42 Zegary

Zegar – przyrząd do ciągłego pomiaru czasu.

Ankeruhr – secesyjny zegar w Wiedniu, zbudowany w latach 1911–1914, mieszczący się pomiędzy budynkami dawniej należącymi do Lebens- und Rentenversicherungs-Gesellschaft „Der Anker“.

Zegar atomowy – rodzaj zegara, którego działanie opiera się na zliczaniu okresów atomowego wzorca częstotliwości.

Baselworld Watch and Jewellery Show – międzynarodowe targi branży zegarkowej i biżuterii, organizowane każdej wiosny w Bazylei w Szwajcarii, w Messe Basel.

Zegar binarny jest to zegar, który wyświetla godzinę w systemie binarnym. W przypadku zegarów cyfrowych, czas wyświetlany jest za pomocą diod LED lub małych żarówek.

Budzik - zegar zaprojektowany tak, aby o określonej przez użytkownika porze wydawał dźwięk.

Casio F-91W – zegarek elektroniczny produkowany od 1989 roku przez japońską firmę Casio, wyposażony m.in. w budzik i stoper. W pierwszej dekadzie XXI wieku zyskał złą sławę, gdyż z racji dostępności, niskiej ceny, oraz wbudowanej funkcji alarmu, według służb wywiadowczych Stanów Zjednoczonych był często wykorzystywany do produkcji bomb przez terrorystów Al-Kaidy.

Deep Space Atomic Clock – zegar atomowy wyniesiony w przestrzeń kosmiczną 25 czerwca 2019 o 2:30 UDT przez rakietę Falcon Heavy z platformy startowej LC39A.

Zegar cyfrowy – zegar (zegarek) prezentujący czas w sposób cyfrowy w przeciwieństwie do zegarów analogowych, w których czas wskazują wskazówki.

Zegarek elektroniczny – naręczny zegar cyfrowy wyposażony w wyświetlacz siedmiosegmentowy LED lub – obecnie najczęściej – wyświetlacz ciekłokrystaliczny (LCD). Jest to cyfrowy zegar kwarcowy najczęściej z małą baterią jako źródłem zasilania prądem. Dodatkowymi funkcjami zegarka elektronicznego są melodyjki, stoper, kalkulator, czasem też gry elektroniczne. Znani producenci to firmy Montana, Casio, Citizen, Sanyo, Seiko, Timex oraz Integral, do tej pory produkujący zegarki na Białorusi, marki Elektronika, które były popularne za czasów ZSRR.

G-Shock – nazwa kolekcji zegarków marki Casio. Linia powstała w 1983 roku w wyniku prac nad wstrząsoodpornym zegarkiem który wytrzyma upadek na twardą powierzchnię z wysokości co najmniej 10 metrów. Pomysłodawcą projektu, który nazwano Project Team Tough był Kikuo Ibe – inżynier pracujący w firmie Casio.

Zegar klapowy – rodzaj czasomierza korzystającego z mechanizmu klapowego, ze względu na sposób prezentacji czasu jest zaliczany do zegarów cyfrowych.

Klepsydra – zegar wodny, w późniejszych czasach także piaskowy, składający się z dwóch, zazwyczaj szklanych baniek, z których jedna znajduje się dokładnie nad drugą, połączonych rurką przepuszczającą określoną ilość wody lub piasku w określonym czasie. Konstrukcja znana była już na 1500 lat p.n.e. Znane są klepsydry odmierzające od kilkudziesięciu sekund do doby.

Kryzys kwarcowy – termin używany w przemyśle zegarmistrzowskim, odnoszący się do zawirowań spowodowanych pojawieniem się w latach 70. XX wieku zegarków kwarcowych, które w dużej mierze zastąpiły mechaniczne zegarki. Spowodował on głęboki kryzys szwajcarskiego przemysłu zegarmistrzowskiego, który zdecydował się pozostać skoncentrowany na tradycyjnych zegarkach mechanicznych, podczas gdy firmy azjatyckie, takie jak Seiko, Citizen i Casio w Japonii, przyjęły nową technologię elektroniczną, opartą na kwarcowym generatorze drgań.

Zegar księżycowy to odpowiednik zegara słonecznego używany nocą, w którym światło słoneczne zastępuje światło Księżyca.

Zegar kwarcowy – zegar posiadający tarczę ze wskazówkami, w którym do odmierzania czasu wykorzystuje się drgający kryształ kwarcu nazywany rezonatorem kwarcowym. Drgania kryształu są zliczane przez układy cyfrowe, które sterują również silnikiem krokowym przemieszczającym wskazówki po tarczy zegara, co pozwala na pokazywanie przez niego aktualnego czasu. Rezonator kwarcowy wytwarza sygnał o precyzyjnie ustalonej częstotliwości, przez co zegary kwarcowe są co najmniej o rząd wielkości dokładniejsze od zegarów mechanicznych.

Zegar mechaniczny – zegar wykorzystujący jako regulator chodu wahadło lub balans. Energia do napędu regulatora przekazywana jest za pomocą wychwytu. Zegar taki nazywany jest mechanicznym niezależnie od tego, czy energia potrzebna do ruchu zegara pochodzi z energii sprężyny czy np. z napędu wodnego czy elektrycznego. Jako zegary mechaniczne budowane są zarówno zegary wieżowe, jak i zegarki naręczne.

Minutnik – urządzenie do odliczania czasu, sygnalizujące – zazwyczaj akustycznie, np. dzwonkiem – upływ nastawionej wcześniej liczby minut. Wykorzystywane m.in. w gospodarstwie domowym, np. w kuchni, gdzie ułatwia dopilnowanie prawidłowego czasu gotowania potraw.

Ogród czasu – grupa pięciu zegarów słonecznych znajdujących się nad Jeziorem Maltańskim w Poznaniu.

Praski zegar astronomiczny lub praski Orloj – średniowieczny zegar astronomiczny, znajdujący się na południowej ścianie Ratusza Staromiejskiego w Pradze. Skonstruowany w 1410 roku jest jednym z najbardziej znanych zegarów astronomicznych na świecie i popularną atrakcją turystyczną.

Pulsar – marka zegarków należąca obecnie do japońskiego koncernu Seiko Watch Corporation. Marka stworzona przez amerykańską firmę Hamilton Watch Corporation debiutowała w 1972 roku, kiedy to został zaprezentowany pierwszy na świecie cyfrowy zegarek elektroniczny, model Hamilton Pulsar P2 2900.

Zegar pulsarowy – zegar, którego działanie opiera się na zliczaniu impulsów fal radiowych emitowanych z dużą regularnością okresu przez pulsary. W szczególności wykorzystanie pulsarów o milisekundowym okresie emisji pozwala na zbudowanie stabilnie działających zegarów o dużej dokładności, jednak wymaga to skorygowania naturalnie występujących nieregularności emisji. Pierwszy taki zegar uruchomiono w Gdańsku w 2011, w momencie jego instalacji był to najdokładniejszy zegar na świecie oraz pierwszy, który rejestruje upływ czasu opierając się na źródle sygnałów spoza Ziemi.

Astron – pierwszy na świecie, produkowany na masową skalę, zegarek kwarcowy firmy Seiko. Jego premiera w 25 grudnia 1969 jest uznawana za początek rewolucji kwarcowej oraz jeden z kamieni milowych w rozwoju elektrotechniki.

Sekundomierz – przyrząd techniczny typu mechanicznego, podobny do zegarka, wykorzystywany w celu odmierzania małego odcinka czasowego. Ma za zadanie wymierzyć czas z dokładnością do 0,1 ułamka sekundy.

Zegar słoneczny – zegar, który odmierza czas na podstawie zmiany pozycji Słońca, najczęściej wyrażony jako lokalny prawdziwy czas słoneczny. Jego działanie polega na wskazaniu odpowiedniej podziałki za pomocą cienia, rzucanego przez nieruchomą wskazówkę na skalę czasu, umieszczoną na powierzchni tarczy zegarowej, znajdującej się na ziemi, posadzce, ścianie budowli lub postumencie. Oprócz stacjonarnych istnieją także przenośne zegary słoneczne. Niektóre z nich, pełniące rolę zegarów podróżnych, występują w wersji kieszonkowej (składanej).

Smartwatch, inteligentny zegarek, – elektroniczne urządzenie mobilne typu wearables z ekranem dotykowym, wielkości naręcznego zegarka spełniające wszystkie funkcje tradycyjnego zegarka elektronicznego oraz dodatkowo posiadające niektóre funkcje smartfonu, takie jak wyświetlanie komunikatów z telefonu, sterowania jego funkcjami oraz funkcje dodatkowe, np. mierzenie tętna lub liczby wykonanych kroków. Najczęściej działa w oparciu o system operacyjny Android Wear, iOS lub Tizen. Gadżety tego typu mogą posiadać funkcje takie jak: aparat fotograficzny, akcelerometr, alarm wibracyjny, termometr, pulsometr, wysokościomierz, barometr, kompas, chronograf, kalkulator, telefon komórkowy, GPS, odtwarzacz MP3 i inne. Są też wyposażane w różne typy komunikacji bezprzewodowej, jak Wi-Fi, Bluetooth, NFC oraz IrDA.

Zegar szachowy – urządzenie służące do odmierzania czasu podczas gry w szachy, ale również innych gier planszowych z udziałem dwóch zawodników.

Tocky – marka uciekającego budzika ze studia projektowego Nanda Home Inc. Produkt jest kolejnym po Clocky budzikiem, którego skuteczność jest wspomagana przez napęd elektryczny, który umożliwia mu ucieczkę z szafki nocnej.

Urania–Weltzeituhr – symboliczny zegar pokazujący aktualny czas w 24 strefach czasowych świata znajdujący się w Berlinie na Alexanderplatz. Ma on formę dwudziestoczterościanu osadzonego na metalowej podstawie o wysokości 2,7 metra. Konstrukcja jest zwieńczona ażurowym modelem Układu Słonecznego. Zegar pełni rolę miejsca spotkań berlińczyków i turystów.

Wahadło torsyjne – kątowy odpowiednik liniowego oscylatora harmonicznego. Może być zrealizowany poprzez zawieszenie krążka na nieruchomym pręcie. Skręcenie wahadła o kąt powoduje powstanie momentu siły dążącego do przywrócenia krążka do położenia równowagi. Wahadło torsyjne jest odpowiednikiem liniowego oscylatora harmonicznego, gdyż moment siły jest proporcjonalny do wartości kąta w pierwszej potędze zgodnie z formułą:

Zegar wahadłowy – zegar mechaniczny z napędem mechanicznym, elektrycznym lub elektronicznym wykorzystujący wahadło jako regulator chodu do odmierzania czasu. Do wskazywania czasu w zegarach wahadłowych wykorzystuje się zwykle wskaźnik analogowy w postaci tarczy i wskazówek. Jako napęd zegarów wahadłowych wykorzystuje się obciążnik, sprężynę lub elektromagnes.

Wave Ceptor – nazwa modeli zegarków firmy Casio wyposażonych w mechanizm regulacyjny kontrolowany falami radiowymi wysyłanymi z wieży w Mainflingen koło Frankfurtu nad Menem w Niemczech, Anthorn w Anglii, Fort Collins w Kolorado, USA albo w Fukushimie lub na wyspie Kiusiu w Japonii. Od 2007 roku dostępny jest również sygnał na terenie Chin w Shangqiu w prowincji Henan o zasięgu 1500 km

Zegar wodny, także klepsydra – urządzenie służące do pomiaru czasu poprzez regularny przepływ wody zwykle przez niewielki otwór. Czas odmierza poziom wody w naczyniu albo fakt zapełnienia lub opróżnienia naczynia. W urządzeniach mierzących czas odmierza się ilość wody w naczyniu, z którego wypływa lub ilość wody w naczyniu, do którego dopływa.

Zegar astronomiczny – rodzaj zegara wyposażonego w mechanizm oraz specjalne tarcze pozwalające na pokazanie czasu zjawisk astronomicznych takich jak np. względne położenie Słońca, Księżyca, gwiazdozbiorów zodiakalnych, wiek i fazę Księżyca, położenie Słońca na ekliptyce i bieżący znak zodiaku, czas gwiazdowy i inne dane astronomiczne, takie jak węzły Księżyca lub gwiazd z obrotową mapą.

Zegar czasu rzeczywistego – element systemów komputerowych służący do odliczania czasu niezależnie od stanu maszyny, montowany jest niemalże we wszystkich komputerach osobistych, serwerach i wielu systemach wbudowanych, sterownikach PLC.

Zegar na Baszcie Spasskiej – zabytkowy zegar na Kremlu w Moskwie. Znajduje się na Baszcie Spasskiej.

Zegar Shortta – elektromechaniczny zegar wahadłowy, wynaleziony w 1921 roku przez brytyjskiego inżyniera Williama Hamiltona Shortta, we współpracy z zegarmistrzem Frankiem Hope Jonesem. W latach 1922–1956 firma Synchronome Co., Ltd. of London wyprodukowała około stu egzemplarzy tego zegara. Zegary Shortta były najdokładniejszymi zegarami mechanicznymi, jakie kiedykolwiek zostały skonstruowane. Od roku 1922 aż do końca lat 40. XX wieku opierała się na nich cała światowa służba czasu. Dokładność ich chodu sięgała pojedynczych milisekund na dobę. Zegary te w 1926 roku po raz pierwszy z powodzeniem wykorzystano do pomiaru niewielkich zmian prędkości rotacji Ziemi.

Zegar szkieletowy to każdy zegar działający w sposób mechaniczny, w którym części ukrywające wewnętrzny mechanizm zostały celowo usunięte lub zmodyfikowane, tak aby mechanizm zegara stał się widoczny.

Zegar z kukułką – zegar typu wahadłowego z wbudowanym mechanizmem, który o równej godzinie wybija dźwięki przypominające wołanie kukułki. Tradycyjnie regionem słynącym z produkcji zegarów z kukułką jest niemiecki Schwarzwald, gdzie są one wytwarzane od połowy XVIII wieku.

Zegar zagłady – symboliczny zegar prowadzony od 1947 roku przez zarząd Bulletin of the Atomic Scientists na Uniwersytecie Chicagowskim. Pokazuje zawsze x minut do północy, gdzie „północ” oznacza zagładę ludzkości. Pierwotnie „zagłada” oznaczała zagrożenie wojną nuklearną, lecz koncepcja zegara ewoluowała tak, że w początkach XXI wieku zawierała też rodzaje broni nuklearnej, technologie zmieniające klimat i „nowe osiągnięcia w naukach biologicznych i nanotechnologii, które mogą spowodować nieodwracalne szkody”.

Zegarek – niewielki podręczny i przenośny przyrząd (zegar) do pomiaru czasu dobowego, a w niektórych wersjach również daty, noszony na ręku lub w kieszeni. Obecnie w powszechnym użyciu są zegarki na pasku lub bransoletce noszone na nadgarstku.

Zegarek elektromechaniczny – rodzaj zegarka, którego źródłem napędu jest prąd elektryczny emitowany przez baterię. Termin ten odnosi się do pierwszej generacji zegarków zasilanych bateryjnie, których regulatorem chodu nie był rezonator kwarcowy, tylko balans lub kamerton. Ze względu na mniejszą precyzję pomiaru czasu oraz wyższy koszt produkcji w stosunku do zegarów kwarcowych, obecnie zegarki elektromechaniczne nie są już produkowane – ostatnie egzemplarze powstały pod koniec lat 70.