24 Wojny w Azji

Wojna amerykańsko-hiszpańska – konflikt zbrojny pomiędzy Stanami Zjednoczonymi a Królestwem Hiszpanii trwający od 25 kwietnia do 12 sierpnia 1898, w wyniku którego Hiszpania utraciła większość swych posiadłości na Karaibach i na obszarze Pacyfiku, a Stany Zjednoczone porzuciły dotychczasową politykę izolacjonizmu.

Wojna brytyjsko-perska - konflikt zbrojny w latach 1856-1857 między Wielką Brytanią a Persją. Przyczyną wojny były perskie pretensje do afgańskiego miasta Herat, przeciwko którym wystąpili Brytyjczycy. Wojna zakończyła się zrzeczeniem przez Persję jej pretensji do Heratu.

Wojna czterdziestoletnia – konflikt zbrojny pomiędzy birmańskojęzycznym Królestwem Ava a mońskojęzycznym Królestwem Hanthawaddy. Wojna toczona była w dwóch oddzielnych turach: od 1385 do 1391 oraz od 1404 do 1424, przerywanych przez dwa rozejmy w latach 1391–1404 oraz 1406–1407. Działania wojenne miały miejsce głównie na terenie dzisiejszej Dolnej Birmy, a także w Górnej Birmie oraz współczesnych stanach Szan i Arakan. Wojna zakończyła się patem, ocalając niepodległość Hanthawaddy i skutecznie niwecząc wysiłki Ava zmierzające do odbudowy niegdysiejszego Imperium Paganu.

Drugie powstanie malajskie – konflikt zbrojny toczący się w latach 1968-1989 między rządowymi siłami bezpieczeństwa Malezji a komunistycznymi partyzantami z Armii Wyzwolenia Narodowego Malajów.

Wojna Jom Kipur, wojna Jom Kippur – wojna Izraela z koalicją Egiptu i Syrii w 1973 roku, trwająca od 6 do 26 października. Wojna rozpoczęła się w dniu żydowskiego święta Jom Kipur od zaskakującego uderzenia połączonych sił Egiptu i Syrii. Najechały one półwysep Synaj i Wzgórza Golan, które pozostawały pod kontrolą Izraela od czasu wojny sześciodniowej w 1967 roku.

Konflikt kurdyjsko-turecki – kurdyjska rebelia na terytorium Turcji trwająca od 1984 do 2013, podczas której bojówki kurdyjskie walczyły o niepodległość Kurdystanu. W wyniku konfliktu trwającego niemal trzydzieści lat, zginęło ponad 43 tysiące ludzi. Konflikt zbrojny został przerwany zawieszeniem broni i toczącym się bilateralnym procesem pokojowym.

Konfrontacja indonezyjsko-malezyjska – konflikt zbrojny o przynależność państwową wyspy Borneo prowadzony w latach 1963–1966 pomiędzy wspieraną przez Wielką Brytanię Malezją a Indonezją.

Najazd Abbasydów na Anatolię – największa operacja zbrojna przeprowadzona w 806 roku przez Kalifat Abbasydów przeciwko Cesarstwu Bizantyńskiemu. Na czele ekspedycji stał sam kalif Abbasydów Harun ar-Raszid, który chciał w ten sposób odpłacić się Bizancjum za porażkę, jaką kalifat poniósł rok wcześniej w regionie przygranicznym i pokazać siłę Abbasydów bizantyńskiemu cesarzowi, Niceforowi Genikowi. Abbasydzka armia, licząca ponad 135 tys. ludzi, dokonała − nie napotykając oporu − inwazji Kapadocji, zdobyła kilka miast i fortec, co zmusiło Nicefora do prośby o pokój w zamian za płacenie trybutu. Jednak po wycofaniu się wojsk Haruna Nicefor pogwałcił postanowienia traktatu i ponownie zajął forty nadgraniczne, które wcześniej był zmuszony opuścić. Tylko dzięki temu, że Harun był zajęty zwalczaniem rebelii w Chorasanie, a trzy lata później zmarł, cesarstwo uniknęło kolejnego uderzenia. Wojny domowe, jakie wybuchły w kalifacie Abbasydów po roku 809, a także skierowanie uwagi Bizantyńczyków na rosnącą potęgę Bułgarów, na dłużej przerwały bizantyńsko-arabski konflikt.

Wojna o niepodległość Bangladeszu – wojna narodowowyzwoleńcza toczona przez Bengalczyków zamieszkujących Pakistan Wschodni przeciwko Pakistanowi Zachodniemu, trwająca od 26 marca do 16 grudnia 1971 roku. Bengalscy powstańcy byli wspierani przez Indie, co doprowadziło do wybuchu trzeciej wojny indyjsko-pakistańskiej.

Powstanie malajskie – wojna partyzancka toczona w latach 1948–1960 przez Armię Wyzwolenia Narodowego Malajów z siłami brytyjskiej Wspólnoty Narodów. Powstanie zakończyło się porażką partyzantów w 1960 roku. Rebelia odżyła w 1968 roku za sprawą Chin Penga, lidera Komunistycznej Partii Malezji.

Powstanie w Brunei – powstanie mieszkańców Brunei przeciwko rządom kolonialnym Wielkiej Brytanii i próbie włączenia kraju w skład Malezji. Walki wybuchły 8 grudnia 1962 roku i były prowadzone przez Azahariego, przywódcę Partii Ludowej Brunei. W trakcie powstania Azhari schronił się na Filipinach – wybrał ten kraj ze względu na pretensje Filipin do północnej części Borneo oraz opór kraju względem integracji tego obszaru do Malezji.

Powstanie w Sarawaku – konflikt zbrojny toczący się w latach 1962–1990 między siłami bezpieczeństwa Malezji a partyzantami z grup Ludowych Sił Partyzantów Sarawaku i Ludowej Armii Północnego Kalimantanu.

Wojna syjamsko-laotańska - miała miejsce w latach 1826-1828. W jej wyniku laotańskie królestwo Wientianu stało się częścią Syjamu.

Wojna syjamsko-wietnamska miała miejsce w latach 1841-1845. Terenem konfliktu była Kambodża.

Wojna domowa w Tadżykistanie − konflikt zbrojny w latach 1992–1997 na terytorium Tadżykistanu pomiędzy ugrupowaniami opozycyjnymi a władzami Tadżykistanu.

Wojna domowa w Jemenie toczy się od 2015 między siłami lojalnymi wobec Abd Rabbuha Mansura Hadiego a niejednolitą zbrojną opozycją. Ugrupowaniami opozycyjnymi są wrogie wobec siebie: ruch Huti, Al-Ka’ida Półwyspu Arabskiego, Państwo Islamskie, oraz lokalne milicje. Hadi wspierany jest militarnie od niemal samego początku konfliktu przez międzynarodową koalicję pod przywództwem Arabii Saudyjskiej.

Wojna domowa w Jemenie Północnym – wojna w Jemenie Północnym w latach 1962–1970.

Wojna filipińsko-amerykańska – wojna prowadzona między Pierwszą Republiką Filipin a Stanami Zjednoczonymi w latach 1899–1902.

Wojna o Górski Karabach – zbrojny konflikt etniczno-terytorialny między Azerbejdżanem i Armenią, jeden z najpoważniejszych konfliktów o tym charakterze rozgrywający się na obszarze postradzieckim po upadku ZSRR.

Wojna rosyjsko-perska (1804-1813) – wojna terytorialna między Persją Kadżarów a Rosją. Terytorium spornym między szachem perskim Fath Ali Szah Kadżar a carem Rosji Aleksandrem I był pas ziemi między wybrzeżem Morza Kaspijskiego a Morza Czarnego. Wojna zakończyła się traktatem z Gulistanu, w którym większość terytorium spornego przypadła Rosji.

Wojna w Abchazji – konflikt wewnętrzny w Gruzji w latach 1992–1993. Jego przyczyną były abchaskie dążenia do niepodległości, odrzucane przez władze niepodległej Gruzji, broniące integralności terytorialnej kraju. Po stronie abchaskiej w wojnie walczyli ochotnicy przybyli z Kaukazu Północnego, przede wszystkim czeczeńscy, inguscy i kabardyjscy. Formalnie neutralna Rosja zaopatrywała siły abchaskie w sprzęt wojskowy lub wspierała je zupełnie jawnie — siły rosyjskie wzięły udział m.in. w oblężeniu Suchumi w 1993. Wojna zakończyła się militarną klęską Gruzji, co oznaczało utratę kontroli nad zbuntowaną prowincją i faktyczne uniezależnienie się Abchazji

Wojna w Abchazji w 1998 roku – krótkotrwały konflikt zbrojny w rejonie galskim nieuznawanej Republiki Abchazji rozpoczęty powstaniem etnicznych Gruzinów przeciwko separatystycznemu rządowi abchaskiemu. Konflikt nazywany jest czasem wojną sześciodniową w Abchazji; jednak nazwa ta uwzględnia jedynie ofensywę abchaską, która trwała od 20 do 26 maja 1998 roku, podczas gdy działania wojenne i ataki powstańcze miały miejsce już przed tą datą.

Wojna w Zufarze – rebelia trwająca od 1962 do 1976 w Zufarze będącym częścią Omanu. Rząd Omanu został wsparty militarnie przez Wielką Brytanię i Iran, natomiast rebelianci przez Jemen Południowy.

Wojna wietnamska – działania militarne na Półwyspie Indochińskim w latach 1955–1975. W konflikt zaangażowane były z jednej strony komunistyczna Demokratyczna Republika Wietnamu i wspierane przez to państwo organizacje komunistyczne w Wietnamie Południowym, Laosie i Kambodży, a z drugiej strony Republika Wietnamu wraz z międzynarodową koalicją obejmującą Stany Zjednoczone i ich sojuszników – Koreę Południową, Tajlandię, Australię, Nową Zelandię i Filipiny. Wbrew swojej woli stronami konfliktu stały się również Kambodża i Laos.