW
Calceus

Calceus – rodzaj obuwia noszonego w starożytnym Rzymie, wykonanego ze skóry, które było noszone do togi, jako obuwie wyjściowe.

CongiariumW
Congiarium

Congiarium – okolicznościowa darowizna rozdzielana wśród ludu w starożytnym Rzymie.

DendroforowieW
Dendroforowie

Dendroforowie – uczestnicy religijnych obrzędów ku czci niektórych bóstw w starożytnym Rzymie; także członkowie zawodowych stowarzyszeń rzemieślniczych związanych z obróbką drewna.

DiatretumW
Diatretum

Diatretum (łac. vas diatretum, l.mn. diatreta, stgr. διατρητων – szklane naczynie późnorzymskie wytwarzane i zdobione plastycznie w wyszukany sposób przy użyciu specjalnej techniki.

Dyptyk (starożytność)W
Dyptyk (starożytność)

Dyptyk – to dwie czworokątne tabliczki połączone zawiasami i zamykane jak książka. W starożytności służyły jako tabliczki do pisania.

GarumW
Garum

Garum – słony sos rybny o wyrazistym smaku, uzyskiwany ze sfermentowanych ryb. Jeden z podstawowych składników wykwintnej kuchni starożytnego Rzymu.

Gemma (kamień)W
Gemma (kamień)

Gemma – kamień szlachetny lub półszlachetny, o kształcie okrągłej lub owalnej płytki ozdobiony reliefem. Gemma z reliefem wklęsłym to intaglio, z wypukłym kamea.

InsulaW
Insula

Insula – w starożytnym Rzymie miejski wielopiętrowy dom czynszowy albo zespół mieszkaniowy o zwartej zabudowie, przeznaczony dla uboższej ludności; odpowiednik nowożytnych kamienic i dzisiejszych bloków mieszkalnych.

Konsekracyjne monetyW
Konsekracyjne monety

Konsekracyjne monety – w starożytnym Rzymie monety emitowane pośmiertnie dla upamiętnienia deifikacji cesarza lub członka jego rodziny.

KontorniatW
Kontorniat

Kontorniat – rodzaj rzymskiego medalionu w kształcie sporej, cienkiej płytki z obustronną, wgłębioną obwódką pola, pochodzący z czasów późnego cesarstwa i o nierozpoznanym dotychczas przeznaczeniu.

Labrum (starożytność)W
Labrum (starożytność)

Labrum – w starożytności basen na wodę lub inne duże naczynie mające różne znaczenia i rozmaite zastosowanie.

LagenaW
Lagena

Lagena, także laguna, lagona – gliniane albo szklane naczynie o pękatym kształcie, z wąską szyjką, służące starożytnym Rzymianom do przechowywania wody lub wina; rodzaj dzbana (kruży).

Mensa (mebel)W
Mensa (mebel)

Mensa – kwadratowy stół w starożytnym Rzymie. Z trzech stron dostawiano do niego sofy pozostawiając z czwartej swobodny dostęp dla usługujących niewolników.

O sztuce kulinarnejW
O sztuce kulinarnej

O sztuce kulinarnej ksiąg dziesięć – książka kucharska z przepisami kuchni starożytnego Rzymu. Jako jej autor podawany jest Apicjusz, ale dzieło to jest kompilacją kilku źródeł dokonaną w IV–V wieku n.e. Najstarsze zachowane manuskrypty De re coquinaria pochodzą z IX wieku.

PaenulaW
Paenula

Paenula – rzymskie wierzchnie okrycie bez rękawów, rodzaj peleryny z grubej tkaniny, odzież niższych warstw społecznych.

PaludamentumW
Paludamentum

Paludamentum (łac.) – rzymski wojskowy płaszcz wełniany sięgający do kolan lub poniżej łydek, spinany na prawym ramieniu.

PektorałW
Pektorał

Pektorał, napierśnik – rodzaj biżuterii świeckiej lub religijnej noszonej na piersi, zapinanej od tyłu. Obecnie oznacza ozdobny krzyż noszony na piersi przez wyższe duchowieństwo.

Przybory kapłańskieW
Przybory kapłańskie

Przybory kapłańskie – utensylia stosowane w obrzędach rytualnych starożytnych Rzymian.

SagumW
Sagum

Sagum – rodzaj ciepłego płaszcza używanego przez Rzymian.

ScripulumW
Scripulum

Scripulum albo scrupulum – skrupuł, najmniejsza rzymska jednostka miary masy, odpowiadająca 1,137 grama, równa 1/24 uncji, czyli 1/288 funta rzymskiego (libra); ogólnie odpowiednik grama.

SpintriaW
Spintria

Spintria – obsceniczny żeton rzymski (tessera), znany z czasów wczesnego cesarstwa, najpewniej mający związek z prostytucją w domach publicznych.

Terra sigillataW
Terra sigillata

Terra sigillata – rodzaj rzymskiej ceramiki użytkowej charakteryzującej się czerwoną barwą polewy; niekiedy zwana też ceramiką samijską.

Tunika rzymskaW
Tunika rzymska

Tunika – w starożytnym Rzymie przewiązany w pasie wełniany ubiór bez rękawów lub z krótkimi rękawami, będący odpowiednikiem greckiego chitonu.

VelariumW
Velarium

Velarium – w starożytnym Rzymie płócienna osłona rozpinana nad widowniami dla ochrony przed słońcem lub deszczem. Stosowana przede wszystkim w amfiteatrach. Znana dobrze np. z Koloseum, gdzie na trzeciej kondygnacji stwierdzono pozostałości po otworach masztów rozmieszczonych wokół widowni (cavea) i podtrzymujących płaty cienkiego żaglowego płótna (vela) rozciągane w niepogodę bądź nazbyt upalne dni nad widzami i areną widowisk. Dla rozpinania tej konstrukcji na linach wykorzystywano naturalne umiejętności marynarzy z załóg okrętów floty stacjonującej w Misenum.

VenatioW
Venatio

Venatio – forma rozrywki organizowanej w rzymskich amfiteatrach polegającej na polowaniu i zabijaniu dzikich zwierząt.