Ocean IndyjskiW
Ocean Indyjski

Ocean Indyjski (Indyk) – trzeci pod względem wielkości zbiornik wodny na świecie, zajmujący około 20% powierzchni Wszechoceanu. Oficjalna polska nazwa tego oceanu, zatwierdzona przez Komisję Standaryzacji Nazw Geograficznych brzmi Ocean Indyjski.

Cieśnina PalkW
Cieśnina Palk

Palk – cieśnina między Cejlonem a Półwyspem Indyjskim, łącząca Zatokę Bengalską z Zatoką Mannar na Oceanie Indyjskim. Jej głębokość dochodzi do 9 m, szerokość do blisko 135 km, a długość do 150 km. W najwęższym miejscu ma ok. 55 km. Na cieśninie znajduje się wiele małych wysp. Nad Palkiem leży miasto Dżafna (Jaffna).

Dipol Oceanu IndyjskiegoW
Dipol Oceanu Indyjskiego

Dipol Oceanu Indyjskiego (DOI) – zjawisko polegające na występowaniu anomalii temperatur powierzchni Oceanu Indyjskiego, pomiędzy jego wschodnią a zachodnią częścią.

Grzbiet MaskareńskiW
Grzbiet Maskareński

Grzbiet Maskareński – podwodny płaskowyż w Oceanie Indyjskim, położony na północ i na wschód od Madagaskaru. Płaskowyż rozciąga się w przybliżeniu 2000 km od Seszeli na północy do wyspy Reunion na południu i obejmuje obszar ponad 115 000 km² płycizny, z głębiami od 8–150 metrów, górujący ponad dochodzącą do 4000 metrów równiną abisalną. Jest to największy podmorski płaskowyż w Oceanie Indyjskim. Grzbiet płaskowyżu rozciąga się pomiędzy 4°S 54°E a 21°S 63°E.

Indo-PacyfikW
Indo-Pacyfik

Indo-Pacyfik – region biogeograficzny wód morskich obejmujący tropikalne wody Oceanu Indyjskiego i zachodnio-środkową część Pacyfiku. Obszar ten swym zasięgiem nie obejmuje strefy wód umiarkowanych oraz zimnych polarnych. Rozciąga się od wschodnich wybrzeży Afryki po Oceanię.

Kanał MozambickiW
Kanał Mozambicki

Kanał Mozambicki – cieśnina na Oceanie Indyjskim pomiędzy wybrzeżem Afryki a Madagaskarem.Szerokość: od 422 do 925 km Długość: 1670 km Głębokość waha się od 117 do 3000 m

Ławica Saya de MalhaW
Ławica Saya de Malha

Saya de Malha Bank – ławica położona na Oceanie Indyjskim. Stanowi część podwodnego Grzbietu Maskareńskiego.

Ormuz (cieśnina)W
Ormuz (cieśnina)

Ormuz – cieśnina Morza Arabskiego, pomiędzy Zatoką Perską od zachodu, a Zatoką Omańską od wschodu. Północne wybrzeże należy do Iranu, południowe zaś do Zjednoczonych Emiratów Arabskich i Muhafazatu Masandam, enklawy Omanu.

Piraci somalijscyW
Piraci somalijscy

Piraci somalijscy – zbrojne grupy rozbójnicze działające na wodach okalających tzw. „Róg Afryki” od momentu rozpoczęcia wojny domowej w Somalii na początku lat 90. XX wieku.

Płyta afrykańskaW
Płyta afrykańska

Płyta afrykańska – płyta tektoniczna, obejmująca swoim zasięgiem Afrykę i znaczną część południowego Atlantyku oraz Oceanu Indyjskiego.

Płyta antarktycznaW
Płyta antarktyczna

Płyta antarktyczna − płyta tektoniczna, obejmująca swoim zasięgiem Antarktydę i najbardziej południowe części Atlantyku, Oceanu Indyjskiego oraz Pacyfiku.

Płyta arabskaW
Płyta arabska

Płyta arabska - niewielka płyta tektoniczna, położona między płytą afrykańską na południu i zachodzie, płytą eurazjatycką na północy i płytą indyjską na wschodzie.

Płyta australijskaW
Płyta australijska

Płyta australijska − płyta tektoniczna, obejmująca swoim zasięgiem Australię, Nową Gwineę i większą część Nowej Zelandii oraz morza między nimi a także znaczną część Oceanu Indyjskiego. Razem z płytą indyjską tworzą płytę indoaustralijską.

Płyta birmańskaW
Płyta birmańska

Płyta birmańska – niewielka płyta tektoniczna, położona w Azji Południowo-Wschodniej, uznawana za część większej płyty euroazjatyckiej. Na tej płycie położone są wyspy Andamany, Nikobary oraz północno-zachodnia część Sumatry.

Płyta eurazjatyckaW
Płyta eurazjatycka

Płyta eurazjatycka – kontynentalna płyta tektoniczna, obejmująca swoim zasięgiem Europę i znaczną część Azji.

Płyta indoaustralijskaW
Płyta indoaustralijska

Płyta indoaustralijska – kontynentalna płyta tektoniczna, która prawdopodobnie dzieli się na dwie mniejsze płyty: australijską i indyjską, będącą najmniejszą płytą kontynentalną. Indie, Sahul, Nowa Zelandia i Nowa Kaledonia stanowią fragmenty prehistorycznego superkontynentu Gondwany, do którego należała również południowa Afryka, Ameryka Południowa i Antarktyda.

Płyta indyjskaW
Płyta indyjska

Płyta indyjska – płyta tektoniczna, obejmująca swoim zasięgiem Półwysep Indyjski, Morze Arabskie i Zatokę Bengalską oraz niewielki fragment Oceanu Indyjskiego. Razem z płytą australijską tworzą płytę indoaustralijską.

Płyta irańskaW
Płyta irańska

Płyta irańska – niewielka płyta tektoniczna, położona w południowej Azji, uznawana za część większej płyty eurazjatyckiej. Obejmuje obszar Iranu, Iraku i Afganistanu.

Płyta LwandleW
Płyta Lwandle

Płyta Lwandle – mikropłyta tektoniczna, która razem z mikropłytami Rovuma i Victoria wchodzi w skład płyty afrykańskiej. Rozpoznana stosunkowo niedawno i słabo poznana, położona jest pomiędzy 30°E a 50°E szerokości geograficznej, graniczy z płytami: somalijską, nubijską i antarktyczną.

Płyta MaokeW
Płyta Maoke

Płyta Maoke − niewielka płyta tektoniczna (mikropłyta), położona w Azji Południowo-Wschodniej, uznawana za część większej płyty pacyficznej.

Płyta Morza BandaW
Płyta Morza Banda

Płyta Morza Banda − niewielka płyta tektoniczna, położona w Azji Południowo-Wschodniej, uznawana za część większej płyty euroazjatyckiej.

Płyta Morza MoluckiegoW
Płyta Morza Moluckiego

Płyta Morza Moluckiego − niewielka płyta tektoniczna, położona w Azji Południowo-Wschodniej, uznawana za część większej płyty euroazjatyckiej.

Płyta nubijskaW
Płyta nubijska

Płyta nubijska – płyta tektoniczna obejmująca swoim zasięgiem większość Afryki i znaczną część południowego Atlantyku.

Płyta Ptasiej GłowyW
Płyta Ptasiej Głowy

Płyta Ptasiej Głowy – niewielka płyta tektoniczna, położona w Azji Południowo-Wschodniej, uznawana za część większej płyty pacyficznej.

Płyta somalijskaW
Płyta somalijska

Płyta somalijska – płyta tektoniczna położona w regionie wschodniej Afryki i Oceanu Indyjskiego. Zazwyczaj uważana za część płyty afrykańskiej.

Płyta sundajskaW
Płyta sundajska

Płyta sundajska − niewielka płyta tektoniczna, położona między płytą eurazjatycką na północy, płytą birmańską na zachodzie, płytą filipińską na wschodzie oraz płytą australijską na południu.

Płyta timorskaW
Płyta timorska

Płyta timorska − niewielka płyta tektoniczna, położona w Azji Południowo-Wschodniej, uznawana za część większej płyty euroazjatyckiej.

Płyta WoodlarkW
Płyta Woodlark

Płyta Woodlark − niewielka płyta tektoniczna (mikropłyta), położona w Azji Południowo-Wschodniej, uznawana za część większej płyty pacyficznej.

Prąd AgulhasW
Prąd Agulhas

Prąd Agulhas a. Prąd Południowoafrykański - ciepły prąd morski występujący na Oceanie Indyjskim, płynący w kierunku południowo-zachodnim, wzdłuż wschodniego wybrzeża południowej Afryki.

Prąd MonsunowyW
Prąd Monsunowy

Prąd Monsunowy – ciepły prąd morski na Oceanie Indyjskim wywoływany przez monsun. Płynie tylko latem, na wschód z Morza Arabskiego do Sumatry, zasilany jest przy tym przez znacznie chłodniejszy Prąd Somalijski. Jego prędkość się zmienia w granicach 0,5–4,5 km/h. Temperatura wód powierzchniowych wynosi 25–28 °C, a nawet 30 °C w maju.

Prąd MozambickiW
Prąd Mozambicki

Prąd Mozambicki – ciepły prąd morski płynący wzdłuż wybrzeży Mozambiku ku Dryfowi Wiatrów Zachodnich. Jest to odgałęzienie Prądu Południoworównikowego. Prąd został odkryty przez Polaków: Andrzeja Osadowskiego i Piotra Karzełka.

Prąd PołudnioworównikowyW
Prąd Południoworównikowy

Prąd Południoworównikowy – ciepły prąd morski występujący na oceanach: Atlantyckim, Spokojnym i Indyjskim na półkuli płd. w okolicach równika; płynie ze wsch. na zach.; prędkość 1–3 km/godz.; temp. wody 25–28 °C; przy wschodnich krańcach Ameryki Płd., Afryki i Australii rozwidla się na pomniejsze ciepłe prądy.

Prąd SomalijskiW
Prąd Somalijski

Prąd Somalijski – prąd morski na Oceanie Indyjskim. Opływa wschodnie wybrzeże Afryki. Latem, jako północne odgałęzienie Prądu Północnorównikowego, płynie na północny wschód i jest prądem zimnym. Zimą, kiedy wieje monsun znad Azji, zmienia kierunek i płynie na południe łącząc się z Równikowym Prądem Wstecznym i jest wtedy prądem ciepłym. Sezonowe zmiany termiczne Prądu Somalijskiego powodują brak raf koralowych w tym rejonie oceanu.

Prąd WchodniomadagaskarskiW
Prąd Wchodniomadagaskarski

Prąd Wchodniomadagaskarski – ciepły prąd morski w zachodniej części Oceanu Indyjskiego. Płynie na południe wzdłuż wschodnich brzegów Madagaskaru z prędkością 2–3 km/h.

Prąd Wiatrów ZachodnichW
Prąd Wiatrów Zachodnich

Prąd Wiatrów Zachodnich, Antarktyczny Prąd Okołobiegunowy – zimny prąd morski, największy system prądów obiegający kulę ziemską. Płynie między 40 a 56 stopniem szerokości geograficznej południowej. Jest to strefa bardzo silnych wiatrów, sztormów i gwałtownych zmian pogodowych.

Prąd ZachodnioaustralijskiW
Prąd Zachodnioaustralijski

Prąd Zachodnioaustralijski - zimny prąd morski na Oceanie Indyjskim. Płynie on wzdłuż zachodnich brzegów Australii na północ. Jest to odgałęzienie Dryfu Wiatrów Zachodnich. Średnia prędkość, z jaką płynie, wynosi 1 km/h.

Równikowy Prąd WstecznyW
Równikowy Prąd Wsteczny

Równikowy Prąd Wsteczny – prąd morski na Pacyfiku i Oceanie Indyjskim płynący w kierunku wschodnim w okolicach 5 stopnia szerokości geograficznej północnej. Prądem tym wraca woda przeniesiona na zachód przez prądy Południoworównikowy i Północnorównikowy.

Ryft Morza CzerwonegoW
Ryft Morza Czerwonego

Ryft Morza Czerwonego – ryft stanowiący granicę pomiędzy płytami tektonicznymi Afrykańską i Arabską, które oddalają się od siebie.

Strefa uskokowa OwenaW
Strefa uskokowa Owena

Strefa uskokowa Owena – uskok transformacyjny znajdujący się w północno-zachodniej części Oceanu Indyjskiego. Należy do ogólnoświatowego systemu rozłamów skorupy ziemskiej.

SuratW
Surat

Surat – trzecie co do wielkości miasto zachodnich Indii.

Węzeł potrójny RodriguesW
Węzeł potrójny Rodrigues

Węzeł potrójny Rodrigues - węzeł potrójny na południowym Oceanie Indyjskim. W tym miejscu stykają się płyty tektoniczne: afrykańska, indoaustralijska i antarktyczna. Oddzielają je grzbiety śródoceaniczne: Środkowoindyjski, Afrykańsko-Antarktyczny i Australijsko-Antarktyczny. We wszystkich trzech grzbietach występuje spreading, a więc wszystkie trzy płyty powiększają się i ich środki oddalają się od siebie.

Wyniesienie KergueleńskieW
Wyniesienie Kergueleńskie

Wyniesienie Kergueleńskie – duża prowincja magmatyczna na południowym Oceanie Indyjskim. Jest to potężne zgrubienie skorupy oceanicznej o objętości ponad 10 milionów km³ zbudowane z zastygłej lawy bazaltowej, której wielkie ilości wylały się na powierzchnię Ziemi w trzech falach aktywności wulkanicznej: w dużym przybliżeniu 110, 85 i 35 milionów lat temu. Skorupa oceaniczna ma tu do 20 kilometrów grubości, podczas gdy typowa grubość nie przekracza 10 km.