WKresy Wschodnie lub po prostu Kresy – dawne wschodnie pogranicze Polski, funkcjonujące w okresie międzywojennym i dawniej jako część polskiego terytorium państwowego, a obecnie stanowiące fragmenty obszarów państwowych Ukrainy, Białorusi i Litwy.
WArchiwum Wschodnie (AW) – archiwum społeczne gromadzące materiały archiwalne dotyczące losów obywateli polskich pod okupacją sowiecką i na terenach ZSRR, w więzieniach, łagrach, na zesłaniu, historii Kresów Wschodnich II RP oraz podziemia zbrojnego w Polsce powojennej.
WBiałystok – okręg administracyjny utworzony pod koniec 1915 r. w ramach zarządu Ober-Ost na okupowanych przez wojska niemieckie obszarach części dawnej guberni grodzieńskiej. 1 listopada 1916 r. został połączony z dotychczasowym okręgiem Grodno w okręg Białystok-Grodno.
WBiałystok-Grodno – okręg administracyjny utworzony 1 listopada 1916 r. w ramach zarządu Ober-Ost na okupowanych przez wojska niemieckie obszarach dawnej guberni grodzieńskiej i częściowo wileńskiej, z połączenia dotychczasowych okręgów Białystok i Grodno. 1 lutego 1918 r. okręg Białystok-Grodno został połączony z okręgiem Litwa w jeden okręg Litwa, a następnie, 16 lutego 1918, wszedł w skład nowoproklamowanego Królestwa Litwy.
WFestiwal Kultury Kresowej – festiwal, którego celem jest przybliżenie i popularyzacja kultury polskiej z obszaru Kresów Wschodnich. Odbywa się w Mrągowie.
WFundacja „Pomoc Polakom na Wschodzie” – fundacja założona w 1992 w Warszawie przez Wojciecha Włodarczyka, ówczesnego szefa Urzędu Rady Ministrów, jako strategiczna Fundacja Skarbu Państwa, podlegająca pod nadzór Ministerstwa Spraw Zagranicznych.
WGalicja Wschodnia – określenie używane w latach 1795-1809 na określenie całej Galicji, w opozycji do Nowej Galicji, zwanej niekiedy Zachodnią. Później, do roku 1850, do Galicji Wschodniej wliczano zaś wszystkie tereny na wschód od Tarnowa. Po roku 1850 określenie to stosowano dla wschodnich terenów Królestwa Galicji i Lodomerii ze Lwowem, Stanisławowem, Tarnopolem, Przemyślem i Sanokiem, jej zachodni kres stanowiła granica okręgu sądu apelacyjnego we Lwowie – zachodnie granice powiatów: jarosławskiego, brzozowskiego i sanockiego. Stolicą tego regionu był Lwów.
WGrodno – okręg administracyjny utworzony pod koniec 1915 r. w ramach zarządu Ober-Ost na okupowanych przez wojska niemieckie obszarach części dawnej guberni grodzieńskiej. 1 kwietnia 1916 r. z powiatu grodzieńskiego wydzielono miasto Grodno jako odrębny powiat miejski. 1 listopada 1916 r. został połączony z dotychczasowym okręgiem Białystok w okręg Białystok-Grodno.
WObrona Huty Stepańskiej i Wyrki – walki obronne polskiego ośrodka samoobrony w powiecie kostopolskim województwa wołyńskiego z oddziałami UPA i SKW podczas rzezi wołyńskiej w 1943 r. Dzięki istnieniu samoobrony udało się w czasie ich ataku ewakuować większość zgromadzonej w ośrodku ludności cywilnej, poza 600 osobami narodowości polskiej zamordowanymi przez Ukraińców.
WInflanty – nazwa krainy historycznej nad Dźwiną i Zatoką Ryską powstałej w średniowieczu w obrębie posiadłości zakonu kawalerów mieczowych, a zamieszkanej przez plemiona bałtyckie i ugrofińskie, na których kulturę na przestrzeni wieków wpływała głównie kultura niemiecka, a także skandynawska i polska. Dawne Inflanty obejmują terytoria dzisiejszej Estonii oraz Łotwy. Nazwa została nadana w XIII w. i pochodzi od plemienia Liwów.
WKazimierz – dawne miasto w starostwie bobrujskim Wielkiego Księstwa Litewskiego, istniejące przez 12 lat (1643-1655).
WKisiel owsiany – potrawa przygotowywana z mąki owsianej lub płatków owsianych, przyrządzana na zakwasie, opcjonalnie na rozczynie z drożdży. Jedna z tradycyjnych potraw na okres wielkiego postu lub Wigilię Bożego Narodzenia w kuchni rosyjskiej, litewskiej, Kresów Wschodnich. Pierwsze wzmianki o tej potrawie pochodzą z XII-XIII wieku. Pojawiła się znacznie wcześniej niż kisiel owocowy, który spopularyzował się na terenach rosyjskich prawdopodobnie dopiero w XX wieku – wraz z rozprzestrzenieniem się uprawy ziemniaka.
WKolej Dniestrzańska – strategiczna linia kolejowa, fragment linii kolei transwersalnej, łącząca Chyrów ze Stryjem. 112-kilometrowa linia kolejowa oddana została do użytku w grudniu 1872 przez władze Austro-Węgier.
WKudak – polska twierdza zbudowana w 1635 roku z inicjatywy hetmana wielkiego koronnego Stanisława Koniecpolskiego.
WLauda – region etnograficzno-historyczny położony na północ od Kowna, którego nazwa pochodzi od zajmującej centralne miejsce niewielkiej rzeczki Laudy, prawego dopływu Niewiaży. Rozciągał się między Niemnem, Wilią a rzeką Dubissą, za którą zaczynała się etniczna Żmudź. W szerokim znaczeniu obejmowała około 6500 km².
WLipniki – wieś do 1939 r. położona w Polsce, w województwie wołyńskim, w powiecie kostopolskim w gminie Bereźne, obecnie wieś nie istnieje, jest to terytorium Ukrainy.
WLitwa – okręg administracyjny utworzony pod koniec 1915 r. w ramach zarządu Ober-Ost na okupowanych przez wojska niemieckie obszarach dawnej guberni kowieńskiej z siedzibą w Tylży. 16 kwietnia 1916 r. siedziba okręgu została przeniesiona z Tylży do Kowna. 16 marca 1917 r. okręg połączono z dotychczasowym okręgiem Wilno-Suwałki w nowy okręg Litwa z siedzibą w Wilnie. Okręg obejmował wówczas obszar dawnych guberni wileńskiej, kowieńskiej i suwalskiej. 1 stycznia 1918 z okręgu wyłączono powiaty suwalski i augustowski i przekazane pod nowo utworzony Wojskowy Zarząd Powiatowy Suwałki. 1 lutego 1918 r. do okręgu przyłączono obszar zniesionego okręgu Białystok-Grodno. Okręg dzielił się wówczas na dwa podokręgi w granicach dotychczasowych okręgów Litwa i Białystok-Grodno o nazwach Litwa Północ i Litwa Południe.
WLwowska Fala – audycja radiowa Polskiego Radia Katowice zajmująca się sprawami kultury dawnych Kresów Wschodnich.
WMatka Boża Sokalska – obraz przedstawiający Najświętszą Maryję Pannę z Dzieciątkiem Jezus w typie ikonograficznym Hodegetria, czczony pierwotnie w kościele bernardynów pod Sokalem. Oryginał spłonął w 1843 r., obecnie w kilku kościołach w Polsce czczone są jego kopie.
WPodole – kraina historyczna i geograficzna na terytorium Ukrainy i Mołdawii, położona nad północnymi dopływami środkowego Dniestru i w górnym biegu rzeki Boh.
WPokucie – kraina historyczna, leżąca nad górnym Prutem, na terenie dzisiejszej Ukrainy. Południowa część Rusi Czerwonej. Nazwa pochodzi od stolicy regionu – Kut nad Czeremoszem.
WSuwalszczyzna Sopoćkińska, zwana też Trójkątem Sopoćkińskim – mały region geograficznie i etnograficznie wyodrębniony po II wojnie światowej, gdy część byłego powiatu augustowskiego weszła w skład Związku Sowieckiego. Podział ten był niezgodny zarówno z postanowieniami jałtańskimi jak i umową polsko-sowiecką z 1945 r., które uznawały tzw. Linię Curzona za wschodnią granicę Polski. Stanowi południowo-wschodni skrawek historycznej Suwalszczyzny.
WSuwałki – okręg administracyjny utworzony pod koniec 1915 r. w ramach zarządu Ober-Ost na okupowanych przez wojska niemieckie obszarach dawnej guberni suwalskiej. 1 maja 1916 r. został połączony z dotychczasowym okręgiem Wilno w okręg Wilno-Suwałki.
WUkraina, łac. Ucraina – kraina historyczna położona w centralnej i południowo-wschodniej Ukrainie, na wschód od Podola i Wołynia, między Bohem a Worsklą, w dorzeczu Dniepru, do roku 1793 w południowo-wschodniej Rzeczypospolitej.
WUkraina Lewobrzeżna (Lewobrzeże), Zadnieprze – kraina historyczna, część Ukrainy Naddnieprzańskiej leżąca na lewym (wschodnim) brzegu Dniepru.
WUkraina Prawobrzeżna (Prawobrzeże) – kraina historyczna, część Ukrainy Naddnieprzańskiej położona na prawym (zachodnim) brzegu Dniepru.
WWilno – okręg administracyjny utworzony pod koniec 1915 r. w ramach zarządu Ober-Ost na okupowanych przez wojska niemieckie obszarach części dawnej guberni wileńskiej. 1 maja 1916 r. został połączony z dotychczasowym okręgiem Suwałki w okręg Wilno-Suwałki.
WWilno-Suwałki – okręg administracyjny utworzony 1 maja 1916 r. w ramach zarządu Ober-Ost na okupowanych przez wojska niemieckie obszarach dawnej guberni wileńskiej i suwalskiej z połączenia dotychczasowych okręgów Wilno i Suwałki. 16 marca 1917 r. został połączony z okręgiem Litwa w jeden okręg Litwa z siedzibą w Wilnie..
WWojewództwo kijowskie – województwo Wielkiego Księstwa Litewskiego utworzone przez Kazimierza IV Jagiellończyka, istniejące w latach 1471-1569. Od czasu unii lubelskiej część prowincji małopolskiej, województwo Korony Rzeczypospolitej Obojga Narodów, istniejące do 1793.
WWola Ostrowiecka – nieistniejąca obecnie polska wieś, zniszczona podczas rzezi wołyńskiej w 1943 roku przez oddział UPA. Miejsce, gdzie leżała Wola Ostrowiecka, znajduje się współcześnie na terytorium Ukrainy w obwodzie wołyńskim, kilkanaście kilometrów na wschód od obecnej granicy polsko-ukraińskiej.
WWołyń – kraina historyczna w dorzeczu górnego Bugu oraz dopływów Dniepru: Prypeci, Styru, Horynia i Słuczy, obecnie część Ukrainy – obwody wołyński i rówieński, zachodnia część żytomierskiego oraz północne części tarnopolskiego i chmielnickiego.
WZabużanie – Polacy pochodzący z terenów na wschód od Buga; nazwa określająca najczęściej obywateli polskich wysiedlonych w latach 1944–1952 z terenów byłych polskich Kresów Wschodnich na podstawie układów republikańskich zawartych w 1944 r. przez PKWN z republikami radzieckimi.
WZachodnia Białoruś – nieoficjalna nazwa ziem, które uważane były przez władze sowieckie i środowiska białoruskie za ziemie historycznie i etnicznie białoruskie, a które w wyniku traktatu ryskiego z 1921 roku znalazły się w składzie II Rzeczypospolitej. Nazwa używana była dla przeciwwagi wobec Wschodniej Białorusi – tj. Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej w jej granicach sprzed 2 listopada 1939 roku. Obecnie w polskiej historiografii, oprócz tej nazwy, stosuje się określenia: ziemie północno-wschodnie II Rzeczypospolitej, tzw. Białoruś Zachodnia, lub szerzej Kresy Wschodnie. Zarówno granice obszaru, jak i jego nazwa pozostają przedmiotem kontrowersji, budząc wiele emocji i wywołując dyskusje wśród białoruskich i polskich historyków.
WZaporoże – historyczna nazwa terytorium nad dolnym Dnieprem, leżącego poniżej tzw. porohów, w granicach administracyjnych dawnego województwa kijowskiego Rzeczypospolitej.
W{{Czasopismo infobox}} Nieznane pola: "odpowiednik". Zeszyty Tłumackie – półrocznik Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich, Ogólnopolskiego Oddziału Tłumaczan. Pierwszy nr czasopisma ukazał się w I. kwartale 1996. Do końca 2003 „Zeszyty Tłumackie“ ukazywały się jako kwartalnik, ostatni nr w 2003 ukazał się jako numer podwójny. Od początku 2004 ukazuje się jako półrocznik.
WZwiązek Sybiraków – polska organizacja grupująca byłych zesłańców, którzy nazywają siebie Sybirakami. Od 1989 prezesem Związku był Ryszard Reiff, a obecnie jest Kordian Borejko.