W

Renina – proteolityczny enzym i hormon zwierzęcy wytwarzany przez aparat przykłębuszkowy. Jej działanie skutkuje podniesieniem ciśnienia krwi.

W

Arginaza – enzym z grupy hydrolaz, zawiera mangan w swej cząsteczce. Uczestniczy w wielu reakcjach enzymatycznych m.in. w cyklu mocznikowym. Pełni ważne funkcje w metabolizmie organizmu. Służy jako marker nowotworowy przy wykrywaniu raka piersi.

W

Asparaginaza – enzym rozkładający asparaginę. Jest wykorzystywany jako lek cytostatyczny (Elspar) w leczeniu ostrej białaczki limfoblastycznej (ALL).

W

Awanafil – organiczny związek chemiczny będący wysoce selektywnym, silnym i odwracalnym inhibitorem fosfodiesterazy typu 5 (PDE5), swoistej dla cyklicznego guanozynomonofosforanu (cGMP). W badaniach in vitro wykazano, że awanafil jest silnie wybiórczy w odniesieniu do PDE5, bardziej niż w odniesieniu do innych znanych fosfodiesteraz. Substancja wykorzystywana jest w leczeniu zaburzeń erekcji u mężczyzn. Awanafil występuje w postaci białego, krystalicznego proszku.

W

Białko G – białko adaptorowe dla receptora metabotropowego. Generalnie nazwą tą określa się dużą grupę polimorficznych białek charakteryzujących się aktywnością GTP-azy, czyli katalizujących hydrolizę GTP → GDP. Istnieje kilkanaście podtypów tych białek, różniących się sposobem pobudzenia i pobudzanym efektorem. Biorą udział w przekaźnictwie hormonalnym i mogą pobudzać lub hamować.

W

Czynnik IX – enzym z grupy proteaz serynowych zaangażowany w proces krzepnięcia krwi; należy do rodziny peptydaz S1. Chorobą związaną z niedoborem tego białka jest hemofilia B. Niedobór tego białka prowadzący do hemofilii został odkryty u młodego chłopca Stephena Christmasa w 1952 roku.

W

Dornaza alfa – lek stosowany w leczeniu mukowiscydozy o działaniu mukolitycznym.

W

Elastaza,, to enzym należący do grupy hydrolaz, a dokładniej - endopeptydaz. W swoim centrum aktywnym zawiera aminokwas serynę, tak więc jest zaliczana do proteaz serynowych. Elastaza hydrolizuje wiązania peptydowe, w sąsiedztwie których znajdują się aminokwasy o małych łańcuchach bocznych, np. glicyna, alanina i seryna. Posiada zdolność do degradacji białka - elastyny, jednak z dużą opornością. Wydzielana jest przez granulocyty obojętnochłonne oraz przez trzustkę w postaci zymogenu proelastazy. Optimum działania dla tego enzymu to pH 7-9.

W

Galsulfaza – rekombinowana ludzka hydrolaza (sulfataza-4-N-acetylogalaktozaminy), lek stosowany w leczeniu zespołu Maroteaux-Lamy’ego.

W

Glikozylaza uracyl-DNA – enzym usuwający resztę uracylu z DNA, inicjując w ten sposób naprawę DNA. Glikozylaza uracyl-DNA oznaczona numerem EC 3.2.2.27 może działać zarówno na jedno-, jak i dwuniciowym DNA, natomiast glikozylaza EC 3.2.2.27 jedynie na dwuniciowym DNA. Jest enzymem wytwarzanym przez wszystkie znane organizmy.

W

Helikazy – grupa enzymów, koniecznych dla wielu procesów związanych z udziałem DNA i RNA. Helikaza umożliwia transkrypcję, replikację oraz naprawę DNA.

W

Hialuronidaza – enzym z klasy hydrolaz depolimeryzujący kwas hialuronowy, w wyniku czego zmniejsza się lepkość ośrodka, co ułatwia rozprzestrzenianie się obcych substancji i drobnoustrojów w organizmie.

W

Kalikreiny – grupa peptydaz wchodzących w skład rodziny enzymów proteolitycznych należących do proteaz serynowych. Łącznie opisano 15 wariantów kalikreiny.

W

Kaspazy – enzymy z grupy proteaz cysteinowych, które po aktywacji przez sygnały apoptozy degradują białka komórkowe, przecinając wiązanie peptydowe za resztą asparaginianu. Kaspazy związane są także z funkcjonowaniem układu odpornościowego, gdzie umożliwiają potranslacyjną modyfikację cytokin oraz gdy kaskada kaspaz jest uruchamiana w reakcji cytotoksycznej.

W

Konwertaza C3 - enzym, który katalizuje rozkład białka dopełniacza C3 na dwa składniki C3a i C3b.

W

Konwertaza C5 - enzym, który katalizuje rozkład białka dopełniacza C5 na dwa składniki C5a i C5b. Istnieją 2 formy konwertazy C5: działająca w drodze klasycznej i drodze alternatywnej aktywacji dopełniacza.

W

Metaloproteinazy macierzy pozakomórkowej, kolagenazy, matryksyny, MMP – grupa zależnych od cynku enzymów proteolitycznych, należących do endopeptydaz, których podstawową funkcją jest udział w fizjologicznych i patologicznych procesach przebudowy składników macierzy pozakomórkowej i ich degradowanie.

W

Mirozynaza – enzym katalizujący rozkład glukozynolanów, występujący w roślinach z rodziny kapustowatych (Brassicaceae). Enzym wraz z glukozynolanami tworzy mechanizm obronny chroniący rośliny przed patogenami i fitofagami.

W

Neprylizyna – enzym proteolityczny z grupy metaloproteaz, należy do peptydaz błonowych. Jest to w istocie integralne białko błonowe zbudowane z 749 aminokwasów i kodowane przez gen MME znajdujący się na chromosomie 3. 700 aminokwasów C-końcowych tworzy hydrofilowy fragment pozakomórkowy, natomiast 25 aminokwasów N-końcowych hydrofilowy fragment cytoplazmatyczny, zaś pozostały 24-aminokwasowy fragment hydrofobowy może służyć zarówno jako fragment przezbłonowy, jak i peptyd sygnałowy.

W

Neuraminidaza – należący do glikoprotein enzym odpowiedzialny za rozkład kwasu sjalowego, występujący w wirusach grypy.

W

Pegaspargaza – wielofunkcyjny organiczny związek chemiczny, kowalencyjny koniugat L-asparaginazy pochodzącej z pałeczki okrężnicy z glikolem monometoksypolietylenowym, enzym rozkładający asparaginę, stosowany w leczeniu ostrej białaczki limfoblastycznej.

W

Plazmina – zwierzęcy enzym białkowy z grupy proteaz, znajdujący się w osoczu krwi, którego działanie polega na rozkładaniu białek krwi wchodzących w skład skrzepu, przede wszystkim fibryny (włóknika). Proces ten nazywa się fibrynolizą. Plazmina powstaje z nieaktywnego prekursora (plazminogenu) na skutek działania trombiny i tkankowego aktywatora plazminogenu (t-PA). Plazminogen może być też aktywowany przez urokinazę (u-PA).

W

Pompa sodowo-potasowa (ATP-aza Na+/K+; EC 7.2.2.13 (dawn. 3.6.3.9 i 3.6.1.37) – enzym białkowy uczestniczący w aktywnym transporcie kationów sodu (Na+) i potasu (K+). Mimo że przenosi je on przez błonę komórkową w przeciwnych kierunkach, nie może być nazywany antyportem, gdyż oba jony przemieszczone są wbrew gradientowi ich stężeń, co jest sprzeczne z definicją kotransporterów do których należą antyporty. Ma on podstawowe znaczenie dla komórek zwierzęcych, utrzymując potencjał błonowy i objętość komórki. Za badania nad tą cząsteczką Jens C. Skou otrzymał nagrodę Nobla w dziedzinie chemii w 1997 roku.

W

Prokonwertyna – jedno z białek biorących udział w kaskadzie krzepnięcia krwi. Jest enzymem należącym do klasy proteaz serynowych.

W

Proteaza HIV-1 – enzym należący do proteaz aspartylowych, kluczowy w ostatnim etapie cyklu replikacyjnego HIV-1, retrowirusa powodującego AIDS. Jest on odpowiedzialny za rozcięcie poliprotein Pr55Gag i Pr160Gag-Pol na pojedyncze białka. Poliproteiny te znajdują się w uwolnionych z komórki, niedojrzałych wirionach. Pr55Gag zawiera sześć białek strukturalnych, natomiast Pr160Gag-Pol trzy enzymy: proteazę, odwrotną transkryptazę i integrazę. Białka, niezwiązane ze sobą w poliproteiny, formują dojrzały, zakaźny wirion. Ze względu na rolę proteazy HIV-1 w cyklu replikacyjnym wirusa, jest ona celem leków stosowanych w terapii antyretrowirusowej.

W

Proteazy cysteinowe – grupa proteaz zawierająca w centrum aktywnym grupę tiolową (−SH) cysteiny.

W

Proteinaza K, proteaza K, endopeptydaza K – enzym należący do rodziny proteaz serynowych S8. Masa cząsteczki 28 900 daltonów. Został odkryty w 1974 roku w grzybie Engyodontium album. Proteinaza K jest w stanie strawić keratynę (włosy), stąd nazwa "proteinaza K". Podstawowym miejscem ataku enzymu jest wiązanie peptydowe sąsiadujące z grupą karboksylową aminokwasów alifatycznych bądź aromatycznych z zablokowaną grupą aminową.

W

Renina – proteolityczny enzym i hormon zwierzęcy wytwarzany przez aparat przykłębuszkowy. Jej działanie skutkuje podniesieniem ciśnienia krwi.

W

Rybonukleaza L, RN-aza L – enzym hydrolityczny z klasy rybonukleaz. Pełni istotną rolę w działaniu interferonu przeciw wirusom i nowotworom, biorąc udział w indukcji apoptozy i regulacji proliferacji komórek organizmu w odpowiedzi na obecność patogenu lub rozpoznania przez organizm procesu nowotworzenia.

W

Rybonukleaza L, RN-aza L – enzym hydrolityczny z klasy rybonukleaz. Pełni istotną rolę w działaniu interferonu przeciw wirusom i nowotworom, biorąc udział w indukcji apoptozy i regulacji proliferacji komórek organizmu w odpowiedzi na obecność patogenu lub rozpoznania przez organizm procesu nowotworzenia.

W

Streptokinaza – pozakomórkowy enzym produkowany przez paciorkowce beta-hemolizujące, używany jako efektywny i tani lek fibrynolityczny w określonych przypadkach zawału mięśnia sercowego oraz zatorowości płucnej.

W

Syntaza ATP, – enzym z grupy syntaz katalizujący reakcję wytwarzania ATP z ADP i fosforanu nieorganicznego Pi. Energia niezbędna do syntezy pochodzi z gradientu elektrochemicznego protonów - w wyniku tego gradientu następuje ruch protonów, a następnie ich energia przekształcana jest w energię wiązań chemicznych w ATP.

W

Tkankowy aktywator plazminogenu – wydzielana przez śródbłonek proteaza serynowa przekształcająca proenzym plazminogen w plazminę. Plazminogen syntetyzowany jest jako pojedynczy polipeptyd, a tPA rozbija go na dwa łańcuchy polipeptydowe połączone mostkiem disiarczkowym.

W

Trombina – enzym osocza krwi z grupy proteaz serynowych, które rozszczepiają w białkach wiązania peptydowe znajdujące się po karboksylowej stronie argininy. Powstaje z prekursora występującego we krwi – protrombiny – przez działanie aktywnego czynnika X. Produkowana jest z protrombiny osocza pod wpływem tromboplastyny i aktywatorów. Trombina doprowadza do powstania nierozpuszczalnej fibryny z rozpuszczalnego fibrynogenu umożliwiając krzepnięcie krwi. Jest jednym ze składników przychłonki.

W

Ureaza – enzym z klasy hydrolaz. Katalizuje reakcję hydrolitycznego rozkładu mocznika na amoniak i dwutlenek węgla:H2N−CO−NH2 + H2O → 2NH3 + CO2