39 Bitwy w 1943

Obrona Antonówki – walki obronne polskiego ośrodka samoobrony w powiecie sarneńskim województwa wołyńskiego skupionego wokół kolonii Antonówka z oddziałami UPA i SKW, podczas rzezi wołyńskiej w 1943 roku. Istnienie samoobrony pozwoliło ocalić życie większości Polaków zgromadzonych w ośrodku, pomimo zniszczenia samego ośrodka przez UPA 30 lipca 1943 roku.

Potyczka pod Barłogami – potyczka partyzancka stoczona 9 lipca 1943 przez oddziały Batalionów Chłopskich i Gwardii Ludowej z niemiecką ekspedycją karną pacyfikującą wieś Barłogi.

Bitwa koło wyspy Rennell – bitwa powietrzno-morska, stoczona w dniach 29 i 30 stycznia 1943 roku, na południowym Pacyfiku pomiędzy wyspami Guadalcanal i Rennell w archipelagu Wysp Salomona, pomiędzy japońskimi samolotami torpedowymi 11. Floty Powietrznej a amerykańskimi okrętami należącymi do Task Force 18, ostatnie większe starcie podczas kampanii na Guadalcanalu. Wieczorem pierwszego i po południu drugiego dnia bitwy japońscy lotnicy startujący z baz lądowych przeprowadzili skuteczne ataki torpedowe na zespół jednostek przeciwnika. W ich wyniku po stronie amerykańskiej zatopiony został ciężki krążownik „Chicago”, uszkodzony niszczyciel „La Vallette” oraz zabitych 85 marynarzy, strona japońska straciła 12 maszyn z załogami. W efekcie dowództwo US Navy zostało zmuszone do wycofania części okrętów z obszaru archipelagu, co ułatwiło Japończykom przeprowadzenie ewakuacji garnizonu Guadalcanalu, ale nie miało większego wpływu na ostateczny efekt kampanii.

Bitwa o Leros – krótkotrwałe działania wojenne pomiędzy siłami brytyjsko-włoskimi, a niemieckimi na przełomie października i listopada 1943 roku, w ramach kampanii o Dodekanez.

Bitwa pod Lenino – bitwa stoczona w dniach 12–13 października 1943 nieopodal wsi Lenino na Białorusi pomiędzy radziecką 33 Armią Frontu Zachodniego i walczącą w jej składzie 1 Polską Dywizją Piechoty im. Tadeusza Kościuszki a Wehrmachtem. Była chrztem bojowym jednostek tzw. Ludowego Wojska Polskiego, formowanych w ZSRR przez polskie ośrodki podporządkowane władzom ZSRR. Bitwa ta stała się głównym symbolem walk Ludowego Wojska Polskiego.

Bitwa pod Prochorowką – bitwa pancerna stoczona 12 lipca 1943 w rejonie miejscowości Prochorowka, jako część bitwy na łuku kurskim na froncie wschodnim II wojny światowej.

Bitwa w cieśninie Blackett – bitwa morska podczas wojny na Pacyfiku w czasie II wojny światowej. Została rozegrana 6 marca 1943 roku w cieśninie Blackett pomiędzy wyspami Kolombangara a Arundel na Wyspach Salomona.

Bitwa w Zatoce Cesarzowej Augusty, znana również jako bitwa w Zatoce Gazelle, operacja Cherry Bossom, a w japońskiej terminologii jako bitwa morska na brzegu zatoki Bougainville – bitwa morska, która rozegrała się w nocy 1–2 listopada 1943 roku nieopodal wyspy Bougainville. Bitwa była wynikiem desantu sił alianckich na pobliską wyspę Bougainville i może być interpretowana jako część kampanii na Salomonach i na Nowej Gwinei. Bitwa była także istotna jako część szerszej strategii aliantów – zwanej jako operacja "Cartwheel" – mającej na celu odizolowanie i otoczenie głównej japońskiej bazy w Rabaul. Zamiarem było ustanowienie przyczółka na Bougainville, na którym miano wybudować lotnisko polowe.

Bitwa o Charków (1943) – bitwa stoczona pomiędzy wojskami radzieckimi a niemieckimi na froncie wschodnim w dniach od 21 lutego do 18 marca 1943 roku. Dla Niemców jest ona znana pod nazwą kampania doniecka, zaś dla Rosjan jako operacje donbasko-charkowskie. Niemiecki kontratak doprowadził do zniszczenia ok. 52 dywizji radzieckich i odbicia z rąk Rosjan miast Biełgorod i Charków.

Bitwa o Dniepr – bitwa przeprowadzona pomiędzy sierpniem a grudniem 1943, jedna z największych operacji militarnych II wojny światowej. Zaangażowano w nią po obu stronach około 4 miliony żołnierzy. W jej wyniku na odcinku frontu 1500 kilometrów Armia Czerwona zdołała przełamać defensywę niemiecko-rumuńską i zdobyła zachodni brzeg Dniepru. W konsekwencji ofensywa ta doprowadziła do wyzwolenia Kijowa.

Bitwa o Dodekanez – walki toczone od 8 września do 22 listopada 1943 roku między połączonymi siłami brytyjskimi, włoskimi i greckimi, a wojskami III Rzeszy o panowanie nad wyspami Dodekanezu i basenem Morza Egejskiego.

Bitwa pod Horaniu – niewielka potyczka morska stoczona 17 sierpnia 1943 na Pacyfiku podczas II wojny światowej. Bitwa rozegrała się w okolicach Vella Lavella pomiędzy flotami USA oraz Japonii.

Obrona Huty Starej – walki obronne polskiego ośrodka samoobrony skupionego wokół wsi Huta Stara, gmina Ludwipol w powiecie kostopolskim województwa wołyńskiego z oddziałami UPA podczas rzezi wołyńskiej w 1943 r. Ośrodek przetrwał do stycznia 1944 roku, tj. do zajęcia tych ziem przez Armię Czerwoną.

Obrona Huty Stepańskiej i Wyrki – walki obronne polskiego ośrodka samoobrony w powiecie kostopolskim województwa wołyńskiego z oddziałami UPA i SKW podczas rzezi wołyńskiej w 1943 r. Dzięki istnieniu samoobrony udało się w czasie ich ataku ewakuować większość zgromadzonej w ośrodku ludności cywilnej, poza 600 osobami narodowości polskiej zamordowanymi przez Ukraińców.

Bitwa o Kijów – bitwa na froncie wschodnim podczas II wojny światowej stoczona między 3 listopada a 23 grudnia 1943 roku między Armią Czerwoną a Wehrmachtem. 26 sierpnia 1943 roku oddziały radzieckich frontów Centralnego, Woroneskiego i Stepowego rozpoczęły operację czernihowsko-połtawską będącą częścią większej ofensywy w kierunku Dniepru, mającej na celu wyzwolenie spod okupacji niemieckiej całej Ukrainy na wschód od Dniepru, sforsowanie tej rzeki i kontynuowanie działań na drugim brzegu. Celem samej operacji czernihowsko-połtawskiej było wyzwolenie lewobrzeżnej Ukrainy. Do końca września 1943 roku wojska radzieckie dotarły do Dniepru i utworzyły wiele przyczółków na prawym brzegu rzeki. Zadaniem Frontu Woroneskiego nacierającego w kierunku Kijowa było wyzwolenie tego miasta, jednak wykonanie tego zadania z marszu było niemożliwe z powodu silnej obrony niemieckiej. Z tego powodu dowództwo frontu zadecydowało o utworzeniu dwóch przyczółków na prawym brzegu Dniepru – jeden na północ i jeden na południe od Kijowa – które miały zostać użyte do natarcia na miasto. W październiku 1943 roku oddziały radzieckie podjęły dwie próby wyprowadzenia uderzenia na Kijów z przyczółka bukryńskiego położonego na południe od miasta, które zakończyły się porażką. Stawka i dowództwo Frontu Woroneskiego zdecydowały się wtedy na przeniesienie głównego ciężaru działań bojowych na przyczółek liuteski, położony na północ od Kijowa, skąd miało zostać przeprowadzone uderzenie na Kijów.

Bitwa pod Kolombangarą – starcie morskie podczas walk w archipelagu Wysp Salomona w czasie II wojny światowej, stoczone w nocy 12 na 13 lipca 1943 r. pomiędzy okrętami japońskimi a alianckimi – głównie amerykańskimi, koło wyspy Kolombangara, zakończone taktycznym zwycięstwem japońskim.

Bitwa koło Wysp Komandorskich – bitwa stoczona między okrętami floty amerykańskiej i japońskiej 27 marca 1943 w pobliżu Wysp Komandorskich.

Bitwa o wyspę Kos – krótkotrwałe działania wojenne na wyspie Kos pomiędzy siłami włosko-brytyjskimi a niemieckimi na przełomie września i października 1943 roku, będące częścią większej bitwy o Dodekanez.

Bitwa w zatoce Kula – bitwa morska podczas walk w archipelagu Wysp Salomona w czasie II wojny światowej, stoczona w nocy z 5 na 6 lipca 1943 pomiędzy okrętami japońskimi a amerykańskimi, w zatoce Kula pomiędzy wyspami Kolombangara a Nowa Georgia. Zakończona taktycznym zwycięstwem japońskim.

Obrona Kut – walki obronne polskiej samoobrony w Kutach (Kątach) w powiecie krzemienieckim na Wołyniu z bojówkami UPA i OUN-M podczas rzezi wołyńskiej. Wieś zdołała odeprzeć atak, jednak wobec zniszczeń i braku amunicji Polacy zostali zmuszeni do jej opuszczenia. W Kutach z rąk nacjonalistów ukraińskich zginęło 67 Polaków.

Bitwa o linię Mareth – atak brytyjskiej 8 Armii gen. Bernarda Montgomery'ego na linię Mareth w Tunezji bronioną przez włosko-niemiecką 1 Armię gen. Giovanni Messego podczas kampanii afrykańskiej II wojny światowej. Była to pierwsza duża ofensywa 8 Armii od II bitwy pod El Alamein stoczonej ponad cztery miesiące wcześniej. 19 marca 1943 r. pierwszy etap ofensywy, operacja Pugilist, ustanowił przyczółek, ale próba przełamania głównej linii obrony została zatrzymana przez kontrataki sił Osi. Operacja Pugilist otworzyła jednak alternatywną trasę ataku, w wyniku czego opracowano plan operacji Supercharge II, manewru oskrzydlającego przez lukę Tebaga. Montgomery położył nacisk na ten atak flankujący, który od 26 do 31 marca zmusił 1 Armię do wycofania się do Wadi Akarit, kolejne 64 km w głąb terytorium Tunezji.

Bitwa na łuku kurskim, bitwa pod Kurskiem, bitwa kurska – bitwa stoczona między siłami niemieckimi a radzieckimi na froncie wschodnim podczas II wojny światowej niedaleko miasta Kursk, między 5 lipca a 23 sierpnia 1943 roku. Niemiecka ofensywa otrzymała kryptonim „Cytadela” i doprowadziła do największej bitwy pancernej w dziejach świata, bitwy pod Prochorowką. Po powstrzymaniu niemieckiej ofensywy nastąpiły dwie radzieckie kontrofensywy: operacja orłowska i biełgorodzko-bogoduchowska. Była to ostatnia niemiecka strategiczna operacja ofensywna na froncie wschodnim. Zwycięstwo w tej bitwie oddało inicjatywę strategiczną w ręce Armii Czerwonej do końca wojny.

Bitwa o Medenine – atak wyprzedzający sił Osi na Medenine w Tunezji przeprowadzony 6 marca 1943 r. Operacja miała na celu opóźnienie ataku brytyjskiej 8 Armii na linię Mareth. Brytyjczycy zostali ostrzeżeni przez system Ultra odszyfrowujący niemiecką komunikację bezprzewodową i przerzucili posiłki z Trypolisu i Bengazi w zagrożony rejon, co zakończyło się kosztowną porażką wojsk niemiecko-włoskich. Feldmarszałek Erwin Rommel, dowódca Afrika Korps, nie mógł sobie pozwolić na utratę sił potrzebnych do obrony linii Mareth, więc nakazał przerwać atak o zmierzchu tego samego dnia, w którym się rozpoczął.

Kampania na Nowej Georgii – seria bitew w czasie w wojny na Pacyfiku podczas II wojny światowej. Kampania ta była częścią operacji "Cartwheel". Miała ona miejsce na grupie wysp Nowej Georgii, które znajdują się w centralnej części Wysp Salomona. Rozegrała się ona między 20 czerwca a 25 sierpnia 1943 roku. Udział w niej brały siły alianckie przeciwko japońskim.

Obrona gajówki Małachów, bitwa pod Małachowem – bitwa stoczona 23 listopada 1943 między Gwardią Ludową PPR a siłami hitlerowskimi.

Obrona Pańskiej Doliny – walki obronne polskiego ośrodka samoobrony w kolonii Pańska Dolina, położonej w powiecie dubieńskim województwa wołyńskiego z oddziałami UPA podczas rzezi wołyńskiej w 1943 r. Ośrodek przetrwał do lutego 1944 roku, tj. do zajęcia tych ziem przez Armię Czerwoną i rozbrojenia go przez władze sowieckie.

Obrona Przebraża – walki obronne we wsi Przebraże należącej do gromady Trościaniec, w powiecie łuckim, woj. wołyńskim przed siłami Ukraińskiej Powstańczej Armii w okresie od lipca 1943 roku do stycznia 1944.

Bitwa koło Przylądka Św. Jerzego – bitwa morska rozegrana na Pacyfiku w czasie II wojny światowej, stoczona 26 listopada 1943 roku w rejonie pomiędzy Przylądkiem Świętego Jerzego na Nowej Irlandii a wyspą Buka. Była to ostatnia bitwa z użyciem okrętów nawodnych w kampanii na Wyspach Salomona.

Bitwa koło Sept Îles – starcie morskie stoczone w nocy 22/23 października 1943 roku w czasie II wojny światowej pomiędzy okrętami brytyjskiej Royal Navy, a niemieckiej Kriegsmarine w ramach alianckiej operacji Tunnel, na północ od grupy wysp Sept Îles u wybrzeży Bretanii, zakończone zwycięstwem niemieckim. Starcie to nie ma ustalonej nazwy w literaturze, określane jest zwykle jako zatopienie krążownika „Charybdis”.

Bitwa pod Sokołowem – bitwa stoczona w dniach 8-13 marca 1943 roku pomiędzy oddziałami czechosłowackimi a niemieckimi na froncie wschodnim w czasie II wojny światowej.

Bitwa stalingradzka – jedna z najważniejszych bitew II wojny światowej, stoczona na froncie wschodnim przez Niemcy i ich sojuszników przeciwko Związkowi Radzieckiemu o kontrolę nad miastem Stalingrad w południowej Rosji. Jedna z najkrwawszych bitew w historii wojen, charakteryzująca się zaciekłymi walkami na krótkim dystansie i bezpośrednimi atakami na ludność cywilną, z całkowitą liczbą ofiar sięgającą 2 milionów.

Bitwa o Termoli − jedna z bitew kampanii włoskiej podczas II wojny światowej. Została stoczona w dniach 3–6 października 1943 roku pomiędzy wojskami brytyjskimi a niemieckimi o kontrolę nad portowym miastem Termoli. Rozpoczęła się nocnym desantem z morza brytyjskich sił specjalnych, przeprowadzonym w ramach operacji o kryptonimie Devon, które zdobyły miasto, a następnie wraz z oddziałami 78 Dywizji Piechoty broniły go przed kontratakami niemieckiej 16 Dywizji Pancernej. Zakończyła się, gdy z odsieczą obrońcom przybyły brytyjskie i kanadyjskie czołgi.

Bitwa o Treasury Islands – bitwa w czasie II wojny światowej, mająca miejsce pomiędzy 27 października a 12 listopada 1943 roku na wyspach Treasury, na Wyspach Salomona, będąca częścią teatru działań na Pacyfiku. Alianci zaatakowali okupowane przez Japończyków wyspy w celu zabezpieczenia wysp Mono i Stirling, zbudowania na pierwszej z nich stacji radarowej, oraz późniejszego używania wysp jako miejsca etapowego do ataku na Bougainville. Atak na wyspy Treasury był częścią długoterminowego alianckiego planu izolowania Bougainville i Rabaulu i likwidacji liczącego 24 tysiące żołnierzy wrogiego garnizonu w tamtym rejonie Wysp Salomona.

Bitwa koło Vella Lavella – starcie morskie podczas walk w archipelagu Wysp Salomona w czasie II wojny światowej, pomiędzy niszczycielami japońskimi i amerykańskimi, stoczone w nocy 6-7 października 1943 koło wyspy Vella Lavella.

Bitwa o Vella Lavella – walki o wyspę Vella Lavella w archipelagu Wysp Salomona podczas II wojny światowej, trwające między 15 sierpnia a 9 października 1943 roku, pomiędzy Japonią a wojskami alianckimi, w skład których wchodziły oddziały nowozelandzkie i amerykańskie.

Bitwa w zatoce Vella - starcie morskie podczas walk w archipelagu Wysp Salomona w czasie II wojny światowej, pomiędzy niszczycielami japońskimi i amerykańskimi, stoczone w nocy 6-7 sierpnia 1943 w zatoce Vella, między wyspami Kolombangara i Vella Lavella.

Bitwa o Wadi Akarit – aliancki atak przeprowadzony w dniach 6-7 kwietnia 1943 r., mający na celu wyparcie sił Osi z pozycji wzdłuż Wadi Akarit w Tunezji na końcowym etapie kampanii afrykańskiej podczas II wojny światowej. Przełęcz Gabès, na północ od miast Gabès i El Hamma, to przejście pomiędzy Morzem Śródziemnym, a nieprzejezdnymi bagnami solnymi. 51 Dywizja Górska przełamała linię obrony i utrzymywała przyczółek, umożliwiając przejście głównych sił. Po kilku nieudanych kontratakach siły Osi wycofały się, a brytyjska 8 Armia pod dowództwem gen. Bernarda Montgomery'ego ruszyła w kierunku Tunisu, aż osiągnęła ostatnie pozycje obronne wojsk Osi w Afryce pod Enfidaville.

Bitwa pod Zaborecznem – bitwa partyzancka stoczona 1 lutego 1943 przez oddział Batalionów Chłopskich na terenie Zamojszczyzny w pobliżu wsi Zaboreczno w trakcie tzw. powstania zamojskiego. Celem starcia była obrona wsi przed pacyfikacją; w rezultacie bitwy Niemcy na pewien czas zaprzestali wysiedleń.

Bitwa pod Zalezianką – bitwa partyzancka stoczona 14 maja 1943 roku w lesie pod Zalezianką przez oddział Gwardii Ludowej przeciwko żandarmerii niemieckiej w sile batalionu.