W

Sedymentologia to nauka o powstawaniu skał osadowych lub inaczej nauka zajmującą się procesami kształtowania, transportu i depozycji (sedymentacji) materiału. Uznawana jest za część nauk geologicznych lub geograficznych.

W

Osady lessowe występują w formie różnej wielkości płatów zazwyczaj wyraźnie wyróżniających się w ukształtowaniu terenu. Bardzo często ich granice są ostre, przez co pokrywy złożone z typowych pyłów lessowych jednoznacznie odcinają się od sąsiadujących odmiennych genetycznie osadów. Granice płatów mogą też mieć także charakter dyfuzyjny, wówczas pokrywy lessowe przechodzą w osady lessopodobne.

W

Aluwium – osady powstające w procesie akumulacji na skutek działalności wód płynących.

W

Caliche to skała osadowa występująca na całym świecie, głównie w suchych lub półsuchych regionach, w tym w centralnej i zachodniej Australii, na Pustyni Kalahari, w zachodnich USA i Pustyni Sonora. Caliche jest również znane jako „hardpan”, „calcrete”, „kankar” lub „duricrust”. Termin caliche jest hiszpański i pochodzi od łacińskiego calx, czyli wapno. Występuje zazwyczaj w jasnych kolorach, ale może wahać się od białego przez jasnoróżowy do czerwono-brązowego, w zależności od zanieczyszczeń. Jest zazwyczaj na lub w pobliżu powierzchni, ale można je znaleźć głębiej. Jedna warstwa może się wahać od kilku cali do stóp grubości i wiele warstw może istnieć w jednym miejscu.

W

Cementacja – proces lityfikacji, polegający najczęściej na wypełnianiu pierwotnych lub wtórnych pustek międzyziarnowych w luźnych skałach klastycznych spoiwem.

W

Flisz – zespół skał terygenicznych cechujący się wielokrotną cyklicznością.

W

Gytia – osad organiczny lub organiczno-mineralny powstający na dnie jezior, zwłaszcza eutroficznych, o barwie szarej. Materiał organiczny reprezentowany jest przede wszystkim przez stosunkowo dobrze zachowane (rozpoznawalne) szczątki organizmów, zwłaszcza fitoplanktonu, choć zwykle mocniej rozłożone niż w torfie. W odróżnieniu od torfów, materia gromadzi się całkowicie pod wodą, zwykle poza strefą szuwarów, a cała materia organiczna jest pochodzenia alochtonicznego, tzn. powstaje poza osadem, w toni wodnej. W skład gytii może wchodzić również domieszka materii autochtonicznej, np. węglany powstałe w przydennych łąkach ramienicowych. Gytia jest odmianą sapropelu powstającą w warunkach dobrego natlenienia, choć według innych ujęć sapropel to typ osadu odrębny zarówno od gytii, jak i od dy. W zależności od składu mineralogicznego i biologicznego wyróżnia się następujące rodzaje gytii:gytię węglanową – przewaga udziału materii węglanowej ; posiada jasną barwę gytię detrytusową – w składzie przeważa materia organiczna, słabiej rozłożona lub mocniej rozłożona ; barwa ciemna gytię piaszczystą

W

Hieroglify – struktury sedymentacyjne będące odlewem niewielkich form erozyjnych, śladów organizmów lub struktur obciążeniowych (pogrązów) zachowane na spągowej (dolnej) powierzchni ławicy skalnej.

W

Kukiełka lessowa – konkrecja zbudowana z węglanu wapnia, o kulistym, elipsoidalnym lub nieregularnym kształcie, powstająca w lessie. Osiąga rozmiar kilku, a nawet kilkunastu centymetrów. Czasem, wewnątrz znajdują się pęknięcia, przypominające kryształy. Spękane kukiełki lessowe zazwyczaj spotykane na granicy lessu i czarnoziemu.

W

Mapa izopachytowa jest mapą ilustrującą zmiany miąższości warstw geologicznych. Izopachyty są liniami łączącymi punkty o tej samej wartości miąższości warstw geologicznych.

W

Riplemarki falowe – riplemarki powstałe pod wpływem oscylacyjnego ruchu wody.

W

Ripplemarki, riplemarki, zmarszczki, pręgi faliste – są to grzbieciki zbudowane z piasku powstałe w wyniku transportu ziaren przez wiatry, prądy wodne lub falowanie.

W

Sedymentacja – w geologii sedymentacja to gromadzenie osadów w wyniku deponowania materiału okruchowego, działalności organizmów, wytrącania z roztworu wodnego. Ponowne uruchomienie materiału osadowego nosi nazwę resedymentacja.

W

Sekwencja Boumy – następstwo pięciu rodzajów warstwowania i typu osadu występujące w ławicy skalnej utworzonej przez prąd zawiesinowy. Powszechna struktura we fliszu.

W

Spływ kohezyjny - inaczej nazywany spływem grawitacyjnym.

W

Strefa abyssalna - strefa głębokich wód oceanicznych. Strefa charakteryzuje się ubogim organicznym życiem denneym, obfitymi opadami na dno obumarłego planktonu, brakiem naświetlenia oraz znikomymi ruchami wody i minimalnym wpływem lądu na sedymentację osadów.

W

Strefa hemipelagiczna – podwodna strefa oceaniczna lub morska obejmująca zbocza lądu od głębokości około 230 m. po podstawę stoku, która leży na głębokości średnio 2000 m. Strefa charakteryzuje się spokojnymi wodami, brakiem światła, dość ubogim życiem zwierzęcym oraz słabym wpływem lądu na zachodzące procesy w tym środowisku.

W

Strefa nerytyczna – strefa przybrzeżnych wód oceanicznych i morskich sięgająca od brzegów lądu do stoku kontynentalnego. Obejmuje wody nad szelfem kontynentalnym. Strefa charakteryzuje się różnorodnością form życia ze względu na przenikanie światła do dna. Organizmy żywe bytują w dnie lub przytwierdzają się do niego ze względu na znaczną ruchliwość wody. W strefie nerytycznej tworzą się osady nerytyczne zwane również osadami szelfowymi.

W

Warstwa – w geologii jedna z podstawowych części ośrodka skalnego skał osadowych (osadów).

W

Warwa – dwie naprzemianległe warstwy osadów: ciemna i jasna.

W

Żyła klastyczna – struktura sedymentacyjna występująca w skałach osadowych, powstająca poprzez wciskanie upłynnionego osadu w warstwy otaczające.