30 Kynologia

Aport – komenda wydawana tresowanemu zwierzęciu, najczęściej psu, oznaczająca nakaz przyniesienia przez zwierzę rzuconej rzeczy, a także sama czynność przynoszenia przez zwierzę tej rzeczy.

Arlekin – typ umaszczenia u psa. Pies o umaszczeniu zwanym arlekin ma najczęściej czarne bądź szare łaty o nieregularnych kształtach, które występują na tle białej sierści. Dane umaszczenie jest jednym z wariantów np. dla doga niemieckiego.

Blue-merle - maść występująca głównie wśród psów, inaczej nazywana umaszczeniem marmurkowym. Srebrno-niebieska szata z nieregularnymi czarnymi łatami i podpalaniem na pysku i kończynach. Preferowane są łaty nieduże i częste, nie "rozlane".

Chorągiew – w łowiectwie oraz w kynologii: dłuższe włosy występujące u psów na spodniej stronie ogona.

Dzień Kundelka – nieformalne polskie święto kundelka, czyli wszystkich wielorasowych psów, obchodzone corocznie 25 października, tj. w dzień po wejściu w życie ustawy o ochronie zwierząt. Data 25 października to również Dzień Ustawy o Ochronie Zwierząt, a miesiąc październik jest miesiącem dobroci dla nich.

Fafle – używane w kynologii określenie górnych warg psa.

Gameness to u niektórych ras psów z grupy terrierów utrata instynktu samozachowawczego i niepohamowana wola walki. Pies posiadający tę cechę, mimo iż jest ciężko ranny i przegrywa, nie waha się nadal walczyć. Osobniki game można jednak spotkać w coraz mniejszej liczbie bezpośrednio z linii walczących.

Groomer – fryzjer zwierząt.

Kaganiec – przedmiot zakładany na pysk zwierzęcia w celu uniemożliwienia mu ugryzienia człowieka lub innych zwierząt oraz połknięcia przez niego niepożądanych substancji. Najczęściej wykonany w formie siatki z drutu lub skóry z przerwami między prętami lub paskami dla umożliwienia zwierzęciu oddychania. W niektórych typach kagańców otwarcie pyska uniemożliwia pas skóry lub mocnej tkaniny, krępujący pysk w sposób umożliwiający oddychanie.

Kolczatka – typ obroży stosowanej przy tresurze psów. Kolczatki wykonywane są z metalu lub ze skóry – w różnych wersjach. Wersja metalowa ma budowę łańcuszka, którego ogniwa zakończone są wystającymi, tępo zakończonymi końcami drutu - kolce są ustawione pod takim kątem, by nie wbijać się w skórę, tylko uwierać psa - przy odpowiednio założonej i stosowanej kolczatce, kolce nie przebijają skóry psa. Kolczatka stosowana nieprawidłowo ma potencjał przebicia skóry i zadawania ran. Kolczatki wykonane ze skóry to obroże nabijane metalowymi, zwykle ozdobnymi napami w kształcie stożka. Obydwie wersje mogą być zakładane na szyję psa ostrymi elementami na zewnątrz lub do wewnątrz. Wersja metalowa jest najczęściej połączona dodatkowym łańcuszkiem zaciskowym.

Kopiowanie (kynologia) – zabieg chirurgiczny mający na celu ukształtowanie lub zredukowanie wielkości uszu lub długości ogona u psa. Wykonywanie tego zabiegu jest prawnie zabronione na terenie Polski.

Kufa – przednia część głowy psa, obejmująca trzewioczaszkę. U wielu ras psa kufa jest wyraźnie oddzielona od pozostałej części głowy, czyli mózgoczaszki. Linię podziału stanowi przełom czołowo-nosowy, nazywany często stopem. Kufa zakończona jest truflą. W kufie mieszczą się narządy powonienia. Długość kufy jest u psów czynnikiem decydującym o indeksie cefalicznym głowy. U psów występują trzy odmienne budowy czaszki:dolichocefaliczna - z wyraźnie wydłużoną kufą u ras takich jak charty, collie; mezocefaliczna - z kufą średniej długości u ras takich jak owczarek australijski, cocker spaniel; brachycefaliczna - z krótka kufą u ras takich jak mops, pekińczyk, buldog angielski.

Pies domowy – udomowiony gatunek ssaka drapieżnego z rodziny psowatych (Canidae), traktowany przez niektóre ujęcia systematyczne za podgatunek wilka, a przez inne za odrębny gatunek, opisywany pod synonimicznymi nazwami Canis lupus familiaris lub Canis familiaris. Od czasu jego udomowienia powstało wiele ras, znacznie różniących się morfologią i cechami użytkowymi. Rasy pierwotne powstawały głównie w wyniku presji środowiskowej. Rasy współczesne uzyskano w wyniku doboru sztucznego.

Pies nierasowy – pies, który nie jest zaliczany do żadnej z ras psów. Potocznie określany również jako „mieszaniec”, „wielorasowiec” lub „kundel”.

Pies przeciwpancerny, psia mina – pies z przymocowanymi do niego materiałami wybuchowymi, trenowany do wbiegnięcia pod pojazd gąsienicowy nieprzyjaciela. Gdy pies wchodził pod czołg, łamał przymocowaną do jego grzbietu antenę i włączał zapalnik detonujący materiał wybuchowy.

Pies służbowy – specjalnie wyszkolony pies do wykonywania zadań związanych z egzekwowaniem prawa lub zapewnieniem bezpieczeństwa fizycznego ludzi, będący na służbie w policji, wojsku, straży granicznej, straży pożarnej, służbie więziennej, straży ochrony kolei lub wydziale kontroli celnej, wykorzystywany ze względu na wybitne zdolności węchowe oraz zdolność podążania za konkretnym zapachem aż do wykonania zadania.

Portki – w kynologii: dłuższa sierść na tylnych stronach ud psa. Ten dłuższy włos pokrywa przeważnie tylne łapy od ogona do stawów skokowych.

Proces starzenia się psów – wpływ wieku psa domowego na oczekiwaną długość życia i związane z tym zagadnienia medyczne.

Próby i konkursy pracy psów myśliwskich – cykl dorocznych imprez organizowanych przez Polski Związek Łowiecki, których celem jest sprawdzanie i podnoszenie jakości użytkowej psów myśliwskich. Ocenie podlegają nie tylko cechy wrodzone psa, ale również umiejętności nabyte podczas szkolenia.

Psia buda – niewielka szopa, stanowiąca mieszkanie oraz schronienie dla psów. Często wokół takiego obiektu małej architektury znajduje się wybieg przeznaczony dla psa, na którym może biegać lub wykonywać inne czynności.

Psiarze – w okresie wczesnego średniowiecza grupa książęcej ludności służebnej zajmująca się hodowlą, tresurą i prowadzeniem psów na potrzeby monarchów świeckich i książąt Kościoła. Służebnicy (ministeriales) zwani psiarzami na dworach królewskich, książęcych i biskupich podlegali urzędnikom dworskim zwanym łowczymi. Ich zadaniem była opieka nad psami szkolonymi do łowów i prawdopodobnie uczestniczenie w polowaniach.

Smycz – rzemień, linka lub sznur zapinany do obroży, lub szelek na szyi zwierzęcia, najczęściej psa, rzadziej kota lub fretki domowej, służący do prowadzenia.

Stop, inaczej przełom czołowo-nosowy, krawędź czołowa, w kynologii – określenie miejsca na górnej powierzchni głowy psa, w którym czoło przechodzi w kufę, a dokładniej w grzbiet nosa.

Stójka – wystawianie zwierzyny; pozycja przyjmowana przez psy myśliwskie, przede wszystkim wyżły, wskazująca myśliwemu miejsce, skąd pies wywęszył zwierzę. Podczas wykonywania stójki pies zamiera w bezruchu i najczęściej podnosząc jedną z łap, w ogromnym napięciu i skupieniu ustawia się w kierunku wystawianego zwierzęcia. Niektóre psy wykonują stójkę stojąc, inne w półsiadzie, a jeszcze inne – warując. Umiejętność koncentracji i czas wykonywania stójki to tak zwana twardość stójki.

Terapia z udziałem psa, dogoterapia, kynoterapia – metoda wzmacniająca efektywność rehabilitacji, w której motywatorem jest odpowiednio wyselekcjonowany i wyszkolony pies, prowadzony przez wykwalifikowanego terapeutę. Terapia tego rodzaju jest jedną z dziedzin zooterapii.

Tricolor – trójkolorowe umaszczenie występujące u psów i kotów.

Trufla – u psów bezwłosa, najczęściej zawilgocona, końcówka nosa. Odcień i kolor trufli może być całkiem czarny, brązowy, wątrobiany lub jasnoróżowawy. Wielkość trufli w stosunku do kufy jest różna u różnych ras.

Trymer - urządzenie służące do trymowania. Budowa trymerów jest zależna od ich przeznaczenia. Trymery używane są do usuwania podszerstka jak również włosów okrywowych. Usuwa też martwe włosy u psów gładko- i krótkowłosych. Wyglądem przypomina nóż z pofałdowanym lub ponacinanym ostrzem. Większość trymerów jest zbudowanych w ten sposób, żeby włosy nie zostały ucięte.

Wścieklizna – niebezpieczna wirusowa choroba zakaźna zwierząt, mogąca przenieść się na człowieka (antropozoonoza). Główną przyczyną śmierci jest niewydolność oddechowa. Według WHO każdego roku z powodu wścieklizny umiera ok. 60 tysięcy ludzi.

Wzór zębowy to zapis liczby i rozmieszczenia zębów różnych rodzajów.