
Architektura wczesnochrześcijańska, związana z rozpowszechnianiem się chrześcijaństwa, miała szansę rozwoju dopiero po ukazaniu się Edyktu mediolańskiego w 313.

Cerkiew św. Andrzeja – świątynia katolicka tradycji greckiej, zlokalizowana na Starym Mieście Akki, na północy Izraela.

Arcosolium – rodzaj grobu spotykany w okresie wczesnego chrześcijaństwa. Grób miał formę niszy z łukowym obramowaniem. Nisze wykuwano w katakumbach, umieszczano w przedsionkach cel lub portykach bazylik. Płyta nagrobna umieszczana była w pozycji poziomej.

Baptysterium Arian w Rawennie – baptysterium w Rawennie, zbudowane pod koniec V wieku. Wchodzi w skład zespołu zabytkowego Zabytki wczesnochrześcijańskie w Rawennie, który został w 1996 roku wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Baptysterium Ortodoksów – baptysterium w Rawennie. Jedno z najlepiej zachowanych baptysteriów zbudowanych w V w. i jednocześnie najstarszy zabytek Rawenny. Od 1996 r. jest wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Cyborium – ażurowa obudowa ołtarza lub innego obiektu w kościele chrześcijańskim, składająca się zazwyczaj z czterech kolumn podtrzymujących baldachim w formie kopuły, ostrosłupa lub innej bardziej złożonej.

Domus ecclesiae w Dura Europos – ruiny wczesnochrześcijańskiego domu modlitw położonego w Dura Europos, w południowo-wschodniej Syrii nad rzeką Eufrat. Jest to najstarszy odkryty przykład architektury wczesnochrześcijańskiej, w którym architektura sakralna miała wyraźne indywidualne cechy, różne od wcześniej obowiązujących rysów kultury grecko–rzymskiej. Domus ecclesiae powstał w Dura Europos na początku III wieku; przez setki lat pozostał zasypany piaskiem. Odkryty ponownie w latach 30. XX wieku, został rozebrany i zrekonstruowany na Uniwersytecie Yale’a.

Hagia Sophia – meczet w Stambule, a w przeszłości kolejno świątynia chrześcijańska, meczet i muzeum. Uważana za najwspanialszy obiekt architektury i budownictwa pierwszego tysiąclecia naszej ery.
Bazylika Grobu Świętego – najważniejsza świątynia chrześcijańska położona w Dzielnicy Chrześcijańskiej na Starym Mieście Jerozolimy, w domniemanym miejscu męki, ukrzyżowania, złożenia do grobu i zmartwychwstania Jezusa Chrystusa.
Bazylika Narodzenia Pańskiego − wczesnochrześcijańska bazylika w Betlejem zbudowana nad miejscem, gdzie – według tradycji chrześcijańskiej – narodził się Jezus Chrystus. Bazylika jest jednym z najstarszych nieprzerwanie funkcjonujących kościołów na świecie.

Kościół „Ojcze Nasz” w Jerozolimie lub Kościół Pater Noster, – to nazwa odnosząca się do częściowo odrestaurowanych ruin kościoła bizantyńskiego z IV wieku oraz do pobliskiego klasztornego kościoła katolickiego. Oba obiekty znajdują się na terenie klasztoru karmelitanek na południowym zboczu Góry Oliwnej (Wniebowstąpienia). Klasztor ten zbudowany jest na miejscu, gdzie zgodnie z tradycją Jezus Chrystus nauczał swoich uczniów Modlitwy Pańskiej. Kościół i klasztor są od 1901 eksterytorialne i należą do Posiadłości Francji w Ziemi Świętej.

Kościół Świętych Apostołów – chrześcijańska bazylika wybudowana w Konstantynopolu w roku 550, za panowania cesarza Justyniana I Wielkiego. Kościół ten w Cesarstwie Bizantyjskim ustępował rangą jedynie kościołowi Mądrości Bożej. Po upadku Konstantynopola w 1453 pełnił przez kilka lat funkcję katedry patriarszej. W 1461 został zburzony przez Turków.
Kościół Świętych Sergiusza i Bakchusa – kościół wybudowany w Konstantynopolu za panowania cesarza Justyniana I. W pierwszej połowie XVI wieku zamieniony w meczet, jego turecka nazwa dosłownie znaczy "mała Hagia Sofia".

Mauzoleum Santa Costanza – mauzoleum dynastyczne wzniesione przez Konstantynę, córkę cesarza rzymskiego Konstantyna Wielkiego, znajdujące się przy bazylice cmentarnej św. Agnieszki za Murami w Rzymie, przy Via Nomentana.

Bazylika San Simpliciano w Mediolanie – kościół, który wznosi się w Mediolanie, przy Piazza San Simpliciano, w pobliżu Corso Garibaldi. Jest to świątynia o tradycjach sięgających czasów św. Ambrożego. Obecnie odbywają się tam często koncerty muzyki barokowej.

Bazylika św. Ambrożego w Mediolanie jest jednym z najstarszych kościołów w Mediolanie.
Kościół San Vittore al Corpo - zabytkowy włoski kościół znajdujący się w Mediolanie.

San Vittore in ciel d’oro – kaplica św. Wiktora z Mediolanu, zlokalizowana przy Bazylice św. Ambrożego w Mediolanie.

Bazylika Eufrazjusza – bazylika w Poreču w Chorwacji, w 1997 roku wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Prothyron – element architektoniczny w postaci małego ganku, o dachu wspartym na dwóch kolumnach, zazwyczaj nieznacznie wzniesiony nad poziom gruntu. Dach jest zespolony z bryłą budynku, oparty na łukach lub architrawach, może mieć formę dwuspadową lub niewielkiej kopuły. Prothyron można uznać za propylon zmniejszony do jednego traktu.
Sant’Apollinare in Classe – bazylika znajdująca się w porcie Rawenny, około 8 km od centrum miasta. Jeden z wczesnochrześcijańskich zabytków, wpisany w 1996 na listę światowego dziedzictwa UNESCO, zaliczany także do okresu bizantyńskiego.

Sant’Apollinare Nuovo – bazylika znajdująca się w Rawennie. Jeden z wczesnochrześcijańskich zabytków, zaliczany także do okresu bizantyńskiego, wpisany w 1996 na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Bazylika św. Witalisa, wł. Basilica di San Vitale – jeden z zabytków Rawenny i ważniejszych przykładów sztuki bizantyjskiej w Europie zachodniej. San Vitale, ku czci św. Witalisa, męczennika, znajduje się na liście Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Kaplica pałacu arcybiskupiego w Rawennie – kaplica w pałacu arcybiskupów Rawenny, zbudowana przez biskupa Piotra II, sprawującego swój urząd w latach 494–519. Wchodzi w skład zespołu Zabytki wczesnochrześcijańskie w Rawennie, który został w 1996 roku wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Jest jedynym przykładem wczesnochrześcijańskiej kaplicy arcybiskupiej, która przetrwała w stanie nienaruszonym do dziś; jest również jedynym katolickim dziełem architektonicznym, wzniesionym w czasach panowania Teodoryka, kiedy dominującym kultem był arianizm.

Katedra w Rawennie – katedra metropolitalna Zmartwychwstania Pana Naszego Jezusa Chrystusa, znana też pod starożytną nazwą Basilica Ursiana, od imienia jej fundatora, biskupa Ursusa z Rawenny) – rzymskokatolicki kościół w Rawennie, zbudowany pierwotnie na przełomie IV i V wieku. Obecny kościół został zbudowany w latach 1734–1745 według planów architekta Giovana Francesca Buonamici w stylu barokowo-klasycystycznym.
Kościół Santi Giovanni e Paolo (kościół św. Jana i Pawła, znany też jako chiesa di Sant’Angelo Custode lub Santi Angeli Custodi – rzymskokatolicki kościół w Rawennie, zbudowany przypuszczalnie w VI wieku i przebudowany w XVIII wieku w stylu barokowym. Jest kościołem rektorskim i filialnym w parafii katedralnej San Giovanni in Fonte, należącej administracyjnie do archidiecezji Ravenna-Cervia.
Kościół Spirito Santo – kościół w Rawennie, zbudowany w VI wieku jako katedra ariańska. Po śmierci króla Teodoryka Wielkiego został przejęty przez katolików. W latach 1607–1797 należał do teatynów. Obecnie jest użytkowany przez prawosławną społeczność rumuńską w Rawennie. Znajduje się na terenie parafii San Giovanni Evangelista.
Bazylika Matki Bożej Większej – bazylika tytularna położona na wzgórzu Eskwilin w Rzymie.

Bazylika św. Jana na Lateranie, jej pełna nazwa to: Papieska arcybazylika Najświętszego Zbawiciela, św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty na Lateranie. Matka i Głowa Wszystkich Kościołów Miasta i Świata – katedra biskupa Rzymu, należy do czterech bazylik większych, jedna z bazylik papieskich.
Bazylika św. Pankracego za Murami – rzymskokatolicka bazylika mniejsza i kościół tytularny w Rzymie, ufundowany przez papieża Symmachusa na początku VI wieku.

Bazylika św. Sabiny na Awentynie w Rzymie – rzymskokatolicki kościół tytularny w Rzymie.
Bazylika św. Szczepana w Rzymie – kościół tytularny w Rzymie na wzgórzu Celius.

Rzymskie katakumby – starożytne zespoły podziemnych cmentarzy żydowskich i chrześcijańskich, żłobione w tufie poza antyczną linią Muru Aureliana. W Rzymie znajduje się ponad czterdzieści katakumb, których korytarze ciągną się na długości 150 km na kilku poziomach.

Seforis – starożytne miasto i stanowisko archeologiczne znajdujące się w środkowej części Dolnej Galilei, na północy Izraela. Obszar chroniony jest przez Park Narodowy Cippori.

Studnia Jakuba – nowotestamentowe ujęcie wody w pobliżu Sychem (Sychar), gdzie według Ewangelii Jana Jezus rozmawiał z Samarytanką. Pochodzenie nazwy studni nawiązuje do pytania kobiety: Czy Ty jesteś większy od ojca naszego Jakuba, który dał nam tę studnię, z której pił i on sam, i jego synowie i jego bydło?.

Templon – element architektury bizantyńskiej, który po raz pierwszy pojawił się w kościołach chrześcijańskich około V wieku n.e. i wciąż jest spotykany w niektórych świątyniach obrządku wschodniego.