W

Ichtiologia – dział zoologii zajmujący się rybami, ich systematyką, biologią, morfologią, embriologią, fizjologią, ekologią, rozsiedleniem geograficznym i paleontologią.

W

Aparat Webera, narząd Webera – układ wzmacniający zdolność odbierania dźwięków większości ryb otwartopęcherzowych. Nazwa upamiętnienia niemieckiego anatoma i fizjologa Ernsta Heinricha Webera, który opisał ten narząd w 1820.

W

Baza rybacka – zespół zabudowań, które stanowią ośrodek dyspozycyjny do organizowania połowów gospodarczych, zarybiania, ochrony rybostanu oraz innych działań związanych z gospodarką rybacką na określonym terenie.

W

Gonopodium – zewnętrzny narząd kopulacyjny samców niektórych gatunków ryb kostnoszkieletowych z rzędu karpieńcokształtnych (Cyprinodontiformes) służący do wprowadzania nasienia do otworu płciowego samicy. Jest to skomplikowana struktura złożona z systemu haczyków, kolców i elementów podtrzymujących oraz muskulatury umożliwiającej ruchy do przodu i na boki. U piękniczkowatych (Poeciliidae) i czworookowatych (Anablepidae) powstaje z kilku pierwszych, wydłużonych promieni płetwy odbytowej kierowanych w chwili zaplemnienia ku przodowi pomiędzy płetwy brzuszne.

W

Ikra – komórki jajowe ryb. W budowie i funkcji zasadniczo nie odbiega od jaj innych zwierząt – najważniejsza różnica to znacznie większa ilość żółtka w ikrze, porównując z typowymi przedstawicielami innych grup. Pojęcie to bywa także używane do określania jaj części wodnych stawonogów, mięczaków i szkarłupni.

W

Leptocefal (leptocephalus) – stadium larwalne ryb zaliczanych do nadrzędu Elopomorpha (elopsopodobne). Wśród pelagicznych larw typu leptocephalus obserwuje się znaczne różnice morfologiczne. Powoduje to problemy z identyfikacją gatunku. Przez wiele lat nie był znany związek pomiędzy larwą tego typu a osobnikiem dorosłym, dlatego leptocefale uważano za odrębne gatunki ryb, a nawet utworzono dla nich rodzaj Leptocephalus. Nazwa Leptocephalus nie jest akceptowana jako nazwa rodzajowa, a jedynie jako określenie typu larwy, i pisana jest od małej litery: leptocephalus. Obecność larwy tego typu w rozwoju osobniczym jest cechą diagnostyczną taksonu Elopomorpha.

W

Linia boczna, linia naboczna, narząd linii bocznej (nabocznej) – parzysty narząd czuciowy, specyficzny dla ryb i krągłoustych, położony symetrycznie na głowie oraz wzdłuż boków tułowia, od głowy do nasady ogona, a czasami również na płetwie ogonowej. Wyposażony w mechanoreceptory rejestrujące zaburzenia hydrodynamiczne wody, a u niektórych taksonów również w elektroreceptory. Został odkryty około 1850. Charakterystyczny wygląd linii bocznej, jej przebieg oraz liczba łusek wzdłuż linii są cechami wyróżniającymi i służą do celów klasyfikacyjnych.

W

Ławica ryb – tymczasowa grupa ryb pływających razem w celu zapewnienia sobie pokarmu i większego bezpieczeństwa.

W

Mbuna – nazwa, którą tubylcy znad jeziora Malawi (Niasa) określają kolorowe pielęgnice żyjące tam w przybrzeżnych wodach o skalistym dnie. W akwarystyce określa się nią ekologiczną grupę roślinożernych pyszczaków z rodziny pielęgnicowatych, zamieszkujących litoral skalny jeziora Malawi. Grupa ta obejmuje 13 rodzajów, m.in. Cynotilapia, Gephyrochromis, Iodotropheus, Labeotropheus, Labidochromis, Melanochromis, Metriaclima, Petrotilapia, Pseudotropheus i Tropheops.

W

Muszlowiec – ogólna nazwa kilkunastu gatunków ryb z rodziny pielęgnicowatych, które charakteryzują się tym, że w warunkach naturalnych, a niektóre tylko w warunkach sztucznych (akwarium) do procesu reprodukcji i wychowania narybku potrzebują pustych muszli. W popularnonaukowej literaturze polskiej pierwszy raz tę nazwę zaproponowali państwo Beata i Krzysztof Wiecheccy w historycznym już opracowaniu "Endemiczne pielęgnice wielkich jezior Afryki – część 1 " – wydanej nakładem Zarządu Głównego Polskiego Związku Akwarystów w 1986 roku. Autorzy proponowali nazwę muszlowiec lub pielęgnica muszlowa. Przyjęło się to pierwsze określenie. Nazwa pochodzi od niemieckiego słowa – Schneckenbuntbarsch.

W

Narybek, zarybek – młode, małe ryby, które po zużyciu zawartości woreczka żółtkowego rozpoczęły samodzielne zdobywanie pokarmu. W rozwoju narybku wyróżniane są dwa stadia: letnie (lipcówka) i wiosenne. W pierwszym stadium – od ukończenia stadium larwalnego do połowy pierwszego sezonu wegetacyjnego – narybek ma całkiem inny wygląd niż dorosłe ryby. Nie można rozróżnić płci u tak młodych ryb. W drugim stadium ryby stają się w pełni ukształtowane.

W

Narząd świetlny, fotofor – emitujący światło narząd występujący w skórze niektórych gatunków ryb, spotykane również u głowonogów. Fotofory różnych gatunków mają różny stopień skomplikowania budowy – od stosunkowo prostych do złożonych na wzór budowy oka.

W

EFI + – wskaźnik oceny stanu ekologicznego wód na podstawie ichtiofauny o szerszym zakresie stosowalności niż wskaźnik EFI.

W

Park Ryb Słodkowodnych – park tematyczny zlokalizowany przy oddanej do użytku w 2013 drodze rowerowej przy wschodnim brzegu jeziora Sarcz w Trzciance.

W

Pęcherz pławny – cienkościenny, błoniasty narząd występujący u wielu ryb, pełniący funkcję narządu hydrostatycznego, a czasem oddechowego.

W

Pomiary ryb – metody pomiarów ciała ryb służące dokładniejszemu scharakteryzowaniu jego wielkości i kształtu. Stosowane są w wielu obszarach ichtiologii, m.in. w taksonomii, przy badaniu tempa wzrostu, zmian proporcji ciała podczas ontogenezy, przy badaniu kondycji, płodności, ustalaniu wymiarów ochronnych i rozmiarów oczek narzędzi połowowych. Dokładne pomiary morfometryczne osobników złapanych ryb pomagają prawidłowo sklasyfikować złapany okaz i mogą dostarczyć informacji na temat danej populacji ryb.

W

Pterygopodium, miksopterygium – narząd kopulacyjny samców ryb chrzęstnoszkieletowych. Powstaje wskutek prętowatego wydłużenia ku tyłowi wewnętrznej części płetwy brzusznej.

W

Pyszczak, gębacz – nazwa stosowana w odniesieniu do ryby, która inkubuje (wylęga) ikrę we własnej jamie gębowej, a dokładniej w worku gardzielowym. Początkowo nazwa pyszczak była stosowana jedynie do gatunków pielęgnic, których samice inkubowały ikrę w pysku, a nazwą gębacz określano ryby z rodzaju Haplochromis. Inkubację w pysku zaobserwowano również u gatunków z innych rodzin, a także u samców niektórych gatunków.

W

Rekin brodaty, rekin lamparci – gatunek rekina z gromady chrzęstnoszkieletowych (Chondrichthyes) z charakterystycznym plamistym ubarwieniem.

W

Ryby głębinowe – ekologiczna grupa ryb żyjących na dużych głębokościach, w strefie batialnej lub w strefie abysalnej oceanów i mórz, rzadziej w jeziorach, często poniżej 2000 m p.p.m., w warunkach stabilnej niskiej temperatury i stabilnego zasolenia, wysokiego ciśnienia oraz całkowitym braku światła.

W

Ryby słodkowodne – grupa ryb, które spędzają część lub całość swojego życia w wodach słodkich, takich jak rzeki i jeziora. Aby przetrwać w wodach słodkich, ryby potrzebują szeregu fizjologicznych adaptacji. Ryby te wykazują duże zróżnicowanie pod względem budowy i przystosowań.

W

Ryby słonowodne – grupa ryb, które spędzają życie w słonych wodach, takich jak morza i oceany. Ryby te wykazują duże zróżnicowanie pod względem budowy i przystosowań. Ryby te stanowią 58,76% wszystkich znanych gatunków ryb. Mogą żyć samotnie lub w ławicach.

W

Smolt – stadium rozwojowe łososia szlachetnego, który po przejściu stadium parr rozpoczyna wędrówkę do morza. Smolty zmieniają ubarwienie ciała na srebrzyste, zanikają im charakterystyczne dla stadium parr ciemne plamy i zmieniają się preferencje pokarmowe – smolty żywią się rybami. Organizm ryby przystosowuje się do życia w wodzie słonej.

W

Stawy rybne w Peitz – zespół stawów rybnych zlokalizowanych na południe od Peitz w Brandenburgii (Niemcy). Największe z nich to: Hälterteich, Teufelsteich, Neuendorfer Teich, Streckteich, Oberteich i Unterteich.

W

Szczelinowce – nazwa grupy ryb z rodziny pielęgnicowatych (Cichlidae) z afrykańskiego Jeziora Tanganika charakteryzująca się specyficznym – przebiegającym w szczelinach skalnych – przebiegiem tarła oraz opieki nad ikrą i narybkiem. Szczelinowce wykazują rozmaite upodobania pokarmowe. U niektórych zaobserwowano zwyczaj zakładania rodzin złożonych z wielu osobników.

W

Ślepica (ammocoetes) – larwa minogokształtnych zwana inaczej węgornicą lub robaczycą, pod wieloma względami różniąca się od osobników dorosłych. Początkowo została opisana jako odrębny gatunek Ammocoetes branchialis, w wielu regionach Polski nazywany ślepicą.

W

Śnięcie − stan fizjologiczny, w którym ryba jeszcze żyje, ale nie może powrócić do aktywnego życia biologicznego.

W

Tarlisko – miejsce naturalnego tarła ryb. Odpowiednim tarliskiem np. dla ryb łososiowatych są rwące strumienie o żwirowatym dnie, dla ryb karpiowatych i szczupaka zarośnięte wody przybrzeżne rzek i jezior oraz zalane łąki, dla węgorza - toń wodna.

W

Tarło – okres godowy u ryb jajorodnych, w czasie którego samica składa ikrę, a samiec uwalnia plemniki celem zapłodnienia jaj. Nazwa pochodzi od specyficznego zachowania się ryb w tym okresie. Ryby stają się niespokojne, ocierają się bokiem o dno, samce ocierają się bokiem o samice polewając mleczem składaną ikrę. Ryby w tym okresie nazywa się tarlakami, a miejsce, gdzie tarło się odbywa – tarliskiem.

W

Utaka – grupa planktonożernych pyszczaków, głównie z rodzajów Copadichromis i Nyassachromis, zamieszkujących wody pelagialne Jeziora Malawi (Niasa) na głębokości kilku metrów.

W

Zęby gardłowe, zęby gardzielowe – występujące w gardzieli niektórych ryb twarde, kostne twory oparte na piątym, ostatnim łuku skrzelowym, przekształconym w kość gardłową dolną i pozbawionym listków skrzelowych. Służą do rozgniatania pokarmu, a następnie jego przesuwania w stronę przełyku.

W

Żyworódka – potoczna nazwa ryby, którą cechuje żyworodność lub jajożyworodność. Termin ten stosowany jest zwykle w odniesieniu do ryb akwariowych – żyworódki są uważane za łatwe w utrzymaniu, zalecane początkującym akwarystom, a przez to często hodowane w akwariach. Do tej grupy należą głównie ryby z rodziny piękniczkowatych, między innymi najdawniej i najczęściej hodowane gupiki, gambuzje, platki, mieczyki i molinezje. Nazwa żyworódka nie jest nazwą taksonomiczną. Żyworodność u ryb rozwinęła się niezależnie w wielu grupach, a wśród współcześnie żyjących występuje w kilkunastu rodzinach ryb chrzęstno- i kostnoszkieletowych.