19 Utwory umieszczone na indeksie ksiąg zakazanych

Czerwone i czarne – najbardziej znana powieść autorstwa Stendhala. Wydana pierwszy raz w 1830 r. we Francji. Z powodu zawartych w powieści treści krytycznych wobec Kościoła w 1864 r. umieszczona na indeksie ksiąg zakazanych. Przedstawia ona dzieje ubogiego chłopca – Juliana Sorela, który próbuje się odnaleźć w rzeczywistości francuskiej Restauracji.

De revolutionibus orbium coelestium – dzieło Mikołaja Kopernika, które zawiera wykład heliocentrycznej i heliostatycznej budowy wszechświata. Na owe czasy stanowiło przewrót w nauce i ówczesnym światopoglądzie. Ukazało się drukiem w Norymberdze w 1543. Składa się z sześciu ksiąg.

Dekameron – dzieło literackie Giovanniego Boccaccia, napisane w języku włoskim prawdopodobnie w latach 1350–1353, a po raz pierwszy wydane drukiem ok. 1470 roku. W 1559 r. Dekameron umieszczono w indeksie ksiąg zakazanych.

Emil, czyli o wychowaniu – traktat pedagogiczny napisany przez Jeana-Jacques’a Rousseau i opublikowany w 1762 roku.

Encyclopédie – encyklopedia albo słownik rozumowany nauk, sztuk i rzemiosł) – encyklopedia wydawana we Francji w latach 1751–1766, a z późniejszymi suplementami i wydaniami poprawionymi – w 1772, 1777 i 1780. Encyklopedia ta w późniejszych latach doczekała się wielu wydań w tłumaczeniu na inne języki i wydawnictw wzorujących się na niej i z niej korzystających.

Hrabia Monte Christo – powieść Aleksandra Dumasa ojca z 1844 roku, uważana za najwybitniejsze dzieło w jego ogromnym dorobku. Akcja toczy się pomiędzy 24 lutego 1815 a 5 października 1838, z przerwą na okres wrzesień 1829 – wiosna 1838. Miejscem akcji są wyspa Monte Christo (Montecristo), Marsylia, Paryż, Rzym oraz inne miejscowości we Francji i Włoszech.

Kandyd, czyli optymizm – oświeceniowa satyryczna powiastka filozoficzna francuskiego filozofa Voltaire’a, po raz pierwszy wydana w 1759 r. Pełen tytuł powiastki brzmi Candide, ou L'Optimisme, traduit de l'Allemand de M. Le Docteur Ralph, avec les additions qu'on a trouvées dans la poche du docteur, lorsqu'il mourut à Minden, l'an de grâce 1759, a w polskim nowym przekładzie Tadeusza Boya-Żeleńskiego: Kandyd, czyli optymizm. Dzieło przełożone z niemieckiego rękopisu doktora Ralfa z przyczynkami znalezionymi w kieszeni tegoż doktora zmarłego w Minden roku Pańskiego 1759. Pierwsze zaś polskie wydanie w przekładzie Jacka Przybylskiego pochodzi jeszcze z czasów I Rzeczypospolitej i ukazało się w 1780 roku. Tytułowy bohater, Kandyd, który na początku powiastki żyje w cieplarnianych warunkach na zamku w Westfalii i jest karmiony przez swojego preceptora Panglossa leibnizowską filozofią optymizmu, na skutek nieszczęśliwego zbiegu okoliczności zostaje wygnany z tego raju i, tułając się po różnych krajach i kontynentach, przeżywa nieprawdopodobne przygody, które nieustannie wystawiają na szwank jego wiarę w dobroć świata. Na końcu powiastki Voltaire odrzuca twierdzenie Leibniza, jakoby ludzie żyli na „najlepszym z możliwych światów” i ustami Kandyda stawia tezę, że „trzeba uprawiać nasz ogródek”.

Katedra Najświętszej Marii Panny w Paryżu – powieść Wiktora Hugo znana w Polsce również pod tytułem Dzwonnik z Notre-Dame, osadzona w czasach późnego średniowiecza. Według słów samego autora, jest to „obraz piętnastowiecznego Paryża i całego piętnastego wieku przez pryzmat tego miasta”. Osią powieści jest wątek miłosny archidiakona Klaudiusza Frollo do pięknej Cyganki Esmeraldy.

Krytyka czystego rozumu – praca Immanuela Kanta, wydana po raz pierwszy w 1781 roku w Rydze, znacznie zmieniona w drugim wydaniu, uważana za jedną z najważniejszych prac w historii filozofii.

Kubuś Fatalista i jego pan – powiastka filozoficzna napisana przez francuskiego filozofa i pisarza Denisa Diderota w latach 1765–1780, a wydana w 1796 roku. Utwór składa się głównie z dialogów.

Medytacje o pierwszej filozofii – łaciński traktat francuskiego filozofa René Descartes’a, wydany po raz pierwszy w 1641. Jest podstawowym źródłem do poznania metafizyki Kartezjusza i jednym z najważniejszych tekstów zachodniej filozofii.

Myśli – niedokończone dzieło Blaise'a Pascala, które w założeniu miało być monumentalną apologią chrześcijaństwa i proponowanej przez tę religię moralności. Napisane w formie zgrupowanych tematycznie maksym i aforyzmów, zostało wydane po śmierci autora na podstawie jego zachowanych notatek.

Nędznicy – pięcioczęściowa powieść Wiktora Hugo, napisana w czasie, gdy Hugo przebywał na wygnaniu na wyspie Guernsey, opublikowana została w roku 1862. W tym samym roku ukazało się pierwsze wydanie polskie.

Novum Instrumentum omne – pierwszy opublikowany grecki Nowy Testament (1516), przygotowany przez Erazma z Rotterdamu, a wydrukowany przez Jana Frobena z Bazylei. Erazm wykorzystał kilka rękopisów, jakie znalazł w Bazylei, ale niektóre partie przetłumaczył z Wulgaty. Ukazało się pięć wydań, najważniejszym z nich jest trzecie, wykorzystane przez Stefanusa. Stało się ono podstawą dla późniejszych wydań i jest często utożsamiane z textus receptus. Wydanie posiadało także łacińską kolumnę tekstu.

Nowa Heloiza – powieść epistolograficzna napisana przez Jeana Jacques’a Rousseau w 1761 roku.

O duchu praw – traktat filozoficzny Monteskiusza, wydany po raz pierwszy w Genewie w 1748. Jest to jedno z fundamentalnych dzieł francuskiego oświecenia, a zawarty w nim postulat trójpodziału władzy stanowi podstawę porządku ustrojowego większości współczesnych państw demokratycznych.

Pani Bovary – wydana w 1857 roku powieść realistyczno-psychologiczna Gustawa Flauberta o miłości naiwnego wdowca – doktora Karola Bovary'ego – do pozornie cnotliwej córki jego pacjenta – Emmy Rouault. Autor ukazuje w książce upadek kobiety już w chwili zawarcia przez nią związku małżeńskiego.

Salambo – powieść Gustawa Flauberta z 1862 roku, której akcja rozgrywa się podczas wojny Kartagińczyków z najemnikami w III stuleciu p.n.e..

Talmud – jedna z podstawowych ksiąg judaizmu. Został napisany językiem judeo-aramejskim. Talmud jest komentarzem do biblijnej Tory, w którym wyjaśniono, jak przestrzegać prawa zawartego w Torze w warunkach, jakie zapanowały wśród Żydów wypędzonych z Palestyny w II wieku. Dla wyznawców tradycyjnego judaizmu Talmud jest czymś w rodzaju obowiązującego katechizmu.