Amfoterycyna BW
Amfoterycyna B

Amfoterycyna B – organiczny związek chemiczny pochodzenia naturalnego, antybiotyk przeciwgrzybiczy, wytwarzany przez bakterie z rodzaju Streptomyces. Zawiera pierścień makrocykliczny zbudowany z fragmentu polienowego oraz polihydroksylowego. Skuteczny lek w walce z zakażeniami, pochodzącymi od Candida albicans, a także w niektórych grzybicach.

BeauwerycynaW
Beauwerycyna

Beauwerycyna – organiczny związek chemiczny z grupy makrocyklicznych depsypeptydów, antybiotyk jonoforowy i mykotoksyna, produkowana przez grzyby z rodzaju Fusarium: Fusarium proliferatum, Fusarium semitectum i Fusarium subglutinans.

BremelanotydW
Bremelanotyd

Bremelanotyd – organiczny związek chemiczny z grupy oligopeptydów, zbudowany z 7 aminokwasów tworzących strukturę cykliczną. Strukturalny analog melanotropiny. Potencjalny lek w terapii dysfunkcji seksualnych, zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet. Bremelanotyd jest jedynym syntetycznym afrodyzjakiem. Różni się znacznie od Viagry tym, że celem jego działania jest ośrodkowy układ nerwowy, a nie bezpośrednio układ krwionośny.

CyklodekstrynyW
Cyklodekstryny

Cyklodekstryny to węglowodany z grupy dekstryn. Najbardziej rozpowszechnione α-, β- i γ-cyklodekstryna składają się odpowiednio z 6,7 lub 8 merów glukozowych, połączonych wiązaniami α-1,4-acetalowymi, tworzących razem strukturę cykliczną.

CykloparafenylenyW
Cykloparafenyleny

Cykloparafenyleny – organiczne związki chemiczne z grupy związków makrocyklicznych, węglowodory aromatyczne zbudowane z pierścieni benzenowych połączonych w pozycjach para z wytworzeniem polifenylenowej struktury makrocyklicznej. Cykloparafenyleny mogą być uważane za najkrótsze nanorurki. W latach 2008–2011 opublikowano metody otrzymania makropierścieni zbudowanych z 8–16 i 18 reszt parafenylenowych.

CywetonW
Cyweton

Cyweton – organiczny związek chemiczny będący cyklicznym nienasyconym ketonem.

EnniatynyW
Enniatyny

Enniatyny – organiczne związki chemiczne produkowane przez grzyby rodzaju Fusarium. Są to antybiotyki należące do grupy jonoforów neutralnych. Znanych jest sześć homologów: eniatyna A, B, C, D, E i F.

ErybulinaW
Erybulina

Erybulina – organiczny związek chemiczny, stosowany jako lek trzeciego rzutu w leczeniu raka piersi (halaven). Była lub jest przedmiotem wielu badań klinicznych dotyczących innych chorób nowotworowych. Jest otrzymywana syntetycznie. Zawiera makrocykliczny fragment szkieletu naturalnej halichondryny B wyizolowanej z gąbek morskich.

Etery koronoweW
Etery koronowe

Etery koronowe, korony – makrocykliczne związki organiczne pochodzenia syntetycznego. Są to cykliczne polietery o regularnej budowie wykazujące właściwości jonoforetyczne. Etery koronowe są zdolne do selektywnego tworzenia trwałych kompleksów (koronatów) z kationami, np. metali alkalicznych. Pierwszy eter koronowy, 18-korona-6, został otrzymany przez Charlesa Pedersena w 1967 roku. Badania nad eterami koronowymi o trójwymiarowymi strukturach prowadzili Donald Cram i Jean-Marie Lehn, którzy wraz z Pedersenem otrzymali Nagrodę Nobla w dziedzinie chemii w roku 1987 za „wkład w badania cząsteczek, które dzięki swej strukturze oddziałują w sposób wysoce selektywny z innymi cząsteczkami”.

EwerolimusW
Ewerolimus

Ewerolimus, RAD-001 – syntetyczny organiczny związek chemiczny, pochodna sirolimusu (rapamycyny) o podobnym działaniu, opierającym się na inhibicji kinazy mTOR. Ewerolimus znajduje zastosowanie w transplantologii jako lek immunosupresyjny stosowany w zapobieganiu odrzucania przeszczepu. Stosowany jest również w onkologii.

FtalocyjaninaW
Ftalocyjanina

Ftalocyjanina – organiczny związek chemiczny o budowie zbliżonej do występującej w przyrodzie porfiryny. Jej pochodne, szczególnie jej kompleksy z kobaltem, niklem i miedzią, są stosowane jako barwniki o barwach od czerwonej po granatową. Szacuje się, że ok. 25% przemysłowo stosowanych barwników to różne pochodne ftalocyjaniny.

GlekaprewirW
Glekaprewir

Glekaprewir – wielofunkcyjny makrocykliczny organiczny związek chemiczny stosowany jako inhibitor proteazy serynowej w leczeniu wirusowego zapalenia wątroby wywołanego przez wirusa HCV, w połączeniu z pibrentaswirem.

IwermektynaW
Iwermektyna

Iwermektyna – mieszanina dwóch wielofunkcyjnych organicznych związków chemicznych pochodzenia półsyntetycznego, pochodnych jednego z produktów fermentacji Streptomyces avermitilis. Stosowana jako ogólnoustrojowy lek przeciwrobaczy u zwierząt i u ludzi, szczególnie w leczeniu onchocerkozy oraz miejscowo w leczeniu trądziku różowatego.

JatrofonW
Jatrofon

Jatrofon – organiczny związek chemiczny z grupy terpenów. Jest przedstawicielem makrocyklicznych diterpenoidów, o szkielecie jatrofanu. Wyodrębniony został z Jatropha gossypiifolia. W eksperymentach na zwierzętach wykazuje aktywność przeciw nowotworom wywoływanym przez wirusy. 2-Hydroksyjatrofon wydobywany z korzeni tej samej rośliny ma również silne właściwości przeciwnowotworowe.

KapreomycynaW
Kapreomycyna

Kapreomycyna – wielofunkcyjny organiczny związek chemiczny z grupy cyklicznych polipeptydów, bakteriostatyczny antybiotyk polipeptydowy, stosowany w leczeniu gruźlicy.

KatenanyW
Katenany

Katenany – klasa związków chemicznych, których cząsteczki stanowią układ co najmniej dwóch niepowiązanych chemicznie indywiduów chemicznych o strukturze cyklicznej (makrocykli). Cykliczne elementy katenanu są zatem związane mechanicznie, jak ogniwa łańcucha, co określa się mianem wiązania mechanicznego lub częściej wiązania topologicznego.

KryptandyW
Kryptandy

Kryptandy – grupa organicznych związków chemicznych otrzymywanych syntetycznie, o silnym działaniu kompleksującym. Kryptandy tworzą związki chelatowe o budowie sferycznej. Kompleksowany jon lub atom centralny jest ze wszystkich stron otoczony przez ligand we wnętrzu tzw. "krypty". Kompleksy kryptandów nazywa się kryptatami. W strukturze kryptatu kation związany jest w hydrofilowej wnęce, natomiast niepolarne grupy alkilowe stanowią hydrofobową część zewnętrzną. Dzięki takiej budowie kryptandy wykazują właściwości jonoforetyczne.

LonafarnibW
Lonafarnib

Lonafarnib – wielofunkcyjny makrocykliczny organiczny związek chemiczny, inhibitor transferazy farnezylowej RAS, pierwszy lek zarejestrowany w leczeniu progerii.

MuskonW
Muskon

Muskon – organiczny związek chemiczny z grupy ketonów. Występuje w naturalnym piżmie, stosowany jako składnik kompozycji zapachowych oraz jako utrwalacz.

OksytocynaW
Oksytocyna

Oksytocyna – organiczny związek chemiczny, makrocykliczny hormon peptydowy złożony z 9 aminokwasów (nonapeptyd) spiętych mostkiem dwusiarczkowym. Dobrze rozpuszcza się w wodzie. Jest okresowo uwalnianym neuroprzekaźnikiem.

ParytaprewirW
Parytaprewir

Parytaprewir – wielofunkcyjny makrocykliczny organiczny związek chemiczny stosowany jako inhibitor proteazy serynowej w leczeniu wirusowego zapalenia wątroby wywołanego przez wirusa HCV.

PorficynaW
Porficyna

Porficyna – heterocykliczny, organiczny związek chemiczny, pochodna porfiryny, której makropierścień składa się z czterech pierścieni pirolowych. Pierścienie zorientowane są atomami azotu do wnętrza cząsteczki i tworzą wnękę z czterema akceptorami protonów. We wnęce zachodzi szybki proces wewnątrzcząsteczkowego transferu protonu obserwowany w elektronowym stanie podstawowym oraz w stanach wzbudzonych.

PorfinaW
Porfina

Porfina – makrocykliczny związek chemiczny stanowiący szkielet porfiryn. Jest heterocyklicznym związkiem aromatycznym. Zbudowana jest z czterech pierścieni pirolowych połączonych grupami metinowymi (=CH−).

PorfirynyW
Porfiryny

Porfiryny – organiczne związki heterocykliczne składające się z czterech pierścieni pirolowych, połączonych mostkami metinowymi =CH− w makrocykliczny układ sprzężonych wiązań podwójnych. Pod względem budowy cząsteczki wszystkie związki z tej grupy są pochodnymi najprostszej porfiryny zwanej porfiną.

RotaksanyW
Rotaksany

Rotaksany – klasa związków chemicznych, których cząsteczki stanowią układ dwóch niepowiązanych chemicznie indywiduów chemicznych, przy czym jeden z nich ma strukturę liniową i stanowi oś rotaksanu, drugi zaś cykliczną. Element liniowy posiada na obu końcach rozbudowane sterycznie (przestrzennie) grupy funkcyjne, zwane stoperami, które uniemożliwiają drugiemu elementowi rotaksanu, czyli makrocyklowi wydostanie się poza oś. Oś i makrocykl rotaksanu są zatem związane mechanicznie, co określa się mianem wiązania mechanicznego lub częściej wiązania topologicznego. Rotaksan, którego oś nie jest zakończona stoperami nazywany jest pseudorotaksanem.

SirolimusW
Sirolimus

Sirolimus (rapamycyna) – organiczny związek chemiczny, lek immunosupresyjny mający zastosowanie w transplantologii. Jest to antybiotyk makrolidowy, po raz pierwszy wyizolowany w 1975 roku z bakterii Streptomyces hygroscopicus, pochodzących z próbki ziemi pobranej na Wyspie Wielkanocnej, która w językach polinezyjskich znana jest jako Rapa Nui. W Stanach Zjednoczonych preparat sirolimusu został zatwierdzony i dopuszczony do sprzedaży jako lek przez Agencja Żywności i Leków (FDA) we wrześniu 1999. Od tego momentu jest dostępny pod nazwą handlową Rapamune, produkowany przez koncern farmaceutyczny Pfizer. W przeciwieństwie do mającego podobną nazwę takrolimusu, sirolimus nie należy do inhibitorów kalcyneuryny.

SugammadeksW
Sugammadeks

Sugammadeks – organiczny związek chemiczny, półsyntetyczna pochodna γ-cyklodekstryny, będąca pierwszym lekiem z nowej grupy SRBA. Stosowany jest w celu odwracania blokady przewodnictwa nerwowo-mięśniowego wywołanego przez niedepolaryzujące leki zwiotczające o budowie steroidowej, np. rokuronium i wekuronium.

SymeprewirW
Symeprewir

Symeprewir – wielofunkcyjny makrocykliczny organiczny związek chemiczny stosowany jako inhibitor proteazy serynowej w leczeniu wirusowego zapalenia wątroby typu C w skojarzeniu z innymi lekami przeciwwirusowymi.

TubokurarynaW
Tubokuraryna

Tubokuraryna – organiczny związek chemiczny z grupy alkaloidów wyodrębniony z kurary. Ma działanie porażające mięśnie prążkowane. Jest antagonistą receptora N2 (nikotynowego), znajdującego się na płytce motorycznej mięśni poprzecznie prążkowanych. W chirurgii była stosowana jako lek zwiotczający w postaci chlorku D-tubokuraryny w celu uzyskania zwiotczenia mięśni szkieletowych.

UroporfirynaW
Uroporfiryna

Uroporfiryna – organiczny związek chemiczny z grupy porfiryn. Zawiera 4 heterocykliczne pierścienie pirolu, do których przyłączonych jest 8 podstawników – 4 reszty octanowe (A) i 4 propionianowe (P). Naturalnie występują dwa izomery podstawienia, oznaczane numerami I i III. Różnią się one położeniem podstawników przy jednym z pierścieni pirolowych, dla którego przyjmuje się numer IV. W uroporfirynie I wszystkie podstawniki A i P ułożone są naprzemiennie, natomiast w uroporfirynie III w pierścieniu IV podstawniki A i P są zamienione miejscami. Izomer ten dominuje w produktach naturalnych, m.in. tego typu szkielet występuje w hemie.