WWojna secesyjna – wojna, która toczyła się w latach 1861–1865 w Stanach Zjednoczonych Ameryki, pomiędzy stanami wchodzącymi w skład Stanów Zjednoczonych i Skonfederowanymi Stanami Ameryki, które wystąpiły z Unii.
WPodczas amerykańskiej wojny secesyjnej muzyka odgrywała znaczącą rolę po obu stronach konfliktu: Unii i Konfederacji. Na polach bitewnych różne instrumenty, w tym trąbki, bębny i piszczałki służyły do wydawania rozkazu wymarszu, a czasami po prostu do zwiększenia morale wśród żołnierzy. Śpiew traktowano również jako czynność rekreacyjną, ale był też sposobem na obniżenie nieuniknionych napięć spowodowanych walką na wojnie. Gdy armie przeciwników znajdowały się w małej odległości od siebie, czasami ich zespoły grały w nocy przed bitwą.
WRajd Andrewsa, w historiografii amerykańskiej znany także jako wielki pościg lokomotywowy – militarna akcja, która miała miejsce 12 kwietnia 1862 roku na północnych obszarach stanu Georgia w czasie amerykańskiej wojny secesyjnej. Grupa ochotników z armii Unii uprowadziła konfederacki parowóz z tendrem i kilkoma wagonami, mając zamiar dokonać zniszczeń na ważnej linii kolejowej Western & Atlantic (W&A), operującej na odcinku pomiędzy Atlantą w stanie Georgia a Chattanoogą w stanie Tennessee. Dywersanci byli ścigani przez inne parowozy i na koniec ujęci, przy czym kilku z nich zostało skazanych i powieszonych pod zarzutem uprawiania szpiegostwa i dywersji, a większość znalazła się wśród pierwszych kawalerów odznaczenia Medal Honoru.
WBennett Place – popularna nazwa dla domu na farmie w Durham, w Karolinie Północnej, właścicielami byli James i Nancy Bennett. Było to miejsce największego poddania się oddziałów podczas amerykańskiej wojny secesyjnej, 26 kwietnia 1865.
WChambersburg – amerykańskie miasto w południowej części Pensylwanii.
WConfederados (Konfederaci) – grupa etniczna w Brazylii licząca ok. 10 000 - 20 000 ludzi, wywodząca się z mieszkańców byłych Skonfederowanych Stanów Ameryki, którzy po przegranej Wojnie secesyjnej opuścili swe rodzinne strony, by osiedlić się w brazylijskim stanie São Paulo.
WFort Sumter – fort w Stanach Zjednoczonych, w stanie Karolina Południowa. Zbudowany w pierwszej połowie XIX wieku w celu obrony portu i miasta Charleston. Bitwa o Fort Sumter, która miała miejsce 12 kwietnia 1861, rozpoczęła wojnę secesyjną.
WKampania atlancka – seria bitew toczonych na zachodnim froncie wojny secesyjnej podczas lata roku 1864. Unijna armia gen. dyw. Williama Shermana najechała Georgię w pobliżu miasta Chattanooga w początkach maja. Przeciw niej wystąpił generał Joseph Eggleston Johnston.
WKampania na Missisipi – szereg bitew lądowych i rzecznych o panowanie nad doliną rzeki Missisipi podczas wojny secesyjnej w Ameryce Północnej, trwająca od lutego 1862 do lipca 1863. Kampania zakończona została wraz ze zdobyciem Vicksburga opanowaniem całej Missisipi – w kierunkach od północy i południa – przez wojska Unii. Duże znaczenie w walkach odgrywały rzeczne flotylle okrętów, wspierające wojska lądowe i toczące bitwy na rzece.
WKonfederacka Ofensywa na Centrum lub Kampania w Kentucky – seria manewrów i potyczek we wschodnim Tennessee oraz Kentucky w 1862 r. podczas wojny secesjnej. Od czerwca do października, siły konfederatów pod dowództwem gen. Braxtona Bragga oraz Edmunda Smitha dokonały szeregu manewrów mających na celu uderzenie na flankę federalnej armii Ohio oraz przeciągnięcie stanów granicznych na stronę secesjonistów. Mimo że południowcy odnieśli początkowo kilka zwycięstw, ich pochód został ostatecznie zastopowany pod Perryville, pozostawiając Kentucky w rękach Unii.
WKorpus Piechoty Morskiej Stanów Skonfederowanych (CSMC) – gałąź marynarki Stanów Skonfederowanych utworzona aktem kongresu z 16 marca 1861 roku. Początkowo jego siłę określono na 45 oficerów i 944 żołnierzy, jednakże 24 września 1862 roku zwiększono ilość żołnierzy do 1026 ludzi. Formowanie rozpoczęto w Montgomery, a ukończono w Richmond po przeniesieniu stolicy. Siedziba główna oraz obóz treningowy „Camp Beall” pozostał do końca wojny w stoczni Gosport w Norfolk.
WŁamacz blokady, przerywacz blokady – statek lub okręt, utrzymujący komunikację z portami państwa, wobec którego zastosowano podczas działań wojennych blokadę morską.
WMarsz Shermana lub też Marsz Shermana ku morzu miał miejsce pod koniec 1864 jako kampania generała majora Williama Tecumseha Shermana jednego z dowódców armii Unii w czasie wojny secesyjnej. Początek kampanii miał miejsce, gdy wojska Shermana opuściły zdobytą Atlantę 15 listopada 1864, zaś zakończenie w chwili zdobycia Savannah 22 grudnia.
WNamiot Sibleya został wynaleziony przez amerykańskiego oficera Henry'ego Hopkinsa Sibleya i opatentowany w roku 1856. Inspiracją dla autora było indiańskie tipi. Namiot miał kształt stożka o wysokości około 4 metrów i około 6 metrów średnicy u podstawy. Mogło w nim swobodnie znaleźć nocleg dwunastu ludzi.
WOld Abe, Krzyczący Orzeł – samica bielika amerykańskiego, która była maskotką 8. Regimentu Piechoty Ochotniczej z Wisconsin w trakcie wojny secesyjnej, zwana także Screaming Eagle. Jej wizerunek stanowi element godła elitarnej 101. Dywizji Powietrznodesantowej Armii USA.
WPlan Anaconda – jedna ze strategii prowadzenia wojny secesyjnej, wysunięta na początku 1861 roku przez generała Unii, Winfielda Scotta. Nazwa planu pochodzi od sposobu, w jaki anakondy duszą swoje ofiary.
WProklamacja Emancypacji to akt prawny wydany 22 września 1862 roku przez prezydenta Stanów Zjednoczonych Abrahama Lincolna znoszący niewolnictwo na obszarach Skonfederowanych Stanów Ameryki.
WRabunek w St. Albans – wydarzenie w czasie wojny secesyjnej w USA, które doprowadziło do naruszenia brytyjskiej (kanadyjskiej) neutralności w tym konflikcie.
WRadykalni Republikanie – frakcja wyłoniona z Partii Republikańskiej w Stanach Zjednoczonych, która przez pewien okres funkcjonowała jako oddzielna partia polityczna. Działalność Radykalnych Republikanów przypada na lata 1858–1877.
WRajd Wilsona – operacja bojowa formacji kawalerii Unii na terenie stanów Alabama i Georgia w okresie od marca do kwietnia 1865 roku, pod koniec wojny secesyjnej w Ameryce. Generał brygadier James Wilson (generał) poprowadził swój korpus kawalerii w celu zniszczenia ośrodków przemysłowych Konfederatów na południu, w czym próbował przeszkadzać mu bezskutecznie generał porucznik Nathan Bedford Forrest.
WRekonstrukcja – historyczna dla Stanów Zjednoczonych nazwa okresu odbudowy państwa w latach 1865–1877.
WRoszczenia Alabamy – zespół żądań wysuniętych przez władze amerykańskie wobec Wielkiej Brytanii w związku z bezpośrednimi i pośrednimi szkodami, jakie Stany Zjednoczone odniosły z powodu wrogiej działalności konfederackich okrętów CSS "Alabama", "Georgia", "Florida" i "Shenandoah".
WRozkaz specjalny 191 – rozkaz operacyjny wydany przez generała armii konfederackiej Roberta Lee we wrześniu 1862 roku w czasie marszu Armii Północnej Wirginii w głąb stanu Maryland podczas wojny secesyjnej. Zgubiony odpis rozkazu został znaleziony w hrabstwie Frederick przez żołnierza Unii i przekazany generałowi George’owi B. McClellanowi, dowódcy Armii Potomaku, co miało pewien wpływ na przebieg bitew o South Mountain i nad Antietam i zadecydowało o wycofaniu się Armii Północnej Wirginii na południe. Tym samym zakończyła się ostatecznie ofensywa konfederatów ku północy i rozpoczęła kontrofensywa wojsk Unii.
WRozruchy przeciw poborowi – zbrojne zamieszki w Nowym Jorku, jakie wybuchły w związku z przeforsowaniem w Kongresie ustawy o przymusowym poborze do wojska w związku z toczącą się w Ameryce wojną secesyjną. Nowojorskie rozruchy były największym antyrządowym zrywem ludności cywilnej w dziejach Stanów Zjednoczonych. Prezydent Abraham Lincoln kazał wysłać kilka regimentów wojsk federalnych i milicji stanowych dla zaprowadzenia w mieście porządku. Buntownikami byli w większości przedstawiciele klasy robotniczej, oburzeni głównie tym, że pobór dotyczył w pierwszej mierze ich właśnie, podczas gdy zamożni obywatele mogli go uniknąć, płacąc 300-dolarowy okup.
WW kontekście wojny secesyjnej termin stany graniczne odnosi się do pięciu niewolniczych stanów: Delaware, Kentucky, Marylandu, Missouri i Wirginii Zachodniej, które graniczyły z wolnymi stanami i należały do Unii. Wszystkie poza Delaware graniczyły ze stanami, które wstąpiły do Konfederacji. W Kentucky i Missouri istniały obok siebie prounijne i prokonfederackie rządy. Wirginia Zachodnia powstała w roku 1863 z północno-zachodnich hrabstw Wirginii, które oderwały się od macierzystego stanu, nim ten jeszcze zgłosił akces do Konfederacji. Wprawdzie z każdego stanu niewolniczego po stronie Unii walczyły jakieś wojska, najbardziej dramatycznie przedstawiała się sytuacja w stanach granicznych, gdzie częstokroć członkowie tej samej rodziny walczyli po przeciwnych stronach.
WStar of the West był cywilnym parowcem wynajętym przez rząd Stanów Zjednoczonych w celu przewiezienia zaopatrzenia wojskowego i posiłków dla garnizonu twierdzy Fort Sumter w ramach przygotowań do wojny secesyjnej. Okręt zastępował USS Brooklyn, slup wojenny o napędzie śrubowym, który dalej eskortował Star of the West.
WUnia − określenie używane dla amerykańskich stanów, które pozostały w składzie Stanów Zjednoczonych Ameryki (USA) podczas domowej wojny secesyjnej z lat 1861–1865, w przeciwieństwie do Konfederacji. Stany Unii określane są też jako Północ lub pejoratywnie – Jankesi. Drugą stroną konfliktu były Skonfederowane Stany Ameryki (CSA). Potocznie, Południe lub Konfederaci.
WWspólna Komisja Kongresu Stanów Zjednoczonych do spraw Prowadzenia Wojny to komisja Kongresu Stanów Zjednoczonych powołana w celu przeprowadzenia analizy sposobu prowadzenia wojny secesyjnej. Została powołana do życia na wniosek Zachariaha Chandlera, senatora z Michigan 9 grudnia 1861 roku, po porażce wojsk Unii w bitwie pod Ball’s Bluff i działała do 1865 roku. Przewodniczącym komisji został senator z Ohio, Benjamin Wade.
WZamach na Abrahama Lincolna – wydarzenie w historii Stanów Zjednoczonych mające miejsce 14 kwietnia 1865 w Waszyngtonie, w wyniku którego zginął szesnasty prezydent USA, Abraham Lincoln. Sprawcą zamachu był aktor John Wilkes Booth.