Powstanie listopadoweW
Powstanie listopadowe

Powstanie listopadowe, wojna polsko-rosyjska 1830–1831 – polskie powstanie narodowe przeciwko Imperium Rosyjskiemu, które wybuchło w nocy z 29 na 30 listopada 1830, a zakończyło się 21 października 1831. Zasięgiem swoim objęło Królestwo Polskie i część ziem zabranych.

Królestwo Polskie (1830–1831)W
Królestwo Polskie (1830–1831)

Królestwo Polskie (1830-1831) – okres w historii Królestwa Polskiego, od detronizacji cesarza Rosji Mikołaja I Romanowa z tronu Królestwa Polskiego i zerwania tym samym unii personalnej z Imperium Rosyjskim, do zakończenia powstania listopadowego. Nie był to nowy twór polityczny, a jedynie nowa koncepcja istnienia państwa głosząca m.in. zerwanie z jakąkolwiek zależnością od Imperium Rosyjskiego i jego cesarza.

5 złotych 1930 SztandarW
5 złotych 1930 Sztandar

5 złotych 1930 Sztandar – okolicznościowa moneta pięciozłotowa, bita w srebrze, wprowadzona do obiegu 29 listopada 1930 r., rozporządzeniem Ministra Skarbu z dnia 14 listopada 1930 r., wycofana z obiegu 30 września 1934 r..

Cum primumW
Cum primum

Cum primum – encyklika papieża Grzegorza XVI wydana 9 czerwca 1832, potępiająca uczestników powstania listopadowego.

Dukat powstańczyW
Dukat powstańczy

Dukat powstańczy – złota moneta bita w Polsce podczas powstania listopadowego w 1831 roku.

Gwardia AkademickaW
Gwardia Akademicka

Gwardia Akademicka – polska formacja paramilitarna w powstaniu listopadowym. Formacja paramilitarna studentów Uniwersytetu Warszawskiego, służąca ochronie władz powstania.

Medal za Zdobycie Szturmem WarszawyW
Medal za Zdobycie Szturmem Warszawy

Medal za Zdobycie Szturmem Warszawy – odznaczenie Imperium Rosyjskiego, ustanowione ukazem cesarza rosyjskiego Mikołaja I Romanowa z dnia 31 grudnia 1831, dla uczczenia zdobycia Warszawy przez wojska rosyjskie we wrześniu 1831. Medal wykonano ze srebra.

Partia powstańczaW
Partia powstańcza

Partia powstańcza – nieregularny oddział powstańczy, oddział wojskowy złożony głównie z ochotników, prowadzący działania o charakterze partyzanckim. Określenie odnosząc się zwykle do polskich oddziałów z okresu powstania listopadowego i styczniowego, cechujących się różnorodnym uzbrojeniem oraz zmiennym składem osobowym, od kilku osób do kilku tysięcy ludzi; zwykle jednak były to niewielkie oddziały, często się rozpraszające i łączące się z innymi w nową partię bądź przyłączające się do innego oddziału.

Pieniądz powstania listopadowegoW
Pieniądz powstania listopadowego

Pieniądz powstania listopadowego – monety i banknoty emitowane na polecenie Rządu Narodowego w okresie od detronizacja cara Mikołaja I z 25 stycznia 1831 r. do upadku powstania 7 września 1831 r., czyli zdobycia Warszawy przez generała Iwana Paskiewicza.

Polski Znak HonorowyW
Polski Znak Honorowy

Polski Znak Honorowy, z ros. Polska Odznaka Zaszczytna za Zasługi Wojenne – odznaka pamiątkowa Imperium Rosyjskiego, ustanowiona przez cesarza Mikołaja I po stłumieniu powstania listopadowego.

Raca kongrewskaW
Raca kongrewska

Raca kongrewska – wczesna forma broni rakietowej spopularyzowana i udoskonalona przez Anglika Williama Congreve’a. W Polsce w latach 1815–1819 doświadczenia nad tą bronią prowadził Józef Bem. W Europie broń używana głównie w XIX wieku. Wykorzystywano ją między innymi w czasie wojen napoleońskich (1799/1803–1815), wojny brytyjsko-amerykańskiej (1812–1815), w powstaniu listopadowym (1830–1831), wojnie krymskiej (1853–1856) i powstaniu styczniowym (1863–1864).

Ustawa o przyznaniu stopni i praw oficerskich weteranom z roku 1831, 1848 i 1863W
Ustawa o przyznaniu stopni i praw oficerskich weteranom z roku 1831, 1848 i 1863

Ustawa o przyznaniu stopni i praw oficerskich weteranom z roku 1831, 1848 i 1863 – ustawa przyjęta przez Sejm Ustawodawczy 18 grudnia 1919. Pierwszy akt normatywny wydany w odrodzonym państwie polskim, który nadawał stopnie i prawa oficerskie weteranom polskich zrywów narodowych.

Wcielanie dzieci polskich do Armii Imperium Rosyjskiego 1831–1832W
Wcielanie dzieci polskich do Armii Imperium Rosyjskiego 1831–1832

Wcielanie dzieci polskich do Armii Imperium Rosyjskiego 1831-1832 – przeprowadzone w czasie trwania i po upadku powstania listopadowego, karne wcielanie dzieci polskich do Armii Imperium Rosyjskiego.

Wyprawa morska Jerzmanowskiego w 1831W
Wyprawa morska Jerzmanowskiego w 1831

Wyprawa morska Jerzmanowskiego w 1831 – próba dostarczenia broni i amunicji drogą morską z Londynu do Połągi na Litwie w czasie trwania powstania listopadowego. Wyprawą dowodził gen. Paweł Jan Jerzmanowski. Okręt z zaopatrzeniem bezpiecznie dotarł na miejsce, ale zbyt późno, ponieważ w momencie dotarcia, na Litwie nie było już większych sił powstańczych. Ponieważ wyprawa zakończyła się niepowodzeniem, okręt powrócił do Londynu.

Za wolność naszą i wasząW
Za wolność naszą i waszą

Za wolność naszą i waszą – skrócona wersja napisu na sztandarze z manifestacji ku czci dekabrystów w Warszawie 25 stycznia 1831, którego autorstwo przypisuje się Joachimowi Lelewelowi. W pełnej wersji miał postać: W imię Boga za naszą i waszą wolność. Oryginalny sztandar przechowywany jest w zbiorach Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie.