W38 Dywizja Piechoty Imperium Rosyjskiego – dywizja piechoty Imperium Rosyjskiego, w tym okresu działań zbrojnych I wojny światowej.
WWojewództwo augustowskie – województwo Królestwa Polskiego istniejące w latach 1816–1837 ze stolicą w Suwałkach.
WWojewództwo bialskopodlaskie – jedno z 49 województw istniejących w latach 1975–1998. Położone było we wschodniej Polsce. Sąsiadowało z województwami: białostockim, siedleckim, lubelskim, chełmskim oraz do 1991 roku ze Związkiem Radzieckim, a od 1991 r. z niepodległą Białorusią. W nowym podziale administracyjnym, od 1999 r. ziemie dawnego województwa znalazły się w województwie mazowieckim oraz w lubelskim.
WWojewództwo białostockie – województwo II Rzeczypospolitej istniejące w latach 1919–1939 ze stolicą w Białymstoku.
WWojewództwo białostockie – jednostka administracyjna Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej istniejąca w latach 1944–1975. Powstała poprzez reaktywację 22 sierpnia 1944 r. dekretem Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 21 sierpnia 1944 r. o trybie powołania władz administracji ogólnej I i II instancji przedwojennego województwa białostockiego. Na podstawie umowy między Rzecząpospolitą Polską i Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich o polsko-radzieckiej granicy państwowej, zawartej przez Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej i rząd ZSRR w Moskwie, w dniu 16 sierpnia 1945 r. od województwa odpadła wschodnia część, obejmująca większą część powiatów grodzieńskiego i wołkowyskiego oraz skrawki powiatów sokólskiego i augustowskiego.
WBiałowieski Park Narodowy – polski park narodowy położony w północno-wschodniej części Polski, w województwie podlaskim, utworzony z Nadleśnictwa Rezerwat jako Park Narodowy w Białowieży obowiązującym od 11 sierpnia 1932 r. Rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych, restytuowany w obecnej formie z mocy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 listopada 1947 roku. Jest to drugi po Pienińskim Parku Narodowym park narodowy w Polsce i jeden z pierwszych w Europie. Znany z ochrony najlepiej zachowanego fragmentu Puszczy Białowieskiej, ostatniego w Europie fragmentu lasu pierwotnego oraz liczącej kilkaset sztuk, największej na świecie wolnościowej populacji żubra.
WBug – czwarta najdłuższa rzeka w Polsce, będąca dopływem Narwi, przepływająca przez zachodnią Ukrainę, wschodnią Polskę i zachodnią Białoruś.
WCetynia – rzeka, lewy dopływ Bugu o długości 37,27 km.
WW wiekach XVI-XVII na Białostocczyźnie wykształciły się dwa podstawowe typy budynków mieszkalnych. Na południu i zachodzie Białostocczyzny dominował typ z układem pomieszczeń ułożonych wokół centralnie usytuowanego pieca z komorowym kominem. Budynek mieszkalny był wyodrębniony względem pozostałych budynków zagrody. Drugi typ, przeważający na wschodzie i północy, posiadał jednotraktowy lub półtoratraktowy układ pomieszczeń, a część mieszkalna i gospodarcza znajdowały się pod wspólnym dachem.
WDiecezja drohiczyńska – jedna z 3 diecezji obrządku łacińskiego w metropolii białostockiej. Położona jest na obszarze wschodniej Polski. Terytorialnie teren Diecezji Drohiczyńskiej to część województwa mazowieckiego, podlaskiego oraz lubelskiego. Została proklamowana przez papieża Jana Pawła II 5 czerwca 1991, podczas liturgii mszalnej na błoniach pod Białymstokiem, a powiększona 25 marca 1992 bullą Jana Pawła II Totus Tuus Poloniae Populus. W jej skład weszły wówczas trzy dekanaty z diecezji siedleckiej: węgrowski, sokołowski, sterdyński oraz część dekanatów: liwskiego, łosickiego i janowskiego.
WGrabar (Kałamanka) – rzeka, lewy dopływ Bugu o długości 26,66 km.
WHerb województwa podlaskiego – symbol województwa podlaskiego. Herb przedstawia na tarczy czerwonej dwudzielnej w pas w polu górnym białego orła ze złotymi: dziobem, łapami i koroną na głowie, w polu dolnym rycerza na srebrnym koniu, w zbroi srebrnej i w takimż szyszaku, z mieczem srebrnym o złotej rękojeści wzniesionym w prawej ręce, na lewym ramieniu trzymającego tarczę błękitną z podwójnym krzyżem złotym na błękitnym polu. Ostroga rycerza i uprząż końska są złote, siodło i czaprak koński błękitne.
WKitaby – zbiory tekstów zawierających zasady religii muzułmańskiej, opowieści moralistyczne związane z treścią Koranu i hadis, przepisy rytualne, legendy z życia proroków, apokryfy, tłumaczenia lub oryginały modlitw.
WKodeń – wieś w Polsce, położona w województwie lubelskim, w powiecie bialskim, w gminie Kodeń, na Równinie Kodeńskiej, na terasa nadzalewowej kilka metrów nad doliną Bugu, niedaleko ujścia rzeczki o nazwie Kałamanka. Siedziba gminy Kodeńdawne miasto; uzyskał lokację miejską w 1511 roku, zdegradowany w 1869 roku. Miasto magnackie położone było w końcu XVIII wieku w hrabstwie kodeńskim w powiecie brzeskolitewskim województwa brzeskolitewskiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bialskopodlaskiego.
WKolej Leśna Puszczy Białowieskiej – Hajnówka – kolejka wąskotorowa budowana na terenie Puszczy Białowieskiej w latach 1916–1957. Budowę rozpoczęli Niemcy podczas I wojny światowej. Obecnie kolejka ma charakter turystyczny.
WRezerwat przyrody Kózki – faunistyczny rezerwat przyrody położony w północnej części gminy Sarnaki, nad rzeką Bug, w Parku Krajobrazowym „Podlaski Przełom Bugu”. Nazwa pochodzi od graniczącej z rezerwatem wsi Kózki.
WKrzna (Trzna) – rzeka we wschodniej Polsce, lewy dopływ Bugu, o długości 120 km i powierzchni dorzecza wynoszącej 3353 km². Bierze początek w środkowej części Niziny Południowopodlaskiej. Od Międzyrzeca Podlaskiego jej dolina wyznacza północną granicę Polesia Zachodniego. Łącznie z Krzną Południową jest jedną z większych rzek regionu Podlasia Południowego, największą w północnej części województwa lubelskiego.
WKrzna Południowa – mała rzeka w środkowej części Niziny Południowopodlaskiej, która wraz z Krzną Północną płynie na wschód i w Międzyrzecu Podlaskim łączy się, tworząc w ten sposób Krznę. Ma długość 67,5 km. Jest dłuższa o kilka kilometrów od swojej bliźniaczej strugi, prowadzi od niej więcej wody i przyjmuje się ją za początkowe ramię Krzny. Przy przeprawie przez jej dawniej bagnistą dolinę powstał w średniowieczu gród Łuków.
WKrzna Północna – mała rzeka przepływająca przez Równinę Łukowską, łącząca się z Krzną Południową w Międzyrzecu Podlaskim i tworząca w ten sposób Krznę. Podobnie jak Krzna Południowa wypływa ona z kompleksu leśnego Lasów Łukowskich, którego centrum stanowiło niegdyś niedostępne bagno Jata, a dziś jest to rezerwat leśny o tej nazwie. Krzna Północna jest rzeką krótszą niż niemal równolegle płynąca Krzna Południowa, prowadzi mniej wody, ale ma większe dorzecze.
WLenczewscy herbu Zadora przydomku Samotyja – Polski ród szlachecki pochodzenia litewskiego osiadły w ziemi bielskiej dawnego województwa podlaskiego. Wyznanie rzymskokatolickie i prawosławne.
WŁosice – miasto w województwie mazowieckim, nad rzeką Toczną, siedziba powiatu łosickiego i gminy miejsko-wiejskiej Łosice. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa bialskopodlaskiego.
WMiędzyrzecczyzna - mikroregion i kraina historyczna na Południowym Podlasiu obejmująca miasto i gminę Międzyrzec Podlaski oraz gminy Drelów i Kąkolewnica.
WJęzyk podlaski – mikrojęzyk wschodniosłowiański oparty na gwarach wschodniosłowiańskich używanych przez mieszkańców południowej części województwa podlaskiego w Polsce między rzekami Narew i Bug. Jednoznaczna klasyfikacja gwar wschodniosłowiańskich na tym terenie, określanych przez ich użytkowników najczęściej potoczną nazwą po swojomu stanowi od lat przedmiot sporu wśród językoznawców, jak również działaczy mniejszości narodowych na Podlasiu, którzy zaliczają je bądź do gwar białoruskich z cechami ukraińskimi, bądź do gwar ukraińskich.
WNeple – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie bialskim, w gminie Terespol. Przez miejscowość przebiega droga wojewódzka nr 698.
WNizina Podlaska – nazwa dawniejsza, stosowana obecnie przez niektórych autorów szkolnych map i podręczników, krainy geograficznej we wschodniej i północno-wschodniej Polsce, przeciętej wzdłuż Bugu fizycznogeograficzną granicą Europy Zachodniej i Wschodniej. Kraina ta niekiedy była łączona z Niziną Mazowiecką w Nizinę Mazowiecko-Podlaską.
WPodlasie – historyczna kraina Polski leżąca na Nizinie Podlaskiej. Historyczne Podlasie obejmuje centralną i południową część województwa podlaskiego, północny wschód i północ województwa lubelskiego oraz wschodni skrawek województwa mazowieckiego. Zamieszkana jest głównie przez Podlasian, a także w niektórych regionach przez Podlaszuków.
WPodlasie Południowe, zwane Podlasiem, rzadziej Podlasiem Lubelskim – powstały w XIX wieku region administracyjny położony w środkowowschodniej części Polski, między Wisłą, dolnym Wieprzem i Tyśmienicą a środkowym i dolnym Bugiem, jednoczący ziemie zróżnicowane etnograficznie i historycznie. Jego głównym miastem są Siedlce.
WPodlaski Przełom Bugu (318.91) – mezoregion fizycznogeograficzny będący granicą pomiędzy Niziną Południowopodlaską a Niziną Północnopodlaską, graniczący od zachodu z Doliną Dolnego Bugu, od południa z Wysoczyzną Siedlecką, od południowego wschodu z Równiną Łukowską, od wschodu z Polesiem Brzeskim, od północy z Wysoczyzną Drohiczyńską, a od północnego zachodu z Wysoczyzną Wysokomazowiecką. Kraina leży w Polsce na obszarze województw: mazowieckiego, podlaskiego i lubelskiego, a na Białorusi obwodu brzeskiego. Zajmuje powierzchnię 673 km².
WPark Krajobrazowy Podlaski Przełom Bugu – park krajobrazowy położony na terenie województwa lubelskiego i mazowieckiego. Został utworzony w 1994 roku.
WWojewództwo podlaskie zostało utworzone na sejmie grodzieńskim 23 listopada 1793 r. z ziemi drohickiej, mielnickiej i bielskiej. Nie zostało w pełni zorganizowane w związku z rozpoczęciem insurekcji kościuszkowskiej.
WWojewództwo podlaskie – województwo Królestwa Polskiego istniejące w latach 1816–1837 ze stolicą w Siedlcach. Ukazem Mikołaja I z 23 lutego?/ 7 marca 1837 zostało przemianowane na gubernię podlaską.
WPodlaszucy – wschodniosłowiańska autochtoniczna grupa etniczna zamieszkująca obszar Podlasia. Część Podlaszuków posługuje się własnym archaicznym dialektem, wywodzącym się z języka ruskiego. Pod względem wyznaniowym na północnym Podlasiu przeważają prawosławni, natomiast na Podlasiu południowym głównie katolicy. Istnieją grupy Podlaszuków przyjmujących białoruską, ukraińską bądź polską tożsamość narodową, istnieje również grupa Podlaszuków nieutożsamiających się z jakimkolwiek z narodów.
WPowiat bialski – powiat w województwie lubelskim utworzony w 1999 roku; największy powiat w województwie i trzeci co do wielkości w Polsce. Jego siedzibą jest miasto Biała Podlaska.
WPowiat łosicki – powiat w Polsce, reaktywowany w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Łosice. Jest to najdalej na wschód wysunięty powiat województwa mazowieckiego.
WPowiat siedlecki – powiat w Polsce, utworzony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Siedlce.
WDiecezja siedlecka – jedna z 3 diecezji obrządku łacińskiego w metropolii lubelskiej w Polsce.
W
WToczna – rzeka na Południowym Podlasiu we wschodniej Polsce o długości 39,7 km i powierzchni zlewni 359 km2, lewy dopływ Bugu. Przepływa przez wschodnią część Wysoczyzny Siedleckiej w powiatach łosickim i siedleckim.
WWyczółkowscy – polski ród szlachecki herbu Ślepowron; wyznania rzymskokatolickiego. Nazwisko wzięli od miejscowości Wyczółki w pow. łosickim w dawnej ziemi mielnickiej. Licznie rozrodzeni od XVI w., stanowili drobną szlachtę. Najstarsza źródłowa wzmianka pochodzi z rejestru wojska powiatu mielnickiego z 1528, a imienna z 1534. Wymieniani licznie w aktach grodzkich mielnickich z lat 1554–1564. Elektorzy króla Stanisława Augusta z województwa bełzkiego w 1764. Marcin, komornik ziemski bełski w 1778. Występują w okresie Rzeczypospolitej szlacheckiej w zachowanych od 1659 aktach metrykalnych parafii Hadynów jako szlachta.
WRezerwat przyrody Zabuże – leśny rezerwat przyrody położony w gminie Sarnaki, w pobliżu rzeki Bug. Znajduje się pomiędzy miejscowościami Zabuże, Stare Mierzwice i Stare Hołowczyce, na terenie Parku Krajobrazowego „Podlaski Przełom Bugu” oraz obszaru siedliskowego sieci Natura 2000 „Ostoja Nadbużańska” PLH140011. Zajmuje powierzchnię 33,15 ha. Od północy graniczy z rezerwatem „Mierzwice” oraz ze stanowiskiem dokumentacyjnym „Wychodnia głazów Mierzwice”.
WZdobnictwo drewnianych domów na Podlasiu – styl w architekturze ludowej, powstały w XX wieku na Podlasiu, charakterystyczny tylko dla tego regionu. Ozdoby i ornamenty były wycinane na deskach, które następnie malowano kontrastującym względem ścian kolorem i przybijano do drzwi, okien, szczytów, ganków, naroży i okapów. Podlaski styl zdobienia drewnianych domów zaczął zanikać po II wojnie światowej na skutek rozpowszechnienia budownictwa murowanego i stopniowego wyludniania wsi, a jego kres przypadł na lata siedemdziesiąte XX wieku.