24 Zbrodnie komunistyczne

Zbrodnia komunistyczna – to definicja prawna stosowana w polskim prawie karnym stanowiąca czyn popełniony przez funkcjonariusza państwa komunistycznego albo przez nich inspirowany lub tolerowany. Osoba popełniająca czyny to zbrodniarz komunistyczny.

Masowe zbrodnie komunistyczne – zbiorowe mordy popełnione przez reżimy państw komunistycznych w XX wieku, z łączną liczbą ofiar szacowaną pomiędzy 85 a 100 milionów ludzi. Niektóre, wyższe szacunki, prócz liczenia ofiar masowych mordów i egzekucji dokonanych na politycznych przeciwnikach, wojen domowych, kampanii terroru, reform rolnych i wyniszczenia w obozach pracy obejmują również ofiary wojen zewnętrznych, głodu, chorób oraz śmierci w wyniku wycieńczenia w łagrach i obozach pracy.

Poligon strzelecki NKWD w Butowie – poligon strzelecki Ludowego Komisariatu Spraw Wewnętrznych ZSRR w Butowie pod Moskwą. Wraz z Kommunarką stanowił miejsce masowych egzekucji dokonywanych przez NKWD. Potocznie nazywany „rosyjską Golgotą” oraz „moskiewskim Katyniem”.

Masakra w Đắk Sơn – zbrodnia wojenna popełniona przez Wietkong 5 grudnia 1967 roku, podczas wojny wietnamskiej, we wsi Đắk Sơn, w prowincji Đắk Lắk w Wietnamie Południowym.

Ekshumacje ofiar terroru komunistycznego z lat 1944–1956 – przeprowadzone w latach 2012–2017 na terenach kwatery N45 Cmentarza Bródnowskiego, kwatery Ł i Ł II Cmentarza Wojskowego na Powązkach i Nowym cmentarzu na Służewie przy ul. Wałbrzyskiej przez Instytut Pamięci Narodowej, Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa i Ministerstwo Sprawiedliwości.

Gułag, GUŁag – istniejący od 1930 podmiot zarządzania obozami koncentracyjnymi (łagrami) w ZSRR, w którym więźniami byli zarówno przestępcy kryminalni, jak i więźniowie polityczni.

Masakra w Huế – seria zbiorowych egzekucji i masowych mordów dokonanych przez Wietkong i Ludową Armię Wietnamu podczas bitwy o miasto Huế, jego okupacji i późniejszego odwrotu w toku ofensywy Tết.

Klęska głodu w latach 1921–1922 była rezultatem polityki komunizmu wojennego realizowanej w Tatarskiej ASRR oraz w całym Związku Radzieckim. Rozpoczęła się jesienią 1921 roku. Z głodu zmarło ponad 2 miliony chłopów, zwłaszcza w takich rejonach Republiki Tatarstanu jak: arski, swijażski, mamadyski, mienzielinski, spaski, tetjuski i tukajewski.

Masakra w Mosonmagyaróvár – masakra ludności cywilnej dokonana przez funkcjonariuszy komunistycznej służby bezpieczeństwa ÁVO w mieście Mosonmagyaróvár podczas powstania węgierskiego w 1956.

Morderstwo carskiej rodziny – mord przeprowadzony w nocy z 16 na 17 lipca 1918 w Jekaterynburgu, na byłym cesarzu Mikołaju II Romanowie, jego żonie Aleksandrze i dzieciach Oldze, Tatianie, Marii, Anastazji i Aleksym, przez bolszewików kierowanych przez Jakowa Jurowskiego, działających na rozkaz Lenina, Swierdłowa i Obwodowej Rady Uralskiej.

Obława augustowska – operacja wojskowa przeprowadzona w lipcu 1945 roku przez oddziały Armii Czerwonej, wojska NKWD oraz wydzielone oddziały LWP i UB.

Obóz koncentracyjny w Recsk – węgierski komunistyczny obóz koncentracyjny zlokalizowany 6 km od miejscowości Recsk.

Operacja grecka – wymierzona w Greków tzw. operacja narodowościowa NKWD realizowana w latach 1937–1950 w oparciu o szeroką interpretację Rozkazu Ludowego Komisarza Spraw Wewnętrznych ZSRR nr 00485 z dnia 11 sierpnia 1937.

Operacja polska NKWD – wymierzona przede wszystkim w Polaków tzw. operacja narodowościowa NKWD, popełniona na rozkaz Ludowego Komisarza Spraw Wewnętrznych ZSRR nr 00485 z dnia 11 sierpnia 1937, wydany przez ówczesnego komisarza ludowego NKWD Nikołaja Jeżowa, przeprowadzona na terytorium ZSRR w latach 1937–1938 w okresie wielkiego terroru.

Mord pod Orłem – zbiorowa egzekucja więźniów politycznych przeprowadzona przez NKWD 11 września 1941 roku w Lesie Miedwiediewskim, na północ od Orła. Była to jedna z wielu tzw. masakr więziennych, dokonanych przez NKWD po rozpoczęciu niemieckiej inwazji na ZSRR.

Pacyfikacja kopalni „Wujek” – miała miejsce w Kopalni Węgla Kamiennego „Wujek” w Katowicach, w związku z wprowadzeniem w Polsce stanu wojennego.

Masakra w Paracuellos – seria masowych morderstw na cywilach i wojskowych dokonanych przez żołnierzy republikańskich w czasie hiszpańskiej wojny domowej, która miała miejsce przed i podczas oblężenia Madrytu na wczesnych etapach konfliktu. Liczba ofiar śmiertelnych pozostaje przedmiotem debaty publicznej i licznych kontrowersji.

Pola śmierci – miejsca kaźni w Kambodży, gdzie masowo zabijano i grzebano ofiary reżimu podczas rządów Czerwonych Khmerów. Ludobójcze praktyki w Demokratycznej Kampuczy trwały od 1975 do obalenia Czerwonych Khmerów w 1979, w wyniku interwencji przeprowadzonej przez Wietnam. Liczbę ofiar ocenia się na 1,7 do 2,3 mln z ok. 7 mln mieszkańców kraju ogółem.

Masakra w Starym Wowczyńcu lub masakra w Fântâna Albă – wydarzenia, które miały miejsce 1 kwietnia 1941 roku na północnej Bukowinie, kiedy podczas próby nielegalnego przekroczenia granicy Związku Sowieckiego z Rumunią przez grupę miejscowej ludności w pobliżu wsi Stary Wowczyniec na skutek otwarcia ognia przez sowieckie wojska pograniczne zginęło od 44 do nawet 3000 cywilów. Chociaż według oficjalnych sowieckich raportów śmierć poniosły nie więcej niż 44 osoby, naoczni świadkowie twierdzą, że liczba ofiar była znacznie wyższa, zeznając, że ocalali byli torturowani, dobijani lub grzebani żywcem w masowych grobach. Pewna ich grupa miała też zostać zabrana na przesłuchanie, a następnie zamordowana przez funkcjonariuszy NKWD. Niektóre źródła określają tę masakrę mianem „rumuńskiego Katynia”.

Statek filozofów – zbiorowa nazwa dwóch rejsów niemieckich statków „Oberbürgermeister Haken” i „Preußen” w 1922, wynajętych przez rząd sowiecki w celu deportacji z Rosji bolszewickiej grupy intelektualistów różnych dyscyplin, oskarżonych o wrogość do państwa sowieckiego i nieakceptowanie oficjalnej ideologii tego państwa. W tej grupie, wśród filozofów, znaleźli się Nikołaj Bierdiajew, Siergiej Bułgakow, Iwan Iljin, Iwan Łapszyn, Siemion Frank, Lew Karsawin i Nikołaj Łosski. Setki rosyjskich intelektualistów, uznanych za wrogów nowego reżimu, zostało deportowanych do Szczecina z inicjatywy Włodzimierza Lenina, który w ten sposób pozbył się z Rosji czołowych myślicieli, mogących stanowić intelektualną opozycję wobec bolszewików. Pozwolono im zabrać tylko płaszcz letni, zimowy, dwie pary spodni, pończochy i 20 dolarów. Ta deportacja dysydentów, dla której w literaturze przyjęła się nazwa „statek filozofów”, stała się ważnym etapem w powstaniu filozofii marksistowsko-leninowskiej jako oficjalnej ideologii powstałego w grudniu 1922 ZSRR. Taka masowa deportacja intelektualistów się nie powtórzyła i w późniejszym okresie władze ZSRR represjonowały intelektualistów w kraju „przez roztrzelanie lub obozy koncentracyjne”, np. uwięzienie w Gułagu.

Wielki terror – okres w historii ZSRR szczególnego nasilenia terroru policyjnego NKWD w latach 30. XX wieku. W efekcie zaplanowanych i zorganizowanych represji zamordowano miliony niewinnych ludzi, a także prawie wszystkich działaczy partii leninowskiej, wysokich oficerów Armii Czerwonej oraz NKWD. Za jego początek uważane jest zabójstwo Siergieja Kirowa w grudniu 1934, a koniec najczęściej datowany na 1939 r.

Masakra na wzgórzu 303 – zbrodnia wojenna, która miała miejsce w czasie wojny koreańskiej 17 sierpnia 1950 roku na nienazwanym wzgórzu o wysokości 303 m n.p.m. pod miastem Waegwan w Korei Południowej. 42 jeńców wojennych z Armii Stanów Zjednoczonych zostało rozstrzelanych przez oddziały Koreańskiej Armii Ludowej podczas jednego z wielu starć w czasie obrony worka pusańskiego.

Zbrodnia katyńska – zbrodnia posiadająca wg uchwały Sejmu RP znamiona ludobójstwa, kwalifikowana jako zbrodnia wojenna, zbrodnia przeciwko ludzkości, zbrodnia przeciwko pokojowi i zbrodnia komunistyczna, popełniona przez NKWD przez rozstrzelanie wiosną 1940 roku co najmniej 21 768 obywateli Polski, na mocy decyzji najwyższych władz ZSRR zawartej w tajnej uchwale Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940 roku. Egzekucji ofiar, uznanych za „wrogów władzy sowieckiej”, NKWD dokonywało przez strzał w tył głowy z broni krótkiej.

Zbrodnia lubińska – zbrodnia, jakiej dopuścili się funkcjonariusze służb mundurowych PRL podczas pokojowej manifestacji 31 sierpnia 1982 w Lubinie, w rocznicę porozumień sierpniowych z 1980.