W

Koza domowa – ssak z rodziny wołowatych (Bovidae), udomowiona forma dzikich kóz żyjących w Azji około 10–8 tys. lat temu. W obrębie gatunku istnieje ponad 300 odrębnych ras. Kozy są jednym z najstarszych udomowionych gatunków i były hodowane dla mleka, mięsa, sierści i skór na całym świecie. Za protoplastów większości ras kóz domowych uważa się kozę bezoarową, markura śruborogiego i koziorożca alpejskiego. Według Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa, w 2013 roku na całym świecie żyło ponad miliard kóz.

W

Dzwonek pasterski – dzwonek noszony przez bydło domowe i inne zwierzęta gospodarskie wypasane stadnie w celu łatwej ich lokalizacji na rozległych pastwiskach i halach.

W

Koza angorska – rasa kóz wywodząca się z Azji Mniejszej, hodowana głównie dla wełny. Jedna z dwóch ras kóz, z których włosia pozyskuje się moher.

W

Koza biała uszlachetniona – rasa kozy domowej charakteryzująca się krótkim, połyskującym, przylegającym do skóry włosem o białym umaszczeniu, a także wydatnym wymieniem o zazwyczaj kulistym kształcie. Zaliczana do typu wszechstronnie użytkowego. Została wyhodowana w Polsce w połowie XX wieku z białych kóz lokalnych uszlachetnionych kozłami ras saaneńskiej, czeskiej białej krótkowłosej i białej szlachetnej niemieckiej. Jej hodowla rozpoczęła się najwcześniej w województwie opolskim. Wraz z kozą barwną uszlachetnioną jest najpopularniejszą w Polsce rasą kóz.

W

Koza burska (Boer) – mięsna rasa kóz

W

Koza małaszewska także koza Witoroga, koza miejscowa długowłosa – bułgarska rasa kozy domowej, przeznaczona do produkcji mleka, mięsa i skóry.

W

Koza saaneńska (Saanen) – rasa kozy domowej o krótkiej, białej sierści, zwykle bez rogów. Jest jedną z najbardziej znanych i cenionych ras mlecznych. Wyhodowana w Szwajcarii w dolinie rzeki Saane. Wydajność mleczna w 10-miesięcznej laktacji wynosi 600–2000 kg. Rekordowa wydajność przekracza 3000 kg mleka. Dobrze znoszą warunki chowu alkierzowego jak i pastwiskowego. Jej chów rozpowszechnił się w Europie, północnej Afryce, Stanach Zjednoczonych, Korei oraz Indonezji. W wielu krajach użyto kóz tej rasy do wyhodowania nowych ras. W Polsce wykorzystano je przy hodowli białej uszlachetnionej.

W

Skop – wykastrowany samiec kozy domowej.