56 Państwa w Afryce

Państwa Afryki – w Afryce znajdują się terytoria wchodzące w skład 59 niepodległych państw, z czego za afrykańskie uważane są 54. Spośród nich 53 leżą w całości na tym kontynencie, zaś jedno (Egipt), położone jest w przeważającej mierze w Afryce, zaś jego niewielka część znajduje się w Azji. Ponadto niewielkie skrawki Afryki wchodzą w skład 3 państw, których metropolie znajdują się na innych kontynentach: Hiszpanii, Portugalii (Madera) i Jemenu (Sokotra).

Algieria, Algierska Republika Ludowo-Demokratyczna – 10. co do wielkości państwo świata, położone w Afryce Północnej nad Morzem Śródziemnym, członek Unii Afrykańskiej. Znaczną część obszaru Algierii zajmują wchodzące w skład Sahary pustynie oraz półpustynie.

Angola, Republika Angoli – państwo w południowo-zachodniej Afryce nad Oceanem Atlantyckim, członek Unii Afrykańskiej. Sąsiaduje z Demokratyczną Republiką Konga, Namibią, Kongiem oraz Zambią. W przeszłości była kolonią portugalską. Posiada znaczne zasoby surowców naturalnych, w tym ropy naftowej i diamentów.

Benin – państwo w Afryce nad Zatoką Gwinejską. Graniczy z Burkina Faso, Nigrem, Nigerią i Togo, członek Unii Afrykańskiej i ECOWAS.

Botswana, Republika Botswany – państwo w południowej Afryce, bez dostępu do morza. Do 1966 Botswana była brytyjskim protektoratem pod nazwą Beczuana, dziś członek Unii Afrykańskiej. Graniczy z RPA (1840 km), Namibią (1360 km), Zimbabwe (813 km) i Zambią.

Burkina Faso – państwo w Afryce Zachodniej bez dostępu do morza. Dawniej Górna Wolta, w 1984 prezydent Thomas Sankara nadał mu nową nazwę, która oznacza „kraj prawych ludzi” w językach mossi i diula, będących głównymi rdzennymi językami kraju.

Burundi, oficjalnie Republika Burundi – małe państwo śródlądowe położone w Afryce Wschodniej. Graniczy z Rwandą od północy, Tanzanią od wschodu i południa, oraz z Demokratyczną Republiką Kongo od zachodu.

Czad, oficjalnie Republika Czadu – państwo śródlądowe w środkowej Afryce. Graniczy od północy z Libią, od wschodu z Sudanem, od południa z Republiką Środkowoafrykańską, od południowego zachodu z Kamerunem i Nigerią, a od zachodu z Nigrem.

Demokratyczna Republika Konga – drugie pod względem powierzchni, trzecie pod względem liczby ludności państwo Afryki, położone w jej środkowej części, w dorzeczu rzeki Kongo, u której ujścia posiada 37 km dostępu do Oceanu Atlantyckiego. Nazwa, oznaczająca myśliwy, pochodzi od ludu Bakongo. W okresie kolonialnym DR Konga występowała jako Wolne Państwo Kongo i Kongo Belgijskie, a po uzyskaniu niepodległości w latach 1971–1997 jako Zair. Dla odróżnienia od sąsiadującej Republiki Konga, DR Konga występowała również jako Kongo-Léopoldville, a obecnie po zmianie nazwy stolicy, jako Kongo-Kinszasa.

Dżibuti, Republika Dżibuti – państwo we wschodniej Afryce, nad Zatoką Adeńską i cieśniną Bab al-Mandab. Graniczy z Somalią, Etiopią i Erytreą.

Egipt, nazwa oficjalna Arabska Republika Egiptu – państwo położone w północno-wschodniej Afryce z półwyspem Synaj w zachodniej Azji. Egipt graniczy z Izraelem i Palestyną na północnym wschodzie, Sudanem na południu i Libią na zachodzie. Od północy rozpościera się Morze Śródziemne, a na wschodzie Morze Czerwone.

Erytrea, oficjalnie Państwo Erytrea – państwo w Afryce Wschodniej, położone nad Morzem Czerwonym. Graniczy z Etiopią, Dżibuti i Sudanem. Erytrea liczy 121,1 tys. km² powierzchni. W 2013 roku w Erytrei mieszkało 5,7 mln mieszkańców. Gęstość zaludnienia wynosi 47 osób na kilometr kwadratowy. W państwie obowiązują dwa języki urzędowe: arabski oraz tigrinia. W użyciu jest także język angielski. Stolicą Erytrei jest Asmara. W kraju obowiązuje waluta nakfa. Państwo dzieli się na sześć regionów. Kraj uzyskał niepodległość 24 marca 1993 roku.

Eswatini, także: Suazi – niewielkie śródlądowe państwo w południowej Afryce, graniczące z Mozambikiem i Południową Afryką. Siedzibą parlamentu i króla jest Lobamba.

Etiopia, oficjalnie Federalna Demokratyczna Republika Etiopii, dawniej Abisynia – państwo położone we wschodniej Afryce. Od południa graniczy z Kenią, na zachodzie z Sudanem i Sudanem Południowym, na wschodzie z Dżibuti i Somalią, a na północnym wschodzie z Erytreą.

Gabon, Republika Gabońska – państwo położone w środkowej Afryce nad Oceanem Atlantyckim. Graniczy z Gwineą Równikową, Kamerunem i Kongiem. Stolicą i największym miastem Gabonu jest Libreville.

Gambia – państwo położone w zachodniej części kontynentu afrykańskiego. Od północy, południa i wschodu graniczy z Senegalem. Od zachodu posiada dostęp do Oceanu Atlantyckiego, przy ujściu rzeki Gambii. Dawniej kolonia brytyjska, niepodległość uzyskała w 1965 r. Stolicą jest Bandżul. Obecnie członek Unii Afrykańskiej i ECOWAS.

Ghana – państwo w zachodniej Afryce nad Oceanem Atlantyckim. Graniczy z Togo, Burkina Faso i Wybrzeżem Kości Słoniowej. Nazwa kraju w języku Asante oznacza „Król - Wojownik”. Pochodzi od przedkolonialnego, średniowiecznego Imperium Ghany, które rozciągało się na terenach dzisiejszego Mali i Mauretanii. Handel z Europejczykami został po raz pierwszy nawiązany w XV w., natomiast przedkolonialne królestwo Aszanti zachowało niepodległość do roku 1870, w którym to zostało skolonizowane przez Wielką Brytanię. Niepodległość odzyskała w roku 1957. Obecnie członek Unii Afrykańskiej i ECOWAS.

Gwinea – państwo w zachodniej Afryce nad Oceanem Atlantyckim, graniczące z Gwineą Bissau, Senegalem, Mali, Liberią, Wybrzeżem Kości Słoniowej i Sierra Leone. Obecnie członek Unii Afrykańskiej i ECOWAS.

Gwinea Bissau – państwo w zachodniej Afryce, nad Oceanem Atlantyckim. Graniczy z Senegalem i Gwineą. Do Gwinei Bissau należą również liczne przybrzeżne wyspy, z których największe skupione są w Archipelagu Bijagós. Obecnie członek Unii Afrykańskiej i ECOWAS.

Gwinea Równikowa ; oficjalna nazwa państwa to Republika Gwinei Równikowej – państwo położone w centralnej Afryce. Jest to jedno z najmniejszych państw tego kontynentu oraz jedyne, gdzie językiem urzędowym jest hiszpański. W czasach kolonialnych występowało pod nazwą Gwinea Hiszpańska. Graniczy od północy z Kamerunem oraz od południa i wschodu z Gabonem. Wybrzeża państwa oblewają wody Zatoki Gwinejskiej będącej częścią Oceanu Atlantyckiego. Wody terytorialne od zachodu dzieli z Wyspami Świętego Tomasza i Książęcą oddalonymi od niej o ok. 230 km. Terytorium Gwinei Równikowej składa się z dwóch części: kontynentalnej i wyspiarskiej. Kontynentalna część państwa, zwana Rio Muni lub Mbini, leży na półkuli północnej, a należąca doń wyspa Pagalu na południowej. Od tysięcy lat teren obecnego państwa zamieszkiwali tubylcy. Kontynentalną część państwa zamieszkiwali Fangowie, zaś na wyspie Bioko osiadł lud Bubi. Pod koniec XV w. nastąpiła ekspansja kolonialna. Terytorium Gwinei Równikowej odkryli Portugalczycy i oni początkowo nim władali. Po wejściu w życie postanowień traktatu z El Pardo stał się on kolonią hiszpańską. Pod koniec XIX w. rosła liczba buntów lokalnej ludności, ale i też Hiszpanie silniej zaciskali swoje więzy kolonialne z Gwineą Hiszpańską. Zakładali plantacje kakaowca i kawy. Gwinea Równikowa odzyskała niepodległość w 1968 r. Lata wolności wypełnione zostały licznymi, często krwawymi dyktaturami. Gwinea Równikowa to państwo rozwijające się. Dochody czerpie głównie z rolnictwa, wydobycia ropy naftowej i gazu ziemnego oraz przemysłu drzewnego. To także kraj wielokulturowy o czym mogą świadczyć trzy języki urzędowe oraz wiele plemiennych. Jednak należy on do niechlubnej grupy państw łamiących prawa człowieka, a główną osobą za to odpowiedzialną można uznać rządzącego od przeszłó czterech dekad prezydenta Teodoro Obiang Nguema Mbasogo.

Kamerun, Republika Kamerunu – państwo w środkowej Afryce, nad Zatoką Gwinejską. Graniczy z Nigerią, Czadem, Republiką Środkowoafrykańską, Kongiem, Gabonem i Gwineą Równikową. Kamerun jest członkiem ONZ, Unii Afrykańskiej i innych organizacji międzynarodowych.

Kenia – państwo położone we wschodniej Afryce nad Oceanem Indyjskim. Leży na równiku. Graniczy od północy z Somalią, Etiopią i Sudanem Południowym, od zachodu z Ugandą, a od południa z Tanzanią. Jest 47. krajem świata pod względem powierzchni i 30. pod względem liczby ludności. Stolicą i największym miastem Kenii jest Nairobi.

Komory oficjalnie Związek Komorów – wyspiarskie państwo w północnej części Kanału Mozambickiego, zlokalizowane na archipelagu Komorów, pomiędzy północną częścią Madagaskaru a północno-wschodnią częścią Mozambiku. Najbliższymi państwami są Mozambik, Tanzania, Madagaskar oraz Seszele.

Kongo – państwo w środkowej Afryce nad Oceanem Atlantyckim. Graniczy z Gabonem, Kamerunem, Republiką Środkowoafrykańską, Angolą (Kabinda) i Demokratyczną Republiką Konga.

Lesotho – państwo w południowej Afryce, będące enklawą w Republice Południowej Afryki.

Liberia – państwo położone w Afryce Zachodniej. Sąsiaduje z Gwineą, Wybrzeżem Kości Słoniowej oraz Sierra Leone. Sytuacja gospodarcza i polityczna tego kraju jest nadal niestabilna, co jest skutkiem przewrotów wojskowych i dwóch wojen domowych. Obecnie członek Unii Afrykańskiej i ECOWAS.

Libia, oficjalnie Państwo Libia – państwo położone w Afryce Północnej, nad zatoką Wielka Syrta, ze stolicą w Trypolisie. Graniczy z Egiptem, Sudanem, Czadem, Nigrem, Algierią i Tunezją.

Madagaskar, oficjalnie Republika Madagaskaru – państwo wyspiarskie położone na Madagaskarze w zachodniej części Oceanu Indyjskiego, u południowo-wschodnich wybrzeży Afryki. Madagaskar jest czwartą co do wielkości wyspą na świecie i pierwszą w Afryce. Po rozpadzie superkontynentu Gondwana około 88 mln lat temu Madagaskar oddzielił się od subkontynentu indyjskiego, co pozwoliło rodzimej faunie i florze ewoluować we względnej izolacji. W związku z tym Madagaskar ma bardzo bogaty ekosystem; ponad 90% malgaskiej dzikiej przyrody nie występuje w żadnym innym miejscu na Ziemi. Lokalna przyroda jest jednak zagrożona przez dynamicznie wzrastającą populację ludzi, rozwijającą się infrastrukturę i przemysł oraz przez zmiany klimatu.

Malawi, Republika Malawi dawniej Niasa – państwo we wschodniej Afryce, bez dostępu do morza. Graniczy z Tanzanią, Mozambikiem i Zambią.

Mali, oficjalnie Republika Mali – śródlądowe państwo położone w Afryce Zachodniej, siódme co do wielkości w Afryce ze stolicą w Bamako, graniczy z Algierią na północy, Nigrem i Burkina Faso na wschodzie, Wybrzeżem Kości Słoniowej i Gwineą na południu oraz z Senegalem i Mauretanią na zachodzie. Członek Unii Afrykańskiej i ECOWAS.

Maroko, Królestwo Marokańskie – państwo położone w północno-zachodniej Afryce nad Oceanem Atlantyckim i Morzem Śródziemnym ze stolicą w Rabacie, a także należące do państw Maghrebu.

Mauretania, nazwa oficjalna Islamska Republika Mauretańska – państwo w północno-zachodniej Afryce, nad Atlantykiem. Graniczy z Senegalem, Mali, Algierią i Saharą Zachodnią. Znaczną część kraju stanowią pustynne terytoria saharyjskie.

Mauritius, Republika Mauritiusu – państwo wyspiarskie położone w południowo-zachodniej części Oceanu Indyjskiego, około 900 km na wschód od Madagaskaru. Wyspa jest częścią archipelagu Maskarenów. Poza wyspą do Mauritiusa należą wyspy: Rodrigues, archipelag Cargados Carajos i Wyspy Agalega. Około 174 km na południowy zachód od Mauritiusa położony jest Reunion.

Mozambik, Republika Mozambiku – państwo położone w południowo-wschodniej Afryce. Graniczy z RPA, Eswatini, Zimbabwe, Zambią, Malawi i Tanzanią.

Namibia, Republika Namibii – państwo w południowo-zachodniej Afryce, leżące nad Oceanem Atlantyckim. Graniczy z Angolą, Botswaną (1360 km), RPA (967 km) oraz Zambią (233 km). Do 1968 Namibia funkcjonowała pod nazwą Afryka Południowo-Zachodnia.

Niger, Republika Nigru – państwo położone w Afryce Zachodniej na Saharze, bez dostępu do morza. Niger liczy ponad 1,3 mln km² powierzchni. Graniczy z Algierią, Libią, Czadem, Nigerią, Beninem, Burkina Faso i z Mali. W 2011 roku w państwie mieszkało 15 306 252 osób. Kraj uzyskał niepodległość 3 sierpnia 1960 roku. Językiem urzędowym jest francuski. Niger dzieli się na 7 departamentów i jeden dystrykt stołeczny. Stolicą jest Niamey.

Nigeria, Federalna Republika Nigerii – państwo w Afryce Zachodniej nad Zatoką Gwinejską, najludniejsze na kontynencie afrykańskim. Nazwa kraju pochodzi od rzeki Niger. Po raz pierwszy pojawiła się w brytyjskiej gazecie The Times w 1897 roku. Państwo sąsiaduje z Beninem, Nigrem, Czadem i Kamerunem. Obecnie członek Unii Afrykańskiej i ECOWAS.

Południowa Afryka, oficjalnie Republika Południowej Afryki, RPA – państwo położone na południowym krańcu Afryki.

Republika Środkowoafrykańska – państwo śródlądowe w środkowej Afryce, w dorzeczach rzek Konga i Szari. Graniczy z Kamerunem, Czadem, Sudanem, Sudanem Południowym, Demokratyczną Republiką Konga i Kongiem.

Republika Zielonego Przylądka – państwo wyspiarskie na Oceanie Atlantyckim, położone ponad 450 km na zachód od zachodnich wybrzeży Afryki, geograficznie tożsame z Wyspami Zielonego Przylądka. Obecnie członek Unii Afrykańskiej i ECOWAS.

Rwanda – państwo w środkowowschodniej Afryce o powierzchni 26,4 tys km². Rwanda graniczy z: Burundi, Demokratyczną Republiką Konga, Tanzanią i Ugandą. W 2016 roku w Rwandzie mieszkało 11,901 mln mieszkańców. Językami urzędowymi są: rwanda, angielski i francuski. Stolicą państwa jest Kigali. Od 2006 roku Rwanda dzieli się na 5 prowincji. Walutą Rwandy jest frank rwandyjski.

Sahara Zachodnia – dawna kolonia hiszpańska w północnej Afryce nad Oceanem Atlantyckim, obecnie terytorium o nieustalonym statusie międzynarodowym.

Senegal – państwo w zachodniej Afryce nad Oceanem Atlantyckim. Graniczy z Mauretanią, Mali, Gwineą, Gwineą Bissau i Gambią. Obecnie członek Unii Afrykańskiej i ECOWAS.

Seszele, oficjalnie: Republika Seszeli – państwo wyspiarskie na Oceanie Indyjskim, ok. 1600 km od wybrzeży Afryki, położone na północny wschód od Madagaskaru. Najbliższe państwa i terytoria zamorskie to Mauritius i Reunion na południu oraz Malediwy na północnym wschodzie.

Sierra Leone – państwo położone w zachodniej Afryce, na wybrzeżu Oceanu Atlantyckiego. Sierra Leone na północy graniczy z Gwineą, a na południowym wschodzie z Liberią. Obecnie członek Unii Afrykańskiej i ECOWAS.

Somalia, Federalna Republika Somalii – państwo w północno-wschodniej części Afryki położone na Półwyspie Somalijskim. Przylega do Oceanu Indyjskiego i Zatoki Adeńskiej. Na północnym zachodzie graniczy z Dżibuti, na zachodzie z Etiopią, zaś na południowym zachodzie z Kenią.

Sudan, oficjalnie Republika Sudanu – państwo położone w północno-wschodniej części Afryki nad Morzem Czerwonym.

Sudan Południowy, Republika Sudanu Południowego – afrykańskie państwo ze stolicą w Dżubie, powstałe 9 lipca 2011 roku w wyniku odłączenia się od Sudanu, na mocy porozumienia rządu sudańskiego z Ludową Armią Wyzwolenia Sudanu, które zakończyło II wojnę domową w Sudanie – najdłuższą wojnę domową w Afryce.

Wyspy Świętego Tomasza i Książęca – państwo w Zatoce Gwinejskiej, na północ od równika, składające się z pięciu wysp, z których trzy są zamieszkane.

Tanzania, Zjednoczona Republika Tanzanii – państwo we wschodniej Afryce powstałe z połączenia dawnych kolonii brytyjskich: Tanganiki oraz brytyjskiego Zanzibaru, co symbolizowała nazwa utworzona z pierwszych sylab nazw obu krajów TAN+ZAN. W skład Tanzanii jako republiki federacyjnej weszła również wyspa Pemba położona blisko Zanzibaru. Stolicą Tanzanii jest Dodoma, do 1981 roku było nią Dar es Salaam.

Togo, Republika Togijska – państwo w zachodniej Afryce nad Zatoką Gwinejską. Graniczy z Ghaną, Beninem i Burkina Faso. Obecnie członek Unii Afrykańskiej i ECOWAS.

Tunezja, oficjalnie Republika Tunezyjska – państwo leżące w północnej Afryce, nad Morzem Śródziemnym. Graniczy z Algierią i Libią. W latach 1881–1956 pod protektoratem Francji. Od 12 listopada 1956 w ONZ, a od 1 października 1958 członek Ligi Państw Arabskich. Stolicą kraju jest Tunis, a inne większe miasta to: Safakis, Arjana, Bizerta (Banzart), Kabis (Gabés), Susa (Sousse).

Uganda – państwo we wschodniej Afryce nad Jeziorem Wiktorii, o pow. 241 tys. km². Graniczy z Sudanem Południowym, Demokratyczną Republiką Konga, Rwandą, Tanzanią i Kenią. Nazwa pochodzi od plemienia Buganda, zajmującego regiony na południu. Tam też znajduje się stolica Ugandy, Kampala. Kraj jest słabo rozwinięty, ludność zajmuje się głównie rolnictwem i hodowlą. Nie ma dostępu do morza.

Wybrzeże Kości Słoniowej, oficjalnie Republika Wybrzeża Kości Słoniowej – państwo w Afryce Zachodniej położone na północnym wybrzeżu Zatoki Gwinejskiej, nad Oceanem Atlantyckim. Graniczy na północy z Mali i Burkiną Faso, na południowym zachodzie z Liberią, na północnym zachodzie z Gwineą, a na wschodzie z Ghaną. Na stosunkowo dużej powierzchni kraju, wynoszącej 322,5 tys. km², żyją przedstawiciele ponad 60 różnych grup etnicznych, należących do trzech afrykańskich rodzin językowych. Pod względem wyznaniowym w Wybrzeżu Kości Słoniowej występuje duże zróżnicowanie – największą grupą są muzułmanie, ale mieszkają tu również katolicy, protestanci oraz inne mniejsze lokalne grupy religijne, głównie animistyczne.

Zambia, Republika Zambii, dawniej Rodezja Północna – państwo w południowej Afryce bez dostępu do morza. Nazwa przyjęta od Zambezi – głównej rzeki kraju.

Republika Zimbabwe – państwo położone w południowej Afryce, jego stolicą jest Harare.