40 Wieże obronne w Polsce

Baszta Dominikańska – XIV-wieczna baszta usytuowana na terenie Starego Miasta w Chełmnie, stanowiąca element zewnętrznego muru obronnego miasta.

Baszta Panieńska – XIV-wieczna baszta usytuowana na terenie Starego Miasta w Chełmnie, stanowiąca element zewnętrznego muru obronnego miasta.

Baszta Prochowa – XIV-wieczna baszta usytuowana na terenie Starego Miasta w Chełmnie, stanowiąca element zewnętrznego muru obronnego miasta.

Baszta w Olkuszu - nieznana z nazwy, jedna z kilkunastu baszt w obrębie murów miejskich Olkusza.

Wieża Mazurska – zabytek z czasów zakonu krzyżackiego w Brodnicy, w Polsce. Początek budowy Wieży Mazurskiej datuje się na pierwszą połowę XIV wieku. Wzniesiono ją zapewne przy okazji budowy murów miejskich w latach 1310-40. Pierwotnie stanowiła część składową Bramy Mazurskiej, obecnie nieistniejącej. Około roku 1370 dokonano nadbudowy aby poprawić jej warunki obronne.

Budowla obronna w Dubiu – pozostałości średniowiecznej budowli obronnej we wsi Dubie w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Krzeszowice. Pod względem geograficznym jest to obszar Wyżyny Olkuskiej wchodzącej w skład Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej.

Wieża w Bieławinie – grodzisko, ruiny średniowiecznej wieży na terenie Białawina (Bieławina), obecnie części miasta Chełma.

Baszta Żeglarska we Fromborku – budynek położony we Fromborku, na rogu ulic Basztowej i Rybackiej. Jest to obiekt wykonany z cegły, zbudowany na fundamentach dawnej baszty w latach 80. XX wieku. Obecnie nie należy do władz miasta, jest własnością prywatną.

Wieża Kopernika we Fromborku – zabytkowa czterokondygnacyjna wieża na planie kwadratu w północno-zachodnim narożu Wzgórza Katedralnego we Fromborku.

Baszta więzienna w Grodkowie – brama miejska w północnej części Grodkowa, przy ul. Wrocławskiej. Zbudowana w XIV wieku obok już nieistniejącej Bramy Wrocławskiej. Rozbudowana w XVI i odnowiona w XIX wieku. Wzniesiona z cegły o układzie polskim, otynkowana. Przy koronie znajdują się w większości zamurowane okienka strzelnicze.

Baszta Lontowa w Kołobrzegu – jedna z dwóch zachowanych baszt średniowiecznych w Kołobrzegu.

Baszta Więzienna w Kołobrzegu – jedna z dwóch zachowanych baszt średniowiecznych w Kołobrzegu.

Baszta Krośnieńska – średniowieczna basteja systemu fortyfikacji Kożuchowa położona w północno-zachodniej części miasta, przez miejscową ludność nazywana potocznie "basztą"

Mysia Wieża – ceglana, ośmioboczna wieża o wysokości 32 metrów, znajdująca się w Kruszwicy, na Półwyspie Rzępowskim jeziora Gopło. Ciekawostką jej architektury jest to, że w środku jest okrągła, oraz to, że dziury, które znajdują się na jej ścianie, nie są otworami okiennymi, ale śladami po rusztowaniu. Wieża stanowi pozostałość zamku w Kruszwicy, zbudowanego przez króla Kazimierza Wielkiego około 1350 roku. Początkowo był warownią, która miała strzec Kruszwicy przed Krzyżakami. Następnie, po upadku tego zakonu, stał się siedzibą kruszwickiej kasztelanii i starostwa. Został zniszczony (wysadzony) przez Szwedów w 1657 roku; wcześniej przez dwa lata był przez nich okupowany. Wieża ocalała i od 1895 roku jest atrakcją turystyczną Kruszwicy i punktem widokowym. Z jej szczytu przy dobrej widoczności można dostrzec Inowrocław, Strzelno, Radziejów.

Wieża Bramy Głogowskiej – element fortyfikacji miejskich Legnicy.

Baszta Głogowska – budowla gotycka z połowy XIV wieku w Lubinie usytuowana w północno-zachodniej części rynku.

Wieża Piastowska – okrągła wieża wolno stojąca w południowo-wschodnim narożniku nieistniejącego obecnie Zamku Piastowskiego w Opolu. Pełniła niegdyś funkcję strażnicy na wyspie Pasiece, od północy sąsiaduje z nią Ostrówek – średniowieczna osada – gród obronny Opolan.

Wieża mieszkalno-obronna w Plemiętach – zabytek archeologiczny, relikty wieży rycerskiej zlokalizowanej w Plemiętach.

Strażnica Przewodziszowice – ruiny murowanej strażnicy obronnej, znajdujące się w pobliżu dawnej wsi Przewodziszowice na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej.

Baszta więzienna – renesansowa, powstała prawdopodobnie w 1574 roku, zachowała się do dzisiaj. Wizerunek baszty znajduje się w logo Raciborza.

Strażnica Ryczów – budowla obronna w pobliżu Ryczowa, w gminie Ogrodzieniec. Powstała prawdopodobnie w końcu XIV w. z inicjatywy Kazimierza Wielkiego. Obecnie w stanie ruiny.

Wieża książęca w Siedlęcinie – mieszkalna wieża księcia jaworskiego Henryka I, która w późniejszym okresie stała się siedzibą rycerską.

Baszta Czarownic w Słupsku – baszta starego, wybudowanego w okresie od początku XIV do połowy XV wieku obwarowania miasta, które powstało w miejscu wzmiankowanej już w 1325 roku występującej tu palisady.

Wieża w Stołpiu – ruiny średniowiecznej wieży we wsi Stołpie w województwie lubelskim, w odległości około 8 kilometrów od Chełma, tuż przy drodze krajowej nr 12. W XIX wieku miejscowość ta miała także alternatywną nazwę Stołb.

Strażnica Łutowiec – nieistniejąca strażnica we wsi Łutowiec w województwie śląskim, w powiecie myszkowskim, w gminie Niegowa. Zbudowano ją na szczycie skały Zamkowej po północnej stronie obecnych zabudowań wsi.

Strażnica Suliszowice – ruiny murowanej strażnicy obronnej, znajdujące się w pobliżu wsi Suliszowice na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej.

Baszta Panieńska także Baszta Siedmiu Płaszczy – budowla zlokalizowana jest w pobliżu Odry u stóp Zamku Książąt Pomorskich przy ulicy Panieńskiej 47 w Szczecinie. Wpisana do rejestru zabytków pod nr 8 z 11 czerwca 1954 roku.

Baszta Kaszana, Baszta Prochowa – cylindryczna wieża o średnicy 5,6 metrów i wysokości 21 metrów, zbudowana z cegły, przykryta dachem namiotowym, wchodząca w skład murów obronnych Trzebiatowa. W przyziemiu znajduje się loch więzienny wysokości 4,7 m, z nowym prostokątnym otworem wejściowym od strony wewnętrznej. Pierwotne wejście do baszty umieszczone w prostokątnej niszy znajdowało się na 2 kondygnacji, wchodziło się z ganku obronnego na murze. W 2 i 3 kondygnacji od strony zewnętrznej szczelinowe otwory strzelnicze rozmieszczone nieregularnie. U szczytu widać konsolki wspierające istniejący dawniej taras wartowniczy. Całość zwieńczona była pierwotnie wieżyczką z ceglanym stożkiem.

Wieża Ariańska w Wojciechowie – trójkondygnacyjna, wybudowana z kamieni i cegieł, wieża wzniesiona w dwóch etapach przed 1527 r. przez starostę lubelskiego Jana Pileckiego. Pilecki po zniszczeniu wcześniejszych umocnień, odbudował je w zmodernizowanej formie i przystosował do broni palnej. Umocnienia otrzymały wówczas kształt czworoboku z wyprofilowanymi trzema bastionikami o zarysie trapezu, a w miejscu czwartego posadowiono wieżowy dwór z zewnętrzną klatką schodową. Wieża miała charakter zarówno obronny, jak i rezydencjonalny.

Wieża Mestwina, także Mściwoja – XIII-wieczna wieża usytuowana na terenie Starego Miasta w Chełmnie.

Wieża rycerska w Rakowicach Wielkich – mieszkalna wieża rycerska o charakterze obronnym w Rakowicach Wielkich w powiecie lwóweckim, wpisana do rejestru zabytków nieruchomych województwa dolnośląskiego. Jedna z dwóch zabytkowych wież mieszkalnych w Rakowicach Wielkich.

Wieża Woka – wieża widokowa, najstarszy zabytek Prudnika, najstarsza wieża zamkowa na Górnym Śląsku i jeden z najstarszych tego typu obiektów na terenie Polski. Znajduje się na terenie Starego Miasta, na Placu Zamkowym. Jest jedyną pozostałością po zamku w Prudniku.

Wieża Zamkowa – część dawnego zamku biskupów kamieńskich, w zachodniej części Golczewa, na przesmyku między jeziorami: Szczuczym i Okonim, przy drodze nr "108" (Parłówko–Płoty).

Wieża rycerska w Witkowie – rycerska siedziba mieszkalno-obronna zlokalizowana w Witkowie. Jest prawdopodobnie najlepiej zachowaną w województwie średniowieczną rezydencją rycerską.

Baszta Rycerska w Wodzisławiu Śląskim – neogotycka, około 20-metrowa zabytkowa baszta wybudowana w latach 1867-1868 w lesie miejskim na historycznym Grodzisku przez ówczesnego właściciela miasta, zagorzałego romantyka Edwarda Braunsa, który zmarł w 1881 roku, czyli 13 lat po jej wzniesieniu. W 1925 roku właścicielami baszty oraz przyległego terenu zostali Stefan Krzystek i Jan Kowol - wodzisławscy kupcy. Utworzyli z niej punkt widokowy oraz restaurację co wiązało się z jej kapitalnym remontem. Według ówczesnej księgi pamiątkowej wspięło się tam pierwszego dnia otwarcia aż 338 osób. W 1938 roku baszta zaczęła popadać w ruinę, i tak było do 1991 roku kiedy staraniem Towarzystwa Miłośników Ziemi Wodzisławskiej basztę odrestaurowano i utworzono punkt widokowy. W czerwcu 2004 roku baszta została podpalona przez nieznanych sprawców i popadła w ruinę. W 2012 r. zostały wyremontowane mury i elewacja zewnętrzna. Latem 2020 r. rozpoczęto kolejny etap rewitalizacji Baszty, która ma ponownie pełnić funkcję wieży widokowej.

Baszta Niedźwiadka – średniowieczna baszta w systemie fortyfikacji miejskich Wrocławia, znajdująca się pomiędzy dzisiejszymi ulicami: Piaskową a Kraińskiego, na tyłach Hali Targowej przy pl. Nankiera.

Krzywa Wieża w Ząbkowicach Śląskich – średniowieczna krzywa wieża w Ząbkowicach Śląskich, która jest jedną z ciekawostek turystycznych Dolnego Śląska. Nazywana jest „śląską Pizą”. Jest to najwyższa krzywa wieża w Polsce – ma 34 m wysokości, a jej obecne odchylenie od pionu wynosi 2,14 m. Na jej szczyt wiedzie 139 schodów. Swoje święto obchodzi co roku w drugi weekend lipca podczas „Dni i Nocy Krzywej Wieży” – kulturalno-rekreacyjnego wydarzenia, które ściąga turystów i gości na występy gwiazd polskiej muzyki, happeningi, wystawy, pokazy i inne atrakcje. Podczas imprezy Krzywą Wieżę można zwiedzać aż do godz. 00.00.

Wieża Ziębicka – jedna z dwóch zachowanych średniowiecznych wież bramnych w murach obronnych Nysy.

Baszta Kowalska – baszta w Złotoryi w województwie dolnośląskim, przykład średniowiecznej budowli obronnej. Powstała w połowie XIV wieku. Miała za zadanie ochronę Bramy Górnej prowadzącej do miasta. Obiekt o wysokości 22,5 m, średnicy 9,5 m i grubości murów w przyziemiu 2,7 m. Wejście do baszty znajduje się na wysokości 6,6 m. W średniowieczu zwieńczona była gotyckim hełmem, który został zniszczony przez wojska napoleońskie w 1813 r., w czasie bitwy o Złotoryję. W XV i XVI w. baszta służyła jako więzienie miejskie. W latach 70. XX-stulecia udostępniona na potrzeby ruchu turystycznego. Przeprowadzono prace remontowe w latach 1986-1987 i w 2010 r.

Wieża mieszkalna w Żelaźnie – zabytkowa budowla gotycka z przełomu XV/XVI wieku w Żelaźnie w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Kłodzko.