BansuriW
Bansuri

Bansuri – pochodzący z północnych Indii instrument z grupy aerofonów wargowych. Rodzaj fletu poprzecznego z otworem zadęciowym i sześcioma bądź siedmioma otworami palcowymi. Wykonany jest z jednego kawałka bambusa obwiązanego na końcach pierścieniami z mocnych nici, co zapobiega rozsychaniu drewna i wzmacnia konstrukcję. Nazwa instrumentu jest zbitką słów – „bans”, czyli bambus i „swar” – nuta. „Bansuri” jest nazwą najbardziej rozpowszechnioną na świecie, chociaż w rodzimych Indiach instrument ten jest znany również jako: „algoza”, „bansi”, „kolalu”, „kolavi”, „kukhl”, „murali”, „nar”, „pava”, „pillankuzhal”, „pillangrovi”, „pulangoil”, „vanu” czy „vamsi”.

CornamusaW
Cornamusa

Cornamusa – dęty drewniany instrument muzyczny, w którym źródłem dźwięku jest podwójny stroik zamknięty w komorze ustnika. Odmiana krzywuły.

CuurW
Cuur

Cuur, także szuur, sybyzgy – tradycyjny mongolski flet prosty z trzema otworami otwieranymi lub zamykanymi palcami grającego. Tradycyjna gra na cuurze wymaga jednoczesnego dmuchania w ustnik fletu i śpiewu gardłowego chöömej. Tradycje gry na cuurze były rozpowszechnione wśród Urianchajców zamieszkujących region Ałtaju.

DudukW
Duduk

Duduk – instrument dęty drewniany z podwójnym stroikiem, pochodzący z Armenii, wyrabiany zazwyczaj z drewna moreli. Ma ciepłe, nosowe brzmienie zbliżone do saksofonu.

Dziób (instrumentoznawstwo)W
Dziób (instrumentoznawstwo)

Dziób – rodzaj ustnika w instrumencie muzycznym.

FagotW
Fagot

Fagot (wł. fagotto, skrót: fg.) – instrument dęty drewniany z grupy aerofonów stroikowych z podwójnym stroikiem. Jego nazwa włoska „fagotto” oznacza „wiązkę drewna”. Do tej samej rodziny należą także obój, rożek angielski i kontrafagot, który transponuje oktawę niżej od fagotu. Istnieją dwie odmiany fagotu: niemiecka (hecklowska) i francuska. Różnią się one brzmieniem i mechanizmem, a także wysokością (niemiecki ma 130 cm, zaś francuski 150 cm). Skala (zakres dźwięków muzycznych) instrumentu wynosi od B1 do f² (jednak górny dźwięk zależy głównie od umiejętności grającego i można uzyskać wyższe).

FletW
Flet

Flet – instrument dęty drewniany z grupy aerofonów wargowych. Zazwyczaj ma postać cienkiej, pustej w środku rurki.

Flet basowyW
Flet basowy

Flet basowy - instrument dęty drewniany z rodziny fletów prostych, należący do grupy aerofonów wargowych. Jego skala sięga o oktawę niżej od fletu sopranowego (c/B) – C3). Z powodu długości rury (ok. 146 cm), w wersjach historycznych zaopatrzony był w eskę. We współczesnych - jego główka bywa wygięta w kształcie litery „J”, aby ułatwić trzymanie instrumentu. Najczęściej wykorzystywany jest w większych zespołach fletów prostych, bardzo rzadko w orkiestrach.

Flet irlandzkiW
Flet irlandzki

Flet irlandzki – instrument dęty drewniany z grupy aerofonów wargowych, rodzaj drewnianego fletu poprzecznego używanego w tradycyjnej muzyce celtyckiej, szczególnie irlandzkiej, muzyce dawnej oraz gatunkach pokrewnych.

Flet piccoloW
Flet piccolo

Piccolo, flet piccolo, pikolo, pikulina – instrument dęty drewniany z grupy aerofonów wargowych. Mała odmiana fletu poprzecznego, charakteryzująca się wysokim i przenikliwym dźwiękiem.

Flet poprzecznyW
Flet poprzeczny

Flet poprzeczny (wielki) – instrument dęty drewniany, aerofon wargowy. Wykonany z metalu lub drewna. Skala: od c¹ lub h małego do d4. Dźwięki zapisuje się w kluczu wiolinowym. Flet w wersji podstawowej jest instrumentem nietransponującym. W orkiestrze w grupie instrumentów dętych drewnianych jest instrumentem o najwyższej skali. Ze względu na szerokie możliwości techniczne i wyrazowe znajduje wszechstronne zastosowanie w muzyce solowej, kameralnej, symfonicznej, rozrywkowej, jazzowej.

Flet prostyW
Flet prosty

Flet prosty (podłużny) – dęty instrument muzyczny z grupy drewnianych.

Fletnia PanaW
Fletnia Pana

Fletnia Pana – instrument muzyczny zaliczany do grupy aerofonów wargowych oraz instrumentów dętych drewnianych.

Fujara słowackaW
Fujara słowacka

Fujara słowacka, także fujara pasterska, fujara, słowacka fujara pasterska – regionalny instrument słowacki, wywodzący się z kultury pasterskiej.

FujarkaW
Fujarka

Fujarka, fujara – ludowy instrument muzyczny z grupy aerofonów, fujarki były wykonywane z kory wierzby lub łoziny.

HeckelfonW
Heckelfon

Heckelfon – instrument dęty drewniany z grupy aerofonów dwustroikowych. Został wynaleziony w roku 1904 przez Wilhelma Heckela i jego synów. Przypomina obój, ale jest strojony oktawę niżej.

HneW
Hne

Hne — tradycyjny birmański drewniany instrument dęty z podwójnym stroikiem.

KavalW
Kaval

Kaval – instrument dęty drewniany tradycyjnie używany w muzyce ludowej Armenii (Blul), Azerbejdżanu, Bułgarii, północnej Grecji, Macedonii, południowej Rumunii, południowej Serbii, i Turcji.

KlarnetW
Klarnet

Klarnet – instrument dęty drewniany z grupy aerofonów stroikowych z pojedynczym stroikiem. Do tej samej rodziny należą także saksofony.

KontrafagotW
Kontrafagot

Kontrafagot – instrument dęty drewniany z grupy aerofonów stroikowych.

KrumhornW
Krumhorn

Krumhorn — drewniany instrument muzyczny z grupy aerofonów stroikowych.

LauneddaW
Launedda

Launedda - instrument z grupy aerofonów z pojedynczym stroikiem.

NadaswaramW
Nadaswaram

Nadaswaram – południowoindyjski instrument dęty, przypominający obój. Podobny do shehnai, używanego na północy Indii, jest nieco szerszy. Jest on wykorzystywany w hinduskiej muzyce klasycznej. Uważany za jeden z tzw. mangala vaidya, czyli instrumentów przyciągających pomyślność. Z tego względu często jest używany z okazji ceremonii weselnych. Zazwyczaj nadaswaram występują parami, z akompaniamentem podobnego doń ottu oraz bębna thavil.

Ney (instrument)W
Ney (instrument)

Ney – piszczałka o zadęciu krawędziowym, rodzaj fletu, popularny w muzyce Bliskiego Wschodu. Jeden z najstarszych instrumentów muzycznych, którego ślady można odnaleźć w Egipcie już 3000 lat p.n.e. Jest to piszczałka o zadęciu krawędziowym o długości od 60 do 70 cm. Tradycyjnie wytwarza się ją z lasecznicy trzcinowatej, jednak współcześnie często używa się plastikowych lub metalowych rurek. Perski ney posiada 6 otworów, z których jeden znajduje się z tyłu. W krajach arabskich i Turcji instrument ten ma 7 otworów; 6 z przodu i jeden z tyłu na kciuk.

ObójW
Obój

Obój – Instrument dęty drewniany z grupy aerofonów dwustroikowych. Obój należy do grupy instrumentów z podwójnym trzcinowym stroikiem. Do tej samej rodziny należą także rożek angielski, fagot i kontrafagot.

Piszczałka karpackaW
Piszczałka karpacka

Piszczałka karpacka – ludowy instrument muzyczny z grupy aerofonów, wykonany najczęściej z jednego kawałka drewna, z którego dźwięk moduluje się siłą zadęcia oraz zatykając lub otwierając wykonane w instrumencie otwory palcem.

PomortW
Pomort

Pomort - dawny stroikowy instrument dęty drewniany z rodziny szałamai, używany w całej Europie w czasach średniowiecza, renesansu i baroku. Nazwa "pomort" odnoszona była do większych przedstawicieli tej rodziny: szałamai altowej, tenorowej, basowej i kontrabasowej. Spokrewniony jest blisko z wielką rodziną piszczałek podwójnostroikowych z Azji. Ostatecznie wyszedł z użycia z końcem XVIII w. Obecnie przeżywa renesans w zespołach specjalizujących się w wykonawstwie muzyki dawnej w jej oryginalnym brzmieniu.

QuenaW
Quena

Quena (kena) – dęty, drewniany instrument muzyczny, pochodzący z Peru. Prawdopodobnie najstarszy istniejący na świecie rodzaj fletu, niegdyś sporządzany z kości lam. Używany przez Inków. Pierwotnie o skali pentatonicznej, obecnie zgodny ze skalą międzynarodową, o zakresie trzech oktaw. Nazwa instrumentu wywodzi się z języka Aymara, w którym quena-quena oznacza dosł. "coś bardzo podziurawionego".

Rożek basetowyW
Rożek basetowy

Rożek basetowy, basethorn – nieco większa, altowa odmiana klarnetu, najczęściej w stroju F. Instrument o dostojnym, ciepłym brzmieniu, z zakrzywioną fajką oraz zakrzywioną czarą u dołu instrumentu. Popularny w klasycyzmie, często używany m.in. przez Mozarta, np. w Requiem, napisał on także pięć pięcioczęściowych Divertimenti na trzy basethorny.

Róg alpejskiW
Róg alpejski

Róg alpejski – drewniany instrument muzyczny z grupy aerofonów ustnikowych, tradycyjnie używany przez pasterzy w Alpach ze względu na donośność dźwięku do komunikacji na odległość.

SaksofonW
Saksofon

Saksofon – instrument dęty drewniany z grupy aerofonów stroikowych. Mimo metalowego korpusu, zaliczany jest do drewnianych, ponieważ posiada drewniany stroik tak jak klarnet i dźwięk możemy uzyskać poprzez czarę tak samo jak w klarnecie. Występuje w dziewięciu odmianach, różniących się wielkością i zakresem dźwięków. Od najmniejszych saksofonów – soprillo, po największe – subkontrabasowe, najczęściej budowane w strojach B i Es.

Saksofon altowyW
Saksofon altowy

Saksofon altowy – instrument dęty z grupy aerofonów o pojedynczym stroiku. Saksofon altowy budowany jest w stroju Es, zatem brzmi o sekstę wielką niżej, niż jego zapis nutowy. Najpopularniejszy z saksofonów.

Saksofon barytonowyW
Saksofon barytonowy

Saksofon barytonowy, często zwany „bari sax”, często natomiast po prostu „baryton”, jest jednym z największych i najniżej strojonych saksofonów.

Saksofon C melodyW
Saksofon C melody

Saksofon C melody – nietypowa odmiana saksofonu, bo w stroju C. Brzmi o oktawę niżej od zapisu nutowego. Wielkością najbliższy saksofonowi tenorowemu, brzmi od niego o cały ton wyżej. Instrumenty takie budowano zapewne w celu uproszczenia transpozycji. Pomysł nie przyjął się.

Saksofon kontrabasowyW
Saksofon kontrabasowy

Saksofon kontrabasowy - pojedynczostroikowy instrument dęty drewniany. Większy od niego jest jedynie saksofon subkontrabasowy.Instrument budowany w stroju Es. Barwa dźwięku uznawana jest za bardzo głęboką i chropowatą.

Saksofon sopranowyW
Saksofon sopranowy

Saksofon sopranowy – pojedynczostroikowy instrument dęty drewniany. Jest budowany w stroju B, a barwa dźwięku jest łagodna i delikatna. Występuje w odmianie prostej, lub wygiętej z "fajką".

Saksofon tenorowyW
Saksofon tenorowy

Saksofon tenorowy – średniej wielkości saksofon, instrument z grupy aerofonów stroikowych o pojedynczym stroiku. Brzmi nonę wielką niżej od zapisu nutowego. Saksofony tenorowe budowane są w stroju B.

SarusofonW
Sarusofon

Sarusofony - rodzina dętych instrumentów transponujących z podwójnym stroikiem. W 1856 roku sarusofon opatentował i zaczął produkować Pierre-Louis Gautrot. Projekt techniczny instrumentu przypisywany jest Pierre'owi Augustowi Sarrusowi, kapelmistrzowi orkiestry wojskowej w Paryżu. Pierwotnym zamysłem było zastąpienie nim obojów i fagotów w orkiestrach dętych grających na otwartym powietrzu instrumentem o większej głośności.

ShakuhachiW
Shakuhachi

Shakuhachi – japoński flet prosty, wykonany z bambusa. W niektórych szkołach buddyzmu zen jest on używany jako instrument do praktyki nazywanej suizen.

ShehnaiW
Shehnai

Shehnai - pochodzący z Kaszmiru, dęty instrument muzyczny. Prawdopodobnie jest udoskonaloną wersją pungi, ludowego instrumentu używanego głównie przez zaklinaczy węży. Ma podwójny stroik trzcinowy oraz stożkowy kształt przypominający obój. Wykonany jest z drewna, z zakończeniem przypominającym metalowy dzwonek. Najbardziej popularny jest w północnych i zachodnich Indiach, w Iranie i Pakistanie.

Surma (instrument)W
Surma (instrument)

Surma – instrument muzyczny z grupy instrumentów dętych drewnianych, w innej systematyce aerofonów stroikowych.

SzałamajaW
Szałamaja

Szałamaja – dawny instrument dęty drewniany z grupy aerofonów stroikowych, ze stroikiem podwójnym; podobny do oboju. Powstał ok. XIII wieku we Francji. Używany od średniowiecza do XVIII w.

Tin whistleW
Tin whistle

Tin whistle, flażolet, flecik polski – jeden z najprostszych instrumentów dętych, niewielka piszczałka z ustnikiem dzióbkowym i sześcioma wierzchnimi otworami palcowymi. Pierwotnie był drewniany, obecnie najczęściej składa się z plastikowego ustnika i metalowego korpusu, choć można również spotkać instrumenty w całości metalowe, plastikowe lub drewniane. Tin whistle znany jest również jako: pennywhistle, Clark flageolet, London Clark flageolet, tin flageolet, Scottish tin whistle, Irish tin whistle, feadóg stáin

XaphoonW
Xaphoon

Xaphoon – amatorski instrument z grupy aerofonów drewnianych z pojedynczym stroikiem. Wynaleziony i produkowany przez Briana Lee Wittmana xaphoon składa się z bambusowej piszczałki o ośmiu otworach wierzchnich i jednym spodnim oraz trzcinowego stroika przymocowanego do korpusu metalową ramką.

ŻalejkaW
Żalejka

Żalejka, żaliejka – instrument dęty drewniany z grupy aerofonów stroikowych.