WBitwa koło Falklandów – bitwa morska podczas I wojny światowej, stoczona 8 grudnia 1914 roku pomiędzy okrętami brytyjskimi a niemieckimi, zakończona całkowitym zwycięstwem brytyjskim i rozgromieniem niemieckiej Wschodnioazjatyckiej Eskadry Krążowników wiceadmirała hrabiego von Spee, działającej od początku wojny na południowym Pacyfiku i Atlantyku.
WBitwa koło Gotlandii, znana także jako bitwa koło Östergarnu lub rosyjski rajd na Memel – bitwa morska stoczona 2 lipca 1915 pomiędzy marynarką niemiecką i rosyjską w trakcie I wojny światowej na Bałtyku u wschodnich wybrzeży Gotlandii.
WBitwa o Atlantyk – najdłuższa kampania II wojny światowej toczona na Oceanie Atlantyckim i tworzących go morzach; trwała od 3 września 1939 roku do kapitulacji Niemiec w maju 1945 roku. Największe natężenie zmagań miało miejsce od wiosny 1940 do lata 1944 roku. Najważniejszymi uczestnikami tych działań morskich były: brytyjska Royal Navy i niemiecka Kriegsmarine, a od roku 1941 także flota amerykańska. Obok nich w zmaganiach uczestniczyły mniejsze floty, jak sowiecka Flota Północna, floty: Kanady, Australii, Nowej Zelandii, Belgii, Holandii, Norwegii, Polski, czy Wolnej Francji, w końcowym okresie niektórych państw Ameryki Południowej, na czele z Brazylią, a po stronie Niemiec włoska Regia Marina.
WBitwa w Cieśninie Kaletańskiej – bitwa morska stoczona podczas I wojny światowej nocą 21 kwietnia 1917 w Cieśninie Kaletańskiej pomiędzy lekkimi siłami marynarki niemieckiej i marynarki brytyjskiej.
WBitwa w cieśninie Otranto - bitwa morska I wojny światowej między Państwami Centralnymi a państwami Ententy mająca miejsce 15 maja 1917 w cieśninie Otranto.
WBombardowanie Papeete – atak okrętów Niemieckiej Eskadry Wschodnioazjatyckiej na Papeete w Polinezji Francuskiej. Miał on miejsce 22 września 1914 roku, podczas I wojny światowej. Niemieckie krążowniki pancerne „Scharnhorst” i „Gneisenau” weszły do portu w Papeete na wyspie Tahiti, zatopiły francuską kanonierkę „Zélée” i frachtowiec „Walküre”, a następnie ostrzelały umocnienia w mieście. Francuska artyleria nadbrzeżna odpowiedziała ogniem, lecz nie zdołała uzyskać żadnych trafień. Głównym celem Niemców było przejęcie zapasów węgla składowanych w mieście, lecz zostały one zniszczone przez obrońców już na samym początku ostrzału.
WBitwa pod Bosforem – starcie morskie podczas I wojny światowej 10 maja 1915 roku pomiędzy rosyjską Flotą Czarnomorską a niemieckim krążownikiem liniowym „Goeben” na Morzu Czarnym, na północ od Bosforu, zakończone taktycznym zwycięstwem rosyjskim. Do starcia doszło w trakcie operacji głównych sił Floty Czarnomorskiej podjętej w celu ostrzeliwania umocnień Bosforu. Akcja „Goebena” doprowadziła do przerwania operacji, lecz nie zdołał on zadać strat flocie rosyjskiej, odnosząc samemu niewielkie uszkodzenia.
WBój HSK Thor z AMC Voltaire − bitwa morska stoczona 4 kwietnia 1941 roku w ramach kampanii atlantyckiej II wojny światowej, w czasie której niemiecki rajder zaatakował brytyjski krążownik pomocniczy i po blisko godzinnej walce zatopił go, zadając poważne straty w ludziach.
WBlokada cieśniny Otranto – aliancka blokada morska cieśniny Otranto, znajdującej się pomiędzy Brindisi we Włoszech a grecką wyspą Korfu, mająca miejsce w czasie I wojny światowej. Blokada miała na celu uniemożliwienie Austro-Węgierskiej Marynarce Wojennej wpłynięcie na wody Morza Śródziemnego i zagrożenia alianckim operacjom w tamtym rejonie. Blokada była efektywna przeciwko okrętom nawodnym, lecz okręty podwodne z bazą w Kotorze nadal mogły nieniepokojone wpływać na Morze Śródziemne.
WBitwa pod Coronelem – bitwa morska podczas I wojny światowej, stoczona 1 listopada 1914 roku pomiędzy okrętami brytyjskimi i niemieckimi u wybrzeży Chile.
WBitwa na Dogger Bank – bitwa morska stoczona 24 stycznia 1915 roku, podczas I wojny światowej, pomiędzy okrętami brytyjskiej Grand Fleet i niemieckiej Hochseeflotte, zakończona taktycznym zwycięstwem brytyjskim.
WEwakuacja Tallinna – operacja wojskowa Armii Czerwonej przeprowadzona w sierpniu 1941 roku podczas II wojny światowej, której celem była ewakuacja głównych sił Floty Bałtyckiej oraz oddziałów Armii Czerwonej z okrążonego przez Wehrmacht Tallinna do portu w Kronsztadzie. Nazywana jest czasem „radziecką Dunkierką” lub „katastrofą tallińską”, a w nomenklaturze rosyjskiej „przejściem tallińskim”.
WOperacja Harpoon – aliancka operacja wojskowa na Morzu Śródziemnym podczas II wojny światowej, mająca na celu dostarczenie konwoju z zaopatrzeniem na Maltę, z kierunku zachodniego – z Wielkiej Brytanii przez Gibraltar. Trwała między 11 a 18 czerwca 1942 roku, w tym główne walki lotniczo-morskie toczyły się w dniach 14 – 15 czerwca, a 15 czerwca miała miejsce morska bitwa pod Pantellerią. Konwój dotarł na Maltę z 15 na 16 czerwca z dużymi stratami większości statków i części okrętów eskorty. Operacja ta towarzyszyła operacji zaopatrzeniowej Vigorous, prowadzonej ze wschodu.
WDruga bitwa pod Helgolandem była bitwą morską stoczoną 17 listopada 1917 podczas I wojny światowej, na Zatoce Helgolandzkiej.
WPierwsza bitwa koło Helgolandu – bitwa morska stoczona 28 sierpnia 1914 roku w pobliżu zachodniego wybrzeża Niemiec pomiędzy okrętami brytyjskimi i niemieckimi. Była to pierwsza większa bitwa morska I wojny światowej. Zakończyła się zdecydowanym zwycięstwem Royal Navy, Kaiserliche Marine straciła 712 zabitych i 336 wziętych do niewoli marynarzy oraz trzy krążowniki lekkie i niszczyciel. W rejonie Helgolandu stoczono ponadto wcześniej bitwę morską w 1864 roku między flotą duńską a austriacko-pruską oraz później w trakcie I wojny światowej bitwę morską w 1917 roku.
WBitwa HMAS Sydney z HSK Kormoran – bitwa morska, która odbyła się 19 listopada 1941 na Oceanie Indyjskim w pobliżu zachodniego wybrzeża Australii między australijskim krążownikiem lekkim HMAS „Sydney” i niemieckim krążownikiem pomocniczym HSK „Kormoran”.
WBitwa jutlandzka – bitwa morska stoczona 31 maja i 1 czerwca 1916 roku na Morzu Północnym w pobliżu Półwyspu Jutlandzkiego i Skagerraku, pomiędzy zespołami flot: brytyjskiej Royal Navy i niemieckiej Kaiserliche Marine. Była to największa bitwa morska I wojny światowej i jedyne w tym konflikcie starcie flot liniowych.
WBitwa u ujścia La Platy – bitwa morska pomiędzy okrętami brytyjskimi a niemieckim „pancernikiem kieszonkowym” „Admiral Graf Spee”, stoczona 13 grudnia 1939 roku w okolicy ujścia rzeki La Plata. Było to pierwsze większe starcie morskie II wojny światowej, zakończone ostatecznie samozatopieniem niemieckiego rajdera, kończącym jego udaną trzymiesięczną kampanię przeciwko żegludze brytyjskiej.
WBitwa w Moonsundzie – bitwa morska stoczona 17 października 1917 roku w cieśninie Moonsund, pomiędzy flotami Niemiec i Rosji w trakcie operacji Albion podczas I wojny światowej.
WObrona Wybrzeża – formacja Wojska Polskiego podczas kampanii wrześniowej w 1939, powstała poprzez przekształcenie się Floty i Obszaru Nadmorskiego. Pod względem organizacyjnym odpowiadała korpusowi i składała się ze wszystkich sił polskich stacjonujących na Pomorzu Gdańskim. Między 1 września a 2 października prowadziła działania obronne podczas agresji III Rzeszy. Dowództwo Obrony Wybrzeża mieściło się w Helu, a jego dowódcą był kontradmirał Józef Unrug.
WAliancka operacja przeciw niemieckiemu pancernikowi „Bismarck” miała miejsce od 21 do 27 maja 1941 na północnym Atlantyku i była reakcją na niemiecką operację Rheinübung, mającą na celu zwalczanie alianckiej żeglugi przez tenże pancernik z krążownikiem „Prinz Eugen”. Był to pierwszy i zarazem ostatni rejs bojowy „Bismarcka”.
WOperacja Pedestal – brytyjska operacja na zachodnim Morzu Śródziemnym podczas II wojny światowej, polegająca na rejsie silnego konwoju z zaopatrzeniem z Wielkiej Brytanii poprzez Gibraltar na Maltę. Zasadnicza część operacji – rejs statków konwoju przez Morze Śródziemne – trwała między 9 a 15 sierpnia 1942. Najbardziej zacięte walki z niemieckim i włoskim lotnictwem, okrętami podwodnymi i kutrami torpedowymi, toczyły się w dniach 11–13 sierpnia. Pomimo ciężkich strat zaangażowanych sił brytyjskich i zatopienia większości statków, część konwoju udało się doprowadzić na Maltę, co stanowiło strategiczne zwycięstwo alianckie. Powodzenie operacji umożliwiło utrzymanie obrony wyspy, a w konsekwencji miało wpływ na przebieg kampanii w Afryce Północnej. Konwój operacji Pedestal na Malcie znany jest jako Santa Marija Convoy, ponieważ data przybycia ostatniego statku przypadła na święto Wniebowzięcia NMP. Przez Włochów operacja określana jest jako „bitwa z połowy sierpnia”.
WBitwa pod Penang miała miejsce 28 października 1914 podczas I wojny światowej. Niemiecki krążownik lekki SMS "Emden" wtargnął do portu na wyspie Penang leżącej w Cieśninie Malakka i zatopił dwa okręty wojenne ententy.
WPościg za Goeben i Breslau – operacja morska, prowadzona przez okręty Floty Śródziemnomorskiej Royal Navy na Morzu Śródziemnym w pierwszych dniach I wojny światowej. Miała na celu przechwycenie dwóch krążowników niemieckiej Eskadry Śródziemnomorskiej : liniowego SMS "Goeben" i lekkiego SMS "Breslau", zdążających do Konstantynopola. Wskutek błędów i nieporozumień wśród dowódców brytyjskich obydwa dotarły bezpiecznie do miejsca przeznaczenia. Ich obecność w Imperium Osmańskim i formalne wcielenie do osmańskiej marynarki wojennej miały doniosłe konsekwencje, z włączeniem się tego kraju do działań wojennych po stronie państw centralnych.
WRajd na Fanning – atak niemieckich okrętów na brytyjską stację przekaźnikową na wyspie Fanning podczas I wojny światowej. Przeprowadzony został 7 września 1914 roku przez krążownik lekki SMS „Nürnberg” oraz krążownik pomocniczy SMS „Titania”, które były częścią Niemieckiej Eskadry Wschodnioazjatyckiej wiceadmirała Maximiliana von Spee.
WRajd na Zeebrugge i Ostendę − podwójna operacja morsko-desantowa z okresu I wojny światowej, przeprowadzona przez Royal Navy w nocy 23 kwietnia 1918 roku, mająca na celu zablokowanie kanałów wejściowych w zajętych przez Niemców belgijskich portach Zeebrugge i Ostendzie, używanych przez Kaiserliche Marine jako bazy U-Bootów i lekkich sił nawodnych, nękających brytyjską żeglugę na kanale La Manche. Obie skoordynowane akcje, w których udział wzięło łącznie niemal 1800 ochotników z Royal Navy i Royal Marines dowodzonych przez wiceadmirała Rogera Keyesa, przyniosły jedynie połowiczny sukces: czasowe zablokowanie Zeebrugge i tylko częściowe Ostendy, okupiony dużymi stratami: ponad 600 zabitych, rannych i zaginionych. Operacja ZO, wraz z przeprowadzonym w nocy z 9 na 10 maja drugim rajdem na Ostendę, nie wpłynęły na zmianę strategicznej sytuacji na froncie, spotkały się jednak z dużym uznaniem brytyjskiej opinii publicznej oraz dowództwa, wyrażonym między innymi odznaczeniem Krzyżami Wiktorii za znakomitą postawę w boju aż 11 ich uczestników, w tym ośmiu za noc 23 kwietnia.
WBitwa w Zatoce Ryskiej – operacja morska w trakcie I wojny światowej przeprowadzona przez flotę niemiecką przeciwko rosyjskiej flocie bałtyckiej w Zatoce Ryskiej na Bałtyku.
WBitwa koło przylądka Sarycz – starcie morskie podczas I wojny światowej 18 listopada 1914 roku pomiędzy rosyjską Flotą Czarnomorską a niemieckim krążownikiem liniowym „Goeben”, na Morzu Czarnym u wybrzeży Krymu. Kilkunastominutowa bitwa, toczona przy złej widoczności, zakończyła się uszkodzeniami okrętów po obu stronach, po czym oba zespoły się rozeszły.
WBombardowanie Scarborough, Hartlepool i Whitby − atak okrętów niemieckiej Hochseeflotte na brytyjskie miasta portowe Scarborough, Hartlepool i Whitby. Miał miejsce rankiem 16 grudnia 1914 roku. W wyniku ostrzału zginęło około stu dwudziestu osób, rany odniosło niemal sześćset dalszych, w większości cywilnych, w tym kobiet i dzieci. Duże straty poniosła zabudowa wszystkich miejscowości. Trzy niemieckie okręty zostały nieznacznie uszkodzone przez baterie brzegowe broniące Hartlepool.
WBitwa z konwojem Tarigo – starcie morskie podczas II wojny światowej pomiędzy okrętami brytyjskimi a konwojem włosko-niemieckim, 16 kwietnia 1941 roku, koło Wysp Karkanna u wybrzeży Tunezji na Morzu Śródziemnym. Konwój ten określa się nieoficjalną nazwą Tarigo od okrętu flagowego jego eskorty "Luca Tarigo"; bitwa znana jest także jako bitwa pod Safakisem.
WOperacja „Torch” – aliancka operacja desantowa we francuskiej części Afryki Północnej, rozpoczęta nocą z 7 na 8 listopada 1942 roku w trakcie II wojny światowej.
WBitwa pod Trindade – potyczka morska pomiędzy krążownikami pomocniczymi, niemieckim SMS „Cap Trafalgar” i brytyjskim HMS „Carmania”, do której doszło 14 września 1914 w pobliżu brazylijskiej wyspy Trindade.
WUdział Polaków w walkach i konwojach na Morzu Barentsa (1941–1945)
WBitwa pod Ushant (Ouessant) – bitwa morska między niszczycielami alianckimi a niemieckimi w nocy z 8 na 9 czerwca 1944 koło wyspy Ouessant, zakończone zwycięstwem aliantów. Po stronie alianckiej uczestniczyły okręty brytyjskie, kanadyjskie i polskie. Bitwa znana jest szerzej w literaturze pod angielską wersją nazwy wyspy (Ushant).
WWalki na Bałtyku podczas II wojny światowej – bitwy, które rozegrały się na obszarach Morza Bałtyckiego oraz w okolicach linii brzegowej, w latach 1939-1945.
WWalki na Morzu Czarnym w II wojnie światowej – całokształt walk pomiędzy państwami Osi a ZSRR na tym morzu oraz terenach przybrzeżnych.
WOperacja Wunderland – operacja korsarska niemieckiego ciężkiego krążownika "Admiral Scheer" podczas II wojny światowej, przeprowadzona w dniach 16 sierpnia - 30 sierpnia 1942.
WBombardowanie Yarmouth – atak okrętów niemieckiej Hochseeflotte na portowe miasto Great Yarmouth na wybrzeżu Anglii. Rankiem 3 listopada 1914 roku siły niemieckie: cztery krążowniki liniowe i cztery krążowniki lekkie zbliżyły się do brzegów Norfolku, gdzie lekkie okręty postawiły zagrodę minową, ciężkie zaś zbombardowały cele brzegowe. Interweniujące okręty Royal Navy również zostały ostrzelane, a jeden z okrętów podwodnych usiłujących zaatakować niemieckie krążowniki zatonął na minie. Powracające do Wilhelmshaven okręty niemieckie miały problemy nawigacyjne z powodu gęstej mgły i powróciły na kotwicowisko dopiero 4 listopada. Tego samego dnia nie biorący udziału w akcji stary krążownik pancerny SMS "Yorck" na skutek błędu nawigacyjnego wszedł na własne pole minowe u ujścia rzeki Jade i zatonął z dużymi stratami wśród załogi.
WBombardowanie Yarmouth i Lowestoft – bitwa morska stoczona podczas I wojny światowej pomiędzy flotami Wielkiej Brytanii i Cesarstwa Niemieckiego na Morzu Północnym. W nocy z 24 na 25 kwietnia 1916 roku niemieckie krążowniki liniowe zbombardowały dwa miasta na wschodnim wybrzeżu Anglii: Lowestoft i Great Yarmouth. Głównym celem działań niemieckich było zmuszenie większych sił Royal Navy do pościgu za atakującymi miasta krążownikami i naprowadzenie ich wprost w kierunku oczekujących w zasadzce sił głównych Hochseeflotte. O ile samo bombardowanie miast spowodowało pewne straty materialne i wywołało wzburzenie brytyjskiej opinii publicznej, to cel strategiczny nie został zrealizowany: atakowane przez lekkie siły okręty niemieckie wycofały się zanim jednostki Grand Fleet zdołały się do nich zbliżyć. W efekcie obie floty poniosły niewielkie straty: po stronie brytyjskiej uszkodzone zostały krążownik lekki i niszczyciel, po niemieckiej jeden krążownik liniowy, w wyniku wejścia na minę w trakcie rejsu w stronę wybrzeży brytyjskich.
WZatopienie brytyjskich krążowników przez U-9 – epizod podczas walk morskich I wojny światowej, w czasie którego 22 września 1914 r. trzy brytyjskie krążowniki pancerne zostały zatopione przez niemiecki okręt podwodny U-9 podczas jednego ataku.