35 Oświata

Analfabetyzm – w rozumieniu popularnym brak umiejętności pisania i czytania oraz wykonywania czterech podstawowych działań matematycznych u osób dorosłych, tj. według kryteriów UNESCO – powyżej 15. roku życia. Osoby nieposiadające takich umiejętności nazywane są „analfabetami”. Procesem zmniejszającym analfabetyzm jest alfabetyzacja.

Autobus szkolny – autobus przeznaczony do przewozu dzieci do szkoły. W Polsce są one barwy pomarańczowej, oznakowane z przodu i z tyłu prostokątnymi tablicami barwy białej z czarnym napisem „autobus szkolny”. Często posiadają one jednak zupełnie inne malowanie. Autobus szkolny jest używany w wielu krajach, m.in. w Polsce, Stanach Zjednoczonych i innych. Autobusy szkolne w Polsce są używane na terenach wiejskich, gdzie zła pogoda i duże odległości między miejscami zamieszkania uczniów a miejscowością, w której położona jest szkoła, mogłyby skutecznie uniemożliwić realizację obowiązku szkolnego. W niektórych gminach mankamentem funkcjonowania gimbusów jest mała częstotliwość ich kursów, co jest spowodowane kosztami. Może ona utrudniać dzieciom korzystanie z zajęć pozalekcyjnych w szkołach w przypadku, gdy jedyny powrotny autobus odjeżdża wkrótce po zakończeniu zajęć obowiązkowych. Wymagania techniczne autobusu szkolnego są nieco inne niż normalnego autobusu, między innymi:Miejsce kierowcy nie może znajdować się w kabinie wydzielonej z przestrzeni pasażerskiej Drzwi muszą być otwierane z miejsca kierowcy. Tylne drzwi – jeżeli istnieją – muszą być blokowane z miejsca kierowcy. Drzwi muszą się automatycznie blokować po przekroczeniu prędkości 5 km/h.

Beis Jaakow – system szkół przeznaczonych dla dziewcząt pochodzących z ortodoksyjnych środowisk żydowskich.

Dyrektor szkoły – osoba kierująca placówką oświatową.

Dziennik lekcyjny – szkolny dokument przebiegu nauczania – zawiera informacje o zajęciach lekcyjnych (edukacyjnych) w przedszkolu, oddziałach przedszkolnych, szkołach podstawowych i szkołach ponadpodstawowych wszystkich typów. Jest drukiem w postaci książki typowo formatu A4, zawierający otwieraną listę uczniów, ich dane osobowe, rubryki na tematy zajęć edukacyjnych, oceny przedmiotowe i miejsca na uwagi.

Dzień Liczby Pi – święto obchodzone corocznie, głównie w amerykańskich kręgach akademickich i szkolnych. Datę święta wybrano na 14 marca z powodu skojarzenia z pierwszymi cyframi rozszerzenia dziesiętnego liczby pi, jako że data „14 marca” zapisywana jest w USA jako „3.14”.

Dzwonek szkolny – specjalny sygnał szkolny rozlegający się na terenie szkoły i oznaczający zwykle początek i koniec lekcji.

Efekty uczenia się/kształcenia się – zasób wiedzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych nabytych w procesie uczenia się. Definicja nawiązuje do definicji zawartej w Zaleceniu Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 kwietnia 2008 roku w sprawie ustanowienia europejskich ram kwalifikacji.

Egzamin – jedna z form sprawdzania wiedzy. Stosuje się ją w szkołach, w instytucjach, np. w ramach rekrutacji na stanowiska w urzędach państwowych albo w weryfikacji kandydatów na duchownych.

Gregorianki – dawne święto szkolne obchodzone w dniu 12 marca, w dzień wspomnienia w Kościele katolickim papieża św. Grzegorza Wielkiego, patrona szkół podstawowych.

Język obcy – język nieużywany w danym kraju lub na danym terenie, nabyty najczęściej w procesie świadomego uczenia się. Nauka języka obcego stanowi ważny element programu nauczania w systemach oświatowych większości krajów świata. W niektórych krajach obowiązkowym językiem obcym jest język angielski, w innych panuje pod tym względem większa dowolność. W Europie w 13 krajach angielski jest przedmiotem obowiązkowym, uczy się go 90% uczniów.

Kompetencje społeczne – rozwinięta w toku uczenia się zdolność kształtowania własnego rozwoju oraz autonomicznego i odpowiedzialnego uczestniczenia w życiu zawodowym i społecznym, z uwzględnieniem etycznego kontekstu własnego postępowania.

Korepetycje – dodatkowe lekcje pozaszkolne, które mają na celu powtórzenie materiału i przygotowanie z uczniem pracy domowej zadanej w szkole. Nauczyciel, czyli osoba udzielająca korepetycji, nazywana jest korepetytorem.

Ławka szkolna – część wyposażenia szkoły, nieodłączny element i symbol szkoły.

Mundurek szkolny – ujednolicone ubranie noszone przez młodzież szkolną. Mundurki są popularne w szkołach podstawowych i średnich w wielu krajach. Podobne do nich są ubrania noszone przez uczniów uczestniczących w szkoleniach zawodowych wyższego stopnia, na przykład przygotowując się do zawodu w służbie zdrowia.

PISA – międzynarodowe badanie koordynowane przez Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju. Jego celem jest uzyskanie porównywalnych danych o umiejętnościach uczniów, którzy ukończyli 15. rok życia w celu poprawy jakości nauczania i organizacji systemów edukacyjnych.

Przedszkole – instytucja opiekuńczo-wychowawcza, do której uczęszczają dzieci w wieku od 3 lat do rozpoczęcia spełniania obowiązku szkolnego.

Rada rodziców – rodzaj organu szkolnego, który reprezentowany jest przez rodziców uczniów danej szkoły. Rada jest powoływana do współpracy ze szkołą w zakresie wszystkich spraw związanych z jej statutowymi zadaniami dotyczącymi kształcenia oraz funkcjonowania. Rada rodziców może występować z różnymi wnioskami oraz opiniami do dyrektora, rady pedagogicznej czy rady szkoły. Może też ona gromadzić różne fundusze z różnych źródeł w celu wspierania działalności szkoły.

Samorząd uczniowski – zrzeszenie uczniów danej szkoły (klasy) powoływane w celu rozwiązywania zadań dotyczących życia szkolnego uczniów. Ogólnoszkolny samorząd uczniowski dzieli się zazwyczaj na samorządy klasowe ; podlegają mu również pewne agendy: koła zainteresowań, zespoły samopomocy koleżeńskiej w nauce, szkolna kasa oszczędności (SKO) i spółdzielnia uczniowska (S.U.). Opiekę i nadzór nad tymi agendami oprócz odpowiednich organów samorząd uczniowski sprawują również nauczyciele- wychowawcy. Współczesna pedagogika docenia rolę samorządności młodzieży jako czynnika rozwijającego postawy - autonomii; ze względu na to ważne zadanie wraz z wiekiem uczniów zwiększa się zakres działalności samorząd uczniowski oraz współodpowiedzialności za wyniki pracy szkoły.

Szkoła i szachy to temat popularyzacji szachów wśród młodzieży szkolnej poprzez włączanie szachów do programu nauczania lub w postaci zajęć fakultatywnych.

Ściąga, ściągawka – nieformalny dokument, często podający w sposób skrócony podstawowe dane na jakiś temat, tworzony przez osobę uczącą się.

Ściąganie – przypadek oszustwa dokonany podczas egzaminów lub testów przez osobę egzaminowaną, polegający na zastosowaniu w ich trakcie niedozwolonej pomocy.

Świadectwo – zwykle oficjalny dokument poświadczający jakiś fakt lub fakty. Na przykład akt urodzenia lub śmierci stwierdza podstawowe dane dotyczące faktów że dana osoba urodziła się, żyje lub zmarła. Świadectwo może także potwierdzać wykształcenie, kwalifikacje lub stopień wyszkolenia danej osoby, odbyte kursy i zdane testy oraz oceny otrzymane w czasie tych egzaminów.

Świadectwo szkolne – zwykle oficjalny dokument poświadczający ukończenie określonego stopnia nauczania bądź ukończenia danej klasy. Zawiera spis przedmiotów objętych nauką i osiągnięte z nich oceny końcowe na semestr (półrocze) i na koniec roku szkolnego.

Światowy Dzień Nauczyciela – międzynarodowe święto nauczycieli proklamowane przez UNESCO w 1994, organizowane tradycyjnie wspólnie przez UNESCO, MOP, UNDP, UNICEF i Education International.

Tableau, pamiątkowe zdjęcie grupy osób; składa się z wielu mniejszych zdjęć tych osób. Najczęściej dużych rozmiarów, wykonywane np. w celu upamiętnienia grupy uczniów i nauczycieli lub studentów i profesorów. Najczęściej wykonywane ręcznie i poprzez obróbkę komputerową.

Tornister – rodzaj usztywnionego plecaka. Najczęściej używany jest w wojsku oraz przez uczniów i studentów do przenoszenia książek.

Uczeń – osoba pobierająca naukę. Dawniej: młody człowiek oddany do cechu, przyuczany do rzemiosła, określany także jako terminator. W Polsce rozróżnia się określenia uczeń i alumn w odróżnieniu do krajów anglosaskich, gdzie używa się ich wymiennie.

Uniwersytet powszechny – instytucja szerzenia oświaty, dostępna dla wszystkich bez względu na wiek i wykształcenie. Ich głównym celem jest popularyzacja wiedzy oraz rozwijanie aktywności kulturalnej wśród szerokich kręgów społeczeństwa.

Wagary, ucieczka z lekcji – samowolne uchylanie się od obowiązku szkolnego przez ucznia, nieuzasadniona, jedno- lub wielokrotna, celowa oraz świadoma nieobecność ucznia na obowiązkowych zajęciach lekcyjnych.

Wakacje – okres wolny od nauki szkolnej.

Wychowanie fizyczne – zamierzone i świadome działanie ukierunkowane na kształtowanie postaw oraz postaw prospołecznych, a równocześnie nastawione na wspieranie rozwoju fizycznego i zdrowia oraz kształtowanie trwałego obyczaju aktywności fizycznej i troski o wydolność fizyczną, sprawność motoryczną i prawidłową postawę ciała.

Wykładowca – osoba, która przedstawia wykładnię tematu z zakresu przedmiotu poprzez wykład zamknięty lub otwarty na wyższej uczelni, kursach itp.

Zespół Szkolno-Przedszkolny nr 3 w Raciborzu – placówka oświatowa składająca się ze Szkoły Podstawowej nr 2 im. Noblistów Polskich oraz Przedszkola nr 2. Uczęszczają do niej wychowankowie i uczniowie z dwóch raciborskich dzielnic: Płoni i Obory.

Żłobek – zakład opiekuńczo-wychowawczy dla dzieci w wieku od 20 tygodni do około trzech lat, których rodzice lub opiekunowie pracują poza domem. Żłobek zapewnia dzieciom żywienie, zabiegi pielęgnacyjno-zdrowotne, opiekę wychowawczą oraz niekiedy zajęcia edukacyjne.