WZwierzęta – królestwo obejmujące wielokomórkowe organizmy cudzożywne o komórkach eukariotycznych, bez ściany komórkowej, w większości zdolne do aktywnego poruszania się. Są najbardziej zróżnicowanym gatunkowo królestwem organizmów. Największą grupę zwierząt stanowią bezkręgowce, a wśród nich owady. Drugą, obok bezkręgowców, grupą zwierząt są kręgowce. Wśród nich tradycyjnie wyróżnia się ryby, płazy, gady, ptaki i ssaki, do których należy również człowiek.
WAcoelomorpha – hipotetyczny klad morskich organizmów wirkokształtnych, u których stwierdzono prawie całkowity brak macierzy pozakomórkowej. Nazwa została zaproponowana przez U. Ehlersa. Acoelomorpha klasyfikowano w randze odrębnego typu zwierząt dwubocznie symetrycznych (Bilateria) lub w randze gromady płazińców. Zaliczono do niego:Nemertodermatida Acoela – wirki bezjelitowe
WAmbulacraria – klad wtóroustych (Deuterostomia) zwierząt dwubocznie symetrycznych (Bilateria) obejmujący:Echinodermata – szkarłupnie, Hemichordata – półstrunowce.
WBezkręgowce (Invertebrata) – zespół wszystkich grup zwierzęcych o rozmaitych planach budowy i różnym pochodzeniu, przeciwstawiany potocznie kręgowcom (Vertebrata). Jest to sztuczna jednostka systematyczna grupująca zwierzęta wielokomórkowe (Metazoa), wyodrębniane na podstawie negatywnej cechy diagnostycznej – braku szkieletu wewnętrznego (osiowego) w postaci kręgosłupa i czaszki. Pozostałe cechy, którymi określa się bezkręgowce nie są jednoznaczne. Do bezkręgowców należy 95–97% współcześnie występujących zwierząt. Liczba opisanych gatunków przekracza 1 milion.
WGnathifera – klad w obrębie zwierząt pierwoustych obejmujący cztery tradycyjnie wyróżniane typy: szczękogębe (Gnathostomulida), drobnoszczękie (Micrognathozoa), wrotki (Rotifera) i kolcogłowy (Acanthocephala). Większość przedstawicieli Gnathifera to mikroskopijne, wolno żyjące zwierzęta zarówno morskie jak i słodkowodne. Kolcogłowy i niektóre wrotki są formami pasożytniczymi. Jedynie niektóre szczękogębę i kolcogłowy mogą osiągać makroskopowe rozmiary.
WZwierzęta gospodarskie – zwierzęta chowane w gospodarstwie rolnym w celu uzyskania produkcji towarowej lub siły pociągowej. Wykorzystywane są również jako materiał reprodukcyjny.
WKrążkokształtne, ssącogębe (Myzostomida) – enigmatyczna, silnie wyspecjalizowana, monofiletyczna grupa niewielkich, robakowatych zwierząt morskich o niesegmentowanej i silnie zredukowanej celomie, związanych relacjami komensalnymi lub (rzadziej) pasożytniczymi ze szkarłupniami (Echinodermata). Grupa obejmuje 150–170 gatunków o niejasnej pozycji w klasyfikacji organizmów. Tradycyjnie były zaliczane m.in. do wieloszczetów.
WLobopodia – grupa słabo poznanych zwierząt występujących od wczesnego kambru. Wykazują segmentację, a ich odnóża mają pazury na końcach. Pochodzenie Lobopodia jest niejasne – główną hipotezą pozostaje teoria Jerzego Dzika i Güntera Krumbiegela, według której wyewoluowały one ze zwierząt przypominających niezmogowce lub Palaeoscolecida. W 1994 roku Pavel Štys i Jan Zrzavý do Lobopodia zaliczyli niesporczaki, stawonogi i pazurnice. Również Graham Budd i John S. Peel (1998) włączali do Lobopodia niezmogowce, pazurnice, wrzęchy oraz formy kambryjskie. Lobopodia pod pewnymi względami rzeczywiście przypominają współczesnych przedstawicieli Onychophora, Tardigrada i Arthropoda, jednak nowsze analizy wskazują, że są bliżej spokrewnione ze stawonogami niż z niesporczakami i pazurnicami. Do Lobopodia należą m.in. kambryjskie rodzaje Xenusion, Hallucigenia, Jianshanopodia, Onychodictyon i Kerygmachela.
WLofotrochorowce, lofotrochoforowce, lofotrochowce (Lophotrochozoa) – jedna z głównych grup zwierząt dwubocznie symetrycznych (Bilateria), obejmująca m.in.: mięczaki, pierścienice i ramienionogi. Nazwa Lophotrochozoa została wprowadzona w 1995 roku przez Halanycha i współpracowników, którzy zdefiniowali ją jako odnoszącą się do kladu obejmującego ostatniego wspólnego przodka lofoforowców, mięczaków i pierścienic oraz wszystkich jego potomków. Lofoforowce długo uznawano za bliżej spokrewnione z wtóroustymi, jednak analizy molekularne sugerują ich bliższe pokrewieństwo ze zwierzętami, u których występuje trochofora, takimi jak mięczaki i pierścienice, co wspiera koncepcję Lophotrochozoa.
WNemertodermatida – grupa małych, morskich, bezkręgowych, wirkokształtnych zwierząt dwubocznie symetrycznych (Bilateria) spokrewnionych z wirkami bezjelitowymi (Acoela), od których różnią się obecnością jelita, unikalną statocystą, budową plemników oraz sposobem zapłodnienia. Osiągają około 10 mm długości. Szczątkowe jelito jest prawie całkowicie wypełnione wypustkami komórek endodermy. Otwór gębowy występuje lub nie.
WNibytkankowce (Parazoa), określane też jako przedtkankowce, nietkankowce (Ahistozoa), a dawniej beztkankowce – podkrólestwo zwierząt (Animalia) grupujące zwierzęta, które w swoim rozwoju nie wykształciły właściwych tkanek, organów (narządów), układu mięśniowego i nerwowego. Charakteryzują się dużą samodzielnością komórek. Ich komórki zróżnicowane są na warstwy okrywającą i wewnętrzną.
WPanarthropoda – grupa zwierząt z kladu Ecdysozoa obejmująca stawonogi, niesporczaki i pazurnice. Jej monofiletyzm jest powszechnie akceptowany, jednak niektóre analizy molekularne sugerowały bliższe pokrewieństwo niesporczaków z innymi wylinkowcami niż ze stawonogami i pazurnicami. Monofiletyzm Panarthropoda wspierają liczne cechy morfologiczne, takie jak segmentacja ciała, wyrostki na spodnio-bocznej stronie ciała, kutikula z α-chityną, miksocel z metanefrydiami, serce z ostiami oraz segmentowane odnóża zakończone pazurami. Analizy filogenetyczne wykorzystujące małą podjednostkę rRNA zawierającą gen 18S nigdy mocno nie wspierały monofiletyzmu Panarthropoda, jednak analizy opierające się na sekwencjach genów 18S i 28S zdecydowanie go potwierdziły. Pokrewieństwo wewnątrz tego kladu pozostaje jednak niejasne – sugerowano wszystkie możliwe hipotezy o siostrzanych relacjach pomiędzy stawonogami, niesporczakami i pazurnicami. We wszystkich analizach przeprowadzonych przez Caseya Dunna i współpracowników (2008) grupą siostrzaną stawonogów były pazurnice, a nie niesporczaki, co zdaniem autorów jest rozwiązaniem tej kwestii. Kwestia pokrewieństwa niesporczaków jest jednak bardziej problematyczna – niektóre badania molekularne sugerowały, że ich najbliższymi krewnymi są nicienie, podczas gdy w jednej z analiz przeprowadzonych przez Rotę-Stabellego i wsp. (2010) były one zagnieżdżone wewnątrz szczękoczułkowców, tworząc klad z kikutnicami i drobnonogami. Wynik taki jest bardzo mało prawdopodobny, a rezultat analizy wynika prawdopodobnie z long branch attraction (LBA), ponieważ wszystkie te linie ewolucyjne cechują się wysokim tempem ewolucji molekularnej. Usunięcie z analizy szybko ewoluujących taksonów skutkowało zajęciem przez Tardigrada pozycji siostrzanej dla pazurnic. Po przedsięwzięciu działań zapobiegających LBA wsparcie dla monofiletyzmu Panarthropoda było wysokie.
WPierwouste, pragębowce, pierwogębe (Protostomia) – klad zwierząt dwubocznie symetrycznych, u których w rozwoju embrionalnym nie wytwarza się wtórny otwór gębowy, a otwór prowadzący do jamy gastruli (pragęba) staje się w rozwoju osobniczym właściwym otworem gębowym. Grupa przeciwstawiana wtóroustym (Deuterostomia), z którymi tworzą dwie ewolucyjne linie wielokomórkowych zwierząt trójwarstwowych (Triploblastica) i dwubocznie symetrycznych (Bilateria). Podział zwierząt zaliczanych do Bilateria na pierwouste i wtórouste wprowadził Karl Grobben w 1908 roku.
WPlatyzoa – grupa acelomatycznych lub pseudocelomatycznych robaków, której wyodrębnienie zaproponował Thomas Cavalier-Smith w 1998 r.
WProcesy zwierząt w średniowieczu – średniowieczne postępowania sądowe, których stronami były zwierzęta.
WPromieniste (Radiata) – dwuwarstwowe zwierzęta zaliczane do tkankowców właściwych (Eumetazoa) wykazujące symetrię pierwotnie promienistą.
WRouphozoa – postulowany na podstawie danych molekularnych klad obejmujący dwa typy zwierząt – brzuchorzęski i płazińce, wyodrębniony na skutek ujawnienia parafiletyzmu kladu Platyzoa. Grupa wyodrębniana jest jedynie na podstawie badań molekularnych, nie rozpoznano dla niej żądnych morfologicznych apomorfii.
WScalidophora (Cephalorhyncha) – grupa morskich zwierząt pseudocelomatycznych zaliczanych do kladu wylinkowców (Ecdysozoa) obejmująca niezmogowce, ryjkogłowy i kolczugowce. Jest to grupa nieliczna w gatunki: w trzech typach zgrupowano mniej niż 400 gatunków żyjących współcześnie.
WSpiralia – jeden z głównych kladów zwierząt pierwoustych obejmujących szereg spośród tradycyjnie wyróżnianych typów, z których największe pod względem liczby opisanych gatunków, to: mięczaki (Mollusca), płazińce (Platyhelminthes), pierścienice (Annelida), mszywioły (Bryozoa) i wrotki (Rotifera). Nazwa tej grupy odnosi się do postulowanej synapomorfii Spiralia – bruzdkowania spiralnego.
WTkankowce – zwierzęta wielokomórkowe zbudowane z tkanek. Charakteryzują się obecnością układu nerwowego, występowaniem gametogenezy i zdolnością do kierunkowych ruchów. Tradycyjnie były klasyfikowane w randze podkrólestwa Histozoa i przeciwstawiane beztkankowcom opisywanym jako Ahistozoa. Obecnie tkankowce są synonimizowane z Eumetazoa lub Epitheliozoa, jeśli płaskowce (Placozoa) zaliczyć do tkankowców.
WTkankowce właściwe, wielokomórkowce właściwe (Eumetazoa) – klad obejmujący zwierzęta, u których występuje tkanka mięśniowa i nerwowa oraz wykształciły się dwa pierwsze listki zarodkowe. Zaliczane są do niego wszystkie zwierzęta poza nibytkankowcami (Parazoa). Ze względu na niejasne pokrewieństwo płaskowców (Placozoa) z innymi typami zwierząt niektórzy autorzy nie zaliczają również tej grupy zwierząt do tkankowców właściwych.
WWielokomórkowce pośrednie (Mesozoa), planulopodobne (Planuloidea), podgastrulowce – bezkręgowce morskie, tradycyjnie traktowane jako organizmy pośrednie między pierwotniakami (Protozoa) a wielokomórkowcami właściwymi (Eumetazoa).
WWylinkowce – klad zwierząt dwubocznie symetrycznych (Bilateria) obejmujący zwierzęta charakteryzujące się linieniem, czyli cyklicznym odrzucaniem kutykuli. Do tej grupy należy 8 typów współcześnie żyjących bezkręgowców o różnorodnych planach organizacji budowy ciała grupujących ponad milion znanych gatunków, a szacuje się, że może ich być 4,5 mln. Koncepcja wyłonienia takiej grupy pojawiała się już wcześniej. Formalnie takson Ecdysozoa został nazwany w 1997 przez zespół prof. Jamesa Lake'a, w oparciu o badania genu 18S kodującego rRNA małej podjednostki rybosomu. Według definicji filogenetycznej przedstawionej przez autorów klad ten obejmuje ostatniego wspólnego przodka stawonogów, niesporczaków, pazurnic, nicieni, nitnikowców, ryjkogłowów i niezmogowców oraz wszystkich jego potomków.
WZwierzęta domowe Charlesa Dickensa – Charles Dickens, który był miłośnikiem zwierząt, w tym zwłaszcza kruków, posiadał wiele zwierząt domowych, do których należały kruki, psy wielu ras, kanarek, orzeł oraz kot.
WZwierzęta dwubocznie symetryczne (Bilateria) – zwierzęta charakteryzujące się pierwotnie dwustronną (bilateralną) symetrią budowy ciała, trzema warstwami różnicującymi się w trakcie rozwoju embrionalnego oraz obecnością otworu gębowego i odbytu. Grupa ta obejmuje większość zwierząt, w tym mięczaki, stawonogi i strunowce. Pojawiły się w późnym prekambrze (ediakar), a ich rozkwit nastąpił około 580–520 mln lat temu. Najstarszym znanym zwierzęciem dwubocznie symetrycznym jest Vernanimalcula – odkryta w skałach pochodzących z chińskiej prowincji Kuejczou.