55 Kamienie pamiątkowe w Polsce

Pomnik Szarych Szeregów w Buku – pomnik odsłonięty 1.09.1979 w Buku poświęcony członkom Szarych Szeregów. Znajduje się przy ulicy Szarych Szeregów przed Gimnazjum im. płk. Kazimierza Zenktelera. W 2011 r. złożono w tym miejscu urnę z ziemią z obozu KL Gross-Rosen, gdzie męczeńską śmiercią zginęli Florian Marciniak i Tadeusz Wojtczak. Wydarzenie upamiętnia okolicznościowa tablica pamiątkowa umieszczona po lewej stronie pomnika. W 2015 r. umieszczona została na nim druga tablica z nazwiskami bukowskich harcerzy, którzy w okresie stalinowskim skazani zostali na kary długoletniego więzienia za działalność konspiracyjną i przechowywanie broni.

Chaczkar w Elblągu – ormiańska kamienna stela ustawiona w 2005 roku przed kościołem Miłosierdzia Bożego w Elblągu.

Chaczkar w Gdańsku – ormiańska kamienna stela odsłonięta w 2009 roku w Gdańsku, umieszczona w Zaułku Ormiańskim obok kościoła św. Piotra i Pawła.

Chaczkar – pomnik znajdujący się w Krakowie, w Dzielnicy I Stare Miasto, przy ul. Kopernika 9 obok kościoła św. Mikołaja.

Chaczkar we Wrocławiu – ormiańska kamienna stela, odsłonięta 21 września 2012 roku, umieszczona na skwerze przy ul. Janickiego we Wrocławiu.

Obelisk w Charzewicach – znajduje się w Stalowej Woli, w miejscu stracenia 25 zakładników dnia 20 października 1943 roku.

Głaz-pomnik w Chropaczowie – kamień pamiątkowy ku czci powstań śląskich w Świętochłowicach-Chropaczowie przy ulicy Łagiewnickiej, w miejscu, którym znajdował się kiedyś pomnik Powstańca Śląskiego.

Kamień Bitwy Narodów – kamień odsłonięty 18 października 1863 w Gdańsku przy obecnej ul. Jaśkowa Dolina, na pamiątkę 50. rocznicy bitwy pod Lipskiem.

Wybuch gazu w Gdańsku – miał miejsce 1 lutego 1976 w Gdańsku Siedlcach, przy ulicy Struga 12. W wyniku wybuchu gazu przestał istnieć 2-piętrowy budynek mieszkalny. Przyczyną katastrofy był gaz wydobywający się z nieszczelnych rur biegnącego pod ziemią gazociągu.

Pomnik Obrońców Gdyni 1939 – znajduje się na południu gdyńskiego osiedla Kolibki w pobliżu dawnej granicy pomiędzy Wolnym Miastem Gdańsk i II Rzecząpospolitą przy Głównej arterii komunikacyjnej Trójmiasta.

Głaz Grońskiego – pomnik przyrody, w województwie zachodniopomorskim, w powiecie gryfińskim, w gminie Stare Czarnowo, na obszarze Szczecińskiego Parku Krajobrazowego „Puszcza Bukowa”. Zalega na niewielkim wywyższeniu terenu, po południowej stronie Drogi Grońskiego, 0,7 km na południe od schroniska szkolnego w Szczecinie, oraz 0,8 km na zachód od Dębów Bolesława Krzywoustego.

Głaz Leśników – kamień pamiątkowy upamiętniający polskich leśników, znajdujący się przy Greiserówce, na terenie Wielkopolskiego Parku Narodowego. Uznany za pomnik przyrody nieożywionej decyzją z dnia 30 października 1965. Na obecnym miejscu ustawiono go w 1966 z okazji Tysiąclecia Państwa Polskiego.

Gwiazda Północy – kamień pamiątkowy leżący w Jastrzębiej Górze, w gminie Władysławowo, wykonany z inicjatywy Towarzystwa Miłośników Jastrzębiej Góry, który wyznacza najdalej wysunięte na północ miejsce w Polsce. Pomnik powstał w 2000 r. po przeprowadzonych pomiarach geodezyjnych.

Kamienie Stulecia – słupy z granitu ustawione na przełomie XIX i XX stulecia przy drogach wylotowych z Wrocławia przy ówczesnych granicach miasta. Zaprojektował je najprawdopodobniej Karl Klimm, a ufundowały – na pamiątkę nadchodzącego XX stulecia – władze miejskie. Ustawiono ich w latach 1900–1901 sześć: przy drodze wylotowej na północ w stronę Trzebnicy, przy drodze na południe w kierunku Świdnicy, przy drodze na wschód w kierunku Jelcza, przy drodze na północny wschód w stronę Psiego Pola, na południowy wschód w stronę Oławy oraz przy drodze na zachód w stronę Legnicy. Do czasów współczesnych zachowały się tylko trzy pierwsze z wymienionych powyżej. Na początku 2012 roku, podczas prac ziemnych przy ul. Kłokoczyckiej znaleziono fragmenty kolejnego, czwartego słupa granicznego, który pierwotnie stał przy al. Kromera wiodącej z Wrocławia na północny wschód – przez Psie Pole do Oleśnicy.

Kamień Karłowicza – wykuty w granicie pomnik w formie kamienia upamiętniający tragiczną śmierć w Tatrach kompozytora Mieczysława Karłowicza (1876–1909). Zginął on 8 lutego 1909 r. w lawinie śnieżnej, która zeszła ze wschodnich ścian Małego Kościelca. Na kamieniu znajduje się wykuty napis: „Mieczysław Karłowicz/tu zginął/porwany śnieżną/ lawiną d. 8 lutego/1909/Non omnis moriar”. Pod napisem wykuta jest góralska swastyka – ulubiony znak Karłowicza. Jest to słowiański symbol, często spotykany w zdobnictwie góralskim, a zwany na Podhalu „krzyżykiem niespodzianym”.

Pomnik ofiar egzekucji niemieckich dokonywanych w Lasach Kawęczyna – pomnik a zarazem symboliczna mogiła ofiar terroru hitlerowskiego z lat 1939-1944. Znajduje się w Rembertowie w lesie między ul. Żołnierską i ul. Chełmżyńską.

Ogród Pamięci – zespół steli, głazów i drzew pamiątkowych, zlokalizowany w Komornikach koło Poznania przy ul. Kościelnej, nad Wirynką.

Miejsce pamięci w Łężcu – skwer przy dawnym przejściu Stralkowo na granicy Cesarstwa Niemieckiego i Imperium Rosyjskiego z lat 1815–1918, położony między Strzałkowem i Słupcą, w pobliżu wsi Łężec. Znajduje się przy drodze krajowej nr 92. Został udostępniony w 2008. Nieopodal jest cmentarz jeńców wojennych i internowanych, związany z istniejącym tutaj w latach 1914–1924 obozem jenieckim.

Pomnik pamięci żołnierzy 9 kompanii III Batalionu 1 PSP AK i mieszkańców cywilnych w Łomnicy-Zdroju – pomnik poświęcony pamięci żołnierzy 9 Kompanii III Batalionu 1 Pułku Strzelców Podhalańskich Armii Krajowej oraz cywilnych mieszkańców Łomnicy-Zdroju, zamordowanych za pomoc udzielaną partyzantom. Znajduje się przy głównej drodze we wsi, przy niebieskim szlaku turystycznym z Piwnicznej-Zdroju na Halę Łabowską. Poniżej pomnika znajdują się pomnik przyrody skałka piaskowcowa „Łomniczanka”.

Pomnik Białoruskich Pilotów w Małęczynie – kamień pamiątkowy odsłonięty 11 kwietnia 2010 roku w Małęczynie w powiecie radomskim. Upamiętnia dwóch białoruskich pilotów, którzy zginęli w 2009 roku w katastrofie myśliwca Su-27 podczas X Międzynarodowych Pokazów Lotniczych Air Show w Radomiu: płk. Alaksandra Marfickiego oraz płk. Alaksandra Żuraulewicza.

Pomnik Dzieci Miłosławskich – pomnik upamiętniający Dzieci Miłosławia, walczące w ramach strajków szkolnych o mowę polską w latach 1901–1904 i 1906–1907. Znajduje się na placu Wiosny Ludów w Miłosławiu. Został odsłonięty w 1982, w 80. rocznicę pierwszej fali strajków, z inicjatywy Towarzystwa Miłośników Ziemi Miłosławskiej.

Mogiła zbiorowa Żydów w Ojcowie – zbiorowy grób z okresu II wojny światowej zlokalizowany w Ojcowie na terenie Ojcowskiego Parku Narodowego przy szlaku turystycznym w Dolinie Sąspowskiej. Mogiła ma formę dwóch kamieni pamiątkowych ogrodzonych niskim, drewnianym płotem. Na kamieniach znajdują się tablice w języku polskim i hebrajskim z napisem: Tu spoczywa ok. 20 Żydów z okolic Ojcowa rozstrzelanych przez hitlerowców w 1943 r. Ojców 1993 r. W 50-tą rocznicę tragedii.

Pomnik na Rynku w Nekli – kamień pamiątkowy upamiętniający nadanie w roku 2000 praw miejskich Nekli oraz 100-lecie budowy miejscowego Kościoła św. Andrzeja Apostoła. Znajduje się na Rynku, na skwerze od strony ulicy Dworcowej.

Głaz Kazimierza Nowakowskiego – głaz pamiątkowy czczący pamięć prof. Kazimierza Bonawenturę Nowakowskiego, zlokalizowany w Poznaniu, na placu jego imienia, w bezpośrednim sąsiedztwie Ronda Jana Nowaka-Jeziorańskiego na Grunwaldzie, na osiedlu administracyjnym Św. Łazarz. Tło stanowią m.in. zabudowania osiedla urzędniczego z końca lat 20. XX w.

Patkul – pomnik przyrody, głaz narzutowy barwy szarej zlokalizowany na Rynku w Kazimierzu Biskupim.

Głaz Marszałka Józefa Piłsudskiego – kamień pamiątkowy poświęcony Józefowi Piłsudskiemu znajdujący się w Warszawie przy ulicy Grójeckiej.

Pomnik Martyrologii Rozstrzelanych 20 października 1943 roku w Krakowie – pomnik w formie kamienia pamiątkowego znajdujący się w Krakowie przy ulicy Artura Grottgera w historycznej dzielnicy Łobzów, wchodzącej w skład Dzielnicy V Krowodrza.

Pomnik Ofiar Hitleryzmu w Toruniu – kamień upamiętniający poległych i pomordowanych w latach 1939-1945.

Pomnik ofiar obozów jenieckich w Toruniu – pomnik upamiętnia ponad 65 tysięcy jeńców wojennych, głównie Rosjan, którzy byli więzieni w czasie II wojny światowej w obozach jenieckich w Toruniu.

Pomnik Ofiar Stalinizmu w Toruniu – kamień upamiętniający poległych i pomordowanych w latach 1939–1956.

Pomnik pamięci jeńców brytyjskich w Toruniu – pomnik upamiętniający jeńców brytyjskich więzionych w obozie jenieckim w latach 1940 - 1945 w Toruniu.

Pomnik pamięci zamordowanych działaczy i zawodników Klubu Sportowego Dąbski w Krakowie – pomnik w formie kamienia pamiątkowego z tablicą znajdujący się w przy ulicy Dąbskiej 1 w Dzielnicy II Grzegórzki w Krakowie.

Pomnik pielgrzymki rycerza Andrzeja Ciołka w Warszawie – kamień upamiętniający odbytą w 1404 roku przez rycerza Andrzeja Ciołka pielgrzymkę do Santiago de Compostela. Zlokalizowany jest na terenie Kabat przy skrzyżowaniu Alei Komisji Edukacji Narodowej i Alei Kasztanowej w pobliżu ul. Kazimierza Jeżewskiego.

Pomnik stulecia Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego – pomnik w formie głazu narzutowego, zlokalizowany na Wzgórzu Świętego Wojciecha w Poznaniu, w pobliżu wejścia na Cmentarz Zasłużonych Wielkopolan i niedaleko kościoła św. Józefa.

Pomnik żydowskich oficerów Wojska Polskiego – pomnik znajdujący się na cmentarzu żydowskim przy ulicy Okopowej w Warszawie, upamiętniający zamordowanie kilkuset żydowskich oficerów i intelektualistów w Katyniu, Miednoje i Charkowie.

Głaz o. Honoriusza Kowalczyka – głaz pamiątkowy zlokalizowany w centrum Poznania po zewnętrznej stronie muru kościoła Dominikanów przy Alei Niepodległości 20.

Pomnik 600-lecia bitwy pod Grunwaldem – pomnik zlokalizowany w Poznaniu, na obszarze jednostki pomocniczej Osiedle Piątkowo, na Piątkowie, w granicach osiedla Władysława Jagiełły.

Pomnik ofiar Fortu VII nad Rusałką w Poznaniu – pomnik w formie głazu pamiątkowego z napisem, upamiętniający ofiary nazistowskich mordów z 1940, zlokalizowany w Poznaniu, nad jeziorem Rusałka, na północnym brzegu, bezpośrednio nad wąskim ciekiem – Strumieniem Golęcińskim, nieopodal parkingu Rusałka i punktów małej gastronomii.

Głaz Energetyków – głaz pamiątkowy zlokalizowany w Poznaniu na terenie Ostrowa Tumskiego, przy ul. Panny Marii 2, przed budynkiem administracyjnym Elektrociepłowni Garbary.

Głaz Piotra Majchrzaka – głaz pamiątkowy czczący pamięć ucznia technikum – Piotra Majchrzaka, zamordowanego przez ZOMO w 1982, zlokalizowany w Poznaniu, bezpośrednio przy kościele Najświętszego Zbawiciela przy ul. Fredry 11 w centrum miasta.

Głaz Franciszka Witaszka – głaz pamiątkowy zlokalizowany przy Szkole Podstawowej nr 9 na Łazarzu w Poznaniu.

Pomnik 1000-lecia w Sanoku – pomnik w Sanoku, znajdujący się przy ulicy Grzegorza z Sanoka, tuż obok budynku Ramerówka na małym skwerze.

Pomnik Lecha Kaczyńskiego w Skórczu – pomnik prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego w Skórczu w województwie pomorskim, w powiecie starogardzkim.

Pomnik czynu żołnierzy Śląskiego Okręgu Wojskowego w Słubicach – pomnik na skwerku przy ul. Kościuszki w Słubicach, odsłonięty w maju 1977 przy okazji zjazdu młodzieży PRL i NRD w Słubicach.

Znak Wielkiej Wody - pomnik stojący na terenie słubickiego portu rzecznego, poświęcony w 1997. Upamiętnia najwyższy stan rzeki Odra na terenie Słubic podczas powodzi tysiąclecia.

Pomnik Powstańców Wielkopolskich w Strzałkowie – kamień pamiątkowy ku czci powstańców wielkopolskich oraz walczących i poległych w czasie II wojny światowej. Znajduje się w Strzałkowie, przy alei Prymasa Wyszyńskiego – drodze krajowej nr 92. Został odsłonięty 28 maja 1978.

Pomnik Poległych w I Wojnie Światowej Członków Towarzystwa Gimnastycznego - znajduje się na terenie Puszczy Wkrzańskiej, przy ul. Podbórzańskiej (Warszewo) w Szczecinie.

Pomnik Kazimierza Pułaskiego w Tyliczu – pomnik poświęcony Kazimierzowi Pułaskiemu i 650-leciu Tylicza. Znajduje się na Rynku, na niewielkim kopcu. Uroczyste odsłonięcie miało miejsce 29 czerwca 2013. Inicjatorami jego budowy było Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Tylicza, Parafia Tylicz oraz Urząd Miejski w Krynicy-Zdroju.

Kamień Piłsudskiego w Wesołej – granitowy głaz narzutowy znajdujący się na grzbiecie długiej grzędy wydmowej zwanej Górami Milowymi położonej w lesie na południe od osiedla Zielona w Wesołej, ustawiony na kształt menhira, upamiętniający pierwsze jawne wobec niemieckiego okupanta ćwiczenia polowe Polskiej Organizacji Wojskowej, które odbyły się tu 29 kwietnia 1917 roku.

Płyta pamięci poległych w II wojnie światowej Sportowców-Akademików – pomnik ku czci poległych w II wojnie światowej sportowców Akademickiego Związku Sportowego znajdujący się w parku Skaryszewskim im. Ignacego Jana Paderewskiego w Warszawie.

Pomnik Katyński w Warszawie – pomnik upamiętniający ofiary zbrodni katyńskiej zaprojektowany przez artystę rzeźbiarza Andrzeja Renesa, położony w Warszawie przy ul. Podwale w rejonie placu Zamkowego, odsłonięty w pierwotnej lokalizacji 6 maja 1998 roku, a w nowej lokalizacji 13 kwietnia 2012 roku.

Pomnik Żegoty – obelisk znajdujący się na warszawskim Muranowie pomiędzy pomnikiem Bohaterów Getta i Muzeum Historii Żydów Polskich.

Pomniki Janusza Korczaka w Warszawie – na terenie Warszawy znajdują się trzy pomniki Janusza Korczaka:Pomnik w Parku Świętokrzyskim – 52°14′01,29″N 21°00′16,74″EProjekt pomnika został wybrany w międzynarodowym konkursie rozpisanym przez fundację Shalom i Polskie Stowarzyszenie im. Janusza Korczaka.Jest to jeden z najnowszych warszawskich pomników. Kamień węgielny pod budowę wmurował 19 września 2003 r. prezydent Warszawy Lech Kaczyński, a odsłonięto uroczyście 1 czerwca 2006, w Dzień Dziecka. Przedstawia Janusza Korczaka, w otoczeniu dzieci, pod martwym kikutem drzewa, którego suche konary układają się w siedmioramienny żydowski świecznik – menorę. Z tyłu pomnika znajduje się nieduża fontanna oraz tabliczki upamiętniające fundatorów pomnika.Z prawej strony monumentu umieszczono nieduży kamień z wykutym napisem :

Głaz pamiątkowy Pracowników Drogi Wodnej, to pamiątkowy pomnik poświęcony pracownikom Odrzańskiej Drogi Wodnej, który powstał w 1983 roku. Zaprojektowany został przez plastyka Stanisława Mikinę. Podstawowym, centralnym elementem kompozycji jest głaz narzutowy wydobyty w 1917 roku podczas budowy nowych kanałów wodnych: Żeglugowego i Powodziowego. Wokół niego ustawiono elementy związane symbolicznie z żeglugą: kotwicę, śrubę okrętową, maszt i kod flagowy. Całość umieszczona na niewielkim kopcu otoczona jest grupą drzew. Pomnik znajduje się pod opieką Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we Wrocławiu. Przybliżone wymiary głazu wynoszą: 4 m x 3 m, przy wysokości około 2 m. Jest on osadzony na fundamencie wykonanym z betonu. Na nim widnieje prostokątny ślad w miejscu, w którym osadzona była tablica wykonana z brązu, na której widniała inskrypcja: Pracownikom Odrzańskiej Drogi Wodnej - jej budowniczym, stoczniowcom, marynarzom i portowcom, którzy swoim trudem ożywili Odrę dla Polski. Społeczeństwo miasta Wrocławia, Czerwiec 1983 r.. Odsłonięcie tablicy miało miejsce w dniu 24 czerwca 1983 roku, w ramach obchodów Dni Morza oraz 65-lecia Dyrekcji Dróg Wodnych przy Ministerstwie Komunikacji.

Kamień pamiątkowy ku czci Bojowników o Wyzwolenie Narodowe i Społeczne – granitowy głaz narzutowy usytuowany na Placu Tadeusza Kościuszki we Wrocławiu, poświęcony pamięci bojowników o wyzwolenie narodowe i społeczne. Został odsłonięty 24 marca 1946 r., z okazji I Zjazdu Uczestników Walki Zbrojnej o Niepodległość i Demokrację, który odbył się w ramach Roku Kościuszkowskiego, obchodzonego w 1946 roku. Istnieją opinie, iż była to propagandowa próba włączenia Ziem Odzyskanych w tradycję polskiego czynu zbrojnego.