39 Ocean Spokojny

Ocean Spokojny, Pacyfik, Ocean Wielki – największy, najgłębszy i najstarszy, obok Atlantyku, zbiornik wodny na świecie. Z powierzchnią równą 155,6 mln km² zajmuje 30% całej powierzchni Ziemi. Oficjalna polska nazwa tego oceanu, zatwierdzona przez Komisję Standaryzacji Nazw Geograficznych, brzmi Ocean Spokojny.

Azorian – kryptonim fazy przygotowawczej wspólnej misji CIA i US Navy, mającej na celu podniesienie z dna oceanu części zatopionego radzieckiego okrętu podwodnego K-129 typu Golf II w 1974 roku.

Cieśnina Beringa – cieśnina między Azją a Ameryką Północną. Cieśnina łączy Morze Czukockie z Morzem Beringa, czyli Ocean Arktyczny z Oceanem Spokojnym. Jej szerokość wynosi około 85 km, a głębokość od 30 do 50 m.

Cieśnina Litkego – cieśnina w Rosji, w Zatoce Karagińskiej Morza Beringa.

Głębia Challengera – najgłębiej położone miejsce w Rowie Mariańskim. Jest to najniżej położone zbadane miejsce na Ziemi.

Grzbiet Galapagos – grzbiet podmorski położony we wschodniej części Oceanu Spokojnego, w obrębie płyty Nazca, ciągnący się od węzła potrójnego, gdzie stykają się płyta Nazca, płyta kokosowa i płyta pacyficzna do wybrzeży Ameryki Południowej.

Grzbiet Hawajski – podmorski grzbiet oceaniczny z łańcuchem wysp wulkanicznych na Oceanie Spokojnym, w którego skład wchodzi Archipelag Hawajski.

Grzbiet Juan Fernandez – grzbiet podmorski położony w południowo-wschodniej części Oceanu Spokojnego. Zbudowany ze skał wulkanicznych. Tworzy góry podwodne. Tylko jeden niewielki archipelag sterczy ponad poziom morza, są to wyspy Juan Fernández.

Grzbiet Kokosowy – grzbiet podmorski położony we wschodniej części Oceanu Spokojnego, w obrębie płyty kokosowej, ciągnący się od węzła potrójnego, gdzie stykają się płyta Nazca, płyta kokosowa i płyta pacyficzna do wybrzeży Ameryki Środkowej.

Grzbiet Nazca – grzbiet podmorski położony w południowo-wschodniej części Oceanu Spokojnego.

Grzbiet Norfolski - jest długim, podmorskim grzbietem górskim położonym na południowo-zachodnim Pacyfiku, pomiędzy Nową Kaledonią i Nową Zelandią, około 1.300 km od wschodnich wybrzeży Australii. Zbudowany jest z górnokredowej skorupy kontynentalnej. Jest częścią mikrokontynentu Zelandia, który został pochłonięty przez morze około 23 mln lat temu. Obecnie leży około 2.000 m p.p.m.

Indo-Pacyfik – region biogeograficzny wód morskich obejmujący tropikalne wody Oceanu Indyjskiego i zachodnio-środkową część Pacyfiku. Obszar ten swym zasięgiem nie obejmuje strefy wód umiarkowanych oraz zimnych polarnych. Rozciąga się od wschodnich wybrzeży Afryki po Oceanię.

Kulty cargo, kargizm – ruchy religijne szerzące się głównie na wyspach Oceanu Spokojnego, głoszące nadejście nowego porządku: równości wszystkich ludzi, białych i czarnych, oraz powszechnego dobrobytu. Początkowo rozwinął się na Fidżi w XIX wieku.

Kuro Siwo (jap. 黒潮 Kuro-shio, dosł. "czarny prąd"; zwany także Prądem Japońskim – ciepły prąd morski w północno-zachodniej części Oceanu Spokojnego. Płynie z prędkością 2–6 km na godzinę, na północ wzdłuż wschodnich wybrzeży Wysp Japońskich, a następnie na wysokości półwyspu Bōsō skręca na wschód, ocieplając wody Pacyfiku na znacznych szerokościach geograficznych.

Linia zmiany daty, granica zmiany daty – umowna linia na mapie stref czasowych, przebiegająca głównie wzdłuż południka 180 stopni, po obu stronach której daty różnią się o jedną dobę. Przesunięcia tej linii od południka 180 stopni występują w przypadku Aleutów oraz Półwyspu Czukockiego, wysp Fidżi, Kermadec, Kiribati, Samoa, Tokelau i Tonga.

Mobilna strefa Filipin - obszar położony w zachodniej części Oceanu Spokojnego, uznawany za część większej płyty filipińskiej. Jest to strefa orogeniczna o skomplikowanej budowie geologicznej, różnie interpretowanej przez poszczególnych autorów.

Monterey, Monterey Canyon - rów tektoniczny o długości 153 km i maksymalnej głębokości 3600 m, położony na dnie zatoki Monterey Bay w Kalifornii.

Prąd Oja Siwo – zimny, powierzchniowy, kurylski prąd oceaniczny, płynący z północy na południe wzdłuż półwyspu Kamczatka i Wysp Kurylskich. U wschodnich wybrzeży Wysp Japońskich napotyka odnogę prądu Kuro Siwo.

Prąd Aleucki – ciepły prąd morski na Oceanie Spokojnym, płynący na północ od Prądu Północnopacyficznego i stanowiący północne odgałęzienie Kuro Siwo. Po osiągnięciu wybrzeży Ameryki Północnej dzieli się formując dwa prądy: jeden płynący na północ w kierunku Alaski oraz drugi - płynący w kierunku Kalifornii.

Prąd Kalifornijski - zimny prąd morski na Oceanie Spokojnym, będący prawym odgałęzieniem Prądu Północnopacyficznego. Płynie on z północy na południe wzdłuż wybrzeży Półwyspu Kalifornijskiego.

Prąd Peruwiański – zimny prąd morski na Pacyfiku płynący z południa na północ, będąc wyodrębnieniem Prądu Wiatrów Zachodnich, wzdłuż zachodnich wybrzeży Ameryki Południowej. Temperatura wód powierzchniowych wynosi ok. 20°C w lecie (grudzień-luty) i ok. 15°C w zimie (czerwiec-sierpień). Powoduje wysuszanie i ochładzanie klimatu wybrzeża przyczyniając się do pustynnienia. Ma szerokość ok. 900 km i transportuje ok. 10 000 000 – 20 000 000 m³ wody w ciągu sekundy.

Prąd Południoworównikowy – ciepły prąd morski występujący na oceanach: Atlantyckim, Spokojnym i Indyjskim na półkuli płd. w okolicach równika; płynie ze wsch. na zach.; prędkość 1–3 km/godz.; temp. wody 25–28 °C; przy wschodnich krańcach Ameryki Płd., Afryki i Australii rozwidla się na pomniejsze ciepłe prądy.

Prąd Północnorównikowy – ciepły prąd morski na Oceanie Atlantyckim i Spokojnym, wywołany pasatem. Płynie na półkuli północnej, na zachód, równolegle do równika i zwrotnika Raka, między 10°N a 20°N. Na Oceanie Atlantyckim wraz z odnogą Prądu Południoworównikowego daje początek Prądowi Zatokowemu, a na Oceanie Spokojnym – prądowi Kuro-siwo. Wywołany jest rotacją Ziemi na wschód.

Prąd Wiatrów Zachodnich, Antarktyczny Prąd Okołobiegunowy – zimny prąd morski, największy system prądów obiegający kulę ziemską. Płynie między 40 a 56 stopniem szerokości geograficznej południowej. Jest to strefa bardzo silnych wiatrów, sztormów i gwałtownych zmian pogodowych.

Rów Aleucki – rów oceaniczny w północnej części dna Oceanu Spokojnego. Znajduje się wzdłuż południowych wybrzeży Aleutów i Półwyspu Alaska, do Zatoki Alaskańskiej.

Rów Izu-Ogasawara - rów oceaniczny na dnie zachodniej części Oceanu Spokojnego. Znajduje się na wschód od japońskich wysp Ogasawara. Ciągnie się od Wysp Japońskich po północną część Rowu Mariańskiego. Stanowi środkową część systemu rowów ciągnących się od Kamczatki po Moluki. Jego głębokość w najgłębszym miejscu wynosi 10 640 metrów p.p.m.

Rów Japoński – rów oceaniczny w zachodniej części Pacyfiku, na wschód od Wysp Japońskich. Jest to jedna z głębin wchodzących w skład ognistego pierścienia Pacyfiku. Jego maksymalna głębokość wynosi 9000 m. Ciągnie się od wschodnich wybrzeży Hokkaido na północy do wysp Ogasawara (Bonin) na południu. Na północy łączy się z Rowem Kurylsko-Kamczackim, a na południu z Rowem Izu-Ogasawara. Na wschód od Rowu Japońskiego znajduje się płyta pacyficzna, a na zachód płyta eurazjatycka.

Rów Mariański – najgłębszy znany rów oceaniczny na Ziemi, położony w zachodniej części Oceanu Spokojnego, na południowy wschód od Marianów. Ciągnie się łukiem o długości blisko 2000 km. Wchodzi w skład systemu rowów oceanicznych tworzących zachodnie obrzeżenie płyty pacyficznej. Ścierają się w nim płyty pacyficzna z filipińską. Według ostatnich pomiarów głębokość rowu wynosi 10 994 m.

Równikowy Prąd Wsteczny – prąd morski na Pacyfiku i Oceanie Indyjskim płynący w kierunku wschodnim w okolicach 5 stopnia szerokości geograficznej północnej. Prądem tym wraca woda przeniesiona na zachód przez prądy Południoworównikowy i Północnorównikowy.

Uskok Blanco – uskok transformacyjny znajdujący się w północno-wschodniej części Oceanu Spokojnego.

Węzeł potrójny Chile to węzeł potrójny, znajdujący się na południowo-wschodnim Pacyfiku.

Węzeł potrójny Galapagos to węzeł potrójny, znajdujący się na południowo-wschodnim Pacyfiku.

Węzeł potrójny Królowej Charlotty to węzeł potrójny, znajdujący się na północno-wschodnim Pacyfiku.

Węzeł potrójny Macquarie – węzeł potrójny na południowym Oceanie Spokojnym.

Węzeł potrójny Mendocino to węzeł potrójny, znajdujący się na północno-wschodnim Pacyfiku.

Węzeł potrójny Rivera to węzeł potrójny, znajdujący się na wschodnim Pacyfiku.

Wielka Pacyficzna Plama Śmieci – olbrzymie dryfujące skupisko śmieci i plastikowych odpadów utworzone przez prądy oceaniczne w północnej części Oceanu Spokojnego między Kalifornią a Hawajami. Odkryta w 1997 roku przez Charlesa Moore’a. Druga, podobna, znajduje się bardziej na zachód, pomiędzy Hawajami a Japonią.

Wyniesienie Chatham – rejon dna oceanicznego na Oceanie Spokojnym, na wschód od Nowej Zelandii. Jest częścią dawnego kontynentu, Zealandii. Stanowi wydłużoną podmorską platformę ciągnącą się od Półwyspu Banksa w kierunku wschodnim do ponad 100 km za wyspy Chatham. Szerokość wzniesienia wynosi od 120 km w środkowej części przez 210 km w rejonie wysp Chatham do 185 km na wschód od nich. Głębokość mieści się, w większości, w przedziale od 30 do 90 m p.p.m., przy czym w najwyższym punkcie wzniesienia wynosi 8,5 m.

Wyniesienie Lord Howe – wyniesienie dna Oceanu Spokojnego między Morzem Koralowym a Nową Zelandią.