
Skowronki (Alaudidae) – rodzina małych ptaków z rzędu wróblowych (Passeriformes), obejmująca blisko 100 gatunków zamieszkujących prawie cały świat, z wyjątkiem Grenlandii, Antarktydy i Ameryki Południowej. Występują przede wszystkim na suchych, skąpo zarośniętych terenach stepowych lub na terenach rolniczych.

Alaemon – rodzaj ptaka z rodziny skowronków (Alaudidae).

Alauda – rodzaj ptaka z rodziny skowronków (Alaudidae).

Ammomanes – rodzaj ptaka z rodziny skowronków (Alaudidae).

Calandrella – rodzaj ptaka z rodziny skowronków (Alaudidae).

Calendulauda – rodzaj ptaka z rodziny skowronków (Alaudidae).

Certhilauda – rodzaj ptaka z rodziny skowronków (Alaudidae).

Chersomanes – rodzaj ptaka z rodziny skowronków (Alaudidae).

Dzierlatka iberyjska – gatunek małego ptaka z rodziny skowronków (Alaudidae). Jest podobna do dzierlatki, ale jest smuklejsza, ma krótszy dziób, bardziej wachlarzowaty czubek. Gniazduje w Hiszpanii, Portugalii, Afryce Północnej i Wschodniej. Wyróżniono kilkanaście podgatunków G. theklae:G. theklae theklae – Portugalia, Hiszpania, Baleary i skrajnie południowa Francja. G. theklae erlangeri – północne Maroko. G. theklae ruficolor – środkowe i północno-wschodnie Maroko, północna Algieria i północna Tunezja. G. theklae theresae – południowo-zachodnie Maroko i Mauretania. G. theklae superflua – wschodnie Maroko, północna Algieria i wschodnia Tunezja. G. theklae carolinae – wschodnie Maroko przez północną Saharę do północno-zachodniego Egiptu. G. theklae harrarensis – wschodnia Etiopia. G. theklae huei – południowo-środkowa Etiopia. G. theklae praetermissa – południowa Erytrea do środkowej Etiopii. G. theklae ellioti – północna i środkowa Somalia. G. theklae mallablensis – południowa Somalia. G. theklae huriensis – południowa Etiopia i północna Kenia.

Dzierlatka zwyczajna, dzierlatka, śmieciuszka, pośmieciuszka – gatunek małego ptaka z rodziny skowronków (Alaudidae).

Eremophila – rodzaj ptaka z rodziny skowronków (Alaudidae).

Eremopterix – rodzaj ptaka z rodziny skowronków (Alaudidae).

Galerida – rodzaj ptaka z rodziny skowronków (Alaudidae).

Górniczek mały – gatunek małego ptaka z rodziny skowronków (Alaudidae). Występuje w północnej Afryce i na Bliskim Wschodzie. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Górniczek zwyczajny, górniczek – gatunek małego ptaka z rodziny skowronków (Alaudidae). Zasiedla Eurazję i Amerykę Północną, niewielkie izolowane populacje także północno-zachodnią Afrykę i północno-zachodnią Amerykę Południową. Północne populacje są wędrowne.

Heteromirafra – rodzaj ptaka z rodziny skowronków (Alaudidae).

Kalandra czarna – gatunek ptaka z rodziny skowronków (Alaudidae) występującego w południowo-zachodniej Rosji i Kazachstanie, rzadko spotykanego w Europie Środkowej. Nie wyróżnia się podgatunków.

Kalandra szara, skowronek kalandra – gatunek małego ptaka z rodziny skowronków (Alaudidae). Żyje na otwartych stepach lub terenach uprawnych południowej i południowo-wschodniej Europy, w północnej Afryce i w zachodniej Azji. Zalatuje do Europy zachodniej, środkowej, a nawet północnej. Do Polski zalatywał wyjątkowo.MorfologiaDługość ciała 18–20 cm; masa ciała: samce około 54–73 g, samice 44–66 g. Szeroki biały pasek na tylnym brzegu skrzydła i dwie duże czarne łatki po bokach szyi. Masywny dziób.GłosOdzywa się suchym, skwierczącym lub trelującym kcirryk, śpiewa podobnie jak skowronek w wysokim locie, lecz nieco wolniej.GniazdoUlepione z trawy, schowane wśród roślin na ziemi.Jaja4–7 jaj.PożywieniePenetruje podłoże w poszukiwaniu nasion, pędów i owadów.PodgatunkiWyróżniono cztery podgatunki M. calandra:Melanocorypha calandra calandra – południowa Europa i północno-zachodnia Afryka aż po Turcję, Kaukaz Południowy i północno-zachodni Iran Melanocorypha calandra psammochroa – północny Irak i północny Iran po Turkmenistan i Kazachstan Melanocorypha calandra gaza – wschodnia Syria i południowo-wschodnia Turcja po południowo-zachodni Iran Melanocorypha calandra hebraica – południowo-środkowa Turcja i północno-zachodnia Syria po Izrael i zachodnią JordanięOchronaNa terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową.

Lerka, skowronek borowy – gatunek małego ptaka z rodziny skowronków (Alaudidae), jedyny żyjący przedstawiciel rodzaju Lullula.

Lullula – rodzaj ptaka z rodziny skowronków (Alaudidae).

Melanocorypha – rodzaj ptaka z rodziny skowronków (Alaudidae).

Mirafra – rodzaj ptaka z rodziny skowronków (Alaudidae).

Pinarocorys – rodzaj ptaka z rodziny skowronków (Alaudidae).

Pustynka białoczelna – gatunek małego ptaka z rodziny skowronków (Alaudidae). Występuje w południowosaharyjskiej oraz wschodniej części Afryki, w dużej części Półwyspu Arabskiego oraz dalej na wschód aż po północno-zachodnie Indie. Niezagrożony wyginięciem.

Skowron pustynny – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny skowronków. Występuje na Wyspach Zielonego Przylądka, Saharze, Półwyspie Arabskim i dalej na wschód po Indie.

Skowronek białoskrzydły, kalandra białoskrzydła – gatunek ptaka z rodziny skowronków (Alaudidae) występujący głównie w Środkowej Azji. Do Polski zalatuje wyjątkowo. Jest to gatunek monotypowy.CechyGatunek duży, masywny, zwykle około 17–19 cm długości z rozpiętością skrzydeł sięgającą 35 cm. Masa ciała wynosi ok. 44 g. Samiec posiada rdzawą czapeczkę oraz pokrywy skrzydłowe. Upierzenie samicy mniej kontrastowe. U obu płci skrzydło barwy kasztanowatej z charakterystycznym białym paskiem na tylnej krawędzi.GniazdoUlepione z trawy, schowane wśród roślin na ziemi.Jaja3–8 jaj wysiadywanych 12 dni.PożywienieNasiona i owady.GłosŚpiew podobny do skowronka zwyczajnego, nieco bardziej melodyjny.OchronaNa terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową.

Skowronek zwyczajny, skowronek, skowronek polny, rolak – gatunek małego ptaka z rodziny skowronków (Alaudidae).

Skowroniak – gatunek małego ptaka z rodziny skowronków (Alaudidae). Występuje w północnej Afryce oraz na Bliskim Wschodzie. Jedyny przedstawiciel rodzaju Ramphocoris. Nie wyróżnia się podgatunków.

Skowrończyk krótkopalcowy – gatunek małego ptaka z rodziny skowronków (Alaudidae). Występuje od południowej Europy po środkową Azję oraz na północnym i północno-zachodnim wybrzeżu Afryki. Zimuje w Afryce, środkowej Azji oraz od Półwyspu Arabskiego po północno-zachodnie Indie. Do Polski zalatuje sporadycznie. Stwierdzony 19 razy, ostatnio w czerwcu 2020.

Skowrończyk łuszczakowaty – gatunek małego ptaka z rodziny skowronkowatych (Alaudidae). Występuje endemicznie w północno-wschodniej RPA. Zagrożony wyginięciem.
Skowrończyk mały, skowronek karłowaty – gatunek małego ptaka z rodziny skowronków (Alaudidae). Zamieszkuje Półwysep Iberyjski, północną Afrykę, południową część Europy Wschodniej, Azję Zachodnią i Środkową. Żyje na stepach i półpustyniach z niskimi, gęstymi zaroślami. W maju 2019 został po raz pierwszy zaobserwowany na terenie Polski i wciągnięty na listę krajowej awifauny.

Skowrończyk sierpodzioby – gatunek małego ptaka z rodziny skowronków (Alaudidae), jedyny przedstawiciel rodzaju Chersophilus. Wyróżniono dwa podgatunki C. duponti:C. duponti duponti – Hiszpania, północne Maroko, północna Algieria i północna Tunezja. C. duponti margaritae – środkowa Algieria do zachodniego Egiptu.WystępowanieZasiedla część Hiszpanii oraz, wyspowo, Afrykę Północną. Biotop to suche śródziemnomorskie stepy, zimą spotykany na polach i ścierniskach. CharakterystykaDługość ciała 17–18 cm, masa ciała 32–47 g, rozpiętość skrzydeł: 25–31 cm. Podobny do skowronka zwyczajnego, lecz ciemniejszy, mniejszy i nie ma czubka. Części i wzory na ubarwieniu identyczne jak u w.w. gatunku, jednakże odróżnia się charakterystycznym długim, sierpowatym dziobem i jasną brwią. Poza tym ogólnie całe kreskowanie wyraźniejsze, nogi jasnoróżowe. Młode mają na grzbiecie łuskowaty wzór. GłosŚpiewa fletowymi tonami i świergotami podobnymi do głosu zięby. Tryb życiaZazwyczaj biega, rzadko lata. Status i ochronaWedług IUCN gatunek bliski zagrożenia od 2005 roku, wcześniej miał on status najmniejszej troski.

Skowrończyk tybetański – gatunek małego ptaka z rodziny skowronków (Alaudidae). Zamieszkuje środkową i południową Azję.

Spizocorys – rodzaj ptaka z rodziny skowronków (Alaudidae).