25 Królowie starożytnej Macedonii

Aeropos II - król Macedonii z rodu Argeadów. Po śmierci swojego brata Archelaosa Aeropos został regentem swojego bratanka Orestesa. Zaraz po objęciu rządów w państwie Aeropos w obliczu Spartańskich postępów w Tesalii postanowił usunąć macedoński garnizon z Larissy, zainstalowany tam jeszcze przez Archelaosa. Pozwolił także na przemarsz spartańskiej armii przez Macedonię w drodze do Persji. Od 397 Aeropos sprawował władzę królewską, a o losie jego dawnego podopiecznego źródła milczą. W 395 koalicja antyspartańska uwolniła miasta Tesalskie od spartańskich garnizonów. Chcąc przypodobać się nowym zwycięzcom Aeropos odmówił spartańskiemu królowi Agesilaosowi zgody na przemarsz przez Macedonię w drodze powrotnej do Tesalii. Jednak Spartanie demonstracją siły zmusili króla do udzielenia im zgody na przemarsz. W lipcu 394 Aeropos zmarł w wyniku choroby. Następcą króla został jego kuzyn Amyntas.

Aleksander I – król Macedonii z rodu Argeadów. Za jego panowania Macedonia w oparciu o perską protekcję rozwijała się gospodarczo i terytorialnie. Choć Aleksander aż do wycofania się Persów z Europy pozostawał ich wiernym sojusznikiem potajemnie wspomagał walczących Greków przeciw perskiemu najeźdźcy. Na krótki czas udało mu się również uczynić Macedonię lokalną potęgą, jednakże tuż po jego śmierci krajem zaczęły targać liczne wojny oraz konflikty w łonie rządzącej dynastii.

Aleksander IV – władca Macedonii i Egiptu, syn Aleksandra Wielkiego i księżniczki baktryjskiej Roksany.

Aleksander III Macedoński zwany też Aleksandrem Wielkim i niezwyciężonym (άνίκητος) – król Macedonii z dynastii Argeadów w latach 336–323 p.n.e. Jest powszechnie uznawany za wybitnego stratega i jednego z największych zdobywców w historii ludzkości. Okres panowania Aleksandra wyznacza granicę między dwiema epokami historii starożytnej: okresem klasycznym i epoką hellenistyczną.

Amyntas I – król Macedonii z rodu Argeadów. W 511 p.n.e. Amyntas wykorzystując zniszczenie przez najazd perski potęgi państwa pajońskiego zaatakował osłabionych Pajonów od zachodu, zdobywając Pellę, Ichnaj oraz krainę zwaną Amfaksitis. Kiedy w roku 510 p.n.e. przybyli do Macedonii perscy posłowie z żądaniem, by Amyntas złożył hołd królowi perskiemu, ten zgodził się rozumiejąc, że wszelki opór nie ma sensu. Królestwo Amyntasa było odtąd najdalej na zachód wysuniętą częścią Imperium Perskiego. Panowanie perskie zapewniło Macedonii okres rozkwitu, gdyż otworzyły się przed nią nowe kierunki handlu. Amyntas strzegł dla Persji przeprawy przez rzekę Aksios, a także bronił przed Pajonami Żelaznej Bramy w górnym biegu rzeki. Pozostał również wierny Wielkiemu Królowi w czasie powstania Greków w Jonii. W zamian za swe usługi otrzymał potwierdzenie swojej władzy na zdobytych terytoriach. W nagrodę przyznano mu także krainę Anthemunt, którą około roku 505 p.n.e. zaproponował wygnanemu z Aten tyranowi Hippiaszowi. Liczył, że Ateńczyk odwdzięczy się mu po odzyskaniu władzy w Atenach. Hippiasz nie skorzystał jednak z propozycji króla. Amyntas zabiegał również o dobre stosunki z perską arystokracją. Swoją córkę Gygaję dał za żonę persowi Bubaresowi. Syn Gaygai - również Amyntas - cieszył się perską łaską i otrzymał w zarząd frygijskie miasto Alabastra.

Amyntas III – król Macedonii z rodu Argeadów. Na jego panowanie przypada czas osłabienia Macedonii nękanej przez wiele lat wojnami. W ciągu swojego panowania kilkukrotnie musiał uchodzić z opanowanego przez najeźdźcę państwa. Szukał oparcia w Sparcie a pod koniec panowania w Atenach.

Andriskos – dowódca powstania antyrzymskiego w Macedonii w latach 149–148 p.n.e., który podawał się za Filipa, syna króla Macedonii – Perseusza. Określa się go też mianem Pseudo-Filipa.

Antygon Jednooki – wódz Aleksandra Wielkiego, jeden z diadochów, syn satrapy indyjskiego Filipa, ojciec Demetriosa Poliorketesa, założyciel macedońskiej dynastii Antygonidów. Początkowo był satrapą Wielkiej Frygii, później po śmierci Aleksandra całej zachodniej Azji Mniejszej. W pierwszej fazie walk diadochów górował nad innymi konkurentami, dążył do przejęcia kontroli nad całym obszarem państwa Aleksandra. Zdolny dowódca i administrator, człowiek o dużej charyzmie.

Antygon Gonatas – król macedoński w latach 276-239 p.n.e. z dynastii Antygonidów, syn Demetriusza Poliorketesa i Filii, córki Antypatra.

Antygon Doson – król macedoński z dynastii Antygonidów, syn Demetriusza Pięknego, wnuk Demetriusza Poliorketesa. Jego przydomek "Doson" oznaczał "ten który oddaje władzę".

Archelaos I, gr. Άρχέλαος Α – król Macedonii z rodu Argeadów. Panowanie Archelaosa odznaczało się wzrostem zamożności i siły militarnej państwa. Zapamiętany został przez potomnych jako reformator i mecenas sztuki.

Demetrios Poliorketes, „ten, który oblega miasta” – syn Antygonosa Jednookiego Macedońskiego, według Plutarcha jeden z najwybitniejszych wodzów w historii świata antycznego, wynalazca nowych maszyn oblężniczych.

Filip III Arridajos (Arrhidaeus) – król Macedonii w latach 323–317 p.n.e. oraz formalny władca Egiptu. Syn Filipa II Macedońskiego z nieprawego łoża z Filinną, przyrodni brat Aleksandra Macedońskiego, mianowany królem po jego śmierci. Mąż Eurydyki III, córki byłego króla Macedonii Amyntasa IV i Kynane, córki króla macedońskiego Filipa II i królowej Eurydyki II.

Filip II – król Macedonii z dynastii Argeadów, polityk, strateg i reformator armii macedońskiej. Dzięki sukcesom w wojnach z sąsiadami powiększył terytorium państwa, tworząc z Macedonii silny organizm państwowy. Ojciec twórcy imperium macedońskiego, Aleksandra Wielkiego.

Filip V Antygonida, zwany Macedońskim, – król Macedonii od 221 p.n.e., syn Demetriusza II, ojciec Perseusza.

Karanos – legendarny założyciel państwa macedońskiego. Według Herodota pierwszym królem był Perdikkas I, natomiast Karanos jest wspominany jako pierwszy władca Macedonii u Teopompa.

Kassander lub Kasander – syn Antypatra, jeden z diadochów. Po śmierci Aleksandra Macedońskiego wraz z Eumenesem, Antypatrem, Antygonem, Ptolemeuszem, Lizymachem, Seleukosem i Perdikkasem podjął próbę zachowania utworzonego przez Aleksandra imperium. Ostatecznie ogłosił się królem Macedonii z nowej dynastii Antypatrydów i rozkazał zamordować Roksanę, wdowę po Aleksandrze Wielkim oraz Aleksandra IV, syna Aleksandra Wielkiego.

Lizymach – jeden z wodzów Aleksandra III Wielkiego – diadochów. Po jego śmierci w 323 roku p.n.e. objął władzę w Tracji i przyjął tytuł króla w 306 roku p.n.e. Mąż Arsinoe II.

Pauzaniasz - król Macedonii z rodu Argeadów. Był synem króla Macedonii Aeroposa II. Tron objął po śmierci swojego kuzyna Amyntasa II. Zmarł w 393.

Perdikkas I – pierwszy historyczny król Macedonii panujący w latach 700 p.n.e. - 678 p.n.e. Przypisuje mu się założenie dynastii Argeadów, a także ustanowienie pierwszej stolicy państwa w Ajgaj. Po Perdikkasie władzę przejął jego syn Argajos I.

Perdikkas II – król Macedonii z rodu Argeadów. Dzięki zdolnościom dyplomatycznym i szybkim zmianom sojuszów potrafił zręcznie lawirować między Atenami a Spartą w czasach wojny peloponeskiej. Na czasy panowania Perdikkasa przypada początek wieloletniego kryzysu państwa, a także osłabienie władzy i wpływów macedońskich wśród królestw tzw. Górnej Macedonii.

Perdikkas III − król Macedonii z rodu Argeadów, syn Amyntasa III, brat Filipa II i Aleksandra II, ojciec Amyntasa IV.

Perseusz – król macedoński w latach 179-168 p.n.e., syn Filipa V z dynastii Antygonidów.

Ptolemeusz Keraunos (Piorun) – król Macedonii i Tracji w latach 281–279 p.n.e., najstarszy syn Ptolemeusza I Sotera, jego matką była Eurydyka, a żoną Arsinoe II.

Pyrrus – król Epiru z dynastii Ajakidów w latach 307–302 p.n.e. i od 297 p.n.e. do swej śmierci, król Macedonii w latach 288–285 p.n.e., król Sycylii w latach 278–276 p.n.e.; syn króla Epiru Ajakidesa i królowej Ftii II. Znany z powiedzenia pyrrusowe zwycięstwo, które powstało od jego imienia z powodu zwycięskich bitew okupionych zbyt dużymi stratami. Autor niezachowanych Pamiętników i licznych dzieł o sztuce wojennej.