PasterstwoW
Pasterstwo

Pasterstwo – rodzaj hodowli stadnych zwierząt domowych, prowadzonej na obszarach nienadających się do uprawy roli, ale będących w stanie wyżywić stada zwierząt, np. góry, stepy, tundra.

BacaW
Baca

Baca – kierownik zorganizowanej gospodarki szałaśniczo-pasterskiej w polskich Karpatach.

Bacówka (chata pasterska)W
Bacówka (chata pasterska)

Bacówka, szałas lub koleba – zazwyczaj drewniany budynek pasterski stawiany na halach pasterskich, w którym przez kilka miesięcy w roku, na czas wypasu, przebywa baca wraz z juhasami. Bacówka to nie tylko schronienie przed złą pogodą, ale również miejsce, które służy pasterzom do przerabiania mleka owczego na ser, serwatkę (żętycę) czy też wędzone oscypki.

Dzwonek pasterskiW
Dzwonek pasterski

Dzwonek pasterski – dzwonek noszony przez bydło domowe i inne zwierzęta gospodarskie wypasane stadnie w celu łatwej ich lokalizacji na rozległych pastwiskach i halach.

JuhasW
Juhas

Juhas – młodszy pomocnik bacy podczas wypasu owiec. Termin ten występuje na terenie Tatr i Beskidów.

Kamienne szałasy w Beskidzie MałymW
Kamienne szałasy w Beskidzie Małym

Kamienne szałasy w Beskidzie Małym – charakterystyczne dla Beskidu Małego i Żywieckiego budowle związane z kulturą pasterską, wywodzące się z kolonizacji wołoskiej.

KierdelW
Kierdel

Kierdel reg. – stado owiec w górach, najczęściej należących do różnych gospodarzy, pozostających pod opieką bacy.

KoszarW
Koszar

Koszar – przenośna zagroda dla owiec na Podhalu i w Beskidach, zbudowana z rozłącznych przęseł. Przęsła wykonywane były zwykle z 3 poziomych drągów, pomiędzy którymi przeplatano na zmianę cienkie deseczki, „szczypane” ze świerkowego kloca lub grubsze patyki.

Las pastewnyW
Las pastewny

Las pastewny – zazwyczaj dębowy lub bukowy las, w którym w średniowieczu wypasano świnie. Cechą charakterystyczną takich lasów jest obecność głównie starych drzew, gdyż młode, wyrastające dopiero pędy były zjadane przez pasące się zwierzęta. W czasach średniowiecza miarą jakości dąbrowy była liczba świń, które mogła wyżywić. Przeciętnie 25 dorosłych dębów umożliwiało utuczenie jednego wieprza. Wypasanie owiec w drzewostanach stoków bieszczadzkich, rozpoczęte w XVI–XVII w., doprowadziło w nich do zmiany struktury ekosystemu.

Pasterstwo w KarpatachW
Pasterstwo w Karpatach

Pasterstwo – rodzaj gospodarki występujący na obszarach, gdzie uprawa roli jest niemożliwa lub nieopłacalna. Polega na ekstensywnym chowie zwierząt stadnych takich jak owce, bydło domowe, kozy, trzoda chlewna, bawoły, konie, jaki, lamy, osły, renifery, z wykorzystaniem naturalnych pastwisk, często sezonowych.

PastwiskoW
Pastwisko

Pastwisko – rodzaj użytków zielonych porośniętych głównie wieloletnimi trawami, których wegetacja trwa niezależnie od tego, czy są to tereny uprawowe, czy też nieużytki.

RedykW
Redyk

Redyk – uroczyste wyjście pasterzy ze stadami owiec na wypas na górskich halach, a także ich powrót z wypasu.

Szatra (namiot)W
Szatra (namiot)

Szatra – gwarowe określenie budynku mieszkalnego pasterzy, a także taboru cygańskiego.

WypasW
Wypas

Wypas – wyprowadzanie i pilnowanie grupy zwierząt na pastwiskach, co jest ściśle związane z gospodarką pasterską. W Beskidach wypasano najczęściej owce na pastwiskach położonych poza wsiami, w pasie lasów – zwane polanami, bądź ponad ich granicą – zwane halami.

Wypas kulturowyW
Wypas kulturowy

Wypas kulturowy – wypas owiec i bydła na chronionych obszarach parków narodowych dozwolony z zachowaniem licznych ograniczeń.